Vísir - 10.11.1922, Blaðsíða 2

fflftftl!
Höfum nú fyrirliggjandi:
Jólakerti frá „ASP“
Stór kerti „GOUDA“
Chocolade
Kaffi
Exportkaffi
'Epli — þurkuS
Apricots — þurk.
Jai'ðarber í dósum
Hindber í dóskum
RÚSÍNUR
,PALMIN KOKKEPIGE"
Rúgmjöl
Haframjöl
Hrisgrjón
Sagó
Heilan Mais
Bl. Hænsabygg
Sóda
Blegsóda
Kristalsápu
KEX
LIBBÆSMJÓLK.
Ábyrgðin.
Jafnaðarmennirnir okkar Haida
J>ví fram, að atvinnurekendur séu
skyldir að sjá ölium mönnum fyr;r
atvinnu, hvað sem áflcomu atvinnu
veganna líði. Er skamt síðan Al-
þýðublaðið og Morgunblaðið deildu
um þetta síðast; en j?eirri deilu lauk
svo, að Alþbl. kom með ,,dæmi“, er
átti að taka af öll tvímælí um þetta
og sýna, hvernig atvinnurekendur
hefðu fyrrum skilið hlutverk sitt.
Dæmið er tekið af b.ændum, sem
héldu mörg vinnuhjú, guldu þeim
ákveðið kaup, en voru auk þess
skyldir að sjá þeim fyrir öllum nauð-
synjum.’— „Kaup vinnufólks var
lítið,“ segir blaðið, „en hitt er þó
mikill munur frá j?ví, sem nú er, .að
geta verið áhyggjulaus um örlög
sín.“ En „breytingin á menningii
}>jóðarinnar, sem orðið hefir hin
síðari árjn, hefir haft það í för með
sér, að atvinnurekendum hefir tek-
ist að smokka fram af sér ábyrgð-
inni á viðhaldi atvinnunnar."
j7að er svo að sjá, sem blaðið
telji það afturför mikla, sem orðið
hefir í j>essu efni. En gersamleg.i
röng er sú ályktun blaðsins, að þessi
„afturför" sé atvinnurekendanna
sök, eða að þeim.hafi „tekist að
smokka fram af sér ábyrgðinni.“
pað eru einmitt verkamennirnir.
sem hafa afsalað sér };essari ábyre'ó.
pað er enginn vafi á }>ví, að bæncí-
ur væru fúsir til að taka upp gamla
lagið aftur, ef þess væri kostur. Og
þeir hefðu aldrei breytt til, ef }>cir
hefðu með nokkru móti getað feng-
ið vinnufólk. En vinnufólkið var
orðið ófáanlegt, og }>ess vegna varc
sú breyting á. högum verkalýðsins,
sem Al}>.bl. harmar svo mjög.
pá er að athuga, hvers vegnc
fólkið hætti að Vilja vera í „visi “
pað er ekki erfið gáta að ráðai
pað var tvent, sem laðaði: frjá's-
ræðið, að verða „sinn eiginn herra“,
og ímyndaður fjárhagslegur ávrnn-
ingur. r-* 1 * *- Ekki skorti }>ó aðvaránir
úr ýmsunr áttum. pað voru margir
sem sögðu, að menn vissu hverju
þeir §leptu, en ekki hvað }>eir hrentu,
þegar þeir færu úr „vistunum“. En
það stoðaði ekkert. Stúlkurnar gátu
unnið sér inn 20—30 kr. um sólai
hringinn við síldarvinnu, hvaða v-t
var þá í áð ráða sig í vist ryrir
30—40 kr. fyrir alt árið'! -— pað
stoðaði ekkert }>á, að benda stúlk-
unum á ,,ábyrgð“ bóndans, sem
væri skyldur að sjá þeim fyrir ö!I-
um nauðsynjum alt árið. Sama var
að segja um vinnutnennina. peu
höfðu þetta 80—100 kr. árskaup
hjá bændum, en gátu fengið 100
Borðið Meosla íæflQ.
A laugardaginn 11. þ. m. veið-
ur opnuð matsölubúð á LAUGA-
VEG 76, og þar selt: nýtt og hang-
ið kjöt, hakkað kjöt, kæfa, kálfa
kjöt o. fl. góðgæti.
