Vísir - 21.01.1921, Blaðsíða 2

IIRII
Höfum fyrirliggjandi:
Þakpappa
Sanm 2”
Gaðdavir.
Símskeyti
frá fréttarltara Visls.
■ Khöfn. 20. jan.
Rússar hervæðast.
SímaS er trá London aö stjórnin
í Moskva búist nú sem óðast til
ákafrar herfarár með vörinu. bæði
gegn Rúmeniu og róllan'di. Eru
jtegar 600.0OÖ hermantia komnar
tii vesturvígstöðvanna, og útboð
haft um jjvert og -endiiangt Rúss-
land. Ráðgert er að gera ákafar
atlögur að Pólverjum og halda ti!
-Lýskalands um Pólland, en i ann-
an stað að brjótast yfir Rúmeníu
suður á Balkanskaga og til Ung-
verjalands. — Jafnfraint: fullyrðir
Tistscherin við Rúmeni, að Rússar
vilji frið við jtá og leggur til, að
boðað sé til friðarfundar Jieirra í
tnilli.
Skaðabætur Þjóðverja til
Bandamanna.
Þýska blaðið Allgemeine Zeitung
segir að Þýskaland hafi jiegar af-
bent bandamönnum um2imiljarðs
gullmarka virði.
Gengi erl. mjmtar.
too kr. sænskar ...... kr. 112,00
100 —; norskar...........— 98,00
too mörk J>ýsk........ 8,75
100 frankar franskir .. — 34,75
Sterlingspund .......... — T9-75
Dollar ..................— 5,20
Yonleysi Alistans.
J?eir eru farnir aS finna ]>aS, A-
listamennirnir, aS kosningabaráttan
er aS „fara út um ]?úfur“ hjá þeim.
Bíó-fyrirlestramir þeirra eru vegnir
og léttvægir fundnir. J?eir hafa
vafalaust veriS áheyrilega fluttir, en
J?eir hefSu aldrei átt aS láta J>á á
J?rykk út ganga! Ollu aumara
orðagjálfur hefir varla heyrst né
sést hér fyrir kosningar.
Svona er dómur almennings um
þessar ræSur þingmannaefnanna
þeirra. Og }>eir hafa sjálfir fundið
þaS. peir eru nú að reyna að telja
sér trú um J?að, að ]>að séu bara
blöð andstæðinganna, sem séu að
ranghverfa orðum þeirra og mein-
ingu. J?ess vegna eru ]?eir nú tekn-
ir til að hæla hver öðrum, í ræðum
og blaðagreinum, svo hóflaust, að
J>að vekur alment athhlægi allra,
sem sjá og heyra. — Og svo er
málgagn þeirra að brígsla öðrum
um „stefnuleysi og getuleysi í öll-
pm mikilsvarðartdfíi málúm“!!
„Morgunblaðið“ að tala um
„getuleysi og stefnuleysi í mikils-
varðandi málum“! Greinin, sem
J?essi orð standa í, birtist sem rit-
stjórnargrein, J>ó að bún sé eftir
einn frambjóðandann sjálfan. En
hvenær hefir J>að blað lagt nokkuð
nýtilegt til nokkurs máls? Svo talar
blaðið um, að frambjóðendur á A-
listanum hafi „látið uppi óivtrœSai
skoðanir á J>eim málum, sem nú
skifta mestu í landinu"! — J?að
veitir víst ekki af að segja mönn-
um J>etta, eftir að ræður frambjóð-
endanna hafa verið birtar í blað-
inu sjálfu. Menn fundu sem sé
hvergi J>essar ólvtrœðu skoðanir.
