Vísir - 09.09.1917, Blaðsíða 2

VIS í ii
TSl naiaal®.
BorgarBl{öíaslctií*t«fe« kl. 10—18 cg
1—í
B*jarí6fr.etMkrií*tííý»« kl. 10—12 eg 1—?
BæjAr<'<aiðk9Kaj9kriýit*.«f' ki. 10—19 a$
1—5»
I*l»ndab&Kki kt. 10—4,
JL F. D. M. AIk. itat nmnnd. 8•/*
riíá
L. F. K. R. Bðkaútlán m&nndaga kl.,8—8.
LssdskoU“plt. HeimnékiiUtSKÍ kl. 11—1.
Landafeatóias kL 10—S
LandsbðkwaÍB 12—8 *g #—8. DU&í:
1-4
Land**ji8nr, afgi. 10—8 sg 4—6.
LandsiimÍKU, v.a. 8—10, Hslga d*ts»
10—12 og 4—?
Náttúrngrip&afiín l1/,—S'/r
Pöctbftcið 9—7. sannnd. 8—1.
Samibyrgftin 1—6
Stjðmarsáðsskriftitofar&sE opnar 10—4.
Vifiliataiialt»U4 : kcimaðknnt 12—1.
PjðimeajaaaMí, opið daglega 12—8
Skólahalds-
frestunin.
Eétt im *ama leyti sem Vísir
í gær var að gleðja oss Reykvík-
inga með fregninni nm að barna-
skóli bæjarini eigi ».ð starfa í
vetur, var á Alþingi lagt fram
Iágafrumvarp, asm fer töluvert í
aðra átt.
Það var fxumvarp um freatun
á skólahaldi skókáiið 1917—
1918.
í frumvarpi þessu er svo fyrir
mælt i 1. gr., að skólahaldi allra
þeirra skóla, „sem kostaðir erm
eða styrktir með fjárframlagi af
landssjóði, sýslusjóðum eða sveit-
arsjóðum“, skuli frestað til 15.
febr. 1918, að undanskildum ein-
stökum deildum háskókns og
mentaskólanB. — í 2. gr. frumv.
er enn fremur tekið fram, að verði
ekki kostur skipafcrða frá helstu
kauptúnum kringum land til
Reykjavíkur á timabilinu frá 10.
jan. til 10. fehr., eða hamli ís eða
ófriður, þá sé heimilt að fresta
enn lengur skólahaldi í ö 11 u m
þeim skólum, sem nefndir eru í
1. gr. Og loks mælir 3. gr. svo
fyrir, að föatum kennurum skól
anna (og stundakennurum mörg-
um lika, a. m. k. mörgum við
barnaskólaim hér) skuli greiða
full laun, eins og kensla hefði
byrjað á venjulegum tíma.
Þetta er aðalefni frumvarpsins.
Og hafi þ*ð verið hæjerbúnm
gleðifrétt, að barnaskólinn eigi að
starfa, — 0g það faliyrði eg, að
það var mörgnm gleðifrétt, —
þá er lfka víst, að frumvarp þetta
er þeim ekkert fugnaðarefni, þvi
uð í því felst meðal aiujare það,
að barnaskóliisn skuli ekki starfa
fyr en 15. febr. og kann ske alls
ekki a komandi vetri.
Það hefir nú flogið'fyrir, að á
bak við fíumv. þetta standi all-
mikili bluti þingsins og kunni því
*ð vera hætta á, að það nái fram
að ganga; mundi þá ýmsam þykja
sem foiið væri í flest ekjól með
fræðslu barna sinna í vetur.
Það er nú sagt kvo margt ótrú-
Jsgt frá þinginu og mönnum hætt-
ir til að trúa á það nærri því að
^egja hvérju som er. Ea ekki
trúi eg því fyr en eg tek á, nð
þetta fiutnvarp nái saraþykki
þingsins. Til þe»s sýnist mér það
alt of fráleitt, og í því alt of
margar meinlokur til þess að nokk-
ur geti í alvöru lágt trúnuð á
það, að á bak við það standi
mikill hluti þingtnanna.
Eg ætla rétt til málamynda að
nefna örfá atriði.
