Vísir - 22.07.1918, Qupperneq 3

y i ^ i s
Aftsaða rússEeskra
hermaniia.
Rússneskir hermenn, sem verið
hafa í skotgröfunum i síðastliðin
þrjú ár eða rúmt það, eru engu
síður undrandi en aðrir yfir hinni
einkennilegu rás viðburðanna á
Rússlandi í seinn tíð; játa hrein-
skilnislega að þeir botni ekki upp
né niður í þessu neinu, þekki ekki
lengur vini frá óvinum og séu von-
lausir um að verulegt skipulag
komist á i landi þeirra í nálægri
framtið.
Afstaða rússneskra hermanna
kemur í ljós í eftirfylgjandi bráfi,
sem er skrifað fyrir nokkrum mán-
uðum síðan fráeinu hersvæðiþeirra,
til enskrar hjúkrunarkonu Rauða-
kross félagsins, sem hafði stundað
bréfritarann særðan og eftir að
hann hafði orðið fyrir gasi í ein-
um slagnum, með þeirri alúð og
umhyggjusemi að honum fanst
hann eiga henni lífið að launa.
„t skotgröfunum er alt frekar
kyrlátt. Eg fer daglega í njósn-
arferðir gegn Þjóðverjum og geri
mitt besta að leita þá uppi — á
okkar svæði hafa þeir liopað aft-
ur á bak um fimtán mílur. En
hvað okkur snertir, er nú ljós allr-
ar sigurvonar eins og útsloknað.
Við erum hungurmorða, illa fat-
aðir |[og margir af okkur ganga
alveg bertættir. Fyrir löngu siðan
höfum við orðið að vera nærri því
brauðlausir og eini kjötmatur okk-
ar rer “hrossakjöt. Nú erum við
að verða alveg heylausir fyrir
hesta okkar og verðum því að lik-
indum [að slátra þeim, Engin
hjálp er sjáanleg. Örlög okkar
virðast þau, að vera fleygt til hlið-
ar og gleymt af umheiminum, unz
við látum lífið af hungri og
kulda.
„Kæra systir! *! (svo eru hjúkr-
unarkonur Rauða krossins oft
ávarpaðar) „Þegar eg skrifa þess-
ar línur, er eg að brjóta heilann
um það, hvort þú munir nokkurn
tíma lesa þær, þar sem rússnesku
hermennirnir' munu nú af flestum
skoðaðir landráðamenn og svikar-
ar og þeim kent um alt, sem skeð
hefir. En ekki get eg þó, kæra
systir, skilið í hverju okkar sök er
fólgin. Rússneski hermaðurinn,
yfir höfuð að tala, er sami her-
maðurinn nú og hann var árið
l!)14. í flestum tilfellum hefir
hann ott verið særður, margsinn-
is orðið fyrir eiturgasi, hefir þol-
að og er enn að þola allar þján-
ingar og hörmungar striðsins —
og þó er honum kent um ófarir
allar. Hvers vegna? Sökuiu
þess að allir, sem við stjórn okk-
ar nú eru riðnir, eru föðurlands-
svikarar.
Fyrrum skaul rússneski her-
maðurinn óvinum sínum skelk í
bringu, en nú hefir hann verið
yfirgefinn og með öllu gleymt.
Fyrrum reyndu rússneskir herfor-
ingjar að orsaka óvinunum alt það
mannfall, er þeir frekast gátu, og
að bjarga sem flestum af sínum
eigin mönnum — en nú er mann-
fallið alt á þeirra hlið og engu
líkara en þeim sé hugleikið að
fórna þannig sem mestu af liði
sinu, að þeir geri óvinunum sem
minstan skaða.
Tökum Riga til dæmis. Hver
einasti rússneskur hermaður, sem
eg þekki, hefði verið viljugur að
úthella blóði sínu til varnar þess-
ari merku hafnarborg, og mörg tár
höfum við felt yfir henni. Þó var
hún yfirgéfin án nokkurrar tilraun-
ar til að verja hana — og hermönn-
um var kent um alt saman.
