Vísir - 20.07.1927, Blaðsíða 2

V í S I R
Höium fyrirliggjandi:
Þalsjárn 24 og SO jþiaml. no. 24 og 26.
Þaksaum.
Þakpappa margar þyktir.
Ivhöfn, 19, júli. FB.
Horfurnar betri í Austurríki.
Símað er frá Berlín, að stjórn-
in í Austurríki hafi fengið öfl-
ugan stuðning flestra austur-
riskra sambandslanda gegn
jafnaðarmönnum. Landsstjórn-
in í Tyrol lél herinn í gærmorg-
un taka allar járnbrautarstöðv-
ar í Tyrol og reka verkl’alls-
verðina á braut. Tókst þá að
koma járnbrautarlestunum i
gang aftur. Jafnaðarmenn voru
þessvegna í gærkveldi tilnejaid-
ir að afturkalla járnbrauta- og
símaverkföllin.
Friðarhorfur í Kína?
Símað er frá Shanghai, að
Cbiang Kai-sbek bjóði Norður-
hérnum vopnahlé. Búast menn
við að Cliang Tso-lin fallist á
að semja um vopnahlé, ef Nan-
king-herinn liafi sig á brott úr
Shantungbéraði og fallist á að
vinna í sameiningu með Norð-
urhernum gegn kommúnistum.
Mosningaúrslit.
-O—
1 Barðastrandarsýslu var end-
urkosinn Hákon Kristófersson
með 340 atkv. Síra Sigurður
Einarsson fekk 289, Pétur Ólafs-
son 201 og Andrés Straumland
109 atkv.
pá er enn ófrétt úr tveim
sýslum, Suður-Múlasýslu og
Suð ur-p ingeyj arsýslu. Yerður
talið í S.-Múlasýslu i dag.
tainp É \M\.
De Yalera vinnur á.
—o—
Síðustu árin hefir vcrið hljótt
um irsk stjórnmál. Hinum
langvinnu og' hlóðugu deilum
lauk með nýju stjórnarskránni
1922, sem að vísu var samþykt
með litlum méiri hluta, ínest
fyrir liarðfylgi þeirra Griffith
og M. Collins. Er aðstaða írlands
nú svipuð og ýmsra annara lýð-
íanda breskra, t. d. Canada og
í rauninni eru hollustueiðarnir
við Bretakonung hið eina, sem
bindur írland við Bretiand, auk
hermálanna, eftir að lýðlöndin
tiafa fengið aukið sjálfsforræði
í utanríkismálum.
En sem kunnugt er gengu
hinar róttækustu kröfur írskra
sjálfstæðismanna í þá ált, að ír-
land skildi að fullu og öllu við
Bretland. Fyrstu árin eftir
stjórnarbótina virtust lcröfur
þessar þó liafa lítið fj'lgi, og var
flokkur lýðveldissinna þá smár
og de \ralera heyrðist sjaldan
nefndur. írar virtust kunna því
vel sem fengið var.
Kosningarnar, sem fram fóru
til irska þingsins, Dail Eireann,
i siðasta mánuði, bera þess þó
ljósan vott, að dc Valera er ekki
af baki dottinn enn. Fylgis-
mönnum hans hefir stórfjölgað
á síðasta kjörtímabili og flokk-
ur hans í þinginu er orðinn ná-
lcga jafn stór og stjórnarflokk-
urinn.
pingsætin eru alls 152 og af
hinum nýkosnu þingmönnum
eru 101 fylgjandi stjórnar-
skránni frá 1922 en 51 á móti,
nefnilega flokkur de Yalera (Fi-
anna Fail) 44, Sinn Fein 5 og
óháðir lýðveldissinnar 2. En af
þeim 101 sem eru með sáttmál-
anum eru að eins 46 í stjórnar-
flokknum. Hinir teljast til
verkamannaflokksins (22),
bændaflokksins (11), Red-
mondsflokksins (8) eða eru ó-
liáðir (14). Stjórnarandstæðing-
ar eru því í rauninni 106.
De Valera og fylgismenn hans
neita að vinna eið að stjórnar-
skránni frá 1922, en þar cr í
innifalinn hollustueiður við
Bretakonung. — pingsetningar-
daginn mættu þeir allir, lýðveld-
issinnarnir, en ineð þvi að Iög
mæla svo fyrir, að þingmenn
skuli vinna eið að stjórnar-
skránni, var Iýðveldissinnum
neitað um að taka sæti í þing-
inu og eru því að eins tveir
þriðju lilutar þingmanna starf-
andi.
pað er ckki ósennilegt, að lýð-
veldissinnum f'jölgi svo á næst-
unni, að þingið verði óstarfhæft
án þeirra. Og má búast við að
til stórlíðinda dragi í írlandi á
nýjan leik.
