Vísir - 21.02.1928, Blaðsíða 2

VlSlR
)) Msmnm & Olseini ((
Nýkomnap
danskar kartöflur
verulega góðar.
Fyrirligg jandi:
Kristal túttur, filabeinskambar,
hygieniskar gúmmívörur,
Palm and Olive aápa, Chlorodont tannáburður.
A. Obenliaupt.
Fyrirligg jandi:
Vinnuföt, jakkar og buxur mjög ódýrar.
Blá cheviot farmannaföt, stuttar og langar buxur.
F.Iabeinskambar.
A. Obenhaupt.
Símskeyti
Khöfn 20. febr. FB.
Atvinnuleysið í Bandaríkjunum.
Frá London er simaS: Sam-
"kvæmt fregn frá Washington hef-
irDavis atvinnumálará'Sherra hald-
iö ræöu tim hina vaxandi erfiS-
leika í Bandaríkjunum vegna at-
vinnuleysisins. Sagðist hann líta
■svo á, að lækkun launa myndi ekki
hafa þau áhrif, að draga úr at-
vinnuleysinu, eins og margir héldi
íram, heldur yrði hann að leggja
það til, að áhersla yrði lögð á
stofnun nýrra iðnaðarfyrírtækja,
stnt veitti hinum vinnulausu at-
vfnnu.
Lýskir atvinnurekendur neita að
hlíta úrskurði kaupdeilu-
gerðardóms.
Frá Berlín er símað: Gerðar-
dómur í launadeilunni í málmrðn-
.aðinum hefir úrskurðað að kaup
skuli hækka um fimm pfenniga á
klukkust. Atvinnurekendur hafa
neitað að fallast á úrskurðinn.
Frá Alþingi.
1 gær voru þessi mál til unt-
ræðu:
Efri deild.
1. Frv. til 1. um lífeyri fastra
starfsmanna Búnaðarfélags íslands
(3. umr.) var samþ. og endursent
neðri deild.
2. Frv. til 1. um breyting á yf-
írsetukvennalögum, 3. umr. Fekl
var brtt. um að lækka nokkuð þá
launabót, sem í frv. felst, og það
afgreitt til neðri deildar með
nokkrum atkvæðamun.
3. Frv. til 1. um sölu á landi
Garðakirkju í Hafnarfirði (3.
umr.) var afgreitt óbreytt sem lög
frá Alþingi.
4. Frv. til 1. um sölu prestsset-
ursjarðarinnar Garða á Akranesi,
3. umr. Engin brtt. kom framv og:
var frv, afgreitt til neðri cíeildar
óbreytt.
5. Frv. til 1. um að stofna ný-
býli, 1. umr. Frv. þetta flutti Jón
Baldvinsson f fyrra, og komst það
þá ekki fram. Freistar hann nú
gæfunnar nieð það á ný. Efni j)ess
er það, að ríkisstjórnin skal leita
samninga við landeigendur og á-
búeiidur jarða í Ölfushreppi og
Holtahreppi um, aö selja eða láta
af hendi land meðfvam ])jóðvegin-
um, er nægi til 25 nýbýla í hvor-
um hreppi. Skal hverju nýbýli
ætla alt að io hektara í Ölfusi, en
alt að 20 lia. i Holtum, af raektanl.
landi. í landi ])essu skal á ríkis-
sióðs kostnað gera aðalskurði og
bolræsi til að þurka alt að 5 ha.
af landi hvers nýbýlis. Jafnstórt
svæði skal búið undir rækitun á
þann hátt, er BúnaðarfélagiS telur
hentugast. Býlin á að leigja með
vægum kjörum, enda skal óheim-
ilt að framselja leigumálann. —
Fé til þessara framkvæmda allra
á ríkissjóður að leggja fram, og
skal honum heimilt að taka alt
a'ð i,2 milj. kr. lán í því skyni.
— Frv. var vísað til 2. umr. og
landbn.
