Vísir - 05.03.1919, Blaðsíða 2

h&QilsehC
Á lager:
Hárbnrstar, Tannbnrstar, Naglabnrstar
Fatabnrstar, Teppabnrstar, Fiskbnrsfcar
Ofnbnrstar, Skóbnrstar, Gólfkústar
Glnggakústar, Gólfekrúbbnr, Handskrúbbnr
LEREFT
bleikjað
verð:
pgs? l,3S-l,SO pr.mtr. ^
Smjörlér, 0,S0mtr. ^
fÁ Egill iacobsen
I
Uppkaup á ull.
ÞaS er í ráíSi ai5 brezka sjórnin
kaupi alla ull, sem til fellur á þessu
ári á Bretlandi, þó þannig, aS ull-
in veröi seld frjálsum markaSi.
Her Breta.
Brezka stjórnin leitar samþykk-
is þingsins til að halda 2mil-
jón manna undir vopnum. Churc-
hill ráóherra sagöi í þingræSu, aö
þai5 væri a<5 eins til bráðabirgöa
og vegna þeirrar óvissu, sem nú
ríkir. En meiri her, segir hann aö
mundi vera óþarfur og likur til
að hann geti oröið minni. Nú væri
sem óbast veriS að safna sjálf-
boðaliösmönnum í landvarnarher
ríkisins. Þegar væru fengnir 45
þús. æföir hermenn í þann her, og
'5000 ungir menn, sem hneygöir
væru fyrir þaö starf. Og vongóSur
er hann um, að þegar líði á áriii
muni verða hægt aö safna nægu
sjálfboðaliöi meSal heimsendra
hermanna, til þess aö halda vörö
viö Rín. En á þeim her, segir hann
aö muni veröa þörf alt næsta ár.
hættulegt, því aö óvíst væri, hve
lengi yröi hægt aö hafa hendur
í hári nokkurs valds í Þýzkalandi
til aö semja viö. En ekki mundi
þá lengur veröa látið á því standa,
þegar friöarsamningar væru und-
irskrifaöir, aö birgja Þýzkáland
upp aö matvælum og efnivöru. Og
óviöurkvæmilegt væri aö beita
hungur-vopninu lengur en nauð-
syn kreföi, til þess aö tryggja sér
„sanngjarna" friðarskilmála, sem
barist hefir veriö fyrir. En til þess
aö trygt sé, aö skilmálarnir veröi
rétt haldnir, veröur öflugur her að
vera til taks viö Rxn.
London, 5. mars.
Kröfur Frakka.
„Times“ segir, aö Frakkar krefj-
ist þess til frekari tryggingar
gegn árásurn Þjóöverja, aö vestri
bakki Rínar veröi óháöur Þýska-
landi og hlutlaus í ófriði.
Pólland.
í gær var rætt um það á friðar-
fundinum í París hvort Pólland
ætti aö fá höfn viö Eysrasalt. —
Vegna þess aö það þykir ekki
eiga kröfu til Danzig af þjóðem-
islegum ástæöum, þá hefir Times
lagt til, aö þeir fengju höfn í Eck-
ernwerde. /
Yerslunarliorfurnar
batna.
xrrins. En heilsa sjúklingsins
heimtar þa'ö, áð blóðrásinni
verði komið i samt lag aftui',
svo fljótt sem unt er. Sú krafa
er alstaðar svo sterk,. að henni
verður að sinna.
í Englandi hefir þessí krafa
átt örugt fylgi, ekki síður en
annarstaðar. Breska stjómin
fann hver tök hún hafði á heim-
inum með viðskiftahöftunum.
Eit Bretland þolir ekk heldur til
lengdar blóðstöðvunina. Banda-
ríkin losuðu höftin að miklu
leyti þegar í stað að óffiðnum
loknum. Samkepnin byrjar á
ný. Bretinn skimar i kring um
sig og kemst að þeirri niður-
stöðu, að höftin á versluninni
muni að lokum verða honum
sjálfum verst. Og nú eru þau
leyst að miklu leyti.
Enn er þó viðskiftabannið við
Miðríkin i gildi. Og óvist, hve
nær þvi verður af létt. En með-
an svo er, vantar mikið á, að
verslunin sé orðin frjáls. pó
verður að draga þá ályktun af •
þessum nýja boðskap, um af- !
nám útflutningshaftanna i Eng-
landi, að Bretar muni ekki ætla
að krefjast endurnýjunar á
verslunarsamningunum við ís- j
land, frá 1. maí. peir voru bygð-
ii á algerðu útflutningsbanni á
vörum frá Bretlandi til fslands. ;
Enn er að visu óvíst, að leyfður
verði flutningur á íslenskum af- !
urðum til Norðurlanda, ffá þeim
tima. En það er þegar mikið
unnið við það, að fá fi’jálsan
markað fyrir þær i öðrum lönd-
um. Og ef þessi fregn, um að
ekki þurfi framvegis að fa út-
flutningsleyfi á neinum vöfum
frá Bretlandi, reynist fyllilega
rétt, þá er vissa fengin inn
fx-jálsan markað fyrir islenskar !
afurðir utan pýskalánds og
næstu landa. Eixda hefir ekki
enn bólað á nýjum kröftun frá
Bretum, um endúrnýjún „bresku
samninganna“, og er þó orðið
alláliðið, þó að seinna væri byi'j-
að á samningunum i fýrra.