EliM saikðpiL
Sanieinaða gufuskipafélagið
flytur, vörur milli landa fyrir
minna en hálft gjald og hefir
fljótandi hótel á Reykjavíkur-
höfn.
K)—
Mikið hefir verið rilað óg'
rætt undanfarið um harðvítuga
samkepni af liálfu Samcinaða
gufuskipafélagsins við Eim-
skipafélag Islands. Á það hefir
réttilega verið bent, að ferðum
skipa „Sameinaða“ hefir verið
komið þann veg fyrir, að her-
sýnilegt sé, að félagið noti sér
það, að Eimskipafélagið verður
að sjá hag allra landsmanna
borgið, með því að annast flutn-
inga til og frá smáhöfnum jafn-
framt þeim stóru, en „Sarnein-
aða“ hefir einungis sinna eigin
hagsmuna að gæta.
Sú staðreynd, að áætlun ,Sam-
einaða* um Islandsferðir kem-
ur jafnan út löngu eftir að áætl-
un Eimskipafél. er komin til
Danmerkur, og að skip „Sam-
einaða" koma að staðaldri degi
á undan skipum Eimskipafél.
til sömu hafna, bendir mjög i
þá átt, að „Sameinaða“ sníði á-
setlun sína með tilliti til áætlun-
ar Eimskipafél. og beint í þcss
óhag. peir sem kunna að ei'ast
um að þessu sé þann veg larið,
þurfa ekki annað en að bera
áætlanir þessara tveggja télaga
saman.
petta mætti setja á reikning
samkepninnar, ef félagið að
öðru leyti kæmi fram sem
drengilegur keppinautur, en að
svo sé ekki, skal nú sýnt.
pess er þá fyrst að geta, að
„Botnia“ er látin annast beinar
samgöngur milli Englands og
íslands, án þess að islensk
stjórnarvöld eða islenskir rílcis-
borgarar á Islandi liafi nokkru
sinni farið þess á leit við Sam-
einaða félagið, lieldur einungis
til þess að grípa inn í og trutla
starfsemi Eimskipafélags ís-
lands, sem um langan tíma hef-
ir haldið uppi mjög fullkomn-
um Englandsferðum, og gerir
enn. petta cr allsendis óskylt
því að sigla milli Danmerkur og
íslands. Sú starfsemi „Samein-
aða“ er fullkomlega verjandi
með það fyrir augum, að til-
gangur liennar sé að halda uppi
og styðja að verslunarviðskift-
um Dana og Islendinga, eins og
t. d. „Bergenska“ hefir það
verksvið, að halda uppi og efla
viðskifti Norðmanna við íslend-
inga. Við því er ekkert að segja
á meðan útlendu félögin fara
ekki út fyrir þcssi takmörk.
„Bergenska“ hefir ekki farið út
fyrir þalt. Hins vegar hefir
„Sameinaða“ alt í einu fengið
svo mikinn áhuga fyrir við-
skiftum Englendinga við ísland
að það heldur uppi „Botniu“-
ferðunum — með tapi að sögn.
Enn frcmur ber að geta þess,
að farþegar þeir er koma snögga
ferð á „Botnia“ og ætla á henni
lil baka aftur, fá ókeypis bús-
næði um borð í skipinu á með-
an þeir standa hér við og eru
jafnframt á fæði um borð og
nota þannig skipið samtímis
sem gistihús og matsölustað.
Annað eins og þetta líðst víst
livergi annarsstaðar, en úr því
að þelta er látið viðgangast liér,
má ætlast til að ríkisstjórn og
bæjarstjórn sjái um, að þau
skip sem þetta gera, uppfylli
þær kröfur sem gerðar eru til
gistihúsa í leyfisbréfi þeirra og
greiði skatta og gjöld eins og
önnur gistihús. Sem dæmi um
þennan gisiihússrekslur má
geta þess, að í síðustu ferð
„Botnia“ bjuggu 32 gestir í
þessu „fljótandi hóteli“.
pó tekur út yfir þegar Sam-
einaða gengur svo langt í sam-
keppninni við Eimskipafélagið
að fara langt niður fyrir sam-
eiginlega flutningstaxta félag-
anna, og brýtur þar með allar
venjur drengilegrar samkepni.
