Vísir - 23.11.1930, Page 2

V I S I R
KERTI
„Beaconu 36 1 pk.
„Blue Cposs“ 6 i pk.
„Hollandia** 8 í pk.
Ennfremup Jólakepti
frá C. Riibsam.
Muuiö ad jólkertin eru best frá C. RÖBSAM.
ímskeytí
London 22. nóv.
United Press. —• FR.
Ríkisstjórnarafmæli
Hákonar Noregskonungs.
líeorge prins lagði af staö i dag
ti! Oslo, itm Flushing og Ham-
borg, til þess aS kom fram fyrir
hönd George V. Bretakonungs
viS hátíSahöldin t sambahdi viS
25 ára ríkisstjórnarafmæii Hákon-
ar Noregskonungfs.
Moskva, 22. nóv, F13,
(United press).
Tilkynning frá Staiin.
Stalin hefir persónulega til-
kynt fulltrúa United Press hér,
aö enginn fótur sé fyrir þeim
fregnum, að gerð liafi verið til-
raun til að ráða sig af dögum.
Helsingfors, 22. nóv. FB.
(United Press).
Dómur um mannrán.
Dómur er fallinn í máli
þeirra, sem ákærðir voru fyrir
hrottnóm kommúnistaþing-
mannanna þann 5. júlí þ. á.
Prir menn voru dæmdir til
þriggja ára fangelsisvistar og
11 aðrir í mismunandi langa
fangelsisvist.
Qríman falliii
Svo sem skýrt heí'ír verið frú
hér i blaðinu, hefir bæjarstjóm
nýlega kosið niðurjöfnunar-
nefnd Reykjavikur-kaupstaðar.
í nefnd jtessari eiga sæti fjórir
menn, auk skattstjóra. Tveir ,
listar komu fram. Á lista jafn-
aðarmanna voru þeir efstir: j
Sigurður Jónasson og Ingimar |
Jónsson skólastjóri. En á hsta !
sjálfstæðismanna: Einar próf. j
Arnórsson, Sigurbjörn Þorkels-
son kaupmaður og Aðalsteinn
Kristinsson, forstjóri S. í. S. |
Aðalsteinn Kristinsson er talinn
einhver skynsamasti framsókn-
armaður þessa hæjar. Sjálfstæð-
ismenn munu hafa sett hann á
lista sinn til þess, að gela fram-
sóknarmönnum í hæjarstjórn
tækifæri til að koma flokks-
manni sínum í niðurjöfnunar-
nefnd og sýna við þá kosningu,
að stefna þeirra í bæjarmálum
sé ekki sú, að afhenda bæinn í
hendur jafnaðarmanna. En
framsóknarkempurnar stóðust
ekki raunina. Þeir afneituðu
báðir Aðalsteini. Annar þeirra
(sennilega Hermann Jónasson)
kaus lista jafnaðarmanna. En
hinn (Páll E. Ólason) hafði set-
íð hjá. — Úrstit urðu því þau,
að tveir menn komust að af
hvorum lisía.
Jafnaðarmenn þykjast e.iga
skattstjórann með inxð og liári
og má vet vera að svo sé. Ilafa
þeir því náð hinu tangþráða
marki, að fá meiri liluta í nið-
urjöfnunarnefnd.
Ýmsir þykjast vera í vafa um
það, hvað ráðið hafi afstöðu
framsóknarkappanna við þessar
kosningar. En sá vafi mun
hverfa áður en langt um liður.
Kosningin er söimun þess,
sem áður var vitað, að fram-
sóknarmenn liafa ekki átt ann-
að erindi i bæjarstjórn, en að
styðja jafnaðarmenn til válda
í Reykjavík. — Miðflokkurinn,
sem framsóknarblöðin klifuðu
mest á við síðustu kosningar.
er því ómerkileg undirdeild í
jafnaðarmannaflokkinum.
En suma gmnar að „hrossa-
kaup“ hafi átt sér stað við kosn-
inguna.
Fyrir bæjarstjórn liggur nú
frumvarp um að stofna bœjar-
ráð i Reykjavík. Mun ýmsum
finnast það nokkur virðing, að
lenda i því „ráði“. Er mælt, að
lögreglustjórann langi mjög til
að komast í þetta ráð. Fullyrða
menn, að jafnaðarmenn hafi
skilið þá ósk, og lieitið honum
þvi, að hún skyldi rætast.