FuIIvíst verður þó væntanlega
ekkert um þetta, fyr en séð er
fyrir endann á friðarsamning-
unura, þvi að undir þeim er það
komið, hvort hafnbanninu á
pýskalandi vei'ður haldið áfrarn,
En ráðgert er, að undirbúnings-
starfi ráðstefnunnar í Pai'ís
verði lokið í þessmn nxánuði, og
ætti þá að sjá fyrir endann í
Hvemig „samið“ verður við
Þjóðverja.
Ennfremur sagði Churchill. aö
yfirherráð bandamanna mundi
bráölega ráögast unx þaö, á hvenx
hátt Þjóðverjar veröi kúgaðir til
áö ganga aö kosturn þeinx, sem
þeim veröi settir og til aö upp-
fylla þá. Þýzkaland væri aö fram
komiö af hungri og viö borö lægi,
aö alt keyröi þar um koll sökum
hungurs og ils viðurværis. Nú
væri þvi einmitt tækifærið komiö
til þess aö kveöa upp skilmálanna,
láta Þjóöverja ganga aö þeim og
sjá um, aö þeir uppfyltu ]>á. Aö
draga þaö enn á langinn væri
í gær hafði stjórnai'ráðinu
borist sínxskeyti unx, að franx-
vegisþurfi engra útflutningsleyfa
við á vöruixx frá Englaudi. Eru
það góð tíðindi, og ef til vill
fyrirboði annara enn betri.
t öllum löixtlum hafa rnenn, nú
í ófriðarlokin, risið upp gegn
höftum þeim, sem lögð liafa ver-
ið á frjáls viðskifti á ófriðai'-
tímunum. Ófriðúrinn er á enda,
og nú krefjast rnenn þess, að
viðskiftalífinu sé gefið fult
frelsi. Heinxurinn hefir verið
sjúkur og blóðrás hans trufluð
lxátt á fimta ár af völdum ófrið-
þeim næsta.
Skaðabætarnar.
það var sagt frá því i loft-
skeytunum í gæi', að búist væi'i
við því, að bandamenn myndu
krefjast 24 þxis. miljóna, eða 24
miljarða sterlingspunda í skaða-
bætur af óvinum sínum.
þetta er engin smáræðis upp-
hæð. I þýskuin peningum eru
það 480 miljai’ðar eða 480.000.-
000.000 marka.
Heruaðarskaðab. þær, sem
pjóðvei'jar kröfðust af Frökk-
um 1871, voru að eins 5 miljarð-
ar franka, og var þó talið ólík-
legt þá, að Frakkar myndu fá
i'isið undir því. það var jafnvel
álitið, að pjóðverjar befðu ekkí
ætlast til þess, að þeir gætu það.
En Frakkar greiddu uppliæðina
að fullu á rúmum tveim árum.
En þó að gildi ]ieninganna
væri meix’a nnx 1871 en nú, þá
ei’ þó miklu fremur ástæða til
að efast um, að pjóðverjar og
bandamenn þeirra getí nxx greitt
480 miljarða marka, en þá var
til að efast um að Frakkar gætu
i'isið undir því, senx á þá var
Iagt. Og ef til vill ætlast banda-
menn heldur ekki til þess, að
pjóðverjar geti staðið i skilum.
pá myndu þeir telja sig liafa á-
tyllu til þess að bafa hönd í
bagga með pjóðverjum, til þess
að tryggja bagsmuni sína, þvi
Iengiu’ sem lengur dregst að
greiða „skulxlina“.
í desembermánaði í vetur
kom það fram i kosningabarátt-
unni í Englandi, að Bretar
xnyndu fyrir sitt léyti ætla að
ki’efjast 8 íniljai-ða sterl.pd. í
skaðabætur af þjóðverjum. pað
eru uni 460 miíjarðar marka,
eða þi'iðjungur þeiri’ar upphæð-
ar, scm nii er sagt að allir banda-
menn muni krefjást, Um þá
ki’öfu sögðu þýsk blöðj.að húxu
mundi verða pjóðverfum langt
um megn.
Að greiða þá upplaæð í gulli,.
sögðu þau að ekki' kæmi tii’
mála, því a $ svo mikið gull væri
ekki til myntað i öllum heim-
inum. Um boi'gun 1 vöríim væri
lieldur ekki að raðai vegsxa þess.
að Bretar vildu ekki þýsífcar vör-
ur og öttuðusl, að þæi- myndxt
valda verðfalli á enskum- vöru-
raai'kaði og vex’kalaiíri þar af
leiðaixdi lækka. Og hwraig ættu
pjóðverjar þá að faivi að því, a®
borga 160 mifjarða, þvi að vænt-
ank'ga vei’ðíir lítið að hafa hjá
| þrotabúum Tyrkja og Austui'-
ríkisnxanna. pó að tekin væri öll
i jnneign þjóðverja í öðrum lönd-
! um, þá yi'ðu það ekki nema
! nokkrir miljarðar. pað væi’i þá
með lántöku. — En hvar ættu
þjóðverjar að fá lán? Hver
mundi vilja lána 'þýskalandi
þessa upphæð, eins og ástandið
er þar nú? Og myndi þjóðin þá
i’ísa undir því, að borga vextina
af því láni, þó að það fengist?
Vextirnir af allri upphæðinni
yrðu 24 miljai'ðar marka.
En bandamenn hafa látið
rannsaka það „visindalega“, hve
mikið þjóðverjar geti í’isið und-
ir að boi’ga, og þeir sjá sjálf-
sagt einhver ráð til þess, að ná
þessum skatli, þó íið þýsk blöð
telji það ómögulegt. þess hefir
verið getið í loftskeytum, að
taka eigi hjálpai’herskip pjóð'
verja upp í skaðabæturnar, og ef
til vill verða tekin fleiri kaup'
för þeirra, og liklegt er, að ýniS'
/