6. Frv. til I. um atvinnuleysis-
tryggingar, 1. umr. Stjórn jafnað-
armannafélagsins „Spörtu" hér í
bæ, hefir samið ]>etta frv., og bera
Erlingur og Jón Baldvinsson það
fram fyrir hana, í greinargerð
segir m. a., aö ekki sé ofrnælt,. að
börn verkamanna hér í bæ „veslist
upp hrönnum saman á atvinnu-
leysistímum á veturna, úr kukla,
næringarskorti og tæringu". —
Ætlast flm. til, að verkamenn megi
stofna sjóði í þeim tilgangi að
trygfgja. sig gegn atvinnuleysi.
Sjóðirnir mega eklci hafa annan
tilgang en þessar tryggingar, og
verða að hafa a. m. k. 30 með-
limi, ef þeir eiga að hljóta viöur-
kenningu stjórnarráðsins. I',n er
})eir hafa hlotið hana, á ríkissjóð-
ur að leggja fram styrk, sem nem-
ur 20 krónum á hvern meðlim
sjóðsins. Aðrar tekjur eiga að
vera: iðgjöld meðlimanna, 2% af
öllum vinnulaunum þeirra; jafnhá
upphæð frá atvinnurekendum og
loks upphæö jöfn hvorri þessara
frá ríkisjóöi. — Atvinnulaus sktal
talinn hver sá verkamaður, sem
eigi hefir meira fé fyrir vinnu sína
á viku, en svarar almennu verka-
kaupi þar á staðnum i 20 stundir.
Er meðlimur einhvers tryggingar-
sjóðsins hefir verið atvinnulaus
samfleytt í 1 mánuð, á hann rétt
á styrk úr sjóönum, nema sérstak-
ar ástæður banni. Styrkinn má
veita sem dagpeninga, feröastyrk,
húsaleigustyrk o. s. frv. Skulu
stjórnir sjóðanna skyldar aö rann-
saka nákivæmlega hag hvers um-
sækjanda, og veita styrkinn eftir
efnum og ástæðum. Styrkurinn
má þó aldrei nema meiru en sem
svarar ýj verkakaups daglauiia-
manna á staðnum. Til frekari
tryggingar skal nefnd manna,
skipuð af félögum verkantanna og
alvinnurekenda, hafa nákvæmt
cftirlit með styrkveitíngunum. —
F’rv. var vísað til 2. umr. og nefnd-
ar.
7. Frv. til I. um breyting á 1.
mn útílutníngsgjald af síld 0. fí.,
1. umr. í frv, þessu er gert ráö
fyrir að lækka um helming út-
flutningsgjald af síld, úr kr. 1.50
í 75 aura af hverrí tunnu. Jafn-
fraint á að hækka atfftitniiígsgjald
af síldarmjöli úr 1 kr. í 2 kr. Tel-
ur flm., Erl. Friðjónsson, þetta
gert íil að koma á samræmi um
úiflutníngsgjald af saltaðrí síld og
þeifri, sem unnin er á annan hátt.
Það er tekiö fram, að af síftf, sem
seld er til Rússlands eða æ annan
liýján markað, skuli ekkert út-
flutningsgjalcl greitt. — Frv, var
vísað til 2. umr. og nefudár.
8. Frv. til I. um útfluningsgjalá
aí síldariýsi (1. umr.) er borið
fram af sarna þm. og hið næsta
á undan, og í sambandi vifT' það.
Er það uiti' að leggja 3% útfíhtn-
iiigsgjald á síldarlýsi. Ffv. var
einnig vísaö til 2. umr. og nefird-
ar.
Heðri deild.
1. Frv:, til 1. um bændaskólar
2. umr. Stjfrv. þetta er um ixikkrar
I reytingar á Hólaskóla, og er bor-
ið fram vegna ]>ess, að líkifegt er
taliö, að {>ar skiftirtim skólástjórai
á þessuin. Aðalátriði þess er auk-
in vinnitkenslá.»Landbn. félst ii að-
alatriðuan á frv„. en lagtii álieirtki:
á, að fiér væri aðeiiis: tun brííSa-
birgðabreyf jhgu- að ræiía-,. þan- sem
löggjöfin um bændásliólá er- nú 1
endtarskoðuiv hjá nii!Uþingan«fnd í
lancfbúnaðarmáhuni. Frv,:. vatr yífe#
til 3. Ulllf;.
