Vísir - 28.03.1927, Page 2

V iSi K
Útsæðisjarðepli Kerr’s Piak
(Eyvindor)
koma 7. apríl.
Kaupendur gjöri svo vel að tilkynna pantanir sem fyrst.
Símskeyti
Khöfn 26. mars. FB.
Bretar og Bandaríkjamenn hafa í
hótunum við Kínverja.
Símað er frá London, að stjórn-
irnar í Englandi dg Bandaríkjun-
um hafi hótað Cantonstjórninni
því, að láta hefja skothríS á Nan-
king, ef útíendingar þeir, sem
i borginni eru, verði ekki fluttir
óáreittir til herskipa Bretlands og
Bandaríkjanna þar. Chiang Kai-
shek hefir lýst yfir því, að sér mis-
líki framferöi Cantonhennanna í
Nanking, og hefir beðið um frest
til morguns, til þess að svara Bret-
landi og Bandaríkjunum.
Mannfall hvítra manna í Kína.
Símað er frá Tókíó, að þær
fregnir hafi borist þangað frá
Kína, að mannfall af hálfu Breta
og Bandaríkjamanna i Nanking sé
á annað hundraö, ca. 100 borgarar
og 30 hermenn.
Berge ráðherra sýknaður.
Símað er frá Osló, að dómur
bafi fallið í gær í Bergesmálinu.
Allir sýknaðir.
Hollendingar og Belgar.
Símað er frá Haag, að þingið
hafi felt samning milli Hollands
ög Belgíu um siglingar á Schelde-
fljóti. Kernebeek(?) utanríkis-
málaráherra hefir sagt af sér af
þeim orsökum.
Khöfn 27. mars. FB.
Skotið á Kínverja.
Símað er frá London, að herskip
Bandaríkjanna og Bretlands í Nan-
, king hafi.skotið aðvörunarskotum
til Kínverja, um að sleppa útlend-
ingunum, er leitað höfðu hælis í
byggingum Standard Oil félags-
ins, og Kínverjar sóttu á. Skaut
þetta Kínverjum skelk í bringu,
og hepnaðist að bjarga útlending-
. unum úr klóm þeirra. En áður
en þetta tækist, fengu Kínverjar
brent heimili útlendinga og mis-
þyrmt útlendum konum. Útlend-
ingar í öllum Yangtzedalnum eru
i hættu staddir.
Vopnahlé?
Símað er frá Peking, að Shan-
Tso-lin, foringi Norðurhersins,
hafi óskað eftir því, að semja við
Canton-stjórnina um vopnahlé og
friö.
Uppreisn í Albaníu.
Símað er frá Berlín, að sá orð-
rómur leiki á, að andstæðingar
stjórnarinnar í Albaníu séu and-
vígir því, að stjórnin gerist undir-
tylla ítalíu, og til þess að vinna
á móti hinum sívaxandi áhrifum,
hafi þeir ge'rt byltingu og hand-
tekið forsetann.
Minningarhátíð um Beethoven.
Símað er frá Vínarborg, að
Beethovens minningarhátíðin liafi
byrjað í gær, og var þar margt
stórmenni viðstatt, t. d. fulltrúar
stjórnarinnar og fulltrúar margra
.erlendra þjóða o. fl.
Geir T. Zoéga
tektor.
í dag er Geir T. Zoéga, rektor
Mentaskólans, sjötugur. Það er
hár aldur, en hann ber hann vel.
Árin hafa ekki beygt hann. Hann
er hvatur í spori og lítið breyttur
frá því, sem áður var, nema að
h.árin hafa bliknað.
Sumir verða kunnir fyrir það,
að þeir láta mikið til sín taka í
opinberum málum. Sumir eru sí-
ritandi í blöð og tímarit, sem fara
um allar sveitir lands. En hvorugt
þetta verður um rektor sagt. Hann
hefir aldrei otað sér fram eða leit-
að lýðhylli. Hann hefir unnið hið
kyrláta verk hins sístarfandi at-
hafnamanns og unnið sér lof og
vinsældir með því. Og líklega er
hann fyrir verk sitt kunnari en
flestir aðrir, ])ótt þeir hafi haft
sig meir i frammi.
Fyrir nærri 40 árum kom út
kenslubók hans í ensku, og hefir
verið gefin út mörgum sinnum á
ný. Sú bók hefir, síðan hún fyrst
kom út, verið undirstaða allö
enskunáms hér á landi, í skó^a og
utan-. Fyrir rúmum 30 árum kom
svo út hin ensk-íslenska orðabók
hans, og síðar hin íslensk-enska
orðabók, og orðabók yfir fornt
mál íslenskt, með enskum þýðing-
úm. Um þessa vísindastarfsemi
hans má það segja, að hún er hon-
um til stórsóma. Orðabókagerð
er erfitt verk. Til þess þarf bæði
r.ákvæmni. og glöggskygni, en
hvorttveggja hafði hann tij að
bera. En þá fyrst verður verkið
réttilega metið, er þess er gætt,
að öll slík vinna var á þeim tím-
um, að ýmsu leyti meiri örðug-
leikum bundin en vera mundi nú.
