Vísir - 23.03.1922, Blaðsíða 3

Vllll
Hesta-hey
®a. 2000 pd. af góðu hesta-heyi
tíI ég haupa nú þegar.
Kjartan Thors.
stýfa af háskólanum f jaðrirnar.
<0g' fulltrúar þjóðarinnar láta sér
sæma að horfa á, og rélta hönd
;að því göfuga verki.
pá sagði hv. frsm., að Guðm.
Finnbogason liefði ekkert gert
fyrir vinnubrögð í landinu, síð-
■•an hann varð prófessor. Eg veit
að þetta eru ósannindi hjá hv.
frsm. og eg hygg, að það séu
visvitandi ósannindi. Eg hefi hér
í höndum Lögréttu frá 1918, þar
sem er grein um móvinslu eftir
þenna mann og Gísla Guð-
anundsson. Er það stórmerkileg
grein. Og ef hv. þm. halda, að
hún sé heimska ein, af því hún
•er eftir íslenska menn, þá vil eg
benda á, að i Noregi hafa menn
siðar gert þessar sömu uppgötv-
anir, sem getið er um i grein-
inni. Árið eftir samdi hann leið-
beiningar um kappslátt og gekst
fyrir kappsláttumólum á ýms-
um stöðum. pá dvaldi liann og
um tíma á Siglufirði og rann-
■sakaði aðferðir við síldarvinnu
<og skrifaði bælding um það efni.
Árið 1920 ritaði hann i Skírni
itarlegar greinar um ráðninga-
•skrifstofur og um kapp og met.
En siðastliðið sumar gat hann
ekki sint þessu starfi, vegna þess
að hann hafði þá ærið að starfa
1 mentamálanefndinni. Nú er
þvi starfi lokið, enda hefir Guð-
mundur nú komist að samning-
um við Fiskiþingið og útgerð-
•armannafélagið um að þau
ihvort um sig skipuðu 1 mann
til þess,' ásamt honum (Guðm.)
að þá hr. Jón Bergsveinsson og
landinu. Hafa félögin orðið vel
við þessari málaleitun og skip-
nð þá hr. Jón Bersveinsson og
porgeir Pálsson í þessa nefnd.
Eg endurtek það því, að hv.
þm. N.ísf. hefir farið með vis-
vitandi ó^sannindi, einnig um
þessa -hlið á starfsemi Guðm.
Finnbogasonar.
(Forseti hringir).
Eg veit ekki til að eg liafi hag-
að mér hér óþinglega á nokk-
urn hátt. En þótt hv. þm. vilji
«ekki hlusta á sannleikann í þessu
1 máli, þá vona eg þó, að skrif-
arar.hafi náð svo orðum min-
um, að liægt sé af þeim að sanna
að á hv. þm. N.-ísf. sé hér bor-
In lögmæt sök. ,
Eg er sannfærður um, að þeir
liv. þm., sem greiða atkv. með
-afnámi þessa embættis, gera það
á móti einhverri skárri rödd i
brjósti sínu, því að það-eru svik
við þenna mann, svik sem hljóta
•að fréttast og setja blett á þetta
þing. og þá menn, sem hafa léð
þessu atkv. sitt. '
TrömáMafldarmn.
(Framh.)
Prófessor Haraldur Níelsson:
Eins og þið sjáið, þorði eg elcki
annað en taka biblíuna með mér.
Eg býst nú við, að mönnuin
finnist fremur muni hvessa við
það að eg kem liér upp á pallinn.
Lognmollan getur líka orðið of
mikil i svona umræðum. Golan
er oft nauðsynleg og hressandi.
pað, sem kom mér til þess að
taka til máls hér i kvöld voru
fyrst og fremst uinmæli herra
cand. tlieol. Sigurbj. Á. Gísla-
sonar. Hann sagði, að ný-guð-
fræðingarnir þurfi alt af að
vinsa úr ritningunni fyrst. pví
miður á nýja guðfræðin fáa for-
mælendur hér i kvöld. Aðal-
frömuð hennarogverjandavant-
ar, þar sem biskupinn er ekki
viðstaddur. pótt eg sé ný-guð-
fræðinni ekki fylgjandi nema
að nokkru leyti, þá held eg að
eg verði að verja hana hér í
kvöld. Hennar besta verk er að
hafa kent mönnum að vinsa úr
biblíunni. Hún hefir gert mönn-
um ljósa framþróunina i trú-
arhugmyndunum og kent mönn-
um að setja kenning Krists
liærra en alt annað í biblíunni.
