Vísir - 03.05.1927, Side 2

\lsia
Fyi»ii» balcaras
Hve!ti„Cream of Manítoba'*
Hveitl „Onota"
Hveiti „Bnffalo"
Sallasykor, (Flórsykur)
Beijamank (Bl. Marmelade)
Smjörlíki 4 teg.
Svinafeiti
Kanel st.
Símskeyti
Khöfn, 2. maí. F. B.
Flóðin þverra í Bandaríkjunum.
Símað er frá London að senni-
lega hafi það bjargað New Or-
leans frá eyðileggingu að flóð-
garðamir voru sprengdir, þó er
borgin ekki talin úr aliri hættu
enn. Akrar og byggingar i
Poydrahverfinu, sem vatnsflóð-
inu var veitt yfir, eru gereyði-
lagðar.
Setið um líf rússneskra fulltrúa?
Símað er frá Genf að lögregl-
an þar í borg óttist, að erfitt
muni reynast að vernda líf full-
trúa Rússa, sem sendir verða á
fjárhagsráðstefnuna, sem þar
á að halda.
Kröfugöngur.
Símað er frá Berlín að kröfu-
göngur verkamanna í gær ’hafi
alstaðar i Evrópu farið fram með
friðsamlegum blæ. Kröfugang-
an var afar fjölmenn i Berlín,
en fámenn í Paris.
Frá AlþingL
Þar voru þessi mái til umræðu
í gær:
EFRI DEILD.
i. Frv. til 1. um afnám kenn-
arastóls í klassiskum fræðum viö
Háskóla íslands (3. umr.) var
samþ. meö 10: 2 atkv. (JBald og
Jjos. móti) og afgreitt sem lög
írá Alþingi.
Gummi-
skór
með hvítum botnum.
|AUar stærðir nýkomnar.
Hvaimbergsbræðar.
2. Frv. til 1. um breytíng á L
um samþyktir um akfæra sýslu-
cg hreppavegi (3. umr.) var einn-
ig- afgreitt sem lög frá Alþingi.
3. Frv. til 1. um breyting á 1.
um fræðslu bama (3. uinr.), var
samþ. og endursent neöri deild,
þar eð það heíir sætt nokkurri
breytingu í efri deild.
4. Frv. til 1. um viðauka við L
um veð, 2. umr. Samþ. var brtt.,
sem ekki raskaöi frv. að efni og
því vísað til 3. umr.
5. Frv. til 1. um sölu á prests-
setrinu Hesti í Ögurþingum, 2.
umr. Þessu frv. var vísað til 3.
umr. gegn mótmælum JBald., sem
ekki vildi, að ríkið seldi neitt af
jarðeignum sínum. Taldi hann
málið auk þess illa undir búið og
ískyggilega lítið gert úr jörðinni
af flm. þess.
6. Frv. til 1. um gjöld af fast-
eignum í Hafnarfjarðarkaupstað
(1. umr.) var vísað til 2. umr. og
allsherjarnefndar.
7. Frv. til 1. um kaup og rekst-
ur strandferðaskips (1. urnr.) var
einnig vísað til 2. umr. og sam-
göngumálanefndar.
8. Frv. til fjárlaga fyrir árið
1928, 2. umr. Fjárveitinganefnd
flytur 69 brtt. og eru flestar þeirra
nm lækkanir á útgjöldum rikis-
sjóðs. Frá einstökum þingmönn-
um og nefndum eru þar að auki
26 brtt., flestar um nýja útgjalda-
liði eða hækkanir á þeim, sem
íyrir eru. Umr. var ekki lokið í
gærkveldi og heldur hún áfram í
dag.
NEÐRI DEILD.
1. Frv. til 1. um viðauka við
haínarlög fyrir Vestmannaeyjar
(3. umr.) var samþ. óbreytt og
afgr. sem lög jrá Alþingi.
