Vísir - 09.09.1917, Blaðsíða 3

VÍSIR
<rt
samþykt í Nd, en væntir þess, að
þeas verði eigi langt að bíða, að
landsstj. taki tekjaskattslögin til
athuganar.
TóbakstoIlurÍBn.
Efri deild hefir aftur|felt hækk-
un á tóbakstollinum úr tollhækk-
unarfrumvarpinu og /er nú frv. í
sameinað þing.
Fossamálið.
Forlög þess máls á þingi munm
bú ráðin. Öllum sæmilega skyn-
hærum mönnmm kemur aamán um
það, að engu geti verið t a p a ð
við það að fresta samþykt frum-
varps þess, sem !agt var fyrir
efri deild, til næsta þinge. Það
er fnllkomlega gert ráð fyrir því,
að féisgið sem um leyfið sótti,
taki ekki til starfa fyr on í fyrsta
lagi ári eftir óíriðarlok. Og raun-
ar með ölSu óvist, sð nokkuð verði
nokkurn tima úr framkvæmdum
fyrir því, því í umsóknarskjalinu,
sem stjórninni var sent og birt
hefir verið í Lögréttn, séat að fé-
lagið á ekki einu sinni víat hlnta-
féð. Allar líkur eru því til þess,
að það eitt h»fi tomið félaginu af
stað nú, að bæjarstjórn Reykja
VÍkur hafði beðið rai að vatns-
mflið í Sogefoasunum yrði tekið
eignarnámi.
En hvort uem væri, þá ætti
ÖUum þeim, sem í fullri alvörn
bera hsg þjóðarinnar fyrir brjóati,
að geta komið eaman «m það, §ð
ckkert vit væri í því að samþykkja
slíkt frHmvarp, óbreytt i aðalat-
riðnm, án þess að þ&ð værl fylli-
lega upplýst og rannsakað, hvort
landssjóði væri ekki kleift að reka
slíkt fyrirtæki. Allir vita «ð slik
íyrirtæki eru stórgróðafyrirtæki
annarstaðar, og það hefir ekki
verið borið við »ð færa nokkrar
Iíkur fyrir því, eð svo hlyti ekki
líka að verða hér. Það er því
ekki frekár ást»ð& tii að láta
fossafélagið „íslaud" gera fyrstu
„tilraunina" hór á landi, eins og
stnugið ^hefir verið upp á, ekki
frckar en ástæða væri til að láta
eimtaka menn gera fyratu tilraun
með að vinna steinkolanámur, ef
þær kynnu að finnast hér.
En allnr er varlnn góður. Og
það er ekki nems rétt og sjálf-
sagt, að aflað verði allra fáan-
legra npplýsinga nm rekatur slíkra
íyrirtækja, áðar en ráðist yrði í
nokkuð slíkt fyrir landssjóðs hönd.
Enda þyrfti þuð ekki að tefja
framkvæmdir. Það er þvi siðHr
en svo, að Vísir sé því mótfallinn
að milliþinganefnd verði skipað i
málið. En þar fyrir væri réttog
sjálfeagt jafnframt að leggja fyrir
landsstjörnina að leita iyrir sér
um peningalán til slíks fyrir-
tækis.
Það er nú fallyrt, að þingið
muni skipa þessa milliþinganefnd_
En miklu varðar i hverju skyni
hún er ekipuð. Það má gera ráð
fyrir því, að fylgismenn efri deild-
ar frumvarpsins vilji láta skipa
hana aðallega til að athuga það
og gera þær breytingar á því sem
gætu gert þ&ð sem aðgengilegast
Eu það ætti að cins að vera vara-
hlutverk nefndarinnar.
Aðalhlntverk nefndarinnar á að
sjálfsögðu að vera það, að rann-
saka, hvort tiltækilegt sé að Unds-
»jóður rAði»t í að hagnýta fossa-
ftflið. Ef r.ofndin kæmiet sð þeirri
niðarstöðu, þA ætti ekki að geta
komið til mála, að frumvarpið
yrði samþykt í nokknrri mynd.
Þeir menn, sem er fyrirfram ví-t
um, að muni verða mótfalnir því
afl landið taklfoasanaisínarhend'
ur, af „princip“-/eatu og trygð við
gömlu stefnuna, eiga þvi ekkert
erindi i nefndina. Þingið á að
hafa hag þjóðarinnar fyrir augura
og skipa í nefndina eftir þvíjsem
líklegt er að henni verði fyrir
besta; en hvernig sem málinu
verðnr til lykta ráðiS að lokum
þá er þáð víst, að jþeir menn, sem
vilja láta þjóðina í heild sinni
njóta allra áv«xt» auðsuppsprett-
anná, eru sjálfkjörnir amboðsmenn
hennar, en ekki hinir sem fylgja
því fram að gróðafyrirtækin eigl
að vera i höndum einstakra.manna.
En það er eins vist og tveir og
tveir eru fjórir, að nefnd sem skip-
uð er talumönnum einkafyrirtækj-
anna, kemst aldrei að þeirri nið-
urstöðu, að landinu sé fært að
leggja út í slík fyrirtæki. — Það
mætti þá alveg eins sleppa þvl
að skipa nefndina.
Þetta er eitt af þeim málam,
sem ekki máverða fiokksmál
á þingi, eins og flokkarnir sú skipt-
ast. Og vonandi er að þingmenn
sjái það, að þeir meiga ekki láta
það jráða atkvæði sínu um það,
hvoru megin meiri hluti flokksins
kasn að vorða.
- 72 -
- 73 -
Tilbðin
karlmannsfðt
íást ódýrt á Laugaveg 2
hjá
Reinh Andersen.