Þ&ð g a t hugsast, að skólahaldi
„landsskólanna" svo nefndu hefði
verið frestað. En hitt hefði engum
komið til hugar að þingið mundi
finna upp á að fyrirskip* írestun
þeirra skóla, sem ko jtaðir eru að
mastu eða öllu leyti af sýslusjóð-
um eða sveitasjóðum. Eða t. d.
skóla einstakra m»nna, sem fá
einhvern lítilfjörlegan etyrk úr
sýslu- eða sveitasjóði. Fyrir þann
litla styrk á að loka skóhmum;
en ef skólinn starf&ði styrklauet,
fengi hann að standa. Sxólinn í
Bargstaðastr. 3 á t. a. m. ekkiað
starfa; hann nýtnr fjávfrnmlaga
úr bæjarsjóði. Landakotsskólinn
má starfa, því haan nýtar einkis
slík» sty/ks. — Er nokkuð vit i
þesss?
Ekki verður heldur með nokkru
aéð, hvera sveitaskókrnir eíga að
gjddu. 1 kaupstöðum mun það
vera kolaeklan, sem borln er fyr-
ir. 1 sveitunum er ekki brent
kolum yfirleitt. Hvers vegna á
þá að stöðva skóla þar?
Og bvaða ástæða er til að ítöðva
starf þeirra skóla, sem andir kensla
éru búnir? Bæjarejóður Reybja-
víkur á t. d. kol sem þvi nemur
er barnaskóliim þarf að not„.
Þar sem nú svo er ástatt, eins
*
og nú var drepið á, og héruðin að
öllu undirbúin að halda skóla, þá
er það næsta ótrúlegt, aðlöggjaf-
arvaldið skipi frestan eða stöðvun
en lögákvæði þó jafnframt. að
kostsaðnriun við skóiahaldið akuli
sama sem ekki minka. nÞið
verðið að borga starfskraftana fuliu
verði, en þið megið ekki nota þá“.
Finst ekki þiuginn nóg af ómög-
um í Iandinu? Ætli kennarar
verði því nokkuð þakklátir þótt
það vilji ófyriisynjn gera þá *ð ó-
mögum? Eð* skylda sveitirnar
verða þakklátar fyrir að fá að
borga kennurum kaup fyrir ekk-
ert starf.
Þá eru surn ákvæði 2. gr. ekki
slður forkostuieg, svo asm þetta
t. d.: „Yerfii is við Hom eða
Lftag&neíi á tím?,bilinu 10. jan. til
10. febr., svo að skip geti ekki
komist kringnm land ti! Reykja-
víkur, þá má BÍjórnarráðið ákveða,
að ölla skókhaldi, tem 1. gr.
ræðir um, skuli enn frestað". —
Hvaða sambaKd er nú á milii
baxnaskólons í Reykjavik og í*
reka við Langanes, svo uð það
gsfci verið undír ierekinu komið,
hvort skóliim fær að t»ka tií
Btíirfa 15. febr. eða ekkl? Eða
bug8i menn sér *ð t. d. farskóli
í Fijófcshlíð eiei að etanda éða
íalía með því hvort ís er land-
fastar við florn! „Kammerráðið
fyrir vestan ...“ stendur í Helj-
srslóðarornsta. Það virðist vera
nobkurs konar ný Heljarslóðar-
orusta, sem þingið er tö bú» til,
en þó hæpið, &ð eins vel takist
með hana eins og hina fyrri.
Nú læt eg staðar numið, en
ekki fyrir það, »ð meiniokurnar
og „götin" á frumvarpi þessuséu
ekki miklu fleiri og enn stórkost-
legri en þessi atriði, sem bent var
á. Eg vil nú sjá fyrst, hvort frv.
verður nokkurs lífs auðið. Vona
að svo verði ekki. En færi svo
óliklega, að það yrði samþykt,
vildi eg ekki hafa orðið til þesa
að benda á stóru ngö<ia“ á því,
beat að þingið geri það, og feroði
! þau, ef því þykir þass vert.
Fyrir aðra gætu þau kannske
orðið smugur til a5 smjúga gegn
um, og skuln þau þvi látin í friði
af mér fyrst nm sinn,
En það má þingið reiða sig á,
*ð með gaugi þessa máls fylgjast
Reykvíkingttr, og láta sig það
ekki einu gilda, hver afdrif þess
verða.
8. sept. 1917
B o r g a r i.
Frá Alþingi.
Fnndir i gær.
Efri deiid.
Frumv. um rokstur loftskeyta-
stöðva var sfgraitt til Nd.
Aunuð mál á dagskránni var
frv. það um frestun á skólahaldi,
sem birt var í blaðinu i gær.
Fyrst leitaði foroeti ssmþykbis
doildarinnar til þess að málið yrði
tekið fyrir, og var það sumþykt
að viðhöfðu nufnakalli með öllum
atkvæðum.