SIMI 176.
— 150 kr: ,um mánuðinn, að minsta
kosti um sumartímann. Annars veg-
ar var bóndinn og bauð lítið kaup,
en tók á sig ábyrgð á manninuia
alt árið, t— Hins vegar voru aðrir,
sem buðu hærra kaup, márgfall
heara kaup um ákveðinn eða óá-
kveðinn tíma, en enga ábyrgð að
öðru leyti. — Hvaða ábyrgð gat
virið að ræða um, að norskir, særrs/f-
/r, þýskir cða eriskir útgerðarmcnn
bæru á því, að atvinnu „væri haiclið
uppí“ alt árið fyrir verkalýð, sem
þeir réðu tii sín 6- 8 vikna tíma
að sumrinu?
Nei, ábyrgðinni var aigerl-ga
varpað fyrir borð, og fólkið tók skift-
unum fegins hendi; }>að spurði etk-
ert um neina ábyrgð, og það vissi,
að um hana var ekki að ræða. pa'ó
er alls ekki um það að ræða, að
atvinnurekendur hafi „smokkaðfram
af sér“ þessari ábyrgð, sem fólk-3
vildi ekki kaupa neinu.
En svo undarlega víkur þessu þó.
við, að ábyrgðin hvílir samt á at-
vinnurekendum, þó að þeir hafi ekL
tekist hana á hendur með sami -
ingum. - Báðir aðalatvinnuvegii •
landsmanna eru alveg að sligast
undir ábyrgðinni, af því að þeir
hafa undanfarin ár orðið að bera
miklu þyngri byrðar en þeir eru
færir um. Oldungis ábwgðarlausí
hefir fólkið hrúgast saman her í
Reykjavík í von um einhverja upp-
gripa atvinnu. Atvinnan hefir orðið
stopul, en kaupkröfurnar. því hærri.
Nú taka menn atvinnuna hver frá
öðrum og sprengja upp húsaleiguna
hver fyrir öðrum. Og atvinnuveg-
irnir verða að bera afleiðingarnar,
beint eða óbeint; því færri se*n
vinnudagarnir eru, því hærra kaups
er krafist. pví minni sem atvinnan er
að vetrinum, því hærra kaupið að
sumrinu í kaupavinnunhi.
Líklega fer það nú svo, að báðir
aðaiatvinnuvegirnir sligast undir
þessari creiðu, sem stafar af því, að
i fjöldi manna gengur, atvinnulaus
mikinn hluta ársins. En hver ber þá
ábvrgðina? og hverjum er uni að
kenna ? — Æti! það sé ekki
„breytingin á menningu þjóðarinn-
ar, sem orðið hefir hin síðari árin“?
af flestum stserðum, sem hér eru notaðar, hðfam
við fyririigetjandi.
Jóh. Olafsson & Co
GrÚmffiíStígYél
katlaiaunis á, fer. 14,00
Skóhlítar karlm. á br. 7-1.0
Þóröof Péíursson & Go.
i
□ Edda 6922 L11094/i
I. O. O. F. 1041110814•
LÁslasýningunni
verður að öllum líkindum lokað
upp úr næstu helgi. Er því ráðleg-
ast fyrir þá, sem ætla að skoða sýn-
inguna að draga það ekki lengi.
Jaráaxför
Einars Jónssonar ,málara, verðu,
á mánudaginn kemur, en ekki á
morgun (Iaugardag).
• .
NirœS er í dag
Hólmfríður Magnúsdóttir, seui
lengi var í Skólastræti 5, og bjó hér
í bænum í 52 ár. Hún liggur rúni
föst á Landakotsspítala.
Erlendur Arnason,
trésmiður, Skólastræti 5, ve'ður
sjötugur á morgun.
.'Vp Ijósmi/ndastofa
verður opnuð á morgun í Kirkju-
strætí 10, hjá Baðhúsinu. ForstöSu-
menn hennar eru þeir porleifur por-
leifsson og Oskar Gíslason. poríeif-
ur hefir lengi slundað ljósmyndagerð
hér, sem kunnugt er, en Oskar er ný-
kominn hingað frá Kaupmannahöfn,
þar sem hann hefir unnið að Ijós-
myndagerð.
