Vísir - 19.08.1924, Síða 3

VÍSIR
■vegg aS vestanverSu og gafli að ,
aorðan, og sýnast dyrnar hafa ver-
ið nyrst á vesturveggnum. Kofinn
virðist hafa verið nær ferhyrndur, um
faðmur á hvern veg. En rústin
er að innan óslétt af gijóti, sem vel
-gæti verið úr hrundum veggjunum.
Einn fugl sá Haukur í dalnum,
á graslendinu; hann var spakurmjög,
•og hyggur Haukur það helst verið
ihafa keldusvín, eftir því sem hann
hefir heyrt þeim fugli lýst.
Haukur hlóð vörðu í dalnum, á
'jjrðarbungu austan við grasblettinn;
<jkom hann þar í flösku með nafni
sínu og dagsettri frásögn í fám orð-
mm um för sína og fund dalsins. Eru
þau verksummerki þar til jarteikna.
Haukur fór syðra skarðið upp úr
•dalnum, í landsuður, og var þó
■næsta bratt, svo að hann varð að
spora fyrir með broddstaf sínum,
þó að hann gengi á mann-
broddum; en nyrðra skarðið leist
honum þó enn torsóttara. Skarðið
er klukkustundargangur. Lækkar þá
:skýndilega niður að jökulvatni litlu,
;sem þar er, og var það á hellugaddi;
:gengur jökullinn, að því er virtist,
niður í það að norðan, að austan
er snjólægð, en að sunnan eru háir
hamrar með jökli fram á ystu brún-
ir. Stallur er í hamrana, og þótti
Hauki álitlegast að ganga stallinn.
Er hann hafði gengið hamrastall-
inn um hríð, kemur fram á snoppu
-eina, og tekur þá við vatn, stærra
•-en hið fyrra, og sunnanvert við
snoppuna annað vatn, ámóta stórt,
en milli vatnanna tveggja er mel-
hólahryggur; virðast vötnin hafa
samrensli milli hólanna, en nú var
þetta enn alt í krapi og snjó og vötn-
in á gaddi, en sjálfir hólarnir auðir.
Haukur gekk hólarimann milli vatn-
• anna, og er feiknabratt og allilt ofan
• af rananum, grjótskriða fyrst, en þá
snjór. pegar hér er komið, virðist
alveg lokast fyrir af jökulhrygg, sem
gengur úr Bláfellsjökli, til útsuð-
nrs. pegar austur af melhólunum
kom, stefndi Haukur upp á jökul-
hrygginn, suður með syðra vatninu,
og var þar harður jökull; gerðist
þar brátt afskaplega torvelt upp að
sækja vegna bratta. En þegar upp
,á jökulhrygginn kemur, þá sér
Lambahlíðar og Hlöðufell, en næst
• er vatn eitt við suðvesturhornið á ,
Bláfellsjökli, allstórt vatn; það var j
autt, og gaf Haukur því ,nafn og *
kallaði Djúpavatn, því að honum I
virtist vatnið afar djúpt. Fram í j
-vatnið gengur hrikalegur skriðjökull
úr Bláfellsjökli, og voru í því borg- í
arjakar á stangli, smáir þó. Haukur
gekk norðaustur fyrir vatnið, eftir
jöklinum, og á jökulspöng yfir kvísl,
sem úr því fellur suðaustur með jökl-
inúm; fellur það afrensli vatn úr
■ vatni alt austur í Hagavatn, og eru
þetta í rauninni fjarstu upptök
1 ungufljóts. En úr Elagavatni fell-
ur Farið í Sandvatn, en úr Sand-
"vatni Árbrandsá, en þá heitir
I ungufljót, er hún kemur niður und-
■ 'ir bygð.
Haukur hafði með sér uppdrátt
íslands eftir Daníel Bruun og fór
<eftir honum svo sem til vanst.
• Frásögn þessa skráði eg eftir eig-
in orðum Hauks og lýsingu í bað-
stofunni á Gýgjarhóli 8. f. m.; las
eg honum síðan frásögnina og færði
þá enn sumt til réttari vegar, og bár-
um við alt vandlega saman.. J?ótti
mér frásögn hans öll þess verð að
koma fyrir almenningssjónir, og fekk
eg leyfi hans til að birta söguna. En
sjálfur mun hann gefa út nánari lýs-
ingu um för sína alla, því að hún
er lengri miklu en hér segir frá. Hann
hafði gengið á Eiríksjökul áður en
hann lagði í austurförina, en síðan
fór hann úr Biskupstungum norður
Kjöl og fyrir norðan Langjökul og
Eiríksjökul til Borgarfjaðar, einn
síns liðs, með staf sinn og mal.