Auðvitað cr þeim sama,
livort þeir kjósa Hermann í
„ráðið“ eða einhvern annan
jafnaðarmann. En þeir trúðu
honum ekki eins vel og séra
Ingimari. Þeir vildu hafa hrein-
an jafnaðarmann í niðurjöfh-
‘unamefnd. Þess vegna kusu
þeir séra Ingimar. Hermann
fær svo að fara í bæjarráðið.
Jafnaðarmenn liafa lýst
yfir þvi við mörg tækifæri, að
Jæir vilji leggja mikinn liluta
útsvara á eignir manna, og fá
]>eir bví nú vafalaust til vegar
komið. Þeir tiafa það á stefnu-
skrá sinni, að afnema eignar-
réttinn. Og þeim finst öllu auð-
veldara að ná því marki með
háum sköttum og gífurlegum
útsvörum, en með byltingum
og öðru slílcu brölti.
Flestir heilskygnir menn
imunu viðurkenna, að skattar
— og þar á meðal útsvör —
séu þegar orðnir svo háir liér
í bæ, sem þeir frekast mega
verða. Og ef útsvör eru hækk-
uð á eignum manna að nokkru
ráði, num hrátt koma í ljós, að
menn hvorki geta átt né vilja
eiga neitt. Áf því leiðir svo
það, að öll fyrirtæki verða að
minka við sig. En J)að skanar
sífelt atvinnuleysi, sem er mesta
þjóðarhöi nútimaus.
Jafnaðarmenn hafa unnið að
þessu marki um langl skeið.
Framsóknarmenn hafa þótst
fylgja annari stefnu í þeim
málum. En kosningin, sem áð-
ur er nefnd, svnir glögalega, á-
samt mörgu öðru, að þeir eru
jafnaðarmöimum sammála um
afnám eignarréttarinö. Þeir eru
grímuklæddir jafnaðarmenn. —
En nú tiafa þeir lagt af sér
grimima og sýnt almenningi,
hverskonar .,djásn“ var falið
undir henni.
V atnsveitan.
Þess var nýlega getið í Vísí, aö
hr. Vralgfeir Björnsson bæjarverk-
fræSingur hefSj gert tillögu um
auknitigu á utanbæjaræSa vatns-
veitu Reykjavíkur.
Þar er írá því skýrt, að í íyrra
hafi fari'S aS tæra á vatnsleysi i
Skólavöröuholtinu, og hafi J)aS
orðiS mjög tilfinnaidegt í sumar.
Þá er vatnsnotkun bæjarins lýst,
og samanbur&ur gerður á henni og
Vatnsnotkun í öSrum löndum.
Mesta sólarhrings eySsla í Dan-
tnörkti hefir orðiS í Sölleröd, 390
lítrar á íbúa, en annars er hún um
og yfir 300 lítra á ibúa á sólar-
tiring í inörgum bæjum í Dan-
mörku. í Englandi er ineSal eySsla
á sólarhring talin 90—180 lítrar á
íbúa. í Bandarikjunum hefir hún
órSiS 580 litra aS meSaltali í all-
tnörgum borgttm. Hér í bænum
þykir ekki óeSlilegt aS áætla
mestu sólarhrings eySslu 350-A
400 lítra á mann, en þá er vitan-
lega líka taliS j)að vatn, sent seit
er til skipa og notaS utan húss.
Bæjarverkfræiðingur bendir á,
aS annaS hvort verSi aS takinarka
vatns notktin (og til þess ent
mörg ráð, en ýmist ótiagkvæm eöa
dýr) eSa auka vatnsveituna, og
leggur hann til, aS sú leiS verSi
farin, og munu flestir vera hon-
um samtnála um þaS.
Þá er lýsing á utanbæjarvatns-
veitunni, sem skiftist i 6 kafla:
I. Frá Gvendarbrunhum til RauS-
hóla. II. JjaSan yfir ElliSavatns-
cngjar. III. þaðan að vatnsgeym-
inum ofan viS ElliSaár. IV. J)aSan
yfir ElliSaár, rétt fyrir neSan
vatnsveitubrúna. V. og VI tiggja
JiaSaii til bæjarins.