En um það vissi umheimurinn
ekki, að undanhald þetta var fyr-
irskipað af herforingjunum og öll-
um hermönnum, sem ekki vildu
hlýða, hótað lífláti. Stórskotaliðið
hafði verið tekið burt á þeim stað,
þar Þjóðverjar fengu bortist í gegn,
og herdeildir skildar eftir til varn-
ar, sem i voru aðeins gamlir menn
og unglingar, sem enga reynslu
höfðu.
Fyrrum var hérað þetta varið
af æfðustu og bestu herdeildum
með nægu stórskotaliði, en rétt á
undan áhlaupi Þjóðverja voru her-
deildir þessar sendar aftur á bak
pg stórskotaliðið fært. Grunsam-
legt, finst þér ekki?
Viðkomandi lygaorðrómi þeim,
sem sífelt er að berast út um Rúss-
nesku hermennina, — að þeir
strjúki úr skotgröfunum til þess
að ræna og rupla o. s. frv., — er
ekki annað að segja en það, að
þetta orsakast aðallega af því, að
hver einasti þorpari nú á dögum
klæðir sig i hermannaföt áður en
hann íremur rán sín og spelivirki.
Hermennirnir eru saklausir af
þessu í flestum tilfellum. Okkur
er líka brugðið um heigulshátt og
borið það á brýn, að við þorum
ekki lengur að berjast. Er sá
orðrómur berst þér til eyrna, vona
eg þú minnist þess, að við höfum
verið í skotgröfunum í meira en
þrjú ár og þolað þar allar þraut-
ir. — En þrátt fyrir þelta stöndum
við nú uppi allslausir og ráða-
lausir, af því að við höfum verið
yfirgefnir og sviknir, og hver ein-
asta sigurvon okkar í stríðinu
horfin. Myndu ekki flestir her-
menn í okkar sporum ófúsir á að
berjast mikið lengur?“.
Alþjóðabaiidalag.
Svo mikið er talað um alþjóða-
bandalag nú á dögum, að mörg-
um mun þykja fróðlegt að heyra
hvað Lloyd George, forsætisráð-
herra á Englandi, hefir um
það að segja. Hann hélt ný-
lega ræðu fyrir fjölda manns í
Lundúnaborg og gerði þetta
margumrædda bandaiag þjóðanna
að aðalumræðuefni sínu.. Kvaðst
hann, í byrjun ræðu sinnar, hafa
orðið þess var, að meðlimir ráðu-
neytisins hefðu orðið fyrir megn-
ustu aðfinslum sökum þess, að
þeir legðu ekki nóga áherslu á,
að stofnað væri alþjóðabandalag
undir eins að stríðinu loknu.
Sagði hann slíkar aðfinslur lítt
réttlætanlegar, þar sem Maxi-
listar stjórnin hefði nú sýnt og
sannað með ljósum rökum, að
aldjóðabandalag kæmist aldrei
á með því einu móti, að talað
væri um það.
Knginn hefði þó talað með
meiri mælsku og andagift um
slíkt bandalag þjóðanna en keis-
ari Þýskalands. Svar hans til
páfans forðum hefði verið þrung-
ið af mannást og bróðurkærleik
— en í þetta sinn mintist hann
þó ekki með einu orði á örlög
Belgíu. En viðkomandi alþjóða-
bandalagi virtust skoðanir hans
heilbrigðar og einlægar — og
þjóðin þýska átti að stjórna öllu
saman! Brotin til mergjar væru
orð hans því þrungin drambi og
drotnunargirni, þau væru éins
og eitrað sverð, sem vafið væri
innan í fjallræðu Krists!
Ræðumaður lagði svo alla á-
276
annað aö sjá, en slátrarávágninn og snotran
léttivagn fyrir framan einhvern læknisbústaö-
inn. Þar sjást að eins örfáar hræöur á gangi.
Framhliöarnar á gömlu húsunum eru 01-önar
svartar af kolareyk og trén i göröunum fyrir
framan hnsin sótug"og k’ýrkingsleg. t hverju
liúsi, svo aö segja, er einhver aö glamra á
fortepianó og þar fyrir utan heyrist ekkert
annaö en ómurinn og kliöurinn af mótor-
vagnaskarkalanum í Hástræti.