Og alt var þetta unnið í hjáverk-
um, utan embættisanna. Þeim mun
meiri sæmd hefir hann af verkinu.
í nær 44 ár hefir hann verið
kennari við sajna skólann, og nú
í full 14 ár forstöðumaður hans.
Þeir eru því margir, sem notið
hafa kenslu hans, og á ýmsum
aldri, Telst mér svo til, að þeir,
sem hann hefir kent i skóla, séu
á aldrinum frá 17 til 74 ára, eða
með öðrum orðum, að elsti nem-
audi hans sé 4 árum eldri en hann
sjálfur! En þótt margir hafi ver-
ið nemendur hans í skóla, þá eru
þó liinir miklu fleiri, sem hafa
haft gagn af bókum hans, enda
munu þær að maklegleikum halda
nafni hans á lofti um langan aldur.
Um rit hans geta allir dæmt,
sem vit hafa á. Um hitt, skóla-
starfsemina, þeir einir, sem notið
hafa kenslu hans eða verið undir
stjórn hans. En mjög held eg, að
dómur þeirra manna verði á einn
veg. Geir rektor Zoéga er maður
skarpvitur og glöggur, eins og rit
hans bera vott um, og þeir eigin-
leikar eru líka mikils virði við
kenslu. Hann hefir alla tíð verið
vinsæll kennari og stjórnandi, enda
lu'ð mesta ljúfmenni í allri fram-
göngu og maður, sein hvorki vill
vamm sitt vita né á aðra halla.
Vér allir vinir hans, sem verið
höfum lærisveinar hans eða sam-
verkamenn eða hvorttveggja, ber-
um fram á þessum merkisdegi
. einlægar árnaðaróskir vorar. Hon-
um sé heiður og þökk, fyrir mikið
og vel unnið starf!
J. óf.
Frá Alþingi.
—0—
Þar voru þessi mál ti! umræðu
á laugardag:
Efri deild:
Frv. til 1. um laun skipherra og
skijfverja á varðeimskipum ríkis-
ins, 2. umr. Þetta er stjórnarfrv.,
cg fer fram á að gera alla skip-
verja á varðeimskipunum opinbera
starfsmenn og laun ]>eirra ákveðin
rr.eð lögum. — Fjárhagsnefnd
hafði frv. til athugunar og þrí-
klofnaði um það. Meiri hl. (B. Kr.,
J. Kr. og Jóh. Jós.) vildi sam-
þykkja það óbreytt að kalla,
liækka nokkuð laun 1. og 2. stýri-
manns og fullgildra háseta o. fl.
smávegis. — Annajr minnihl. (Jón-
as Jónss.) var andvígur þeim ó-
þörfu embættastofnunum, sem
hann taldi þarna vera á ferðinni.
Auk þess áleit hann, að spara
mætti mikið fé (uin 30 þús. kr. ár-
lega), með því að nota varðskip-
in fyrir skólaskip handa stýri-
mannaefnum. Því vildi J. J. íá
málið afgreitt með rökstuddri dag-
skrá. — Hinn minnihl. (Jón Bald.)
taldi óþarfa alla lagasetningu um
skipverja á þessum skipum. —
Umr. spunnust furðulega á lang-
inn; var þeim ekki lokið á laugar-
dag.
Neðri deild.
1. Sérleyfið til Titans var enn
á dagskrá, og var nú loks lokið
3. umr. þess. — Sægur af brtt.
kom fram við þessa umr., úr ýms-
um áttum, misjafnlega yfirgrips-
iniklar og um margvísleg efni. —
Margar till. miðuðu að því að
tryggja betur rétt landsins gagn-
vart Titan. Lengst gengu um það
efni till. Jakobs Möllers. Vildi
hann fella niður ákvæði frv. um
að sérleyfið sé framseljanlegt, þar
sem alt af hefir verið látið í veðri
vaka, að Titan mundi sjálft fram-
kvæma allar virkj^nir. Einnig
vildi hann ákveða í frv. sporvídd
járnbrautarinnar, í samræmi við
till. Sv. Möllers verkfræðings, er
mest hefir rannsakað og áætlað
um járnbrautarlagningu austur.
Báðar þessar till. voru feldar.
Hinsvegar voru samþ. till. Jak.
M. um að skipa Titan að nota
nýtt og valið efni til brautarinn-
ar, og að ráðherra ætti að ákveða
öll flutningsgjöld ,og hafa eftirlit
með rakstri brautarinnar; einnig
OTSALA!
Áðnr en vorvornrnar koma vciða nokkrar vörutegundfr
seldar óheyrilega ódýrt, svo sem:
Rykfrakkar 15,00.
Kjólar og Blússur.
Barnakjólar 3 85.
Barnapeysur 3,50
Samfestlngar tricotlne 3,50
Skinnhanskar 4,50,
Svuntur á fullorðna og
hörn.