Veðrið i morgun.
I Reykjavík t- 1 st., Vestmanna-
eyjum 6, Isafirði -E 4, Akureyrs 0;
Seyðisfirði 4, Grindavík ~ 1, Stykk-
ishólmi —" -4, Grímsstöðum -f-1,
Hólum í Hornafirði 2, pórsliöfn í
Færeyjum 7, Kaupm.höfn 4, Björg-
vin 5, Tynemouth 8, Jan Mayen 2,
Grænlandi 12 st. Loftvog íægst
fyrir norðan land. Snörp vestíæg átt
sunnanlands og vestan. Suðvestan á
norðausturlandi. — Horfur: Snörp
jrorðvestlæg átt á Vesturlandi, vest-
læg annarsstaðar.
Osþar Halldórsson
■ var meðal farþega á Gullfossí.
Lúðrasveit Reykjatííþur.
Æfing kl. 9 í kvöld í Iðnaðar-
mannahúsinu.
Hlutaveltunefnd
fríkirkjusafnaðarins í Rvík ósk-
ar þess, að safnaðarmeðlimir, sem
ætla að gefa muni á hlutaveltuna,
komi þeim til nefndarmanna fyrir
MILLENNIUM
hið heimsfræga enska hveiti.
Rúsínur,
Niðurscðnir ávextir,
Kex frá Carr & Co.,
Sultutau, margar teg.
Pickles,
Krydd,
Borðsalt,
Sósur,
Sápur,
Kerli,
TOBLER o. fl.
[ÞórðurSveinsson&Co^j
1 n.k. sunnudag, en annars í Báru-
húsið frá kl. 1 á laugard eða fvrir
j kl. 12 á sunnudag.
{ B. K. ■ Æfing í kvöld kl. 8Vz í
| fríkirkjunni. Mætið stundvíslega.
Bjargið börnunum.
Bandalagi kvenna hefir borist á-
skorun frá bresku sambandsfélögun-
um til hjálpar Rússlandi. Eins og
menn kann að reka minni til, safn-
$ði Bandalagið, eftir áskorun Frið-
þjófs Nansens, nokkru fé til hjálþar
rússneskum flóttakonum í Konstar-
tínópel, og mun það ástæðan til, að
Jeitað er til þess aftur.
Blöðin hafa nýlega flutt skýrslu
um, að 2 milj. manna hafi dáið af
hungri í Rússlandi árið sem leið.
pegar Fr. Nansen ferðaðist um
Norðurálfuna, í febr. og mars,'til
þess að skora á stjómir og afmenn-
ing til að hjálpa Rússlandi, þá sagði
hann, að hungursneyðin snerti 33
milj. manna, 19 milj. væru í Kfs-
háska, 10-12 milj. myndu deyja.
ef hjálpin kæmi ekki, eða ekki nógu
fljótt, fleiri en ein milj. hlytu áreið-
anlega að deyja, hvað ffjótt sem
hún kæmi.
pótt flestar stjórnirnar létu standa
á sér með að hjálpa Rússlandi, þá
brá almenningur alstaðar fljótt og
vel við. Bandaríkin, breska veldið
og flestar þjóðir Norðurálfunnar
hafa sent hjálparieiðangra til Rúss-
larids. Jafnvel smáríkið Luxemburg
hefír verið með. Albreska nefndin
ein hefir, árið sem leið, safnað ura
milj. sterl.pd., í peningum og vör—
um, og hefir það fé fætt 520 þús.
fullorðna og 417 þús. börn. Samkv.
skýrslu Nansens( 30. ágúst, vona.
1372666 manns, þar af liðí. helfri-
ingur börn, fæddir af hjálpavnevnd-
Um Norðurálfumanna í Rússlandi I.
ágúst, og er þá ótalin hjálp Ame-
ríkumanna og sambands syndikal-
ista.
Eftir uppskeruna. sem var í tæpu
meðallagi, samkv. opinberum iúss-
neskum skýrslum, hefir hagur manna
batnað nokkuð, og þörfin á að fæða
fullorðna er ekki jafn bráð og áð-
ur. pó eru erfiðleikarnir á flutning-
um svo miklir, að þeirra vegna ferst
fjöldi xnanna, sem annars gætu not--