Mér þykir leitl að Dr. J. H.
skuli vera hættur að lialda fram
þeirri stefnu siðan hann varð
biskup. Vona samt, að hann sé
enn ný-guðfræðingur i hjarta
sínu, og að rétttrúnaðarstéfnan
liafi ekki' lagt það farg á liann,
að frjálslyndi hans fái ekki not-
ið sín.
Annars legg eg mikla áherslu
á það, að fá meiri einlægni inn
í kristindómsboðunina og að
menn séu hreinskilnari um
bibliuna en þeir hafa oft verið.
Fyrir nokkrum árum benti eg
á það í erindi á Eskifirði, að
menn mundu verða settir í
hegningarhúsið fyrir ýmislegt
það, sem fyrirskipað er í gamla
testamentinu og þar talið boð
guðs. Nefndi eg þar sérstaklega
eitt dæmi (4. Mós.‘ 15, 32.—35):
Maður rauf hvildardagslielgina
með því að bera saman við, var
hann settur fyrir það í varðhald,
þvi að enginn úrskurður vár til
um það, hversu með hann skyldi
fara, En drottinn sagði við
Móse: Manninn skal af lífi talca;
allur söfnuðurinn skal bcrja
hann grjóti fyrir utan lierbúð-
irnar. pá færði allur söfnuður-
inn hann út fyrir herhúðirnar
og harði hann grjóti til bana,
eins og drottinn hafði hoðið
Móse. — Eg benti á, að ef ein-
hver söfnuður hér á landi færi
eftir slíkiim fyrirmælum Móse-
laga, mundu safnaðarmennirnir
vei’ða settir i tukthúsið. En jafn-
lítil ástæða væri að fara eftir
ýmsum öðrum fyrirmælum i
Móselögum, svo sem þeim, er
ofl er klifað á, að „eigi megi
leila frélta af framliðnum,“
þegar nota á þau til að hei'ta
leit vor sálnrraunsóknamauna.
Annars stórfurðar mig á að Ámi
Jóhannsson skuli enn vera að
verja fyrirmælið i 4. Mósebók,
15., í ritlingi sínum, „Andkrist-
ni“. Hann segir: „Guðs lögmál
stendur stöðugt, hver smástafur
]?ess og stafkrókur — fyrimiæl-
in um helgiliald eins og hvað
annað.“ Er ekki von að manni
detti í hug,þegar maður sér ann-
ari eins þröngsýni og vitleysu
lialdið fram, ummæli Krists i
Nýja testamentinu: „Vei yður,
>ér liræsnarar!“ Út af slíkri
i'aStheldni við bókstaf Mósclaga
voru meðal annars galdrabrenn-
urnar háðar. pá var klifað á
þri, að í biblíunni stæði: „Eigi
skalt þú láta galdrakonu lífi
halda.“ (2. Mósebók 22, 18).
Sú fregn hefir flogið fyrir úti
í bæ, að eg liafi sagt í erindi
mínu, að ýmislegt i biblíunni
væri rusl. En það hefi eg nú
samt aldrei sagt. Eg orðaði þetta
með mikilli nákvæmni i erindi
mínu og mældi ritninguna á
hinn háa mælikvarða biskups.
Orð min voru í þcssa átt : „Ef
alt liið besta í boðskap þeim,
sem spiritistar telja vera
fengið að handan (t. d. Júlíu-
bréfin, bók G. Vale Owen prests
o. s. frv.), er algerlega einkis-
vert hjal, þá fei’ margt í gamla
testamentinu að verða rasl í
mínum augum.“ Eg hélt því
fram, að eftir hinum stranga
mælikvarða biskups yrði það
rusl. pað ætla eg mér að sanna.
pað er hann, sem sett hefir upp
mælikvarðann, en ekki eg. Mér
finst, að bæði biskup og aðrir
kirkjunnar þjónar ættu að tala
gætilega, því að ástandið í kirkj-
unni er ekki svo glæsilegt á vor-
um dögum, þegar messuföllin
í landinu geta jafnvel orðið 3000
á einu ári. — Hr. S. A. Gíslason
lieldur því frain, að hans stefna
ein leiði menn lit úr myrkrinu.
