Vísir - 13.09.1921, Page 2

Í!*ðl4
Frá Brazilín.
Sðfam fyrirliggjandi:
Ksrlöflar, hvergi eins ódýrar..
Kartðflanjðl.
Sxgomjðl.
Coimaaa’s itivelii.
Hrisgrjóa.
Símskeyti
frá fréttarítara Víaia,
Khöín 12. sept.
Bayern og ríkisstjórnin þýska.
Frá Berlin cr símaö. aö stjórnin
í Bavern hafj meö öllu aftekiö aö
veröa viö kröfu þýsku ríkisstjórn-
arinnar um afriám típpreisnar-
ástands-ráöstafana., sem haldið hef-
ir veriö uppi i Bayerri síöan Kom-
munístauppréisnin varö þar. Flokk-
arnir. sem styöja samstevpustjórn-
ína í Bayern, eru granfir stjórn-
inni fyrir þéssa þverúð hennar og
hafa þvi tveir ráölierrarnir, for-
sætisráöherrann og' dómsmálaráö-
herrann gengiö úr stjórninni.
(íhaidsstjórnin i Baýern hcfir aö
undanförnu geugið mjÖg' í berhögg
við þýsku alríkisstjórnina. og þaÖ
hefir ekki fariö dult, aö hún
hneigöist mjög aö því, aö koriia
aftur á konung'sstjórn. Hefir nú
ríkisstjórnin tekiö sér fvrir hend-
ur að bæia niöur þá stefnu; hvar
sem hún kemur fram, og jiá fyrst
cg fremst í Bayern. —— f Bavern
liefir veriö beitt hinni verstit harö-
stjórn. sí'ðan Kommunistauppreisn-
ín varð ]>ar. og' uppreisu sú nottiö
sem skálkaskjói tii þéss aö stjórn-
in gæti fariö Sínu fram óbundin af
venj u i egum st jóniarf a rs regl unt.
Viröist ríkisstjórninni nú ætla aö
takast aö fá þessu breytt.)
ftalir bjóða Austurríki liðveislu.
Frá Yin cr simaö, aö ítalir hafi
hoöiö Austurríki iiöveislu sín i
gegn Ungverjum. et á þuríi aö
hálda og Ung'verjrtr haldi áfram
aö þverskaiiast viö þvi aö Burgen-
1and veröi sameinaö Austurríki.
1 siðasta tttánuöi hæiskaöidánska
krónan njjög i veröi. en hefir nú
kekkaö talsvert aftur. Siöusgu
fjóra máiHiöina. sem skvrslur cru
til um, april, mai. júní, júlí. haía
Danir flutt meira út en inn. í júlí-
wánuði .mátti þó heita að inn- og
ií-flutiiingur „stæöi i járnum":
innfl. fyrir tæpar 113 milj., utfl.
fyrir 115 milj, Þrjá mánuöina, þar
á undan var útflutningUrinn þetta
30—40 rnilj. meiri en innfl., og
mætti ætla, aö áhrifanna af því á
gengi króntmnar, hafi fyrst fariö
að gæta í ágúst, en síöan hafi aft-
ur fariö aö veröa vart áhrifa óhag-
stæðari verslunarjafnaðar. í júlí
óx innflutningurinn unt 8.6 milj..
en útflutningur minkaöi um 20.6
milj., og viöbúiö að hlutfalliö veröi
líkt í ágúst. Aö. undanförnu hefir
reynslan verjö sú, aö gengi útlends
gjaldeyris hefir hækkaö á haustin,
og má vafalauSt búast viö ]tví, aö
svo veröi einriig nú. x
Hér hefir jtess veriö getiö til,
aö veröhækkun dönsku krónunnar
i ágústmánuöi mundi aö einhverju
leyti stafa af íslensku lántöktflini i
Englandi. Þaö er fremttr ósennileg
tilgáta. Og svo undarlega vildi til,
aö gengi krónttnnar fór aö lækka
aftur 11111 þaö íeyti. sem lántakan
komst í kring. og áhrifa hennar í
gagnstæöa átt heföi átt að fara aö
veröa vart.
Veröhækkun dönsku krónunnar,
eöa veröfal! erlends gjaldevris,
kemtir scr mjög illa hér á landi
einmitt um þetta Ieyti. meöan á
fisksölunni stendur. því aö af því
leiðir verölækkun á fiskinum i
krónttm. og' gcttir þaö munað tug-
urri króna á hverju skippundi. —
F.n hvernig' yröi ]iá útkotnan. ef
sérstakt gengi yröi sett á íslenska
krónur Þaö cr 'atriöi. sem vert er
aö athug'a. en ekki þarf tnikii
heilabrot tun.
