Vísir - 21.08.1926, Blaðsíða 2

VISIR
m Mmnm «ölsen(1
Nýkomoar danskar kartöfiur.
Þeir, sem vilja eiga vönduð
og ódýr matar-, kaffi- og þvotta-
stell, œttu að Hta inn í versl.
ÞÖRF Hverfisgötu 56.
sími 1137.
Utan af landi.
Seyöisfiröi 20. ágúst. FB.
Vélbátur sekkur.
Vélbáturinn Bliki, eign Halldórs
Jónssonar, á leiö til Bakkafjarðar
með vörur, sökk á þriöjudaginn
á Héraðsflóa. Leki hafði komiS að
bátnum. Mjennirnir höfðu ekki við
að dæla og björguöust á róðrar-
bát til Unaóss, nauðulega. Var
brim mikið og sjógangur.
Seyðisfirði 21. ág. FB.
Síldveiði.
Síldveiði er ágæt á Eskifirði og
Reyðarfirði. en annarsstaðar reyt-
ingur, vegna skorts á veiðitækj-
um. Fiestir Austfirðir eru sagðir
fullir af síld.
Rigningasamt undanfarið á
fjörðum, en góðviðri á Héraði.
frá Ugstuíiioimi.
—0—
FB, 20. ágúst.
Stephan G. Scephansson skáld
dvaldi um 2 mánaða tima í Winni-
peg í sumar. Þ. 4. þ. m. var honum
haldið samsæti þar i borg. Skáld-
ið var ávarpað af forseta Þjóð-
ræknisfélagsins, síra Jónasi Sig-
nrðssyni, og ritstjórum Heims-
kringlu og Lögbergs, en Þ. Þ. Þor-
steinsson flutti kvæði.
Þess er getið í ritstjórnargrein
í Heimskringlu, að samkvæmt
skýrslum stjórnarinnar í Manitoba
séu 12.000 íslendingar í Manitoba-
fylki, og af þeirri tölu um 3000
í Winnipeg. Ef miðað er viö kjör-
dæmi fylkisins er ekkert kjördæmi
sennilega jafnfjölment af íslend-
ingum og Selkirk-kjördæmið, og
líklega ekki oftalið að telja3-^40oo
íslendinga í því. — Eins og kunn-
ugt er, fara fram kosningar til
Sambandsþingsins kanadiska í
'naust. Er sennilegt, að Framsókn-
arflokksmenn og Liberalar í Sel-
kirk-kjördæmi sameinist um þing-
mannsefni, og stóð til að halda
fund um þingmannsútnefningu í
Teulon þ. 5. þ. m. Leggur blaðið
lil að íslendingar í þessu kjördæmi
vinni að því, að síra Albert Krist-
jánsson verði útnefndur þing-
mannsefni. Hann hefir setið á
fylkisþinginu í Manitoba og gat
sér þar gott orð. Hann er gáfu
og mælskumaður með afbrigðum
og drengur hinn besti.
Norsk stjórnmáL
Nokkur stórmál.
Eftir L. Hjelle, blaðamann.
Eins og hér á íslandi liggja
Stjórnmálin venjulega í dvala um
hásumarleytið víðast hvar i Norð-
urálfu. Þannig er það einnig i
Noregi, síðan Stórþingið lauk
störfum sínum um miðjan júlí. En
þegar að loknu sumarleyfi byrja
störf þess á ný, þótt þingið sjálft
verði eigi sett fyrr en 10. janúar
i vetur. Áður en Stórþingið lauk
störfum sínum í sumar, var á-
kveðið, að 7 þingnefndir skyldu
taka til starfa þegar í haust, og
búa ýms mál undir næsta Stór-
þing.
Um þessar mundir eru ýms stór-
mál á dagskrá með þjóðinni í
Noregi, þau er til lykta á að leiða
hið fyrsta. Eitt hinna markverð-
ustu eru
hermálin.
Fyrir nokkurum árum var skip-
uð „civil“ hermálanefnd, er taka
skyldi hermálin til meðferðar frá
rótum, athuga þau rækilega og
gera tillögur um nýtt skipulag við
nútímahæfi, ])annig að fært reynd-
ist að hagnýta alt- varnarmagn
landsins, en reyna þó samtímis að
lækka útgjöld til hersins að ein-
hverjum mun.