pað er þessi gamli þröngsýnis-
liroki, sem síra Jakob lýsti svo
vel liér um daginn. Hins sama
kennir hjá fröken Ólafíu, sem
segir, að nýju stefnurnar séu að
gera Jesúin Krist að engu. —
Eg vil benda á annan eins mann
eins og danska rithöfundinn
.Tulius Magnussen. Hvað var það
sem olli hinni mikluj hugarfars-
breytingu lijá honum? pað var
fyrst og fremst Iiinn fyrirlitlegi
„borðfótur“ —r hin spiritistisku
fyrirbrigði. Fyrir þau sannfærð-
ist hann um samband við ann-
an heim og tilveru ’guðs. Eg
ætla að lesa yður fáeinar setn-
ingar úr siðari bók hans (Guds
Dag): „pað, sem eg veit, er eigi
sprottið af lieilabrotiun minum
eða rannsókn. Alt, sem eg hafði
lært í lifinu, ali, sem eg vissi,
livarf burt á einum degi. Og sá
dagur var fyrsti dagurinn i lífi
minu. pánn dag boðaði sólin
mér þctta með skini sínu: Guð
er til! panii dag sungu fuglarn-
ir: Guð er til! ]?á angaði rósin
þessu frá sér: Guð er til Og eg
veit að eins eitt, eg liefi að eins
hevrt eitt. kriugum mig og í mér
er að eins eitt: Guð er til!“ peir,
sem lialda, að dásamleg trúai -
reynsla sé bundin við trúai-kerí 1
rétttrúnaðarins eitt (t. d. frið-
þægingarkenninguna), ættu að
lesa hina fögru grein „Hugljóm-
un“ í síðasta hefti Eimreiðar-
innai’. Höf. hennar hefir trúað
mér fyrir, að hann eigi mjög
mikið spmtismanum að þakka.
Hefir hann lýst þeim áhrifum,
er hin nýja þekking hafði á
hann, í sumum kvæðum sínum,
og leyfi eg mér að lesa eitt þeirra
fyrir ,yður. Er þar lýst undra-
bjarmanum af liinum nýja degi.
(Hér las ræðumaðurinn kvæðið
„Sólin skín“ eftir .Takob .1.
Smára).
pað er eftirtektarvert, og
sýnir, að víðar er ástandið bág-
borið í kirkjunni en hér á landi,
að hinn nafnfrægi svissneski
próf essor og prestur, Ragaz, skuli
hafa sagt af sér, af þvi að hann
liefir mist alla trú á kirkjunni.
(Hér gripu fram í sira Bjarni:
„Hann sagði af sér!“ Síra Sig-
urður í Vigur uppi á svölunum:
„pað ættu fleiri að gera!“).
Eg ætla mér ekki að fara lir
kirkjunni fyr en eg verð rek-
'inn. Eg hefi áður gert grein fyr-
ir þvi á prenti, hvers vegna cg
vil ekki fara. Eg hefi lýst yfir
því í Dánmörku, að eg hafi ver-
ið viðþúinn því, uin mörg ár,
að verða settur frá embætti fyr-
ir skoðanir mínar, en islenska
stjórnin liafi aldrei hreyft við
mér. — péssi Ragaz er nú ein-
mitt sá presturinn, sem samið
hefir prédikanir þær, er biskup
vor hefir verið að mæla með við
prestana, en i þeim er lítið gert
úr öllu hinu yfirnáttúrlega. Vér
ættum ekki að láta ólíkar skoð-
anir á ýmsum smáatriðum í
trúarefnum kveikja óvild með-
al vor, heldur hugsa um megin-
atriði trúar vorrar. pað er mín
sannfæring, að það sé fyrst og
fremst í þessu fólgið: Vér erum
öll börn vors himneska föður,
og oss er öllum ætlað að verða
Kristi lík. Áður en það háa tak-
mark næst, verðum vér sjálfsagt
að gegnum ganga miklar þraut-
ir, en þangað er oss öllum ætlað
að ná.
Framh.
Dánarfregn.
Látin er hér í bænum í nótt
húsfrú Sólveig Sigurðardótlir,
kona Guðna Símonarsonar í
Breiðholti. Hún hafði lengi ver-
ið heilsulítil.
Slys.
Maður datt fyrir borð af vél-
bát úr Vestmannaeyjum í gær
og druknaði. Ókunnugt er blað-
inu, um nafn hans.
Veðrið í morgun,
Hiti í Reykjavík 2 st„ Vestm.-
eyjum 2, Griudavík 3, Stykkis-