ísleuskar afttröir eru seldar cvn
aö segja altar á skömínum tíma.
3 4 mánuöum á haustin. Af þvi
mttndi leiöa. aö erl. gjaldeyrir féllí
helst í verSi. einmitt á mcöan á
afurðasölúnni stæöi. og andviröi
framleiöslunnar yröi þeim mun
nrinna i isl. krónuni. en mikinn
meirihluta ársins yrði krónan
miklu minna viröi. og- samkvæmt
því yröi verölagi'ö á aöfluttunt vör-
um -hlutfallslega töluvert hærra.
1 - - Fr af ]icssu augljóst. hver hag-
l ur okkur er aö ln í aö háfa sam-
1 . . '
j eiginlegt gjatdevrisgengi meö Dön-
! tiiri. ]ivi aö þeirra úiíliitningtir er
j nokkurnveg'inn jafn alt áriö. en
j gengi dönsku króuunntir venjulega
j lægst, útlendur gjaldeyrir dýrast-
] iir, einmitt á þein'i tíma. sem sala
íslenskra afuröa fcr frani.
(Niðurl.)
Roncador er bær með eitthvaö
um 200 íbúa, er bygður á bakka
Corumba-árinnar, sem er þverá
sem rennur í Paranahyba. Þa'öan
eru um 600 enskar nrilur til Sao
Paulo beina línu til strandar. —
Af því að járnbrautin éndar þar,
verður Roncador-bær merkari fyr-
ir; þar safnast fyrir þær vörur,
sem eiga aö flytjast inn eða út úr
Goyazfylki. Þar eru engar götur
eða vegir, engin vatnsveita, engin
götulýsing eða nein önnur almenn
þægindi. Húsin eru öll einlyft og
engar rúöur í gluggunum. Örfáar
glerrúðttr sáum við þó í gluggun-
um á afgreiðslustofu járnbrautar-
innar. Þar er engin lieilbrigðis-
nefnd og etigin sorpræsla; það eru
grísirnir og gammarnir látnir fást
viö og fljúgast þeir á um alt sorp
og rusl sem til fellur í bænum
Þarna er gnægð svína og svína-
kjöts, — það er oft það eina kjöt,
setn hægt er að fá á þessum slóö-
útri; en af góðum og gildum ástæð-
tim nevttum við aldrei svínakjöts
meðan við dvöldum í Brazilíu.
Gammarnir eru friðaðir meö lögum
Fyrir ári síðan gekk gula sýkin
bér um þessar slóöir, og er þá
mælt, að helmingur bæjarbúa haft
þá dáið úr veikinni, og eru það
engin undur; hitt þótti oss meiri
furðu gegna, er vér vorum famii
að kynnast matarhæfi Brazilíu-
manna, — hversu margir voru þó
tórandi eftir. Vi'ö böföttm þó
nokkra viðdvöl í Röncador, til að
útvega oss múldýr og útbúa far-
angttr vom til feröarinnar inn í
landiö. Þann 20. okt. fórum við
úr bæum og yfir um ána. og slóg-
um tjöldum vorum þar. Til ferðar-
innar höfðum viö nú þrettán ábnrð-
armúla ttndir farangurinn og 7
nutldýr til reiðar. því nú liöfðu
bæst í liópinn einn múlreki eöa
„hestamaður“, Alfred Sattres að
nafni og fjórir aörir Brazilíumenn
með honum.
Nú erum við komnir í Govaz-
hérað. Hér er alt mjög Htið brevtt
frá því. sem var fyrir þrem öldttm
síðan. Þar eru engir vegir. gerðir
af tnanna höndnm. uxavagnar og
múldýr eru þau einu samgöngu-
tæki, sem um er aö gera. Plógar
hafa aklrei þekst hér. A'a.gnarnir
eru allir gérðir úr Iré. nema járn-
hringar eða gjaröir eru utan um
hjólin á þeirn, og alsett hausstór-
/tim nöglum. sem líta út 'eins og
tennur utan á hjólttnttm. J fjólin .ertt
5 fet í þvermál. en þar sein járn-
gjaröirnar ertt ílÖ eins hálfur annar
þtttnl. á breidd. skerast þau niöttr
cg róta upp iöröinni eiris og hjól-
Xflógar. er þatt sökkva oft í ttpp
aö öxlunum, F11' tttn ]>aö er ekki
veriö aö fást: því fvrir hvern vagn
er beitt 16—20 ttxttin. og nieö ]ivi
aö'trutta dnglega á þá. má þnelast
áfram í hvaöa færö sem er. Til
i a.Ilrar liantingju fvrir öktitnennina
| varöar il! meðferö á slcepnum rigi
við lög í Brasilíu. Ef svo værí
mundu uxavagnarnir brátt hverfa
úr sögunni. 1 rigningum verða:
vagnaslóðirnar fljótt ófærar.