Tillögur nefndar þessarar hafa
r.ú legið frammi til umræðu urn
hríð, og hafa margir látið til sín
heyra um þær, m. a. ýmsar her-
rnálastofnanir og hermálafélög.
Einnig hafa ýms utanhersfélög
rætt tillögur þessar og borið frarn
athugasemdir sínar. Síðan hafa
stjórnmálaflokkarnir rökrætt mál-
ið sín á milli. Bændaflokkurinn
tók rnálið fyrir á aðalfundi sínum
í sumar og sam'þykti þar álit sér-
nefndar sinnar, er leggja á fyrir
þingið. Hægrimenn hafa einnig
skipað nefnd í málið, og er álit
hennar væntanlegt einhvern tíma
í haust. Frjálslyndu félögin hafa
i sameiningu við skotfélögin í
Vestur-Noregi skipað nefnd til að
semja álit urn málið. Og einn hinn
merkasti herforingi í Noregi, J.
Hægland, majór, hefir sjálfur
samið skipulagsskrá hermálanna í
Noregi, og hefir hún vakið mikla
athygli.
Vinstrimenn hafa árum saman
haft „fastan póst“ á stefnuskrá
sinni um endurskoðun hermál-
anna. Mowinckel-stjórnin sem fór
frá völdum í vor, lagði fyrir Stór-
þingið frumvarp um nýtt her-
málaskipulag. En hægrimanna-
stjómin, Lykke, er tók við af
vinstrimönnum, tók aftttr frum-
varp þetta, og hefir síðan lagt
fram nýtt frumvarp. Verður þvi
frumvarp vinstrimanna tekið upp
sérstaklega af einhverjum þing-
manni og lagt fram í hermála-
nefndinni.
Er hermálanefndin mikla kem-
ur saman i haust, á hún að moða
úr öllum þessum tillögum og at-
hugasemdum, og leggja síðan álit
sitt fram fyrir Stórþingið.
Almenningur í Noregi fylgir
máli þessu með mikilli athygli og
vakandi áhuga. Aðalatriðið er hér
að reyna til af fremsta megni að
sniða burt alla hina gömlu óþarfa-
anga skriffinsku og skrifstofu-
ríkis, er loðað hefir við hermál-
in og stjórn þeirra um langan ald-
ur, og gerir það enn, þótt almenn-
ingur sé fyrir löngu hættur að
meta þess háttar og virða. Nú
ríður á að gera herinn að lifandi
létthreyfu tæki, er fært sé að beita
af fullu magni, ef á þarf að halda.
Norðmenn hafa af illri reynslu
a;ð segja um langar aldir. Hafa
þeir þrásinnis orðið að grípa til
vopna til að -verja frelsi lands
síns. Hafa þeir eigi ætíð megnað
það til fulls, þótt þeir tíðast hafi
haldið bygðum sinuin og heima-
högum. Eiga þeir því margra
harðra bardaga að minnast.
Um þessar mundir er vissulega
unnið af alefli að friði á meðal
þjóðanna, og veldur gömul reynsla
Norðmanna frá hinum mörgu her-
ferðum á fyrri árum því, að þeir
standa einna fremst í friðarstarf-
inu. En samt geta þeir eigi lokað
augunum fyrir því, að lierir Norð-
urálfuþjóðanna eru meiri nú en
nokkuru sinni áður. Samkvæmt
Versala-samningnum átti t: d.
Þýskaland að eins að hafa fáeiu
þúsund hermanna. En nú er það
sögn kunnugra manna, aö þeir
hafi viðbúinn her, svo skifti
mörgum miljónum hermanna.
Niðurlag.
Pfestafélagsritið.
—o--
Það var gott og þarft fyrir-
tæki, þegar Prestafélagið réðst í
að gefa út þetta ársrit, enda hefir
það orðið vinsælt, og þeir sem
hafa kynst því, hlakka til útkomu
þess á hverju ári. Áttundi árgang-
ur þess er nú korninn út fyrir
skenrstu, og er hann bæði mikill
að vöxtum, 194 bls. stórar, og
fjölbreyttur að efni.
