Vísir - 21.01.1922, Blaðsíða 3

_______________________________ylBIR
ieildsala-SmboðsvBPslui
Fyrirliggjandi:
Öómullar'Jtieinísbiar, allar stœrðir,
Ritvéiapappir, 2 teg.
Sigfús Blondahl & Co.
SI m i 7 2 9. Lsekjargötu t B,
Iþróttafélagar!
JEfing í fyrramálið kl. 9^.
jS.omið til skrifstofunnar í ping-
Ibolfestræti.
Gengi erl. myntar.
Khöfn 20. jan.
Sterlingspund . . . kr. 21.04
Bollar.................— 4 99
100 mörk, þýsk . . — 2.B7
100 mörk finsk «. . — 9.40
100 kr. sænskar . . — 124.60
100 kr. norskar . . — 78.60
100 frankar, franskir — 40 65
100 fr&nkar, belg. — 88,90
100 frankar, svissn. . — 97.10
100 llrnr, ítalskar . — 21 90
100 pesetar, spánv. . — 74 66
100 gyllini, holl. . . — 182.76
Prímusar.
Prímusar hafa náð ægilegri
átbreiðslu á seinni árum eink-
im í kaupstöðum hér á landi.
Og ekki verður því neitað, að
þeir eru að ýmsu leyti hentugir.
ÍEb gallagripir eru þeir áreiðan-
Sega og það með mörgum hætti.
Eg vildi minnast hér á eitt, og
það er suðan í þeim.
Suðan eða öllu lieldm’ hvin-
urinn í prímusunum, gerir það
að verkum, að sá sem er í sama
herbergi heyrir bókstaflega tal-
að alls ekkert, sem fjTÍr utan
herbergið fer fram, og illa það
sem fram fer í herberginu.
petta, og svo sjálfur hávað-
inn kannske lika, veldur, því að
þeir — eða þær, væri kannske
réttara að segja — sem mikið
þurfa að nota prímus, verða á
skömmum tíma afar viðbrigða-
gjarnir og það svo, að varla er
hægt að ganga svo um, að ekki
valdi herfilegu viðbragði.
petta er mjög alvarlegt mál.
Eru prímusarnir ekki að gera
meiri eða minni part af kaup-
staðafólld, og einkum kaup-
staðarkonum, taugaveiklað ?
peir sem athugulir eru á þessi
efni, hafa barist mjög á móti
stöðugum hávaða, svo sem t. d.
ritvélaskrölti, og talið það und-
irrót taugaveiklunar. En eg er
viss um, að í þessu efni er prím
usinn sú langversta vítisvél, þvi
hann fær að vinna sitt verk við
manneslcju, sem oft og einatt
er ein, hann fær einverunnar
taugaspillandi áhrif í lið með
sér. —
Hvað segja læknamir um
þetta?
Prímuseigandi.
Hitt og þetta.
Bresku kosningarnar.
Nýlega var skýrt frá þvi i
símskeytum, að eklcert yrði úr
kosningum í Bretlandi í febr.-
mánuði og var svo að sjá á
slceytinu, sem þeiirx væri frestað
vegna inflúensunnar. — 1 ný-
komnimi enskum blöðum er
helst búist við, að kosningam-
ar verði 11. eða 18. febrúar og
voru flokkamir farnir að búa
sig undir kosninguna snemma
i þessum mánuði. Margir töldu
þenna tima þó mjög óhentugan
og hörðust blöð Nortchliffes lá-
varðar móti kosningum á þess-
um tíma. Er ekki ósennilegt, að
sá andróður hafi valdið nokkru
um það, að kosningunum var
frestað.
»
Dr. Nansen,
sem nýlega er kominn tiJ Krist-
janíu frá Rússlandi, hefir verið
beðinn að ltoma til Genf og
flytja þar erindi fyrir Rauða-
Jvi'oss félagið um hjálparstarf-
semina í Rússlandi. Er senni-
legt, að hann sé nú á leið þang-
að. Hann hefir og haí't við orð,
að liann inundi ferðast um
Bretland fyrri hluta næsta mán-
aðar til þess að flytja þar fyrir-
lestra um þetta efni.
K.F.U.K,
Y-D.
Fundur annað kvöld kL 6.
Stærsta skip í heimi
er hið nýja skip White Star fé-
lagsins, sem heitir Majestic. pað
er 56000 smálestir.
Gamalt fólk.
Hundrað og tveggja ára göm-
ul kona dó nýlega i Englandi
og liafði liún stært sig af þvi,
að hún hefði aldrei bragðað
nokluirt lyf um dagana. Faðir
hennar varð 100 ára og dó af
slysi, en móðir hennar varð 95
ára. — Gamla konan átti tvo
drengi en barnaböm hennar
voru 38 og barna-bama-böm 21.
— í enskum smábæ vóm 65
gamahnenni í veislu um nýárs-
leitið og vom samtals hér um
bil 5000 ára.
GAMMARNIR 66
Sengd við fuglasöng og græna blómknappa, bið-
tími þess, að vatnið sigi af flatneskjunni. í þeim
sveitum er vandfarið með fæturna, og þar eru
baeði konur og karlar í vaðstígvélum upp fyrir
imé, og skósmiðsspjald yfi'r þriðju Jiverju hús-
dyrum.
