Vísir - 18.04.1925, Qupperneq 4

VÍSIR
Laugárdagiriri 18. apríl.
Gnðiast.
Lítil athugasemd um blaðamensku.
Eftir Helga Hjörvar.
Sum blöSin okkar ræða nú mik-
i'ð um rithátt bla'Samanna og bera
sig saman um þá hluti. Ekki er sá
samanburður á þá leiS, hvaS helst
mætti verSa til fyrirmyndar, held-
ur er þráttaS um þaS, hver verst-
ur sé. Enginn þykist hafa breytt
svo, né haft þaS orSbragS um
liönd, aS ekki finnist nóg dæmi
um annaS verra. En enginn veit
þaS í þessu lífi, hversu langt er aS
hinu ysta endimarki niöur á viS.
1 skirdagsblaSi MprgunblaSsins,
9. þ. m., er frá því sagt, aS hafin
sé sakamálsrannsókn út af guS-
lasti í grein nokkurri í AlþýSu-
blaöinu, og eru ummælin tilfærö.
En MorgunblaSiS bætir þessu
viS: „Þegar menn hafa séS þessi'
ummæli, kemur engum á óvart, þó
fjöldi manna hér i bæ vildi ekki,
eftir lestur þessarar greinar i Al-
þbl., sjá þaS i sínum húsum. En
Hallbjörn, ritstjóri blaSsins, sýndi,
meö því aö leyfa greininni rúm,
aS hann er litlu betri en sá, sem
ummælin hafSi.“
Mikill fjöldi manna les Morg-
unblaöiS, og öllu því fé, sem til
þess fer, og kröftum þeirra manna,
sem viS þaö vinna, væri þá illa
variS, ef þaS hefSi engin áhrif á
hugarfar og breytni lesenda sinna.
ÞaS er gleðilegt, aS blaSiö tekur
harSlega á guölausu tali og á þeim
mönnum, sem lána blöö sín undir
óguSleg orS. Þessi ábyrgSartilfinn-
ing ritstjórnarinnar og lotning fyr-
ir heilögum guSi á því betur heima,
er hún kemur fram i þessu tölu-
blaöi, sem gefiS er út á einum
helsta hátiSisdegi kristinna manna.
En þó mun þetta tölublaö gefiS
út í þeim tilgangi, að fleira sé les-
iS í því heldur en þessi smágrein
um guSlast Alþýöublaðsins, og er
fróSlegt aS líta á blaSiö alt.
BlaSiS byrjar hátíSina meS aug-
lýsingu um nýtískuhatta meS ný-
tískuverSi — og endar á neSan-
málssögu. Þarna á milli eru ýms-
ar greinar og auglýsingar um
margt, og er aS vísu helgidaga-
blær á einni; þaS er tilkynning
bakaranna um brauSasölu uni há-
tíöarnar. Ein greinin, sem er aS-
send, er um pólitískan andstæðing
blaösins, og er maSurinn kallaöur
„rógberinn frá Hallgeirseyjarhjá-
leigu“, en öll er greinin meö svip-
uöu orðavali og af þvíumlíku hug-
arfari skrifuð. Ritstjórn Morgun-
blaSsins velur skírdag sjálfan til
þess aö birta þessi guörækilegu
orS.
„En Hallbjörn, ritstjóri blaSsins,
sýndi, meö því að leyfa greininni
rúm, að hann er litlu betri en sá,
sem ummælin haföi“, segir Morg-
unblaSiS sjálft.
Þá er höfuðgrein MorgunblaSs-
ins þennan hátíSisdag, og er hún
fangamerkt öðrum ritstjóra þess
(V. St.). Hún byrjar eins og sum-
ar nýtísku stólræður: „Mér flýgur
í hug saga —“. E'n sagan er um
fermingardreng noröur í Bárðar-
dal, sem rægði saman fermingar-
bræSur sína. „Iiann naut þess aS
sjá hatrið blossa í augum ungling-
anna,“ segir í sögunni. „ÞaS var
honum nautn, aS sjá þá eigast ilt
yið,“
Þetta er falleg saga, og vel til
íundiS aS rifja hana upp á stór-
heilögum degi. En það ervandfariö
meS slíkar sögur, þó aS þær séu
sannar og góSar og sagSar í kristi-
legum tilgangi. ÞaS þarf rnikinn
siSferöisþroska til þess aö fara
svo meö þær, að þær veröi ekki
aS rógburSi í höndum sögumanns-
ins sjálfs. Og þó aö sögumaðurinn
vilji vel, þá verSur hann þar aS
auki aS hafa alment álit og traust
lesenda sinna, svo aS þeir geti
veriö vissir um, aS hann sé að,
vinna gott verk meS þvílíkum
sögum.