2. Frv. til I. um Landnánissjóð
íslands, framhald 2. umr. (atkv.-
gr.). Halldór Stefánsson flutti
þetta frv. á öndverðu þingi, og
var efni þess fyrst og fremst, að
rtkissjóður skyldi á ári hverju
gjalda 100 þús. kr. í sjóð, Land-
námssjóð íslands, en hann átti að
nota til að reisa nýbýli i iandinu.
jón Ólafsson bar skömmu síðar
fram brtt. um að hækka framlag-
io upp í 200 þús. á ári o. fl. —
I.andbúnaðarnefnd hefir nú at-
hugað bæði frv. og brtt. Felst hún
á brtt. J. Ól. og vill jafnframt
íæra nokkuð út verksvið sjóðsins,
þannig að einnig megi lána fé
þans tii að endurreisa hús á
sveitabýlum. Brtt. nefndarinnar
við frv. eru svo miklar, að henni
hefir þótt réttast að semja upp
hverja einstaka grein og leggur
hún jafnframt til, að bætt sé við
nokkurum nýjum greinum. Er
ir.eiri híuti frv. um ýms fyrir-
komulagsatriði, skilyrði fyrir lán-
um, ráð til að koma i veg fyrir
brask með jarðirnar o. s. frv. -
Þar sem nefndin tók upp mest af
brtt. J. Ól. upp i sínar, tók hann
þær aftur, en allar till. nefndar-
innar voru samþyktar. Frv. var
síðan vísað til 3. umr.
3. Frv. til 1. um vamir gegn
því, að gin- og klaufaveiki og aðr-
ir alidýrasjúkdómar herist til
landsins, 2. umr. Landbúnaðar-
r.efnd hafði lagt til, að frv. þessu,
sem flutt er af P. Ott., J. Sig. og
Tr. Þ., væri vísað frá að þessu
sinni með rökstuddri dagskrá.
Þótti henni það ekki hafa hlotið
nægan undirbúning og vildi leggja
fyrir stjórnina að koma með frv.
um þetta efni fyrir næsta þing.
Þangað til vildi nefndin, að sett-
ar væri með reglugerð strangari
reglur til að verjast veikinni held-
ur en nú gilda. Stjórnin kvaðst
ekki treysta sér til þess, og var
dagskrár-tillagan þá tekin aftur,
fyrst um sinn til 3. umr, og frv.
vísað óbreyttu þangað.
• 4. Frv. til 1. um Landsbanka
íslands. 1. umr. þessa máls hófst
nokkuð en var ekki lokið í gær.
KræulaodsTeiðar,
—O—1
Eg hefi séð af íslensku blöð-
unum að talsvert hefir verið
ritað um Grænland og íiski-
veiðarnar þar, og af því að eg
var þar við fiskveiðar síðast
liðið sumar vil eg gefa löndum
mínum nokkrar upplýsingar
um fiskiveiðamar eins og þær
komu mér fyrir sjónir.
Skipið sem eg var á var segla.
kútter 140 smál. að stærð með
65 hesta mótorvél og skipverjar
voru 23.
Til ferðarinnar tókum við 90
smál. salt, um 50—60 tunnur af
vatni, 40 föt af olíu, 5 af áburð-
arolíu, færi og línu. Matvæli til
14 vikna og var mest af hrauð-
mat bakað um borð. Kjöt liöfð-
um við þrisvar í viku og fisk
fjórum sinnum, og þar að auki
oftast í málamat.
Við íorum frá Trangisvogií
binn 10. júní og vorum 11 daga
á leiðinni vestur, þar til við sá-
um Hvarf á Grænlandi eða suð-
urodda þess. Oftast var gott
veður á leiðinni og var haldið
100 sjómilur vestar til þess að
1‘orðast austur isinn sem liggur
mjög við suðurodda Grænlands
um þetta Jeyti árs. Við urðum
þó ekki varir við inikinn is í
þetta sinn, að eins íslirafl til og
frá, og nokkra jaka, sem stóðu
botn uppi á Grunnunum.
