Vísir - 04.03.1922, Page 2

yism
DMamaai
Höfum fyrirliggjandi:
Istrandvarnarstörf, sem stunduð
voru af þvá skipi i fyrra, og er
|stjórninni uppálagt a'ð bjóða
lorgun fyrir. Var tillagau samþ.
til 2. umr. með 20 atkv.
Ölglös afar ódýr,
E maillevörur,
Primusa „Radtus"
Vegglampa,
Leirskálar,
Símskeytl
fr£ fréttaritara Vísi«,
KaUpm.höfn, 3. mars.
Bandalag Pólverja og Finna.
Símað er frá Berlín, að Pól-
verjar og Finnar hafi undirrit-
að samning um hernaðarbanda-
lag.
a títjaðraríki Rússlands.
Tltjaðrariki Rússlands hafa
tilkynt Frökkum, að þau vilji
engan þátt taka í skuldagreiðsl-
um þeim, sem Lenin-stjórnin
kunni að undirgangast við
bandamenn.
go ,tí iíí. ■
Lloyd George.
Símað er frá London, að
Lloyd George hafi skrifað
Ghamberlain og tjáð honum, að
hann væri fús til þess af starfa
með honum og Balfour, en
krefst þess, að umsvifamesti
maður ihaldsflokksins, George
Young, hælti öllum árásum á
samsteypustjómina. — Blaðið
Daily News segir, að búast megi
við. að Lloyd George segi af
sór þegar Genúaráðstefnunni sé
lokið.
Kaupm.höfn, 3. mars.
Hollenska þingið og Rússland.
Siiúað cr frá Haag, að full-
ti’úiiþingið Iiafi felt þá tillögu
jafnaðarmanna, að veita miljón
gýUini til hjálpar Rús$um.
Gílurleg verðhækkun í j?ýska-
landi.
Sip^aðr^pfrá Berlín, að gífur-
leg verðhækkun virðist ætla að
vrerða stjóminni til hinná mestu
vandræða í innanríkismálum.
if v' ■ ‘5,10 f f ) I % '$ «i j
Frá Egiftalandi.
Reuterfréttastofan tilkyn nir,
að Sánvát (?) pasha sé órðinn
stjórnarformaður í Egiftálandi.
Víðsvegár hcfir landslýðurinn
komið saman úti fyrir lögreglu-
stöðvunum, til að láta í ljós and-
úð sina við Breia.
Sviar og Rússar.
AYrslunarsamningur milli
Svía og Rússa hefir vcrið opin-
berlega undirfitaður.
Óeirðir í Litlu-Asíu.
Grikkir og Tyrkir eru nú
teknir að fjandskapast af nýju
í Litlu-Asíu.
Frá Alþingi.
Stjórnarskiftin.
í byrjun þingfunda í gær, kl.
1, skýrði forsætisráðherra frá
því, að hann liefði um síðustu
helgi símað lausnarbeiðm
stjórnarinnar til konungs, eftir
að stjórninni hefði borist áskor-
un meiri lilula þingsins um að
segja af sér. Skýrði hann einnig
nákvæmlega frá gangi málsins
á undan, og kvað aðferð þá, sem
höfð hefði verið, lil að láta í Ijós
þingviljann, ekki alskostar svo
sem vera bæri, en þó i fullu sam-
ráði við sig. pá skýrði hann frá
því, að svar konungs liefði kom-
ið á fimtudagskvöld, og væri
þeim báðmn ráðherrunúm veitt
lausn frá stjórnarstörfum.
' Samtímis barst Sigurði Egg-
ers simskeyti frá konungi með
tilmælum um, að hann tæki að
sér að mynda nýtt ráðuneyti og
veifa því sjálfur forstöðu.
í neðri deild
var siðan alllangur fundur.
Fyrst á dagskrá var frv. um
sölu þjóðjarðarinnar Sauðár, og
var það tekið út af dagskrá,
samkvæmt ósk flutningsmanna,
sem tpldu það liafa orðið fyrir
svo illri meðfcrð i deildinni áð-
ur, að það væri nii varla þess
vert að fara lengra. Efni frv.
var það, að licimila stjórninni
að selja Sauðárkrókskauptimi
jörð þessa, en samþykt var við
aðra uinræðu málsins, að salan
skyldi ekki fara fram, f'yr en
við næstu ábúendaskifti.
Frv. um skifting Hiinavatns-
sýslu 1 tvö lcjördæmi var vísað
til 3. umr. •
Frv. nokkurra sparnaðar- '
maiyia um að steypa saman
lagadeild háskólans og hæsta-
rélli var, eflir nokkurt þjark.
vísað til 2. umr. en allsherjar-
uefnd þó beðin að líta á það,
áður én það yrði gerl að lögum.
Loks var rædd þingsál.till. um
að skora á sljóriiina, að biðja
dönsku stjórnina um að senda
„TyIIu“ hingað aftur, lil að hafa
Tiér laudlielgisgæslu og önnur
Lögsagnaramdæmi
Reykjavíkar stækkað.
Svo hljóðandi frumvarp til
laga er fram komið, um að
leggja jarðirnar Árbæ og Ártún
í Mosfellshreppi og Breiðlioll,
Bústaði og Eiði í Seltjarnarnes-
lireppi undir lögsagnarumdæmi
og hæjarfjelag Reykjavikur.
1. gr. Jarðirnar Árhær og Ár-
tún í Mosfellshreppi og jarðirn-
ar Breiðliólt, Bústaðir og Eiði
í Seltjarnarneshreppi skulu
lagðar undir lögsagnarumdæmi
og hæjarfélag Reykjavíkur frá
6. jiuií 1922 að telja.