Hér hefi eg aðeins tilfært frásögn
Hauks um pórisdal. Sjálf verður
sagan að bera sjálfri sér vitni. En
mér virtist maðurinn svo, að hann
væri athugall og glöggskygn og vel
viti borinn, þjóðlegur í málfari og
allri hyggju sinni, og gagntekinn var
hann af tískulausri aðdáun á fegurð
og hátign fjallanna.
Svo sem kunnugt er, þá gengu
ungir Reykvíkingar. í pórisdal fyr-
ir nokkrum árum, og hefir einn
þeirra, Björn Ólafsson, lýst daln-
um í Eimr. 1918. Engin tiltök eru
að efa þá Iýsingu. En þó er sá J?ór-
isdalur alls ólíkur pórisdal Grettis,
og enn ólíkur þeim dal, sem Hauk-
ur Eyjólfsson lýsir; því að Haukur
fann þar gröen grös, en Reykvík-
ingar sáu ekki stingandi strá.
pað kvisaðist þegar um ferð
Hauks, og brugðu Reykvíkingar þá
við, þrír úr Nafnlausafélaginu, og
gengu enn í pórisdal sinn. par var
alt eins og þeir höfðu við það skilið,
ekkert gras, ekkert lífsmark. Og
enga aðra dali neinsstaðar að finna.
En engan þarf að furða á þessu,
því að ekki er alt með feldu um
pórisdal, og vita það allir menn.
Enginn veit, sem þangað gengur,
hvað við muni taka. Hvernig ætli
pórisdalur líti út, ef einhver anar
þangað með Eversharp-blýant til
þess að krota landabréf? pað hent-
ar ekki, að vera að sparka um pór-
isdal á dönskum skóm og með dósa-
mat í nesti. peir menn, sem vísir
eru til að rengja fornheilagar sögur
og káfa vilja á hverjum hlut, þeim
mun ekki auðnast að koma með
ilmandi grös úr pórisdal.
Grettir gekk á Geitlandsjökul „ok
hafði með sér ketil ok eldsvirki,*4
segir í Grettlu. Níu öldum síðar gekk
borgfirskur bóndason á jökulinn,
einn sér, á íslenskum skóm og mann-
broddum og í silfurhneptum sel-
skinnsbol og þjóðlegum klæðum,
með broddstaf sinn, þriggja álna,
og lítinn mal um öxl. pórisdalur
blasli við honum, vaxinn grænu
grasi, og skáli Grettis er þar enn.
Og þar eru ókendir fuglar. —
Haukur Eyjólfsson hefir gert sitt
til að bjarga aftur ævintýrinu um
pórisdal, sem Nafnlausafélagið var
búið að eyðileggja fyrir okkur með
kortagerð og röksemdafærslu.
17. ágúst.
Helgi Hjörvar.
afe tle -Wa th ,ntm-s* «*■• «4* W
Bejarfréttir. | ’
Embœtíi.
4. þessa mánaðar var Kr. Linnet
sýslumaður í Skagaf jarðarsýslu skip-
aður bæjarfógeti í Vestmannaeyj-
um. Sama dag var settur læknir í
Flateyjarhéraði, Katrín Thorodd-
sen, skipuð héraðslæknir í því hér-
aði. Og ennfremur var sama dag
settur héraðslæknir í pistilfjarðar-
héraði, Eggert Briem, skipaður hér-
aðslæknir þar.
Kappakslur hjólamanna
verður á sunnudaginn. Keppend-
ur gefi sig fram fyrir kl. 12 á föstu-
dag hjá Agli Guttormssyni.,
VeðriS í morgun.
Hiti í Reykjavík 7 st., Vestm,-
eyjum 8, Isafirði 6, Akureyri 6.
Seyðisfirði 9, Grindavík 7, Stykk-
ishólmi 6, Grímsstöðum 4, Raufar-
höfn 7, Hólum í Homafirði 10,
pórshöfn 9, Kaupmh. 14, Utsire 16,
Tynemouth 12, Leirvík 12 st. —
Djúp loftvægislægð yfir Norður-
sjónum. Veðurspá: AJIhvöss norð-
læg átt. Bjartviðri á suðausturlandi.
Urkoma víða annars staðar, eink-
um á Norðurlandi.
Áhát
á Strandarkirkju 10 kr. frá ó-
nefndum, afhent Vísi.
Botnvörpus!(ipin
liggja hér flest og er verið að
hreinsa þau og mála. Hafa þau
aldrei áður verið svo Iengi að þork-
veiðum fram eftir sumri, er og afl-
inn orðinn meiri en dæmi eru til áður.