Síðan var haldið vestur méð
landinu og leitað til og frá, en
dýpi var mikið og tregur fisk-
ur með allri Eyslribygð hinni
fornu; varö eigi verulega vart
fyrr en komið var vestur um
Fiskines, en það liggur vestast í
Eystribygð. Best fiskuðum við
á Fyllugrunni, sem liggur út aí
GodtJiaabshéarði um 12 sjómíl-
ur frá landi. Dýpi á Fyllugrunni
er víðast 25—35 faðmar og
botninn virðist sléttur, en nokk-
uð mun þar Jiarður botn, en
festur voru engar á færum. Við
reyndum líka nokkuð með
venjulegri lóð og varð húnaldrei
föst.
pegar dregur nær landi er
misdýpi mikið frá 20—150 fðm.
og klettar í botni. Veðrið var
altaf gott í sumar, logn og slétt-
ur sjór eins og inni á höfn væri.
J?oka var tið og býst eg við að
helmingur af tímanum bafi
verið þokudagar, en oft sá«ól
i gegn um þokuna þó skamt
sæist frá skipinu og er þaðl
mest þur-þoka. sem Jcölluð er.
Við komum einu sinni inn í
Godtliaab og ferigum að talca
þar vatn, og annað sinn kom-
um við inn á aðra liöfn, Nass-
ak. Húri liggur dálítið sunnar
og fyrir innan svo nefndar
„Kokkeyjar“, en það eru eyjar
nokkrar skamt frá Godthaabs-
firði (Rangafirði) en þangað er
mjög stutt frá miðunum og á-
gæt lega. Bygð er lítil á eyjum
þessum og virtist mér þær
gróðmdausar, mest klappir og
grjót; er þar þó eitthvað af fólki
en eigi gat eg ílmgað þaðnánara,
enda kom eg þar ekki í land.
Við vorum við Grænland frá
20. júní til 22. ágúst og fengum
34 þúsund af þorski og noklcuð
af lúðu, mest á færi, að eins
lítið á línu.porskurinn var vænn
og feitur og er áætlað að mn 80
fari í skpd. af þurrum fiski, en
nokkuð virtist mér Jiann rýrna
í saltinu, af því að hann mun
noldcuð vatnsmikill, þarf því að
salta liann meira en venjulega,
ef liann á að lialdast vel og
geymast lengi um borð. Fisk-
urinn var aldrei mjög ör, en
alstaðar varð vart, þar sem rent
var. Mest fengum við 2700 fiska
á skip á einum degi. Mikið var
af lúðu suma daga og er hún
feit og ágæt til matar, virtist
mér hún öllu feitari en islenska
lúðan. Fáar voru þó stórar, mest
af 50—100 pd. lúðu; stundum
var svo mikið af Jienni að við
vorum neyddir til að slíta liana
af önglinum, af því við vildum
elcki salta hana vegna plássleys-
is í skipinu og mest var liugsað
um að ná i þorskinn. Aldrei varð
vart við ýsu, ufsa eða lceilu, að
eins vart við karfa, en mikið
var af lilýra; er liann fremur
magur og var hann eJcki hirtur.
Aimað stórt fiskigrunn ligg-
ur norðar og út af Sylcurtopps-
Jiéraði, og Jiefir þar verið fiskað
milcið af þorski og lúðu, en að
eins eitt Færeyjafiskiskip fór
þangað í sumar og var þar í 6
daga og fekk um 4 þúsund af
þorski; lengur vildi hann ekki
vera þar af því að lúðan sótti
meira á færin þar norður frá
en á hinum grunnunum. Beita
var engin önnur cn ljósabeita,
en það er teningur af lúðu eða
öðrum fiski, eftir því sem hver
vill. Oftast var beitt hvitumegin
af lúðunni, enda var nóg af
hcnni. Reynt var að Jieita fugla.
kjöti, en eigi virtist þorsJcurinn
taka það betur og var því liætt
að beita því.
