Vísir - 04.03.1919, Side 2

Vísir - 04.03.1919, Side 2
V í r í R Á lager: Skósverta Ofnsverta Feitisverta Gljálögur bóga, en jafnframt einurö og festu. Og mjög dást menn að því, hve varlega Danir fara í kröfum sín- um til landa í Slésvik nú í ófrií5- arlok. Halda þeir í þvi sönni stefnu og áíiur, aS ganga ekki á rétt neins. Og þó a® Þjóöverjar verSi nú aS láta Norður-Slésvík af hendi viS þá, þá tryggja Danir sér þó jafnframt vináttu þeirra, vegna þess at> þeir fara ekki lengra í kröfum sínum en sanngjarnt er, svo grátt sem þeir þó voru leikn- ir af Þjóðverjum fyrrum. Skörungsskapur Zahle-ráöuneyt- isins í innanríkisstjórninni er al- kunnur. Einkum barátta þess viö dýrtíSina. Fyrir aögeröir stjórn- arinnar, hefir dýrtíöin í Danmörku aldrei oröiö neitt svipuö því, sem veriö hefir í öörum löndum. Þeg- „umboösmenn" þjóöabandalags- ins. — Um þetta hafa ítalir geymt sér rétt til ahugasemda. Fréttaritarinn bætir því viö, aö nefnd sú, sem fjalli um mál Dana, hafi samþykt, aö almenn atkvæöa- 'greiösla skuli fara fram í Noröur- Slésvík og aö einhverju leyti í Miö-Slésvík. En landiö á aö kom- ast undan áhrifum prússneskra embættismanna, og nokkur tími aö líöa þar til sú atkvæöagreiösla fer fram. '4 Herskipatjón ófriðarþjóöanna. í símskeyti frá París er þaö haft eftir „ábyggilegum heimild- úm“, aö herskipatjón ófriöarþjóö- anna hafi veriö sem hér segir: Bandamenn hafi mist skip meö 803 þús. smál. burðarmagni og af því áttu Bretar 550 þús. smál. Miö- veldin mistu 415 þús. smál. og af því áttu Þjóðverjar 350 þús. smál. Þjóöverjar í Rúmeníu. Á tveim árum, eöa skemri tima, sem Þjóöverjar hafa haft Rúmen- íu á smu valdi, hafa þeir gersam- lega rúiö landiö aö öllu, og sent heim til sín 3500000 smál. af kom- vörum, auk allskonar áhalda, klæöavöru og véla og hvers „sem hönd á festi“. Hestar allir voru fluttir í burtu, og í öllu ríkinu voru eftir einar 100 gufuvélar (eimreiö- ar) notfærar. , Danska ráöuneytið sem nú hefir lagt niöur völdin, hafi þau meö farið öll ófriðarárin og getið sér ágætan oröstír, Utan Danmerkur mun Zahle- ráöuneytiö fá þann dóm, aö þaö hafi verið hin vitrasta og ötulasta stjórn, sem þar hafi farið meö völd áratugum saman, eöa lengur. Enda mun ekki dæmi til þess annars- staöar, aö sama ráðuneytið hafi farið með völdin öll ófriöarárin, hvorki í hlutlausum löndum nje ófriðarlöndunum. Þaö er viður- kent af öllum, jafnvel andstæöing- um Zahle-ráöuneytisins i Dan- mörku, aö minsta kosti í öðru orö- inu, aö utanríkisstjórnin hafi far- ið þvi ágætlega úr hendi, og hefir þó varla nokkurt annað hlutlaust land átt eins erfiöa aöstööu í þeim efnum. Og í kosningabaráttunni síöustu, lýstu andstæöingar stjórn- amnar því yfir, aö þeir myndu fylgja nákvæmlega sömu stefnu í utanríkismálunum og aö þeir helst kysu að halda sama utanríkisráð- herranum og jafnvel fleiri mönn- um úr ráöuneytinu. En þeir Zahle tóku því fjarri, aö taka nokkum þátt í stjórninni meö andstæðing- um sínum. Á tímabili áttu and- stöðuflokkarnir þó fulltrúa í ráöu- neytinu, en þeir höföu ekkert sér- stakt starf meö höndum og voru algerlega áhrifalausir. Enda var þeim þar ofaukiö, þvi aö ráðu- neytiö var skipaö samvöldum úr- valsmönnum, í sannleika „bestu og vitrustu" mönniun þjóöarinnar. Um utanrikisstjórnina er al- menningi lítið kunnugt, annaö en það, aö Dönum tókst aö vernda hlutleysi sitt, án þess að verða til- finnanlega fyrir baröinu á ófriö- arþjóðunum. Og mjög er dönsku stjórninni hrósað i blöðum ófriö- arþjóðanna, fyrir framkomu sína, og þykir stjórnin hafa sýnt frá- bærlega gætni í viðskiftum sin- um við ófriöarþjóöirnar á báöa ar'í upphafi ófriöarins hóf stjórn- in þessa baráttu bæöi tneö því aö veita almenningi beina dýrtíöar- hjálp og með framlögum úr ríkis- sjóöi til lækkunar á vöruveröi til almennings. Og eftir því sem lengra leið, uröu þær ráöstafanir yfirgripsmeiri og kostuðu ógrynni fjár. En til þess að standast þau útgjöld var hár skattur lagöur á stríðsgróðann, þannig aö bætt var úr neyð þeirra, sem harðast uröu úti vegna ófriðarástandsins, meö þvi aö leggja skatt á þær tekjur, einstakra manna, sem voru beinn ávöxtur ófriðarins. 