Hryggirnir milli hjólfarannabólgnaí
upp og verða eins og ris á húsum í
laginu, þar til þeir nejna við vagn-
gólfið neðanvert. Hvað gerir það
til? Víðast hvar er nóg landrými
fyrir nýja slóð til hliöar við gamlri
veginn; þess vegna eru slörkin og
tróðningarnir oft 100—200 metra
á breidd i nánd við þorp og bæi.-
Um regntímann lita þessi slörk og
troðningar út eins og nýplægt mýr-
lendi og eru stór hættuleg yfir-
ferðar, jafnvel á hestbaki, því aif
oft eru þar djújiir pyttir og gryfj-
ur í sem leirleðjan flýtur yfir og
því ilt að varast þá. — Múlasnarn-
ir í BrasiHu eru mjög fótvissir og
þræða hryggina milli hjólfaranna.
Við komumst fljótt að raun.um, að
öruggast var að láta skepnurnar
einráðar um veginn.
Þann 20. okt. vorum við búntr
til ferðalags, ekki allir þó, því að
niúlösnumtm var meinilla við þetta
fyrirhugaða fer.ðalag. Þeir höfðu,
greyin, verið á beit í 3 vikur und-
anfarið og voru því all illir við-
'skiftis er við ætluðum að fara að ,
leggja á þá : jafnóðunv og búið var
aö klyfja þá, fleygðit þeir sér nið-
ur og veltu sér með baggana. Átt-
um við i þessu stappi lengi dags
og var liðið að nóni, þegar við
hugðum til ferðar. Tók ]>á eigi
betra við, því óðar og komið var
út fyrir girðingarnar á bersvæði,
stukku múlasnarnir sinn í hverja
áttina frá okktir. sprengdtt af sér
gjarðir og brutu og tvístruðu
klyfjunum í runnunum þar í grend-
inni. Víð snerum óöara aflur með
þá af eykjunum sem eftir voru, inn
í girðingarnar, þaðan sem við
vorttm komnir, en fvlgdarmennirn-
ir fóru allir aö elta uppreisnarsegg-
ina og tína sanian farangurinn.
Þaö leit út fvrir rigningu svo Mr.
Glassev og eg reistum tjaklið okk-
ar. sem til allrar hamingju var ó-
skemt. á satna stað og áðttr,
Daginn eftir hófst þessi skolla-
leikttr á ný. en ]>á veil'ti olckur bet-
ttr í þeirri viöitreign og fórttm 14
mílna áfanga. A fle.stutn bænda-
l ýlum í þéssum liéruöum. er hægt
aö gista fyri'r ferðamenn. sem hafa
tjöld með sér. — skýli fvrir far-
angur og reiötýgi og staurar rekn-
ir i jörð niöur. til aö binda eykina
viö meöan veriö er aö taka ofatt
eöa leggja á. •— er víöast hvar að
fá. Aö eitts tvisvar sinnttrii hittum
viö fyrir Jtatt búsakynni. aö við
fluttuin rúm okkar þar inn og
sváfum þar. Háttuöum' viö . við
flöktandi Ijóstýrttr af lömpum af
tiákvæmlega sömtt gerð og Forn-
Rgiftar nottröu fvrir 3—4 þúsund
árttm siöan (samanber ísl. grútar-
lampana). — Næsta dagleiöin var
löng og •rfið og náöum við loks
vil s.tpáborgar er Bomfim heitir.
\ar þá þrtimttveðttr og hclli-rign-
ing. svo alt flóöi i vattii. Bomfim-
borg hefir 11111 2000 ibúa og hefir
]>aö fran' yfir Roncador. aö smhi-
ar götumar ertt illa steinlagðar.