Vísir - 04.07.1928, Blaðsíða 2

VISIR
IMI
S
Möfum tils
Lauk i pokum.
Lifrarkæfa í V* Vs kg- dómm.
Svinafelti í dunkum og kössum.
Gerduft, Dr. Oetkei’s (með hvíta höfðinu),
Steyttan kanel í 1 feg pökkum.
Bopðsalt,
Mustarð, Colman's,
Pipai*,
Kpyddblending
(Allehaande),
Nýkomið:
g&lv. þaksanmnr,
með stórnm haus
A. Obenliaiipt.
Símskeyti
—o—
Kliöfn, 3. júlí síðd. FB.
Rássneski ísbrjóturinn nálgast
Lund borgsfl okkinn.
Frá Moskva er símað: Rúss-
neski ísbrjóturinn Ivrassin var
í gær áttatíu sjómílur frá
Lundborgsflokknum. Reynir
Krassin að brjótast gegnum
þriggja metra þykkan is, til
þess að komast til flokksins.
Elur skipstjórinn góðar vonir
um að geta bjargað lionum.
Árangurslaus lcit að
Amundsen.
Frá Osló er símað: Flugvél-
ar og skip bafa árangurslaust
leitað að Amundsen á svæðinu
á milli Tromsö og Spitzbergen.
Leitinni verður lialdið áfram.
Norðmenn eru gramir Nobile.
Mikil gremja i Noregi gegn
Nobile. Alíta margir, að leið-
angur lians liafi að ýmsu leyti
verið mjög illa undir búinn.
Eldgos í Filippseijjum.
Frá London er símað: Eld-
gos úr Nayonelfjalli hefir eyði-
lagt bæinn Liborg(?) á Fil-
ippseyjum. Kólera geisar með-
al íbúanna.
(Filippseyjar eru við suðaustur
Asíu, ca. 295.000 ferkm. Miklir fjall-
garðar eru á eyjunum. Mörg eld-
fjöll. Landskjálftar tíðir-. íbúatala
eyjanna er ea. 10 milj., en af þeirri
tölu eru tæp 20.000 hvítir menn.
Bandaríkin eiga eyjarnar).
Utan af landi.
ísafirði 3. júlí. FB.
Sláturfélag var stofnað liér
þ. 28. júní. Bráðabirgðastjórn
var kosin, og hlutu þeir kosn-
| Reiðfataefni
g karla og kvenna. Falleg og
g góð. -—- Reiðföt saumuð eftir
nýjustu tisku.
g G. Bjarnason & Fjeldsted.
SÖÍ5COÖCOOÖÍXKÍÍÍOÖOOOOGOOÖOS
ingu: Ólafur Pálsson, Tryggvi
Pálsson, Arngr. Bjaruason. Á-
formað var að koma sláturliús-
inu upp i haust.
Sundpróf fór fram á Reykja-
nesi þ. 1. þ. m. Var þar margt
mannna saman komið. Rúm-
um 1600 krónum var safnað
hér i bænum til sundskála-
byggingar þar.
Aflabrögð. Sártregur afli Iiér
undanfarið. Róðrar nær ekkert
stundaðir i veiðistöðvum hér
nærlendis. Vorvertíðaraflinn
þó með langbesta móti, hlutir
taldir helmingi liærri en í
fyrra.
Sláttur, byrjaður fvrir nokkrli
hér í nágrenninu. Sömuleiðis
á stöku stað i Djúpinu. Tún
viðast illa sprottin.
Misbeiting
vísindanna.
—o—
í fyrra ínánuði komu verk-
fræðingar livaðanæfa úr
breska rikinu og nökkurum
öðrum löndum til Lundúna-
borgar, til þess að minnast
þar aldar-afmælis stofnunar
breskra verlcfræðinga (ínstitu-
tion of Civil Engineers).
• Meðal erinda, sem þar voru
flutt, var eitt um „Uppgotvan-
ir siðustu 100 ár“, eftir Sir Al-
fred Ewing, einn lrínn fræg-
asta verkfræðingf, sem nú er
uppi á Bretlandi. Vakti ]iað
meiri athygli en nokkurt ann-
að erindi, sem flutt var á þess-
ari hátíð, og fer hér á eftir
kafli úr þvi.