Til ]>ess aS auka aS mun vatns-
rennsliS til bæjarins, þarf aS
leggja nýja vatnsæS frá géymun-
um í Rauöarárholti hpp aS RauS-
hólum, J>ar sem I. kafli endar, og
er áætlaSur kostnaður við J>aS
700 þúsund króntir, en framkvæmd
verksins er lýst' á þessa leiS í
skýrslunni:
„Þegar nú á að auka rensli ti!
bæjarins með nýrri æS frá RauS-
hóluin, verSur fyrst að athuga
hvort Jiað sé hægt meS ])ví einu
að auka vatnsmagniS í efsta
brunninum, meS því aö dæla svo
miklu vatnsmagm úr neSri brunn-
unuin, upp í efsta brunninn, sem
nemur mismuninum á því, er nú er
i brunninum, og því, er pípurnar
eftir aukninguna frá byrjun I/I.
kafía geta flutt.
Þetta er ekki hægt, aö minsta
kosti ekki svo að rennsliS verði
tryggt.
Kafli i. er svo hallalítill, að
vatnsþrýstiborðslínan (hydraulisk
tryklinie) mtindi verða um miSja
pípuna á nokkrum kafla. Af þessu
mundi leiSa, aö loftsog yrSi í píp-
unni, en jucð mundi á skömmtun
tíma hefta rennsliS mjög tilfinn-
aulega.
Kafli I getur ekki meS óbreyttu
vatnsborði i Gvendarbrunnum á
tryggan hátt flutt til miuna.meira
vatn en hann nú gerir. ÞaS mun
vera um 110 litrar á sek.
Aí Jiessu teiðir aS Jiegar um
aukningu vátnsveitunnar er aS
ræða, verSur ekki hjá J)ví komist
aö hækka vatnsborðiS i Gvendar-
brunnum.
Þetta má gera á jjrcnnan hátt:
i° MeS jiví aS gera stíflu í vatn-
ið fyrir neSan brunnana. Þetta
'yrSi óefaS mjög dýrt og mjpg
hæpið hvernig þaS mundi reynast.
JarSvegtir kringum brunnana er
mjög brunnið og holótt hraun, og
er J)ví mjög óvíst, hvort vatniS
fyndi ekki aöra framrás en J>aS
nú hefir, jiegar vatnsborSiS bækk-
nSi eitthvaS
MILLENNIUM
HVEITI
er það beslíi, sera hægt er
að fá til ?ieima!>ökunar.
Allir setja Jtað

Nýkomiðí j£5
s
§§ Tricotine undirkjólar, náttkjólar og buxur j
fyrir dömur og telpur, sérlega fallegt og ódýrt
úi’val. — Silkisokkar, f jöldi tegunda. Ullar- og
baðmullarsokkar fyrir dömur, herra og börn á
S= öllum aldri.
s Ásg.Q.Qnnnlaugsson & Co.
S=£
Austurstræti 1.
limiiiiiiiiimimiMiiimiiiMiimiimimiimmniiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiii
20 Meö }>ví að byggja vatns-
geymi ofan viS brunnana og dæta
síöan öllu vatninu upp í tiann, en
lcngja síöan 650 m/tn pípuna upp
í geyminn. Þetta er auSvelt aö
géra. En eg álít ekki rétt aS gera
þetta nú. Þetta væri rétt aö gera,
þegar þaö vatnsmagn, sem nú má
ná úr brunnunum á annan liátt, er
oröiö bænum1 ónóg. Þá mætti auka
vatnið til inuna með }>vi að
byggja geyminn.
3° Meö ])ví aö dæla vatni úr
neöri brunnunum beint inn í 650
m/in þípuna og á Jiann hátt skapa
vatnsborðshækkun. —. Þetta er sú
lausn, er inér Jiykir best, aö svo
miklu leyti, er eg hefi getaö rann-
sakaS.