2. Ftv. til 1;. uni' Æpkvæða-
greiðslu utan k|3rstaðac við al-
þitigiskosningar,. 2. umr. Nefad sú,
er máli'ö haf ði; jii meéferðar. kom
sér saman um, að nauðsyn hæri
tií að setja strangarj regtur en nú
giida um atkvæðagreið'slu utan
kjörstaðar, til þess að komið yrði
í' veg fyrir ný Hnífsdalsmál.
Fylgdi hún 5 aðalatriðunutn till.
þeim, er Haraldur Guðmundsson
gerði í frv. Þó voru samþykfar
nokkrar brtt., bæði frá allsha. og
Magnúsi Torfasyni, og var frv.
með áorðnum breytingum visað til
3. umr.
3. Frv. til I. um dýralækna, 2.
ttmr. Um þetta mál voru mjög
skiftar skoðanir, og mikið deilt.
Var umræðu ykki; lukið í gær, og
verður sagt nánara frá málinu. er
búrt heldur áfrarn.
Ný frumvörp og, tillögur.
Hannes Jónsson flytur frv. til
1. um viðauka við I. um stimpil-
gjald.
Ingvar Pálmason flytur frv. til
1. um eignarnám á jörðinni Reykr
hólum.
Lárus Llelgason, Gunnar Sig-
urðsson og Einar Jónsson flytja
till. til þál. úm rannsókn á vegin-
um frá Markarfljóti tií Víkur i
Mýrdal.
Héðinn Valdimarsson og Jón
Baldvinsson flytja till. tíl þál. uni
bygg-ingu landsspitalarr.s.
„Sandgræðslan
og Strandarkirkja“.
1.
„Kirkjan stendur á sandinum,
með hnappagtillín smá-“'
í þessu raunalega erindi er aHri
sögu kirkjunnar þiýst saman.
Kirkjan var forprýdd, en stóð
þarna sandbarin á ömurlégrii stað
en nokkur önnur kírkja landsins.
Og það er þettar sem skáldinu
tann til rifja, og því verður liverj-
um þeim, er erindín1 Iteyra, á að
spyrja: Er enginn vegur aö búa
kirkjunni vistlegri stað;
Kom loks þar að, að höfuðþrest-
srnir skipuðu að flytja kirkjuna,
en því mótmæltu Strendur einum
rómi, þrátt fyrir það,. að flutning-
urinn mundi hafa orðlð þeim til
makinda.
Flutningsbrall þettædátt þó nið-
ur, því kirkjuvöldin öröktust af
stólf fyrir örlög franr; svo eftir-
minnilega, að engimr mun síðan
dirfast að fitja upp á ]>vi, að flytja
kirkjuna.
Er því ekki annað trf, en að
græða upp landiö í krifig um hana.
Og þetta er það, sem Strendur
hafa ákveðið með eimr samþykki.
Og fyrir ])eirra bæn- er frumvarp-
ið um sandgræðsluna flutt. —
Á ríkissjóöur að leggja fram tvo
Mtrtí, en kirkjan þriiSja hlútann, og
gengur ]>á sama yfir hana sem
aðra jaröeigendur ii landi hér, meö
þeim mun einuna, að Strandar-
lcfrkja á til viöbótar að eignast alS-
ar jaröir sínar og réttindi, eins og
að fornu hefir verið. —
Hvort þetta er vel ráðið, feir vit-
anlega eftir ]>ví„ hvort sandgrraeðsl-
au hepnast.
Strendur hafa trú á þvL.
Sandgræðstumennirnir ftka.
En flufcningsmenn fruinvarpsins
trtia á þá', eins og má.