Major Camrvell,
sem hingað kom á Iystiskipinu
Boudja, hélt heimleiðis á sunnudag-
inn. Hann ferðaðist austur um sveit-
ir, og með honum Helgi H. Zoega.
Lét hann ágælega yfir komu sinni
og raðgerði að koma að sumri, og
þá á stærra skipi en að jþessu sinni.
Nœíurlœl(nar.
Svo sem kunnugt er, skiftaSt íæknar
bæjarins á um að gegna læknisstörf-
um um nætur, samkvæmt áætlun,
sem gerð er fyrirfram um þrjá mán-
uði. En stundum ber það við, að
sá læknir er fjarstaddur, sem á að
vaka, og setur hann þá annan í sinn
stað, og veit miðstöð og slökkvistöð
jafnan, hver hinn setti læknir er. —
pess vegna þurfa menn ekki að
kvíða því, að enginn næturlæknir
sé við látinn, þó að sá sé fjarver-
andi, sem á að réttu lagi að vera
á verði. Er þessa getið hér til þess
að girða fyrir óþarfa kvíða í þcssu
Sindri (IV. árg. III. hefti).
er nýkominn út og eru í honum
þessar ritgerðir: Um járnvinslu eftir
Trausta Ólafsson. Innlendur iðn-
aður eftir Gísla Guðmundss. Verk-
smiðjufélagið á Akureyri 25 ára
eftir ritstjórann Ottó B. Araar.
Hljóðvarpstæki. Hvenær rafmagn-
ið drepur (O. B. A.). Smávegis og
Bækur og rit. Nokkurar myndír errg
í heftinu til skýringar.
Sltfirda
um Gagnfræðaskólann í Flens*
horg er nýkomin út. par vóru í vet-«
ur 19 nemendur í I. bekk, 26 í IL,
<og 22 í ÍII. bekk. Einn nemand-.
anna tók gagnfræðapróf upp í 4-
hekk Mentaskólans í vor.
Leiðrétting.
Vegna þess að Vísir hefir undan-
farið flutt rangar frásagnir um aL
menningssalerni í bænum, leyfi eg
mér að skýra frá því, að þegar
verkamcuinaskýlið við Tryggvagötuf
var bygt veturinn 1922—23 lét bæj-<
arstjórain gera almenningssalemi í
vesturenda hússins og hafa þau ver-
ið til afnota fyrir almenning síðau
24. febrúar 1923.’ Eru þar 5 vatns-
salerni og fyrir afnotin eru greiddir
10 aurar í hvert skifti. pessutan era
þar 2 þvagklefar fyrir karlmenn,.
6 í senn, og 2 handlaugar til frjálsra,
ókeypis afnota, en þóknun greidd
fyrir sápu og handklæði, sem fæst
hjá umsjónarmanni.
Salemin Hafa verið fremur lítið
notuð. pannig komu:
Arið 1923:
fébr. (frá 24.) 90 í marts 800
á april 1517 í maí 1736
# •/ / i jum 1688 í júlí 1617
í ágúst 1081 í sept. 1800
í okt. 1500 í nóv. 1405
á des. 1380
Árið 1924:
í jan. 1298 í febr. 1460
4 marts 1704 í apríl 1799
í maí 1820 í júní 1521
i júlí 1304.
Alls hafa almenningssalemin til
Ioka júlímánaðar verið notuð af
25420 mönnum og sé ekki taldir með
febrúar og marsmánuði 1923, með-
an fólk var að venjast þessu nýmæll,
eru það að meðaltali 1527 menn,
sem hafa notað salemin á mánuði,
eða tim 50 á dag.
K. Zimsen.
ffitt og þetta.
Ungfrú Olive Caroice,
dóftír Charles Gcirvice, hins aikunua
sagnaskálds, sem allir lesendur þessa
blaðs þekkja, datt út úr glugga á
sjúkráhúsi í Englandi 8. þ. m. og
beið bana af. Hún hafði átt vanda
tíl svima-yfirliða, og þykir Iíklegt,
að hún hafi þess vegna orðið fyrir
þessu slysi.
Husnœðisekla t Mosfyva.
Svo segir í Daily Mail nýlega, að
465 þúsundir manna í Moskva sé
húsnæðislausar. pegar ráðstjórnin
aftók alla húsáleigu og leigði verka-
fólki hús auðmanna, tók fyrir alla
húsagerð, en síðan hafa húsin mjög
gengið úr sér og verið herfilega út-
leikin af leigjendum, svo að þau eru
nú sum óhæf með öllu til íbúðar.