ánglýsið I ¥isL
Herafli Þjóðverja.
Gerard, fyrv. sendiherra Banda-
ríkjanna hefir skrifað bók um veru
sína í Þýnkalandi. í formálannm
segir hann að her Þjóðverja megi
ens heita sama sem óskertur.
Upphaflaga bauð keisarinn út 12
milj. manna. Af þeim her hefir
l1/, miljón fallið, */, miljón orðið
örkumla menn, nm p/2 miljón hefir
verið tekin til fauga og V^miljón
áætlar hann særða menn og sjúka
á hverjum tima og verða þá eftir
9 miljónir undir vopnum.
Engar likur telur hann til þess
að Þjóðverjar verði sveltir til frið-
ar né að þelr neyðist til aðsemja
frið vegna uppreister innanlands.
Þjóðverjar séu ckki „þanniggerð-
ir“, að þeir fari að gera uppreist.
Og hann segir að við sulti sé
miklu hættsra hjá baadamönnum.
Hver ferhyrningsþumlungur rækt-
anlegs lands í Þýskalandi er rækt-
aður og verðar haldið i rækt af
gamalmennum, konum og börnum
og 2 milj. herfanga.
- 74 -
•voru þeir farnir að linakkrífast þegar hinir
gengu frá þeim.
„Yið getum komist af án þeirra“, sagði
Kitti við félaga sinn. „Þú getur sest undir
ár fram í og svo skal eg sjá um stýrið.
M verður að eins að gæta þess með mér,
að báturinn víki aldrei út af réttri stefnu,
því að þegar við erum komnir út í straum-
inn er vatnsniðurinn svo mikill, að við
getum ekkert heyrt livor til annars og verð-
um því að hafa góðar gætur á stefnunni“.
Þeir leystu bátinn úr festum og komust
* raeð herkjum út á miðja ána, en altaf jókst
straumhraðinn. Það umdi og drundi í
gljúfrinu og fór það síhækkandi og gerðist
enn ægilegra. í þrengslunum fyrir ofan
hávaðann var áin spegiltær og þegar gljúfr-
ið svalg þá í sig, tók Shorty upp í sig og
lagðist á árarnar. Báturinn flaug nú eins og
örskot upp á straumhrygginn, en vatnið
sauð og vall í kringum þá með ógurlegum
gný, svo að undir tók i bjarginu. Þeir
gátu varla náð andanum fyrir úðanum
og vatnslöðrinu og stundum gat Kitti ekki
grilt í félaga sinn í framstafni bátsins.
Ékki voru þeir nema örstutta stund að
borast eftir vatnsliryggnum nærri mílu veg-
ar og þegar sú heljarför var vel og far-
sællega til lykta leidd festu þeir bát sín-
Um á hylnum fyrir neðan hávaðanu.
Shorty hafði ekki haft ráðrúm til að
Jack London: Gull-æði'ð.
hrækja út úr - sér tóbaksleginum meðan á
þessu stóð. Gerði! hann það nu vel og
rækilega og mælti siðan sigri hrósandi:
„Þetta var þó sannarlegt bjarndýrabuff
og þarna skall hurð nærri hælum, Stormur
minn, en eg segi þér það satt, að áður en
við lögðum út í þetta var eg ekkert annað
en argast i bleyðan hérna megin við Kletta-
fjöllin. En nú er öðru máli að gegna —
nú er eg „hvergi hræddur hjörs í þrá“, og
nú skulum skulum við koma og sækja hinn
bátinn!“
Þeir gengu syo aftur að efri lendingar-
staðnum og mættu húsbændum sínum á
miðri leið. Höfðu þeir séð til þeirra af
gilbarminum.
„Þarna koma þá fýlungarnir!“ sagði
Shorty. «Yið skulum komast á kulborða
við þá“.
IV.
Þegar þeir Kitti og Shorty höfðu fleytt
bát hins ókunna manns er Breck nefndist,
sömu leið niður eftir, hittu þeir konu hans.
Það var ung kona, grannvaxin og skein
þakklátsemin út úr himinbláum augum
hennar. Breck reyndi sjálfur að troða fimm
dollurum upp á Kitta, en þegar honum
tókst það ekki, gerði hann sömu tilraunina
við Shorty.
Shorty var sömjileiðis ófáanlegur til að
taka við peningunum og sagði: „Heyrðu
nú útlendingur! Eg er hingað kominn í
þetta land til að grafa gull úr jörðu en
ekki úr vösum meðbræðra minna“.
Breck þreifaðist fyrir í bát sínum og
fann loksins viskýkút eigi allstóran. Shorty
seildist til hans en kipti svo skyndilega að
sér hendinni og hristi höfuðið,
„Þarna er skrattinn hann Lýsingur rétt
fyrir neðan okkur“, sagði hann, „og það er
altalað, að hann só mun verri viðureignar
en Boxgilið. Eg held það sé hollast fyrir
mig að vera í bindindi fyrst um sinn“.
Nokkrum mílum neðar lentu þeir við
bakkann og gengu nú fjórir saman til þess
að athuga þessa illræmdu leið. Áin féll
hór í mörgum hávöðum, en út í hana gekk
grjóteyri, sem sveigði hana til hægri hand-
ar. Var straumþunginn ákaflegur í þrengsl-
unum, og í harðasta stenguum myndaðist
hár hvífyssandi hryggur, úfinn og ægilegur.
Þar gat að líta ógnarmakkann á Lýsingi,
sem hafði miklu fleiri mannslíf á samvisk-
unni. Öðru megin makkans var strengurinn
eins og tappatogari en hinumegin var hver
hringiðan við aðra. Það var því enginn
vegur að komast þar um, nema með því
móti að hanga á makkanum sjálfum.