Útsalan stendur aðelns yfir
koma fyrst í
Alklmði sv„ 5,00 met.
Morgunkjólaefni 1,00
Tvisttau 0,90.
Verkafataefni 2,95.
Gardínucfnl 1,10
Svuntuefni ullar á 6,90
í svuntuna
Bútar 0. fl. o. fl.
1 nokkra daga. — Þelr sem
era hest kaup.
Verslun
Egill Jacobsen.
till. um að ríkissjóður hefði heim-
ild til að kaupa brautina, hvenær
sem væri gegn matsverði, að frá-
dregnu tillagi sínu. Þá lagði Jak.
M. til, að bætt væri inn í frv. svo-
liljóðandi málsgrein: „Verði á-
greiningur milli sérleyfishafa og
ráðherra, eða umboðsmanns ráð-
berra, .út áf rekstri járnbrautar-
innar, skal sérleyfishafi hlíta úr-
skurði ráðherra, en að öðrum kosti,
og sömuleiðis ef sérleyfishafi
hættir að reka fyrirtækið án sam-
þykkis ráðherra, skal járnbrautin
með öllu tilheyrandi, verða eign
rikissjóðs endurgjaldslaust". Þessi
till. var feld með miklum atkvæða-
mun, en með jöfnum atkvæðum
féll sú varatill., að járnbrautin
skyldi verða eign ríkissjóðs end-
urgjaldslaust, ef sérleyfishafi
hætti að reka hana án leyfis ráð-
herra. Enn var feld svohljóðandi
brtt. frá Jak. M.: Verði eigi byrj-
að á mannvirkjum, er lúta að
virkjun Urriðafoss, 1. júlí 1934,
eða stöðvist verkið síöar um átta
mánaða skfeið, án ]>ess að hafin
sé nokkur iðja í sambandi við
virkjunina, fellur sérleyfið þegar
úr gildi, og verða þá öll unnin
mannvirki, fasteignir og vatns-
réttiiidi sérleyfishafa hér á landi
eign ríkissjóðs án nokkurs endur-
gjalds." — Héðinn Valdimarsson
bar fram brtt. svipaða þessari,
sem einnig var feld, og til vara, að
sérleyfishafi væri skyldaður til að
setja ríkisstjórninni tryggingu
fyrir 100 ]>ús. kr. greiðslu, ef ekki
\æri byrjað á járnbrautarlagningu
1. maí 1929. Tryggingin mátti vera
veð, er ríkisstjórnin tæki gilt, í
fasteignum og vatnsréttindum Tit-
ans. Þessa brtt. feldi deildin einn-
ig, þótt atkvæðamunur væri held-
ur lítill. — Svo var þó að heyra
á Kl. J., í umræðum, að Titan
mundi ekki hafa neitt á móti þessu,
nema það, að Dynjandi-félagið,
sem sérleyfi fékk í fyrra, hefði
ekki þurft að setja neina trygg-
ingu. — Ixiks má geta brtt. frá
Tryggva Þórhallssyni, um að
skylda Titan til að láta af hendi
vist magn af köfnunarefnisáburði
á ári hverju við vægu verði. Kl.
J. kallaði þetta betli-tillögu, eins
og hún var hjá flm., en Tr. Þ.
þótti illa sitja á þeim að tala um
betl, sem kærnu til Alþingis að
sníkja sérleyfi. — Um þetta efni
var samþ. till. frá Kl. J. o. fl.,
sem fór miklu skemra en till. Tr.
Þ. — Óþarít virðist að taka upp
eíni úr tveim brtt. frá samgmn.
og atvrh., sakir þess, að þær skiftu
svo að segja engu máli, enda voru
þær samþyktar. — Er atkvgr. um
allar brtt. var lokið, var gengið
til atkvæða um frv. sjálft. Sam-
þykti neðri deild það með 19:9
atkv., að viðhöfðu nafnakalli.
Þessir 9, sem nei sögðu, voru: Ben.
Sv., Árni J., Bernh. Stef., H. Vald.,
Jak. M„ Ól. Th., P. Ott., Tr. Þ.
og Þór. J. Allir aðrir deildarmenn
sögðu já. Var frv. þannig afgr.
til efri deildar.
' 2. Frv. til 1. um breyting á og
viðauka við 1. um heimild fyrir
Landsbanka íslands til þess að
gefa út nýja flokka bankavaxta-
bréfa, 2. umr. Frv. þetta var sam-
þykt óbreytt og sent til 3. umr.
3. Frv. til 1. um breyting á 1.
um fiskimat, 2. umr. Þurftu marg-
ir að taka til máls og varð umr.
ekki lokið.
Ný tillaga.
Jón A. Jónsson flytur till. til
þál. um rannsókn á hafnarbótum
í Hnífsdal í Norður-ísafjarðar-
sýslu, og vörnum gegn snjóflóðum
á sama stað.
Heð e s. „BrnarIoss“
kom mikií|af nýjum og smekklegum vörum 1 allar ucuuir.
Verða komnar framþtil sýnis og sölu I dag.