Þessi saga er svo sem pistillinn
aS skírdagshugvekju blaSsins.
Ekki er sagan sótt i Ritninguna,
eins og margir gera. BárSdælskur
bóndi hefir sagt hana fyrir 10 ár-
um.
En þá er ræSan sjálf. Ritstjór-
inn snýr henni aö einum mótstöSu-
manni sínum, og velur honum
þessi bænadagsorS:
„Þessi unglingur er fyrir nokkrum
árum orSinn þjóSkunnur maSur ....
rann liann í flokk þeirra manna, sem
hafa hatur og öfund að vopni í
stjórnmálabaráttunni .... maSurinn
var sjaldgæfum gáfum gæddur, sem
sé þeim, að kveikja meS rógtungu
sinni hatur og úlfúS milli flolcka
.... hinir upprennandi leiðtogar ..
.. litu svo á, aS miki'S verk yrði hér
unniS á skömmum tíma. Þjóðin væri
óviðbúin. Almenningur þekti eigi
brögS þeirra og klæki...Til þess
þurfti að aUsa um landiS úr lyga-
laupum, og meS' kænsku sá fræi
öfundar og haturs í hugi manna.
Maðurinn, sem til þess var kjörinn,
var unglingurinn úr BárSardal..
í æSi tnannskemdafýsnar sinnar
reynir BárSdælingurinn aS nota
hvert tækifæri, sem gefst, til aS
reyna aS svala hinum meSfædda róg-
þorsta....Veit hann þó, aS hann
hefir sjálfur tekiS aS sjer hlutverk
rógberans í þjóSfélagi voru. Atvinna
hans er þjóðlygin og rógurinn..“
RæSan er enn lengri. Og svo
sem títt er um ræSur þeirra manna,
sem snúa vilja syndaranum frá
villu síns vegar, þa verSur hún því
harðari sem meir líSur á. En þó
verður hún ekki fegurri aS sama
skapi.
Þessi orðumfagra og kærleiks-
ríka hugvekja stendur í sjálfu skír-
dagblaðinu. ÞaS veröur aldrei of
oft kveSiS. Iiún er höfuögrein
blaSsins þann hátíöisdag, sjálfur
„leiSarinn", undirskrifuS af rit-
stjóra blaSsins.
BlaSiö er boriS um bæinn á skír-.
dag, líklega ekki á hvert heimili, en
víst áöll „betri“heimilin. ÞaSerselt
á götunum á meöan dómkirkju-
presturinn er aS sakramenta söfn-
uS sinn í kirkjunni, og lesið er þaS
á sjálfan hátiSisdaginn, sjálfsagt
af margfalt fleiri mönnumenkirkju
sækja þann dag. Þetta blað verð-
ur víst eina andlega fæSan, sem
þúsundir Reykvíkinga bera sig
eftir um bænadagana. Greinar
MorgunblaSsins verða einu bæn-
irnar, sem þúsundum sálna verSa
íluttar á skírdag og föstudaginn
langa. Og víst mun blaðiS þykjast
af því 0g vera þaS mikill metnaS-
ur, aS þaS sé lesið sem mest, eg
telja það mestan sóma, ef það
væri hvarvetna lesiö umfram önn-
ur blöS og önnur rit.
En ekki er þeim lofaö góöu, sem
þykir sómi aS skömmunum.
Ritstjóri MorgunblaSsins finnur
mótstöðumanni sínum þaS enn til
jr^ * g •
Fnkitkjan.
Aðal-safnaSarfundur fríkirkjusafnaðarins í Reykjavílc
verður lialdinn sunnudaginn 19. þ. m. í kirkjunni og byrjar
lcl. 4 siðdegis.
Reykjavík, 17. apríl 1925.
Safnaðarstjórnin.
ULAUPIÐ
aðeins HAMLET og REMINGTON-reiðhjól og alt tilheyrandi
reiðhjólum hjá mér.
REIÐHJÓLAVIÐGERÐIR afgreiddar af pAULVÖN-
UM manni.
Signrþór Jónsson,
úrsmiður. — Aðalstræti 9.
«
Væringjar
Ylvingaave't æfing á morgun kl.