1 þessu urðu Danir fyrirmynd annara þjóöa, en auövitaö var stjórninni illa þakkaö af stórgróða- mönnunum sem stríösskatturinn var tekinn af og jafnvel af bænd- um, sem ekki fengu „fult verð“ fyrir afuröir sinar, vegna þess aö hámarksverð var lagt á þær. Og loks hefir einmitt þetta veriö not- aö til að fella stjómina. Sú átylla, aö stjómin þurfi nú orðið ekki eins víötækar heimildir og áöur, til aö takmarka vöruverð i landinu. En stjórnin vildi ekki láta taka af sér ráöin. Hún er í því ólik „nátt- húfunum", sem dæmi eru til ann- arsstaðar að trúaö sé fyrir stjóm- arstörfum. Hún kaus heldur aö „fara frá". Allar likur eru þó til þess, að hún hafi enn fylgi merri- hluta þjóöarinnar. Hún hefir enn aö baki sér meirihluta „þjóöþings- ins“, hins eiginlega fulltrúaþings þjóöarinnar. Þaö var „landsþing- iö“, sem feldi hana, en þaö er kos- iö eftir öörum reglum og sem stendur er þaö aö miklu leyti skip- aö mönnum, sem kosnir voru af gamla „landsþinginu", eins og þaö var skipað fyrir siöustu kosningar. Andstæðingar stjórnarinnar geta ekki myndað löglega stjörn. Til þess yrðu þeir aö eiga fylgi meirihluta „þjóöþingsins". Vænt- anlega skipa þeir því aö eins bráöabirgðastjórn og leysa síöan „þjóöþingiö" upp og efna til nýrra kosninga. En jafnframt má gera ráö fyrir því, að hafin veröi bar- átta um nýar breytingar á grund- vallarlögunum og takmörkun á völdum „landsþingsins", eöa af- nám þess. Hafa stjómarflokkam- gömlu þegar tekið það á stefnu- skrá sína. En eftir er aö vita, hve hentugan tíma íhaldsflokkamir hafa valið, til þess aö ráða því máli til lykta. En sennilegt er, aö þeim hafi ekki fundist sér „til setunnar boöið" í þeim efnum og ætlað aö velja hentugan tíma. Eigoarrétturmn á ratninu. Þó aö Vísir komi út á hverjum degi og „Tíminn" ekki nema einu •sinni eöa tvisvar i viku, þá mundí Vísi reynast það alveg ókleift, aö komast yfir þaö, aö „elta uppi“ allar þær vitleysur, sem „Tíminn" gæðir lesendum sínum á. Enda er ekki við góöu aö búast, því aö bæði er þeim „frýjaö vits“, Tima- höfundum, og „grunaðir urn græsku“ eru þeir af mörgum. Nú er „Tíminn" kominn aö þeirri niðurstöðu, (1. þ. m.), aö. rangt sé að ræöa „fossamáliö" á þeim grúndvelli, „hve mikil al- menningsheill muni af hljótast, kasti landið eign sinni á alt vatns- afl“. Um hitt beri að ræða, hvaö séu lög í landi hér!! Vísir hélt nú samt, að dóms- valdið væri ekki komið í hendur blaöanna, og getur ekki látiö sér skiljast þaö, a« það sé í þeirra verkahring, aö ðæma í fossamál- inu, heldur einmitt að ræöa þaöeins og önnur landsmál og á sama grundvelli. Ef „Tíminn" heldur þvi fram, aö rangt sé aö ræöa fossamálið á þeim grundvelli, sem áöur er lýst (hver stefnan sé heilla- vænlegust), þá hlýtur það sama aö gilda öll önnur landsmál. •—> Þess er þá líka aö vænta, aö „Tíns- inn“ setji þaö ofarlega á þá stefnu- skrá sína, sem hann ætlar aö birta fyrir næstu kosningar, og ekki þarf aö efast um, aö mönnum finnist til um „framsóknar“-bragðið af þeim liö stefnuskrárinnar. „Tíminn“ segir, aö þaö sékunnugt oröið, „aö langsamlega flestir lög- fræöingar fylgja eindregiö skiln- ingi minni hluta fossanefnd- ar“. — Visi er ókunnugt um þaö. En hitt er honum kunnugt um, að' margir lögfræöingar eru of mjög viö þetta mál riðnir, til þess a® geta talist óhlutdrægir dómarar.En jafnvel þó aö svo væri, aö flestir óhlutdrægir lögfræöingar væm sömu skoðunar og minnihluti fossanefndar, þá væri það ekki neinn „hæstaréttardómur". Þaö er miklu meira byggjandi á því, sem einn færasti lögfræðingur landsins staöhæfir eftir nákvæma rannsókn, heldur en órökstjjddum klómum annara lögfræöinga „upp og ofan“ (hlutdrægra eöa óhlutdrægra) sem ekkert hafa rannsakað máliö. Því fer svo fjarri, aö eignar- réttur einstaklinganna á rennandi vatni sé viðurkendur í lögum hér i

x

Vísir

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Vísir
https://timarit.is/publication/54

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.