Framsögum. fjárbagsnefndar,
Hannes Hafstein, gat þess að eins,
að frv. þetta væri fram komið í
Btað þingsál.tií)., sem samþ. hafði
verið í Nd., en sagði að ööra leyti
ekki ástæðu til að gera grein
fyrir því að svo stödda.
Forsætisráðh. kvaðsfc ekki ætla
#ð vekja nmræður um frv. við
þessa (fyrstu) umræðu, vegna
anna deildarinnar við fjárlögin,
eu geyma sínsr athugftsemdir til
2. umræðu.
Var frv. siðan visað til 2. umr.
með 13 atkv.
2. ,uœr. ákvnðin á mánudag.
Þá hófst 2. umr. fjáriaganna.
Haiidór Steinsen haíði fram-
sögu fyrir bönd fjárhagsBefndar
um tekjubálkinn og gerði grein
fyrir breyt.tiIL nefcdarinnar. Ssgði
hnnn nefndina sammála Nd. um
að rétt væri að áætla tekjurner
varlegs. Sjiilfur vildi hann ekki
álasa stjórniuni fytir &ð hún hefði
ekki kgt fyrir þingið tebjnauka-
frumv.; það væri illfært á þesaum
timum að auka skattabyrðina.
Aftur á móti áieit hann að hægt
hefði verið og að réttara værl að
epara útgjöldin mikla meira en
ráðgert væii í fry.
* £
t VXSIR. í
* í
£ Afgrsitsla blnösittB & Hótsl
& Isiand 8E opia M M. 8—8 &
& hrsrfusi dsgi.
J| IttðgaBgar iti Valíamrsaíi.
Bkxifitofe 4 mw stað, iang,
f. ir& Aíalsts. — Bítstjórian til
| viöt&ÍB írá ki; 8—4.
| Slitti 400. P.O. Br,i S67
á PrentsMiljan & Langn
I vsg 4, Sími 18»,.
f Attgíýsiagoa reitt mðttaka
& i oftli ki, 8
Sf ft kvBIdin.
VlSIR er elsta og besta
dagbiað landsins.
Breyt.tilJ. fjárlagan. við tekju-
bálkinn voru samþyktar. Nafna-
kall varð þö áð hafa um tillögu
hennar um 50 þús. kr. hækkun
pósttekjanna á ári, en samþykt
var hún þó með 7 :6 atkv.
Eggert Pálsson hafði framsögu
nra útgjaldabálk fjárlaganna. Fór
fyrst um hann uokkrum almenn-
um orðum og taldi ókleiít að iækka
útgjöldin svo nokkru nærni nema
þá á þeim Iiðnm sem lytu að verk-
legum framkvæmdum, en þmð væri
ógerlegfc eins og á stæði, og jafn-
vel ráðgert &ð leggja í fleiri og
stærii fyrirtaeki fcil þess að suka
atvinnu f kndiau. Um fjárveit-
íngarnar til spítalanna sagði hann,
að á þeim væri ekkert hægt að
spara, þær væru í frv. áætlaðar
samkv. fcill. forstöðamanhanna og
mætti alveg eins strika þær alveg
út, eins og að fara að klípa af
þeim. Síðan rakti hann breyt.till.
nefndaxinnar og ástæðnr til þeirra,
en það yrði of langt, mál að end-
urtaka hér.
Neðri deild.
Tvenn j.IÖg voru afgreidd frá
deildinni: vitagjaldabækkunin og
breyt. á og viðauki við lög um
ritsíma og talsimaketfi íslands.
Frv. um samþyktir um Iokuaar-
tíma sölubúða í kaupstöðnm var
samþykt með þeirri aðal breytingu
sem alsherjarnefnd Nd. Jagði til
að gerð yrði á því, að frv. er
einnig iátið aá til Reykjavlkur og
ekki gert ráð fyrir að sérstök
lokunarlög verði gefin út fyrir
hana. Ef frumv. nær fram að
ganga (þetta var 2. umræðs) geta
bæjarafcjórnir gert samþyktir um
loknnartima sölubúöa en stjórnar-
ráðið staðfestir.
Löggæslufrumvarp það, sem sam-
þykfc bafði vcrið í efxi deild var
drepið umræðulaust meö 16 samhlj.
atkvæðam.
Tekjuskatturinn.
Fjárhegsneínd efri deildar ræð-
ur til að deildia samþy'r kí frumv.
það um bráðabirgðahækkun á tekju-
Bkattinvm »em þegar hefir verið