Og J>að J>arf víst að segja mönn-
um J>að tvisvar eða J>risvar, að J>ær
hafi nokkursstaðar komið fram!
petta eru J>eir farnir að finna, en
J>á er að telja „háttvirtum kjósend-
ura“ trú um, að frambjóðendurnir-
hafi ótvíræðar skoðanir, J>ó að ekk-
ert slíkt sé að finna í ræðum J>eirra
jafnvel J>ó leitað sé með logandi
ljósi. Eða „tillögugóð ráð“ — hvar
er J>au að finna? Hvar er eitt ein-
asta „tillögugott ráð“ að finna í
ræðum þeirra Jóns J?orlákssonar,
Einars Kvaran og Ólafs Thors, sem
birtar hafa verið í Morgur.blaðinu
— ráð, sem ekki hefir J>á verið
bent á áður af andstæðingum
þeirra?
Nei, J>að er vonleysið, sem skín
út úr hverri setningu í öllu J>essu
! oflcfi um „heilanna heila“, sáln-
j anna sál og hvað það nú er a!t
| saman, sem J?eir „titla“ hver ann-
j an! — Frá upphafi vissu J>eir, að
efsti maðurinn á listanum mundi
i eiga afar örðugt uppdráttar. J?eir
j vissu, að þetta mundi verða von-
j leysisbarátta. J?aö var gripið til J>ess
| úrræðis, að setja „bannmanninn"
; Einar Kvaran næstan honum, til
j þess að friða samvisku þeirra ör-
fáu bannvina, sem eru svo „heilir"
sínu máli, að þeir vilja kjósa and-
banning á þing, en þurfa þó eit’t-
hvert skálkaskjól til að geta kann-
ast við það opinberlcga. En nú
eru þeir farnir að finna það, að
þetta var ekki heillaráð. J?ví að
hvað sem annars má um Eina>-
Kvaran segja, þá er nú stjórnmála-
ferill hans ekki þannig, að hann
sé „til þess“ að hampa honum
j framan í almenning.
Og loks er eina lífsvon listans
Ólafur Thors, líka farinn að dofna.
Ekki af því, að hann hafi ekki í
raun og veru töluvert fylgi. Horf-
urnar væru alt aðrar fyrir A-list-
anum, ef Ólafur Thors væri ofar
á honum. En það er alveg von-
laust um það, að margir menn
kjósi listann háns vegna. Auðvitað
er því haldið mjög að mönnum, að
þeir geti strikað báða hina út, en
langflestir kjósendur vita það, að
það er alveg vonlaust um að koma
honum að. — pað má gera ráð
fyrir því, að 5000 atkvæði verði
greidd við þessar kosningar. J?að
er því lítt hugsandi, að nokkur
maður komist að af lista, sem ekki
fær 1200 atkvæði. Ef A-listinn
fengi nú 1200 atkvæði, sem ekki
er sérlega líklegt, þá þyrftu nærri
því 500 manns að hafa samtök um
að strika þá Jón porláksson og
Einar Kvaran, báða, út, til þess að
koma Ólafi Tlrors upp fyrir þá.
]?etta sjá allir að er alveg vonlaust.
Og Ó. Th. veit auðvitað sjálfur,
að það er engin hœtta á því, að
hann fari upp fyrir J. J?. Og þess
vegna verða það vafalaust sara-
fáir, sem kjósa A-listann í þeirri
trú, að þeir séu að kjósa Ólaf
Thors. — Af þessu stafar vafa-
laust að miklu leyti það vonleysi,
sem nú er svo mjög mikið farið að
bera ú í liði A-listans, sem lýsiv sé,-
t. d. í því, að sumir eru að óska,
að kosningarnar hefSu átt að fara
fram á laugardaginn var! J?eir Uta,
að fylgið, það lítið þa ð var, er að
hrynja utan af þeim daglega. En
enn eru fullar tvær vikur til kosn-
inga. J?að getur mikið hrunið á
skemri tíma!
Cementsverðið.
Herra ritstjóri!
í grein með fyrirsögn „Kosning
arnar og húsnæðisvandræðin“
blaði yðar í gær eru nokkrar mis-
sagnir um sementsverslunina á síð-
astliðnu vori, m. a. að álagning á
semenl, sem almenningur hafi orð
.ið að kaupa, hafi verið um 50%
Ut af þessu biðjum vér yður fyrir
eftirfarandi leiðréttingu.