2. gr. Frá sama tíma tekur
Reýkjavikurbær að sér fram-
færslu allra þeirra, sem hjálpar-
þurfa eni eða verða og fram-
færslusveit eiga eða mundu
eignast, ef lög þessi væru ekki
sett, í Mosfellshreppi eða Sel-
tjarnarneshreppi vegna fæðing-
ar cða 10 ára dvalar á einhverj-
um af jörðum þeim, sem Um
ræðir i lögum þessum.
Greinargerð.
Bæjarstjórn Reykjavíkur hef-
ir eins og kunnugt er, hygt raf-
magnsstöð fyrir hæinn við Ell-
iðaárnar. Stöðvarhúsin eru í
landi jarðarinnar Ártúns í Mos-
fellshreppi, en áin sjálf er í lönd-
um jarðanna Árbæjar og Ártúns
i Mosfellshreppi og í löndum
Breiðholts og' Béistaða í Sel-
tj arnarneshreppi.
Jarðir þessar allar og áin eru
eign Reykjavíkurkaupstaðar og
liggja að lögsagnarumdæmi
kaupstaðarins, og virðist það
sanngjarnt, að Reykjavik fái að
öllu leyti að njóta þessara eigna
sinna, sem keyptar hafa verið
vegna almenningsheilla bæjar-
búa. Mosfellshreppur hefir nú
þegar lagt útsvar á rafmagns-
stöðina, og það er ekki fyrir að
'synja, að það útsvar geti orðið
svo hátt, að það verði verulegúr
baggi fyrir rafmagnsveituna, og
þar með fyrir alla bæjarbúa.
Jörðum. þessum er svo í sveit
komið, að Reykjavík þarfnast
afnota þeirra lianda sjálfri sér.
Nú þegar hefir nokkuð af Bú-
slaðalandi verið telcið lil liesta-
bcilar í bæjarins þarfir, og eigi
að verða mögulegt að koma upp
kúabúi fyrir Reykjavík, þarf til
þess að nota Bústaðaland og
hluta af Breiðlioltslandi. Á
Breiðholtslandi hefir vcrið
i
hugsað að byggja barnahæli, svo
fl jótl sem þess verður kostur, en
allar framkvæmdir í þessum
efnuin verða erfiðar, eða jafn-
vel óframkvæmanlegar, ef Rvik
þarf að svara slcöttum og skyld-
um til annai-a sveitarfélaga af
slilcum framkvæmdum sínura $,
þarfir íbúa bæjarins.
Af ölluni þessum ástæðum*
og sérstaklega vegna velferðar-
rafmagnsveitunnar, er Reykja-
víkm-bær hefir komið sér upp,
þrátt fyrir alla erf'iðleika og
allan dýrleika, með góðri aðstoð
þings og stjórnar, og til að
tryggja fjárhagslega aflcomu
veitunnar, virðist nauðsynlegf,
að umræddar jarðir verði lagð-
ar undir lögsagnarumdæmi
Reykjavikur.
Hvað jörðina Eiði i Selljarn-
arneshrepþi snertir, þá er liún
áföst við lögsagna^nnidæmi
Reykjnvíkur að vestaiiverðu. —
Hún er eign Rcykj avíkurkau [>-
staðar og í landi liennar er tek-
inn mestur liluti þess efnis, sem
notað er til steinsleypubygginga
hér í bænum, enda hefir hrepps-
félagið notað sér það til skatta-
álags á kaupstaðinn. Fram-
kvæmdir til umhóta á sand- og
malartekju geta varla komið til
greina, meðan jörðin er í öðru
sveitarf jelagi, og allir staðhættir
mæla með því, að einnig þessi
jörð verði lögð undir Rej'kjavik.
Flutningsmenn frumvarpsins
eru allir þingmenn Reykjavílcur,
Jak. M., J. Baldv., ,T. porl. og
M. Jónsson.
Tollnr á kolom og salti.
Svolátandi nefndarálit er fram
komið frá fjárliagsnefnd um
frv. til laga um lækkun á að-
flutniágsgjaldi af kolum og
salti:
Með lögum nr. 13, 12. ágéist
1919, var aðflutningsgjald af
salti ákveðið 8 kr. af smálest
hverri, en vörutollur, sem sam-
kvæmt vörutollslögunúm ber
að greiða af salti, feldur niður,
og skyldi við svo búið standa,
uns væri unninn „halli sá, er
stafar af saltkaupum lands-
stjórnar vegna styrjaldarinn-
ar“, en lög þessi, frá 12. ágúst
1919, falla úr gildi eftir næstu
áramót eftir það, að upp væri
unninn þessi halli. En samkv.
bréfi fjármálaráðh. til nefndar-
innar, dags. 24. f. m., nam tap-
ið á saltinu, sem hér um ræðir,
kr. 499936,84, og hefir nefndin
komist að þeirri niðurstöðu, að
það tap muni þegar upp unnið,
og hafa verið það fjTÍr síðustu
áramót.
Á árinu 1919, eftir að 8 kr.
gjaldið var í lög leitt, eða fra
12. ágúst til ársloka, fluttust inri
14938 smál. af salti og á árinu
1920 30986 smál. Nefndin hefir
ekki fengið skýrslur um allan
saltinnflutninginn á árinu 1921,
en til Reykjavíkur og nokkurra
annara lÖgságnarumdæma, sem
skýrslur hafa borist úr, liafa á'
því ári verið fluttar ,inn um
19000 smál. Skýrslur vantar úr
Barðastrandafsýslu, Sfranda-
sýslu. Eyjafjarðarsýslu, Múla-
sýslum, Gullbringu- og Kjósar-