Vísir - 23.11.1918, Blaðsíða 3

VíálR
G.s. „Botnia”.
Farþegar komi á mánndagina 25. þ.
m. að sækja farseðla og nadirskrifa.
C. Zimsen.
Frakkaefni
góöílog öd^r nyK.omln.
tJrvai al
Fataefnum.
Halldór & Júlíua
klœðskerar Gaugaveg 31,
I
geta, að honum hefir ekki verið
rótt, meðan verið var að aemja
við Berléme, svona í leyfisleysi,
og ekki verið um, að hleypa
fleirum að, þó að ekki verði séð,
hvað það hefði aukið afbrot hans
gegn „tilætlunum“ bandamanna.
Þessí afskifti forsætisráðherr-
ans hafa orðið þess valdandi, að
ekki var unt að koma kjötinu í
hærra verð, þó að nefndin af
skiljanlegum éstæðum reyni held-
ur að draga fjöður yfir það í
skýrslunni, án þess þó að vilja
taka nokkra ábyrgð á því. Og
til þess að taka af allan vafa um
það, að hún hafi ekki verið ein-
rúð um aðferðina, tekur nefndin
það einmitt skýrt fram í upp-
hafi, að hún hafi „ályktað", að
æskilegt væri að fá sem flest
tilboð.
En óheillaáhrifum forsætis-
ráðherrans á þetta mál er ekki
þar með lokið.
Það er varla hægt að áfellast
nefndina fyrir það, þó að hún
gerði samninginn við Berléme
um sölu á kjötinuvjyrir 192 kr.
o. s. frv. Eins og alt var í
pottinn búið af forsætisráðherr-
anum, gat hún varla vænst hærra
verðs. llvaðan var yfirboðs að
vænta, þegar eugum máiti hleypa
að með tilboö ? En ástæður þær,
sem nefndin færir fyrir þessu,
að brvn nauðsyn hafi verið á
því að auglýsa kjötverðið þá
þegar, vegna þess hve áliðið var
orðið, o. s. frv., eru algerlega
einskis virði. Nefndin sannar
það best sjálf, með þvi, sem síðar
kemur fram í skýrslunni: að
kjötverðið var hækkað siðar og
ný auglýsing gefin út um það.
— Yeit enginn til þess, að nein
vandræði hafi stafað af því, en
alkunnugt, að kjötverðið var á-
kveðið löngu síðar í fyrra. Það
var ráðsmenska forsætisréðherr-
ans, sem olli því, að ekki var
lengur eftir neinu að bíða, en það
hefir nefndin ekki kunnað við
að bera fyrir sig.
En nú er komið að síðaBta
þætti mélsins og er hann enn
skýrar merktur klaufamarki for-
sætisráðheiTans en hinir fyrri.
Daginn eitir að samningurinn
vlð Berléme var undirskrifaður,
kom j,ýtt tilboð í kjötið fré
norsku ræöismanninum, og bauð
hann 8 kr. hærra verð fyrir
kjötið en um var samið við Ber-
léme, eða 200 kr. fyrir 1. fl. kjöt
o. s. trv.. En þá gerir Berléme
aftur ytirboð og vill nú gefa 210
kr. fyrir 1. fl. kjöt og 185 kr.
fyrir 2. fl.
Þetta tilboð gerði Berléme í
viðtali við forsætitisráðherra. Því
hefir verið haldið fram, og nefnd-
in neitar því ekki, að Berléme
hafi jafnframt látið þess getið,
að hann mundi ekki gauga frá
kaupunum þó að hann yrði að
borga 215—220 kr. og jafnvel
að það væri ekki sitt siðasta boð.
Ef til vill veit nefndin þetta
ekki; foraætisráðherra hefir e. t.
v. aðeins skýrt henni frá 2Í0
kr. tilboðinu. Öll þessi tilboð
voru bundin þvi skilyrði í fyrstu,
að svarað yrði samdægurs.
Nú fer forsætisráðherrannf á
fund norska ræðismannsins og
gerir honum aðvart um þetta
tilboð 'Berlémes,J og það verður
úr, að því er nefndin segir að
sér hafi skilist, að ráð-
herrann bindur það fastmælum
við ræðismanninn að Norðmenn
skuli fá kjötið fyrir 210 kr. o.
s. frv., án alls tillits til þess, bve
miklu hærra verð hefði verið
hægt að fá hjá Berléme, og, að
því er fullyrt er, vel vitaudi að
Berléme hefði* ekki Igengið frá
kaupum fyrir 220 kr. eða jafn-
vel enn hærra verð. Með öðrum
orðum, einmitt þegar skrið er
að komast á verðhækkunina,
vegna samkepni Berlémes og
norska ræðismannsins, þá kemur
forsætisráðherrann einn til skjal-
auna með „magt og miklu veldi“
og segir „hingað og ekki lengra“,
210 kr. mega íslenskir bændur
fá fyrir kjöt sitt en meira ekki!