Æti var lítið í sjónum nenia
loðna sem kölluð er „agmag-
sæt, fremur smá, Jíldega 1—5
þml. á lengd. Hún er mjög feit
og óð liún oft uppi ofánsjávar
i stórum torfum, en eigi náðum
við Jienni nema þvi sem kom
upp úr fiski.
Hvali sáum við nokkra síðari
hluta júlí og gengu þeir skamt
frá landi, en sel sáum við aldrei.
Við komum heim til Færeyja
6. september og fengum gott
veður á leiðinni og lánaðist ferð-
in vel, því að elckert varð að,
og enginn veikur alt sumarið.
Við vorum ráðnir fyrir þriðja
part af afla og mun meðalhlut-
ur liafa orðið um 400 lcr. netto
fyrir utan lúðu, en hana áttu há-
setar sjálfir, það sem liver fekk
áð hirða.
Um framtíðar fiskiveiðai- á
þessum miðum vil eg engu spá,
því að eigi má dæma eftir þemi
stutta reynslutima, sem feng-
inn er, og þó að tíðarfarið væri
gott í sumar, mun það vera
breytilegt og sum sumurstorma-
samari og verður þá minna úr
veiðinni. pað er þó augljóst, að
miJcill fiskur og lúða er þar á
miðunum síðari hluta sumars
og í sumar munu nolckur hin
stærri skip, sem mótorvélar
Iiafa í Færeyjum, fara þangað,
og komið hefir til tals að senda
þangað flutningaskip eftir fisk_
inum í sumar, hvað sem úr þvi
verður. J>að hefir nokkuð dregið
úr áhuga færeyslcra útgerðar-
manna, hvað fiskverðið er lágt
sem stendur og útlit eða horf-
ur eigi góðar um, að það muní
lagast hráðlega, en þar sem Fær-
eyingar hafa aðallega seglskip
til veiðanna. verður áhættan
minni þó að langt sé farið eftir
fiskinum, með þvi líka að ráðn-
ing er þar fastákveðin % hluti
af aflanum, hvernig sem geng-
ur.
Færeyingar hafa óslcað eftir
að fá „Hollendingahöfn“, sem
liggur beint út frá Godthaab eða
í „Kokkeyjum“; en sagt er að
þeir rnuni fá viðlegu-höfn í
Bræðrahöfn, en hún liggur tals-
vert sunnar og er talin góð höfn,
en eigi liafa Færeyingar komið
þár. J?að er þó mikil bót að fá
höfn sem liggur skamt frá mið-
unum til afnota, og er því von
um betri árangur af þessum
ferðum, ef hún fæst.
Eg vil svo enda þessar liniu
með bestu kveðju og ósk til Is-
lendinga um góða framtíð.
p. t. Rvík„ 30. apríl 1927.
Sigm. Rorgrímsson
frá Trangisvogi.
Eldri kynslóðin
og núííðin.
í dagbl. „Vísi“ síðasta vetrar-
dag, 20. þ. m. birtist grein með
fyrirsögninni „Nútíðarlconan“.
J?ar er minst hinnar nýju tisku
og hugarfars eldri kynslóðar
gagnvart nútíðarkonunni.
Eg vil byrja sumarið með
lítilli athugaseirid um eldri kyn-
slóðina, sem greinarhöf. „Vísis“
gefur tilefni til, án Jæss eg sjái
ástæðu lil að bera af henni salcir
gagnvart nútíðarkommni. Einn-
ig er eg viss um að nútiðarkon.
an í „Vísi“ er elcki í samræmi
við skoðun meiri liluta íslenskra
kvenna.
því miður er ekld ádeila eldri
kynslóða ástæðulaus á nútíðina.
par er víst margt mælt af sann-
girni og sái’sauka dýrlceyptrar
lífsreynslu liðinna tíma.
Eldri kynslóðin hér á landi
hefir lifað stórfeldari hreyting-