Vegna kolaeklu í Danmörku
urðu fleslar sementsverksmiðjurnar í
vor að hætta sementsgerð, og lagði
danska stjórnin þá jafnframt út
flutningsbann á sement. Verksmiðj-
ur þær, sem við skiftum við, höfðu
áður lofað okkur nokkru af sem-
enti, og danska stjórnin veitti und
anþágu frá útflutningsbanninu fyrir
]?að sement, sem þyrfti til opinberra
verka hér, að því tilskildu, að
stjórnarráðið ákvæði eða samþykti
v^rðið. Samkvæmt þessu var alt
það sement, sem við gátum fengið
frá Danmörku í vor, tekið til opin-
berra verka, og verðið ákveðið
þannig, að við fengum lægstu
heildsöluumboðslaun, sem hér tíðk-
ast. —
Alt það sement, sem við og aðr-
ir höfðum á boðstólum handa al-
menningi hér í vor og sumar fram
undir haust, var enskt sement, og
kostaði okkur miklu meira en
danska sementið, sem við höfðum
trygt okkur kaup á áður en sements-
verð hækkaði í Danmörku í apríf.
Alagning okkar á þetta enska sem-
ent var aldrei meiri og oft minni en
þau 7j/2%, sem leyft er að leggja
á sement í heildsölu, og var sama
verði haldið á því, sem undirritað-
ur J. p. seldi í smásölu.. J?egar
danskt sement fékst aftur hingað tif
útsölu handa almenningi, hafði
verksmiðjuverðið í Danmörku tvis-
var verið hækkað frá því við keypt-
um stjórnarsementið, og varð út-
söluverðið á því þess vegna tals-
vert hærra en vorverðið til stjóm-
arinnar, samt dálítið lægra en á
enska sementinu, en álagning eftír
sömu reglum.
Reykjavík. 19. jan. 1921.
H■ Benedil(tsson. Jótt porlál^sson.
A t h s.
Vísir hefir litlu við þetta að
bæta. En það liggur í augum uppi,
að sementsframleiðslan í Englandi
hlýtur að vera gróflega mifflu dýr-
ari er, í Danmörku, ef verðmunur
g ensku og dönsku sementi þarf að
vera 18 kr. á tunnu hér á landi,
sérstaklega þegar tiilit er tekið til
]?ess, hve kol hafa verið miklu ó-
dýrari í Englandi til heimanotkun-
ar en til útflutnings, auk flutnings
kostnaðar — en kolaverðið þó
mikill hluti framleiðslukostnaðar
sementsins. Vísi er nú dálítið kunn-
ugt um einn farminn af enska sem-
entinu, sem J. p. keypti og flutti
inn. Sá fármur hafði verið boðinn
öðrum áður, en samkvæmt því
verði, sem hann var þá boðinn fyr-
ir, hefði hann ekki átt að verða
s v o miklu dýrari en danska stjórn-
arsementið varð, og J. ]?. mun þó
hafa fengið þann farm fyrir sama
verð. — Vitanlega hækkaði sterl-
ingspundið svo allmikið frá þeim
tíma og þangað til farmurinn kom.
og ef sú hækkun hefir verið lögð á
farminn, en þó ekki talin með í
',,álagningunni,“ þá munar það
auðvitað strax nokkru.
Annars væri auðveldast að skýra
málið á þann hátt, að birta bein-
línis innkaupsverðið á sementinu, í
sterlingspundum enska sementið, og
hvenær hver farmur var keyptur o.
s. frv. — Mundi Vísir mjög fús-
lega vilja birta slíka skýrslu.
I O. vL, sl. «L. vl. .1. vL. -I- -1- vL. vL. j
Bæjarfréttir.
*íf
Þorri
gengur í gar8 i dag.
Jón Ásbjörnsson,
hæstaréttarlögmaþur er á förum
til útlanda til aö leita sér lækn-
inga og ráögerir ;vh vera aö heim-
an nokkra mánuöi. Björn P. Kal-
man gegtiir málaflutningsstöríum
hans á meöan.