„Er líklegt,11 mælti Sir Al-
fred, „að hinum furðidegu
uppfundningum og uppgötv-
unum fleyg'i svo ört fram liér
eftir sem að undanförnu? Eða
rckur að því, að verkfræðing-
ar verði að sætta sig við, að
alt sé upp fundið á sviðum
vélfræðinnar, eins og vænta
má að landkönnuðir megi
bráðum sætta sig við, að ekki
sé til ncin órannsökuð lönd?
Flutninga, einkanlega i lofti,
kann að mega gera hættu-
minni og þægilegri. Fjarsýni
mun mega sameina skeyta-
sendingum og viðtali með eða
án síma; það liefir þegar tek-
ist að hálfu leyti, og eg má
játa, að mér er ekki mikið
kappsmál að sjá þá uppfundn-
ing fullkomnaða. Menn munu
og vissulega geta dreift afli
víðar en nú tíðkast.
„En megum vér vænta þess,
að verkfræðingar komandi
aldar finni ný ráð til þess að
nota náttúruöflin lilutfallslega
eins og gert hefir verið á síð-
ustu öld? Eg er ekki spámað-
ur, en eg efast um að svo
verði. Mér virðist líklegra, að
nú komi einskonar kyrstaða í
hinni byltingaríku ákefð verk-
fræðinga. Rreytinga — gífur-
legra breytinga — má vænta
á þjóðarhögum, en eg hvgg, að
beinar afleiðingar verkfræð-
innar verði þess ekki valdandi
á sania hátt sem verið liefir á
þeirri öld, sem nú er að enda.
„Vel má vera, að það and-
lega atgervi mannkynsins, sem
nú beinist mjög kröftulega að
viðfangsefnum vorrar stéttar,
leiti sér annara farvega og
finni þá. Þó að vér verkfræð-
ingar kunnum að una þvi illa,
þá hljótum vér þó að játa, að
það geti orðið mannkyninu til
lieilla, þvi að efalaust er alvar-
leg' nauðsyn á framförum, er
fari i alt aðra átt.
„Því að ef satt skal segja, þá
er maðurinn mjög hinn sami
sern áðnr í eðli sínu, þrátt fyr-
ir tilraunir vorar til þess að
nota aflgjafa náttúrunnar
manninúm til gagns og þæg-
inda, jafnvel þó að heppnast
hafi að skapa mönnum ný
starfsvið, ný þægindi og nýja
siðu. Þegar eg var ungur og
fékst við kenslu, var eg vanur
að liugsa, að liin glæsilega
framför i uppgötvunuiii og
uppfundningum mundi verða
til þess að bæta í raun og veru
að einhverju leyti innræti
manna, þegar slcygnst yrði inn
í levndardóma náttúrunnar,
þegar oss væri fengin ný öfl
til umráða, þegar hugur vor
snerist að lieillandi viðfangs-
efnum og þegar lykisl upp fyr-
ir oss takmarkalausir mögu-
leikar til hagsældar. Eg liugði,
að alvarleg ástundun vélfræð-
innar lilvti að sefa hinar lægstu
tilhneigingar -vorar, lilyti að
efla hjá oss virðing á lögum,
góðu skipulagi og réttlæti.
„En svo kom styrjöldin og
eg sá, að vélamenningiri kom
að engu haldi til þess að efla
siðferðilegan þroska. Það voru
mikil vonbrigði, að verða þess
var, að yfirburðir þjóðarinnar
á þessu andlega sviði koniu að
engu haldi lil þess að varna
Nýjar tegundir af VEEDOL bifreiðaolium eru komn-
ar á markaðinn. þær eru gerðar fyrir miklu hraðgeng-
ari vélar en alment gerist og þola því miklu meiri hita
en aðrar bifreiðaolíur.
pessar olíur er hyggilegt að nota, enda mæla stærstu
bifreiðaverksmiðjurnar með þeim eftir að hafa reynt
þær á bifreiðurum og á efnarannsóknarstofum sinum.
Jdh. Úlafsson & Co
Siml 584
Siml 584.
Reykjavik.