Vil eg þessu til sönnunar nefna
eitt dæmi sem nýlega hefir orð-
ið uppvist um, og sem eg óhik-
að staðhæfi að sé á fullum rök-
um bygt:
Farþegar á „Dronning Alex-
20 stk. 1.25.
TEOFARI
Fine
(egipskar) cigarettnr
íást hvarvetna,
i
andrine“ tóku eftir því, að mjög
miklu síldarmjöli, er átti að
fara til Hamhorgar, var skipað
um borð í skipið á Akureyri.
pessu höfðu menn ekki búist
við, því að „Goðafoss“ var vænt-
anlegur innan skamms, og ætl-
uðu menn að vonum, að þar
sem batm lieldur upþi beinum
siglingum við Hamborg, mundi
liagkvæmara að senda vörur
þangað í lionum, sérstaldega
þegar þess er gætt, að gjaldið
yrði þá það sama og venjulegt
gjald á „Dronning Alexandri-
ne“ til Khafnar samkvæmt töxt-
um félaganna.
Nú er þvi þannig varið, að
um sameiginlegan taxta beint
til Hamborgar getur ekki verið
að ræða, þar sem að eins eilt
íélag heldur uppi beinum ferð-
um þangað. Aftur á móti hafa
félögiu tekið 30 kr. fyrir smá-
lcstina frá Islandi til Khafnar.
Venjulegt lágmarksflutnings-
gjakl frá Khöfn til Hamborgar
er 12 danskar kr., eða sem næst
15 kr. íslenskum. Eðlilegt flutn-
ingsgjald frá íslandi til Ham-
borgar með umhleðslu i Khöfn
verður því kr. 30 -j- 15 kr., alls
kr. 45. Nú gæti mönnum skil-
isl, að „Sameinaða" vildi held-
ur vinna það til að borga flutn-
ingsgjaldið frá Iíhöfn til Ham-
borgar, en að láta skipið sigla
tómt frá íslandi til Danmerkur.
En hér er gengið feti framar.
Við það að grenslast eftir
ástæðum fyrir því, að „Dron-
ning Alexandrine“ fær svona
mikinn flutning til Hamborgar,
kemur það i Ijós, að „Samein-
aða“ liýðst til að flytja þessar
Vörur fyrir 20 kr. smálestina
alla leiðina.
Hér er gengið nokkuð langt í
samkepninni, því að auk þess
að Sameinaða endurgreiðir
(beinlínis, eða óbeinlínis, ef um
skip sama félags er að ræða)
15 kr. af þessum 20 í flutnings-
gjald frá Kliöfn til Ilamborgar,
verður það að annast og bera
allan kostnað af að skipa vör-
unum upp, geyma þær þar, og
flytja á annan stað við höfn-
ina og greiða útskipun í það
skip sem að lokum flytur vör-
una á ákvörðunarstaðinn. pað
þarf ekki að skýra það fyrir
kaupsýslumönnum, sem þurft
hafa að greiða umhleðslukostn-
að i Khöfn, hversu mikið muni
eftir af fimm krónunum, þegar
allur þessi kostnaður hefir ver-
ið greiddur.
iShó mrnm
Dorothea Spinney
leikur
„Hamlet“
í Iðnó í kvöld. fel. 8.
— Aðgöngumiðar á 4, 3
og 2 kr. í Bókaverslun Sig-
fúsar Eymundssonar.
pað er því deginum ljósara,
að hér er ékki um að ræða
hagnaðarvon fyrir „Sameináða
félagið“, heldur er hér um að
ræða hina liættulegustu sam-
kepni við Eimskipafélagið, og
er svo langt gengið, að „Sam-
einaða“ flytur vörur frá Islandi
til iitlanda fyrir ekkert eða
sama sem ekkert, samkvæmt
dæmi því, sem nefnt var hér að
framan.
Hér er um svo alvarlegt mál
að ræða, að ekki má liggja í
þagnargildi.
Bolli pórgeirsson.
Góður eigirimuður gelur konunni
Singers
sauoiavéJ.
iilis BcsjeíRífisson i Cs.
Reykjíivík.
Notuð íslensk
f2*íme**ki
eru keypt
iiæsta verði í
Bókabúðinni,
Laugaveg 46.