10 í Barnaskólanum.
saka, aS hann hafi „nýlega látiS
svo um mælt, aS þjóSin eigi ekki
betri blöö skiliS en þau, senr hún
hefir hvenær sem er.“
Svo aS ritstjórinn (V. St.) álít-
ur kanski, aS Reykvíkingar eigi
skiliS betra blað um bænadagana
heldur en þetta, sem hann sendir
þeim, og hann sendir þeirn þaS
samt.
En því miður er ekki svo aS sjá,
aS Reykvíkingum yfirleitt þyki
vangert viS sig. Þeir horfa upp á
þaS, aS blaöiö velur sér annaö eins
umhugsunarefni' á hátíSisdegi og
hefir þvilíkan munnsöfnuS fyrir
guSsorS, og þeir líta víst á þetta
sem sjálfsagSan hlut, svona flestir.
Sumir kæra sig ekki um annaS
betra, aSrir búast ekki viS betra.
Þeir taka viS blaSinu og lesa þaö
og kvarta ekki. Svo að blaöiS virö-
ist vera viö hæfi okkar. ESa hvaö ?
En hverjir eru þá aS fá sér til
þaö guðlast, sem hegningarlögin
kunna aö ná yfir? Er þá verra aS
óvirSa guS í oröi. heldur eníverki ?
Er ekki skírdagu t heilagur
haldinn til' minningar um æðsta
helgidóm kristinna manna? „Ger-
iö þetta í mína minningu," sagði
Kristur. — „Og er hann var í
dauSans angist, baðst hann enn
ákafar fyrir, en sveiti hans varö
eins og blóðdropar, sem féllu á
jörSina--------“.
Nú gerir sjálft MorgunblaSiS
þá minningu þennan dag, aS bera
lesendum sínum þvílíkan bikar sem
grein V. St. ÞaS er sakramenti rit-
stjórans til lærisveina sinna. Þess-
ar hugrenningar eiga aö vera
þeirra kvöldmáltíSarminning. En
þeir taka viö og bergja. Þessi kal-
eikur á aö endast þeim þann dag
og næsta dag, föstudaginn langa,
og alt fram á páskadagsmorgunn.
Einhverju sinni sagöi Kristur
svo:
„Vel hefir Jesaja spáS um ySur,
cr hann segir: LýSur þessi heiSr-
ar mig með vörunum, en hjarta
þeirra er langt í burtu frá mér, og
til einskis dýrka þeir mig.“
allir litir, margar tegundir.
Verðið iækkað
til muna. Komið, skoðið og
kaupið.
V0RUHOSIÐ.
Flóðið í Krindavik.
Hver sá, sem séð hefir spell þau,
er stórflóðið síðasta gerði í Grinda-
vík, mun vera undrandi yfir fjárveit-
ing þeirri, er Alþingi leggur til að
veitt sé til byggingar sjóvarnargarðs
þar syðra, 10 þús. kr. Bygging var-
anlegs sjóvarnargarðs er áætluð að
kosta minst 100 þús krónur. Grind-
víkingar eiga þá að leggja fram
90 þús. krónur til varnargarðsins
auk þess, sem þeir verða að kosta
til aðgerða á húsum, túnum og görð-
um, eftir flóðið, sem mundi verða
álíka há upphæð, ef jafngott ætti að
verða og áður var.
pað lægsta fjárframlag, sem
þingið gæti með sanngirni lagt fram
til sjóvarnargarðs, er helmingur
byggingarkostnaðar, og virðist ekki
of langt gengið. pað er lítandi á
það, að Grindavík er eigi að eiss
fyrir þá, sem þar búa. pangað
sækja menn til sjóróðra hvaðanæfa
af landinu. petta mál ætti því að
vera öllum þingmönnum jafnskylt
og engin pólitík ætti að geta komist
hér að.
pingmönnum er þó nokkur vor-
kunn, þótt þeim hafi yfirsést, því að
sjón er sögu ríkari, og það er eg
sannfærður um, að ef þingmenn
hefði tekið sig upp og farið allir
til Grindavíkur, til þess að sjá
hvernig þar er umhorfs, þá hefði
engum þeirra komið til hugar að
nefna jafnlága upphæð til sjóvarn-
argarðs þar, sem þá, er þeir hafa
áætlað í því skyni. peir þingmenn,
sem mest tala um sparnað og eytt
hafa þusundum króna í sparnaðar-
hjal á undanförunm þingum, hefðu
áreiðanlega skammast sín fyrir jafn-
lága upphæð, og séð, að í henni var