Lengsta ritgerðin er æviminn-
ing Helga lektors Hálfdánarsonar
í til efni af aldarafmæli hans, eftir
Jón biskup Helgason. Er sú ævi-
minning hins mæta manns einkar
fróðleg og skemtilega rituð, enda
er hún samin af þeim manni, sem
best var til þess falliun og hafði
í höndum bestu heimildirnar. Er
þar dregin upp ljós mynd af Helga
lektor sem manni og presti, kenn-
ara og rithöfundi. Einkar skemti-
legur er kaflinn um hið afarmikla
starf /hans í sambandi við sálma-
bókina, og geta menn af því séð
með hve mikilli samviskusemi og
vandvirkni hann og samverka-
menn hans unnu að því þýðingar-
mikla verki; sjálfur lagði hann til
í bókina 66 sálma frumkveðna og
145 þýdda.
Næst eru nokkurir kaflar úr
bréfum frá síra Magnúsi Andrés-
syni á Gilsbakka til síra Valdimars
Briem. Eru kaflarnir um þessi
efni: Sálmabókina nýútkomnu,
endurskoðun á handbók presta,
deyfð í kirkjulífinu, eilífa útskúf-
un, og útdeilingaraðferð við
kvöldmáltíðamautn. Er þar margt
vel sagt, iSvo sem væntá mátti af
JOH. OLAFSSON & CO.,
REYKJAVIK.
þeim gáfaða og góða manni, og
ber þess vott, af hve mikilli alvöru
og einlægni hann ihefir borið fyr-
ir brjósti málefni trúarinnar og
starf kirkjunnar.
Þá kemur erindi frá síðustu
Synodus, er Sig. P. Sivertsen pró-
fessor hélt í dómkirkjunni og
nefnist: Kirkjuguðrækni, mjög
skipuleg, uppbyggileg og þörf
hugvekja. Sérstaklega er eftir-
tektarvert það sem þar er sagt um
þátttöku einstaklinganna í safnað-
arguðsþjónustunni, Dæmi veit eg
til þess, að einstaklingar innan
safnaðar hafa gert samtök um
það, að syngja sáhnana og messu-
svörin við guðsþjónustur og reyna
að fá aðra til þess með sér, og hef-
ir það orðið til góðs.
Næsta ritgerðin er Hallgríms-
niinning eftir sama höfund. Fylgja
lienni 4 myndir af minnismerki
Hallgríms Péturssonar eftir Ein-
ar Jónsson. Þegar af þvi verður,
að Hallgrimskirkja verði reist
hér í Reykjavík, ætti það minnis-
merki að vera á torginu fyrir
framan kirkjuna.
Þá eru tvær ritgerðir um kirkju-
þingið í Stokkhólmi á siðastliðnu
siunri, eftir Bjama Jónsson, dóm-
kirkjuprest og síra Fr. Rafnar á
Utskálum, en þéir sóttu báðir það
þing fyrir hönd íslensku þjóð-
kirkjunnar. Ritgerðimar eru báð-
ar mjög skemtilegar og fróðlegar.
Tvær ritgerðir koma næst ura
Railampar, Ljósakrónur,
Kipplampar, Skrautlampar,
Nýkomlð.
Fagurt úrval. Lágt verð.
Versl B. H. Bjarnason
sunnudagshelgina, báðar mjög
eftirtektarverðar. Hin fyrri er:
Sunnudagshelgin og heimilin eftir
síra Þorstein Briém, falleg hug-
vekja um þýðingu heimilislífsins;
er þar sýnt íram á nauðsyn þess,
að heimilin fái að njóta sunnu-
dagsins sem1 best og ónauðsynlegri
helgidagavinnu einarðlega mót-
mælt. í sama streng tekur frá
sjónarmiði læknisfræðinnar Árni
læknir Árnason í Búðardal í fróð-
legri ritgerð er hann nefnir:
Helgidagavinna og heilbrigði.
Sýnir hann fram á nauðsyn reglu-
bundinnar hvildar fyrir heilsu
mannsins og vellíðan.
Landsins mesta
og besta úrval af
allskonar
ICIEFTUH.