Gtmniaugur Kristmiindsson h«ft-
ir ujsi íangt árabilj staðið fyrir
stjórn sandgræðsluinálanna. Hettr
hotcum farist það svo prýðilega Úr
liendi, að hann I'æfir óskift, og ó-
I skoraö traust aflra þeirra, er til
þekkja. Undiit' stjórn hans hafa
])egar verið græddir viðir sand-
flákar í Landsveit og á Rangár-
völlum, svo að þaf er nú kafagras,
er áður voru eyðisandar.
Nú er Lancl og Rangárvellir
harðindasveitir, en Vogurinn ein-
hver veðurbliðasta sveit landsins
og jarðvegur frjór.
Þykir þvi enginn vafi á, að
sandgræðslan numi hepnast, cnda
Gíimmístimplar
eru búnir til i
Félagsprentemiðjunnl.
VandaCir og ódýrir.
benda eindregið til ])ess tilraunir
þær, er geröar hafa verið þar í
Vognum.
Hér er því engin launráö verið
að brugga Strandarkirkju.
’ Eða hvað skyldi mönnum eiga
að ganga til ?
Og hver ínundi gerast svo fífl-
djarfur, að bætta sér og sínum í
þá ófæru?
Nei, ])að ber að búa kirkjunní
stað.
Leysa hana undau þeim álÖg-
tim, sem hún hefir verið í, síðan
fyrír siðbót.
Annað vakti ekki fyrir flutn-
íiigsmönnum.
II.
Fyrir nokkurum árum ritaðí
bískup landsins gegn áheítum til
Strandarkirkiu. Taldi hann það ó-
þarfa, svo forrík sem hún værí, og
atik þess skaðvæna hjátrú.
f greinare-erö frumvarpsíns var
svnt, að kírkian mundi um langa
stúnd liafa ærna þörf fýrir alt fé,
sem henni bærist. Væntir mig aö
það dragi ekki úr áheitum til
kirkiunnar; ver'ði iniklu ffemur til
að auka þau. Því það er ber mis-
skiliiingur, aö tilgangur áheitanna
liafi „eineöngu veriö sá, aö féö
rvnni til viðhalds og endurbyg-g-
ingar kirkiunnar“i
Hafi nauöleitannenn kirkiunnar
nokkuð um baö huersað, mundi trl-
gangtirinn blátt áfrarn hafa veriö
sá, að féntt yröi variö i þarfir
Hennar.
iFIest áheit hér í landi munu
gerö á vini og hue"ðarmenn, í beii-rí
veru, aö láta bá fá nokkurn bergi-
bita af. ef vonir manna rætast, og
er gott til ]>ess að vita.
E11 þeir, sem meiri lífsrevnslu
hafa og lenera hvggia, munu líta
meira á, aö góöir httgir maima
?núi til sín. og þá ekki- síst beirra,
„cr góðir hafa revnst álieitis".
Nú ber baö frá, hve Strandar-
kirkia liefir revnst miklu l>est til'
áheitis, og bá ekki að fúrða, þótf
a> fteiri leíti bangaö stvrks og
tvausts. Fer þaö aö vonum, því
til hennar stancla hugir allraþeirra,
fyr og- síöar, lífs og liðinna, sera
þvkiást eiea henni þakkarskutd' aö
gfalda. Eli þar af' nærist magn
liennar og máttur til dásatnlegra
hitita og farsællegra.
Má hver sem vill virða þetta tií
hiátrúar, en sá einn gerir- það raeö' ,
rökúm-, er svo er kaldsinna, aö eng-
ttm framliðinna hafi þótt þess vertr
aö birtast hónum.
III.
Það er btáber bábytja, aö svifta’
eigí söfnuð.inn umráðum yfir
kirkjunni; hann á það síst skilið,
en hitt mun lögð áhersla á, aö
höfuðprestarnir verði ekki einráð-
ir um hag hennar.
Annað tel cg ekki svaravert í
grein **, og kveö höfundinn fornrí
biskitpskveöju: fáumst ekki við
liann sveinar, það er illtir andi meö
honum núna.
Reykjavík, 19. febr. 1928.
Magnús TorfaseH:
■.......ggwtt