Eg var aö viröa þetta fyrir mér út um
gluggann á borðstofunniminni einn fúlviöris-
dag í febrúarmánuöi klukkan eitthvaö þrjú
Þá sá eg alt í einu mann, sem eg kannaðist
undir eins viö. Þaö var vel búinn maöur meö
pípuhatt á höföinu í dökkleitum yfirfrakka.
Eg hrökk frá glugganum i skyndi og þaö
alveg' mátulega, ]rví aö hann gekk rétt fyrir
utan gluggann á leiö sinni frá Hástræti.
Eg ætlaði varla aö trúa mínmn eigin augum
— en þetta var enginn annar en Mikael Chi-
quard í eigin persómt.
Eg faldi mig bak viö gluggatjaldiö og haföi
gætur á honum. Sá eg þá, aö hann nam alt
í einu staöar og gekk aö húsinu hinum megin
götunnar og upp forstofutröppurnar.
Þá fyrst tók eg eftir því, aö gluggatjöldin
þar ltöfött veriö dregin frá. Var einhver þar
inni fyrir, því aö jafnskjótt sem niaöurinn
2 77
hringdi dyrabjöllunni, var komiö til dyra og
hvarf hann svo inn í húsið.
Dyrunum var þegar lokaö á hæla honunr
og staröi eg undrandi á þetta. Hvaö skyldt
nú véra þar á seiöi?
Þaö var auöséð á öllu, aö maöur þessi var
hvergi smeykur, þar sem hann gekk eftir
miöri götunni um hábjartan daginn og rak-
leiðis inn í húsiö, þar sem glæpurinn haföi
verið fráminn.
Eg beið kyr bak viö gluggatjaldiö og var
aö gæta að því, hvort hann kæmi ekki út
aftur, en eitthvað klukkutíma síðar sá eg
hvar Gallíni, uppstrokinn og stásslegur mjög.
kom frá hinum enda götunnar, skimaði alt í
kring um sig, gekk síöan einnig upp tröpp-
umar, liringdi bjöllunni — 0g var þegar hleypt
inn.
Rétt í því aö veriö var að loka huröinni
á eftir honum, sá eg hvar leiguvagn kom,
og var þá farið aö skyggja. Vagninn ók upp
aö húsinu, staönæmdist þar, og út úr hbnum
sté stúlka nokkur óg borgaði vagnstjóranum
akstúrinn.
Um leiö og hún sneri sér viö, kannaöist
eg viö. aö þar var komin unga Gyöingastúlk-
an. sem veriö haföi á gægjum eftir mér i
Genúa -— satna stulkan, að því er virtist, sem
flntt hafði brefið, er varö þess valdandi, aö
prinsessan livarf á burt.
278
Eg rauk í símatóliö og reyudi aö ná sam-
bandi viö Millman, þvi að eg þóttist vita,
að hér væri um einhver ný klækjabrögð aö
ræða, en hann var ]iá því miöur ekki viö-
staddur á lögreglustöðinni. Mér var svaraö
]iví, aö hajin væri einhverstaðar úti í bæ að
fást viö einhverja rannsókn.
Mér kom fyrst i hug aö spyrja eftir öörum
lögreglumanni, en meö þvi aö eg var ekki
óhræddur um, aö jietta kynni þá aö fara í
handaskolum, þá afréð -eg að athuga þetta
sjálfur og senda síðan skýrslu um þaö, sem
eg kynni aö fá vitneskju um, til þess staðar
í Vínarborg, sem mér hafði veriö bent á.
Vagnstjórinn hafði kveikt sér í vindlingi í
mestu makindum og sá eg, að hann var að
búast til aö leggja af stað þegar eg kom út
aö gluggíinum aftur. Gætti eg þess vel, að
ekki yröi komið auga á mig, því aö vel sást
til glugganna á mínu húsi úr gluggunum á
húsinu hinu megin.
Það var enginn efi á því, að þessir kurapán-
ar mundu vita, að eö væri kominn heim aftur
og mundu því athuga gluggana hjá mér til
þess að forvitnast um, livort eg heföi nokkr-
ar gætur á þeim.
En bíræfni þeirra' gekk alveg fram af mér.
Þarna réðust þeir inn í ókunnugi hús um al-
bjartan daginn og lögðu þaö undir sig eins
og ekkert væri, og máttu ]jó vita, að einmitt