Eins og alt, sem Bukatjr átti, var sveitasetur
íhans mjög niðurnítt. Á fyrri tímum hafði það
▼erið eitthvert minsta bóndabýlið, og að eins notað
<Esimi sinni eða tvisvar að vetrinum, um veiðitím-
ann, af því að það stóð í miðjum, víðáttumiklum
skógi. ]7að var ekki gamalt. pað var bygt á dög-
wd Sobieski, þegar þessi ruddalegi hermaður og
atundarkonungur reisti sér hús í Weichsel-daln-
fum, þar sem hann sá veldi sitt hverfa og eyddi
efn árum sínum í eyðilegri einveru, sem er hlut-
akiftí stórhugans. Áhrif frönsku smiðanna voru auð-
sæ á býli þessu. Pólverjar höfðu enn frekar en
aðrar þjóðir, orðið fyrir frönskum áhrifum. Sendi
Frakkland þeim ekki einu sinni konung? Kona
Sobieski’s, sem stýrði þessum mikla bardagamanni
imeð járnhendi, — var hún ekki frönsk? Og vaeri
ættarblóð í æðum nokkurs Frakka, þá var það í
aaðum hins síðasta pólska konungs, Stanislaus
Augustus Poniatowski.
Bærinn var smíðaður úr steini, á upphækkuðum
palh. pað hafði verið óbrotínn, ferhymdur húsa-
ajarður í fyrstu, en á dögum Poniatowski hafði
’ferið reynt að skreyta liúsið að frönskúm sið.
Skemtihús var reist í garðinum inni á milli furu-
drjánna, og sólskífa var sett á flöt, sem nú var
«kki lengur til, en orðin að engi. Nú höfðu kýrnar
iborið á sólskífuna og veturinn ónýtt skrautið.
• Á þessum stað" eyddi Bukaty fjölskyjdan hluta
ai árinu, meðal óbrotinna manna. ’ Lénsherra-and-
inn, sem var ríkur í prinsinum, eri minni í bömum
hans, hefir tvær hliðar, þó að andstæðingar þeirm
kannist að eins við aðra. Prinsinn taldi það sjálf-
sagða skyldu sína, að gera alt sem í hans valdi
stæði, til að létta undir með bændum sínum, um
vetraitímann. Með langan vetur yfir höfði sér,
vætusöm vor, þunga skatta og sífelda reikninga
frá verslunum þorpsins, sem Gyðingcir áttu, voru
þeir ætíð auralausir. Og mannlegt auga fæi- ekki
séð neina ástæðu til þess, að það breytist nokk-
um tíma.
Af einhverjum ástæðum, sem vissulega voru ekki
mikils virði, hafði prinsinn komist að þeirri níð-
urstöðu, að hann væri fæddur í þenna heim, tíl
þess að hjálpa bændunum og þeim, sem nú voru
ekki lengur þrælar hans. Og þó að hann talaði
við þá eins og þeir væru öðruvísi skapaðir, og
ekki hans jafningjar, hugsaði hann um velferð
þdrra, á sama hátt sem hann hefði gert um fjár-
hóp. Hann sá að þeir voru hungraðir, og hann
gaf þeim mat.
Wanda sá, að þeir sem sjúkir voru, gátu ekki
greitt lækninum, eða haft ráð á að fara eftir
ráðum hans, ef þeir sæktu hann. Og hún sá að
mæðurnar urðu að vinna á akrinum, svo að böm-
in drógust upp úr vanhirðu, af því að enginn
mátti vera að því að sinna þeim. Svo aS það
voru engin undur, þó að þakið læki og kúnum
væri beitt á flötina fyrir framan húsið.
Prinsinn véir alla daga ríðandi á milli bæja,
í sauðskirtnskápu og háum vatnsstígvélum; lét of-
urlírið af peningum af hendi rakna og gaf góð
ráð. Hann hlustaði á gömlu söguna um óræst
land og slæma uppskeru, um ónýtt útsæði og brot-
in áhöld, og kættí þá með hvellum hlátri og smá-
skrítlum, því að hvað sem á dynur em Pólverjar
glaðlyndir. ,,peir eru glaðir og reifir og dugandi,"
sagði Napoleon, sem var manna gleggstur á lund-
arfar, þegar hann kyntist þeim, fyrir meira en
hundrað árum, og vandræði þeirra voru, tiltölu-
lega, í byrjun. Og það er undarlegt, hve örðug-
leikar herða oftar en hitt hugi manna.
Stundum fór Wanda ríðandi, en oftar gang-
andi; og hún hafði nóg að gera allan daginn, þó
að hann lengdist. Hún var glöð og kát eins og
faðir hennar, og var illa við alt sem dró til iðju-
leysis eða dugleysis. Hið frjálsa og óbrotna líf
vel við þau, eftir fargið, sem á þeim hvíldi í Var-
sjá. En gamli maðurinn aðgætti veðrabrigði og
þráði umfangsmeira starf, er áttí betur við dugnað
þann, sem var arfur frá forfeðmnum, sem höfðn
komið allri EvTÓpu í uppnám og rætt óttalaust
við konunga.
Wanda varð fegin þegar fraus upp úr hlák-
unni. Nokkrar viku liðu án þess að þau yrðu vör
við lifandi sál. Fannfergjan þakti grundina og
sveigði niður greinar furutrjánna. pögnin, sem
grúfði yfir héraðinu, var að eins rofin, ef greói
brotnaði undan þunganum.
„pessi gaddur getur ekki staðið lengi," sagði
prinsinn eitt sinn. „Vorið hlýtur að koma bráðum
og þá hverfum við aftur út í Keiminn og til starfa
hans.“ i
• En þetta hvorttveggja beið ekki þess að drægi
úr frostínu. pað kom til þeirra þetta sama kvöld.
pví að Kosmaroff var áreiðanlega af hinum starf-
andi heimi, og flutti með sér óróa, hvar sen
hann fór.
Hann kom fótgangandi að aflíðandi náttmát
um, og um leið og hann heilsaði, sagðist hann
ætla til Varsjár þá um kvöldið.
„Og þér hafið ekkert fengið að borða,“ sagði
Wanda og horfði á andlit hans, útítekið og mag-
urt. Hann var ímynd harðneskju og skorts, ágæt-