Niðurl.
204 *
„pekkið þér þcssa menn ?“ spurði Dodd
á ensku.
„Eg skil ekki pólsku — því er nú ver,“
svaraði Pétur á þýsku.
Dodd beit á vörina/ en endurtók spurn-
inguna á þýsku.
„Já, auðvitað þekki eg þá,“ svaraði Pét-
ur og tók nú á allri þeirri gctspeki, seni
hann átli til. „petta er bæjarfógetinn,
sem eg var skril'ari hjá, —þetta er lög-
reglustjóriim frá Konrápswaldau og þarna
er skólakennarinn!“
„Skakt!“ hrópaði hann. — „Eg er
hringjari.“
,Nú, jæja! Kennari og klukkari cr nokk-
urnveginn hið sama,“ sagði Pétur.
„Nei, langt frá,“ sagði bæjarfógetinn.
„pað er hæði klukkari og kennari í Kon-
ráðswaldau, eins og þér liljótið að vita.“
„Já — mér varð bara mismæli,“ sagði
Pétur kæruleysislega.
„Kannist þér við, að þessi maður sé
skjalafalsarinn Emil Pópel?“ spurði Dodd
nú lögrcgluþjóninn, en hann velti vöng-
um og svaraði engu, og ekki varð bæjar-
fógelanum greiðara um svarið.
„Nei — ekki er það Emil Pópel,“ sagði
klukkarimi óspurður og tóku hinir þá í
sama strenginn.
205
pessi staðhæfing kom flatt upp á fanga-
vörðinn.
„Ætlarðu nú loksins að segja til hver þú
ert?“ sagði hann við Pétur og var allreiður.
„Eg þarf ekkert að segja,“ svaraði
hann þrjóskur.
„Leystu nú frá skjóðunni undir cins,
eða eg læt þig ekkert annað hafa en vatn
og brauð að öðrum kosti,“ grenjaði yfir-
fangavörðurinn bálöskuvondur.
„pér eruð sjálfráður um það,“ sagði
Pétur.
„Hvað segið þér um aðra eins þrjósku?“
sagði fangavörðurinn við Dodd.
„Eg held það sé best að fresta þessu
prófi fyrst um sinn,“ svaraði Dodd, „og
eg geri mig ánægðan með að hafa fært
sönmir á það, að þessi maður er eklri Emil
Pópel.“
„Eruð þjer nú sannfærður?“ spurði
Dodd fangavörðinn, þegar þeir komu ofan
i skrifstofuna aftur.
„Já, svo má það heita,“ svaraði fanga-
vörðurinn, „og eg læt blátt áfram hengja
hann, ef liann gerir ekki fulla játningu
innan skamms.“
„Já, það skuluð þjer gera,“ sagði Dodd
hiklaust. „Hann hefir sannaílega unnið til
þess, en fvrst verðið þér að komast eftir
hvar liann hefir falið miljónirnar.“
206
„Látið þér mig um það,“ svarað fanga-
vörðurinn. „pegar eg byrja á einhverju
verki, þá er eg ekki vanur að hætta við
það hálfkarrað.“
„Raunar finn eg nú líklega peningana
án hans tilsagnar,“ sagði Dodd og tók hatt
sinn, „og auk þess skal eg sjá um, að yð-
ur verði greidd tvö þúsund dollara þókn-
un.“
Fangavörðurinn lét sér það vel líka og
tólc fast og þakklátlega í höndina á Dodd
að skilnaði.
Rétt um sama leyti liringdi Pétur Voss
á varðmanninn og baðst þess, að liann
væri leiddur fyrir yfirfangavörðinn. —
Kvaðst hann þurfa að gera játningu sina
fyrir honum.
Hann staulaðisl inn í skrifstofuna, afar-
vesaldarlegur.
„Nú-nú! pú ætlar þá að gera játningu
þína,“ sagði fangavörðurinn. — „Jæja,
komdu þá með hana! pú crt þá ekki Emil
Pópel?“
„Nei,“ svaraði Pétur og drap höfði. —
„Eg heiti Franz Múller.“
„Ja — ef þú ert nú að Ijúga----------“
sagöi fangavörðurinn og ygldi sig.
„Kæri herra yfirfangavörður!“ sagði
Pétur með mestu auðmýkt og hálfkjökr-
andi. „Mér dettur ekki i liug að fara með