Með })ví aS liækka vatnsborðiö
á J>ennan hátt um 1,12 m. og
teggja nýja 450 m/m. á kafla II.
og þaöan 425 m/m. niður í geym-
ana á Rauöarárholti rná koma til
bæjarins 245 i/sek. Sé nú mesta
sólarhringseýSsla áætluö 4£>o 1. á
íbúa, en þaS tilsvarar 4,63 1/sek.
repnsli fyrir 1000 íbúa, ætti þetta
aS nægja bænum JiangaS til hann
hefir náS 53000 íbúatölu.
Væri J)á gerður geymir ofan viö
Gvendarbrunna, svo vatnsborÖs-
Jiækkun nemi 16,81 m., mætti meö
óbreyttum æöum flytja til bæjar-
ins 300 1/sek., en það nægði ])ang-
að til bærinn liefSi náö um 65000
íbúatölu, og viröist mér þá vera
séö fyrir þessu nógu langt fram í
tímann.
Þár seiri nú óhjákvæmilegt er aö
gera dælistöð viS Gvendarbrunna,
verSur að ganga svo frá aS hún sé
algerlega trygg\ Fæ eg ekki séö
aS J)aS verSi gert á annan liátt en
aö ])ar veröi hafður vélamaSur.
Tit þess nú aS reksturskostnað-
ur gæti orSiö scm minstur og í
réttu hlutfalli viö þaö vatnsmagn,
er bærinn J>arfnast, yröi vörður-
irm að geta fylgst meS því hvern-
ig vatnsboii5 er í geymunum á
RauSarárholti og í geyminum viö
ElliSaárnar.
Viröist mér ]>á réttast aS nota
ekki geyminn víS ElliSaárnar og
aS sjálfvirkur mælir í dælistöSinui
viö Gvendarbrunna sýndi vatns-
bæöina i geytniunum í RauSarár-
liolti. Gæti vörSurinn ]>á séö um
aö dæla nákvæmtega því vatni til
bæjarins, er nauSsynlegt væri,
svo aö ekki rynni vatn aö ójrörfu
ú.t úr geytminum í RauSárhoItinu.
Fyrstu árin væri þá aö ííkindum
nægilegt aS dæla aöeins á dagíiuij
en láta renna úr efsta brunninum
aö nóttu til án þess aö dælt væri
Eg hefi gert ráS íyrir aS dæla t
Gvendarbrunnum yrSi knúð me6
olíumótor, og 1 dæla og mótor
væri liaföur til vara. — Geri eg
ráS fyrir, aS fyrst uin sinn myndi
nægja aS haía einn vétainann, seœ.
þá, ásamt fjölskyldu sinni, gæti
annast pössun á vélum.
Árlegan reksturskostnað viS-
dælistöSiná áætla eg kr. 20,000. —
Eg álít rétt, aS þessi nýja æö
yrSi lögS viS hliSina á gömlii æS-
inni niSur fyrir ElliSaár, niöui
undir Blesugróf. Yrði síSan hald-
iö í stefnu á Fossvog yfir Bústaöa-
mýrina noröanvert viö Lóma-
tjörn, síöan yfir hálsinn Qg norö-
vestur Kringlumýri aö geyinum á
RauSarárholti.
Er meS Jiessu inóti séð fyrir
vatni væntanlegri byggð í Foss-
vogi. E11 suöur í Fossvog er ekki
tiægt aö leggja vatnsæö frá vatns-
geytnunum á RauSarárholti.
Aö endingu vil eg geta þess, ajS
áSur en þetta yröi til fullnusíu
ákveSiS yrði aö mæla þessa teiö
alla.“
I0.0.F. 3 = 11211248 =
□ Eitda 593011257=7. Atkvgr
Veöurhorfnr í dag.
Fremur hæg suSlæg átt i dag
og Jiykt löft. Sennilega einhver
snjókoina. Dregur úr frosti, en þó
er ekki liklegt aö htáni.fyrst rnn
sinn.
Vísir
er átta síöur í dag.
Hjúskapur.
í gærkveldi voru gefin saman í
hjónaband ungfrú Etín Þorláks-
dóttir frá Hrauni í Ölfusi og Kr,
Sigurjón GuSmundsson bifreiSa-
stjóri, Þingholtsstræti 8 B. Síra
Arni SigurSsson gaf þau sainan.
Heimili þeirra er t Þingholtsstr.
8 B. .
í gæf voru gefin sáman í hjóna-