því, að snúið væri aftur til
villimensku, samviskulausrar
og taumlausrar, er varð því
hryllilegri sem mátturinn var
nú meiri en áður til þess að
misþyrma. Eg sá, að auðlegð
sú, andleg og efnaleg, sem vél-
fræðin liafði fært mannkyn-
inu, gat snúist til liinna auð-
virðilegustu liermdarverka.
Vélavitið varð til þess að fá
þjóðunum í hendur vítisvélar,
sem voru langtum aðgerða-
meiri til spellvirkja en áður
liafði þekst. Vér liöfðum feng-
ið menningarþjóðunum vopn í
liendur, sem milclu voru ban-
vænni en sverð liinriá fornu
ránsþjóða, og vér höfðum
engin ráð til að varna óhöpp-
unum.
„Menningin sneri vopnunum
í raun og veru gegn sjálfri sér.
Mönnum liafði snildarlega tek-
ist að ternja sér listir vélfræð-
innar, en það nám hafði ekki
Iireytt hugarfari þeirra til
batnaðar. Vér verkfræðingar
höfðum ef til vill gleymt því í
ákefð vorri og ástundun þess-
arar listar, að framfarirnar
í þeirri grein höfðu farið langt
fram úr þeim siðferðilegu
framförum, sem mannkynið
liafði tekið. Vér liöfðum lagt
voða í barns hendur, fyrr en
skyldi. Vér höfðum fengið þvi
afi til þess að vinna óbætandi
skemdarverk áður en það
kunni full skil á réttu og
röngu.
„Hvílir þá ekki að sjálf-
sögðu á oss skylda til þess að
taka að oss forustu til þess að
þroska dómgreind og' sam-
viskusemi þess? AUar þjóðir,
jafnvel þær, sem fremstar
standa, eiga margt ónumið
enn, svo sem sameigínlegt sið-
ferðiþrek, sameiginlega á-
byrgðartilfinningu í stjórnmál-
um og það lieilaga boðorð, sem
öllu er æðra, að breytá svo við
aðra sem vér vildum að þeir
breytti við oss.
„Sumir menn tala gálaus-
lega um liina næstu styrjöld.
Mér þætti fróðlegt að vita,
livort þeim væri ljóst, live litlu
munaði, að mannkynið tor-
tímdist í síðustu styrjöld,
vegna misbeitingar á þeim
arfi, sem vélfræðingar liöfðu
lagt því í hendur’.Ætli þeir geri
sér ljóst, að við aukna reynslu
og fjandsamlegra hyggjuvit,
verða drápsvélar komandi ára
skæðari en áður, miskunnar-
lausari en áður og siðmenn-
ingunni stórum liættulegri en
fyrr?
„Vissulega ætti vélfræðingar
öðrum mö.nnum fremur að
hiðja um andlega vakning' og
styðja að efling þeirrar and-
legu lieilbrigði, sem varnar
því, að þinar góðu gjafir
þeirra verði notaðar til illra
athafna. Því að vélfræðingur-
inn liefir með starfi sínu, er
laut að því að auka þægindi
manna og velgengni, lagt
liræðilegt afl til eyðingar í
óbundnar og liirðulausar liend-
ur manna.“
XXX
Bæjaríréttir
Veðrið í morgun.
Hiti í Reykjavík 13, ísafirði
12, Akureyri 14, Siglufirði 7,
Vestmannaeyjum 10, Stykkis-
hólmi 12, Blönduósi 11, Raufar-
höfn 6, Hólum í Hornafirði 12,
Julianehaab 10, Jan Mayen 1,
Grindavík 12, Færeyjum 9,
Angmagsalik 8, Hjaltlandi 10,
Tynemouth 11 (ekkert skeyti
frá Kaupmannaliöfn). Mestur
liiti hér i gær 15 st„ minstur 8
st. Úrkoma 0,5 jnm. — Lægð
fyrir sunnan land á austurleið.
Horfur í dag og nótt: Suðvest-
urland: Allivass austan. Rign-
ing. Faxaflói: Austan átt. Dálítil,
rigning. Breiðafjörður, Vest-
firðir, Norðurland: Austan átt.
þurt veður. Norðausturland og
Austfirðir: Vaxandi austan og