Vísir - 17.10.1931, Blaðsíða 2

V I S l R
K E R T I :
BLUE CROSS, 6 í pakka.
HOLLANDIA, 8 í pakka,
BEACON, 24 í pakka,
JÖLAKERTI, mislit, snúin, 24 í pakka.
Best og ódýrust.
Rio—kaffi
jafnan fyripliggjandi.
Þórðnr Sveinsson & Co.
Geymsla. | Nýkomið
Frdnskn borðhnífarnlr
óryðnæmu, og fr. eldhúshnífar
óryðnæmir, sem ekki eiga sinn
líka eru komnir aftur. Yerðið
er að vanda hið lægsía í borg-
inni. —
VERSL. B. H. BJARNASON.
Símskeyti
—o—
Tokio 1 (5. okt.
United Press. FB.
Mansjúríudeilan.
Ráðuneytisfundur stendur vf- ;
ir, í tilefni af því, sem gerst
hefir i Genf, í sambandi við
Mansjúríudeiluna. Fulltrúi
rikisstjórnarinnar liefir skýrl
frá þvi, að Japan hafi alls ekki
i huga að segja Kínverjum
stríð á hendur, og ef Kíua segi
Japan strið á hendur, muni
Japan liaf'a slíka stríðsvfirlýs-
ingu að engu. Ennf'rcmur sagði
fulltrúinn: „Ef Japan gengur
úr handalaginu, sem fvrir gæti
komið, vegna framkomu ráðs
handalagsins, þá gæti svo far-
ið, þótt eg vilji ekkert um það
fullvrða, að afleiðingarnar
reyndist nrjög alvarlegar."
Genf 16. okt.
United Press. FB.
Japan liefir mótmælt þátt-
töku Bandaríkjanna i ráðinu,
með skírskotun til lagaákvæða.
Briand liefir, þrátt fyrir mót-
mæli Japana, úrskurðað, að
Bandaríkjunum skuli boðið að
taka þátt í störfum ráðsins.
Síðar: Bandaríkin liafa þeg-
ið hoð um þátttöku í störfum
framkvæmdaráðs Bandalags-
ins, og útnefnt Prentiss Gilbert
til þátttöku. Tók Briand á móti
tilkynningu um það kl. 6 e. h.
í dag.
Berlin 16. okt.
United Press. FB.
Þýska stjórnin fær traustsyfir-
lýsingu. — Þingfundum frestað.
Ríkisþingið hefir samþykt
traustsyfirlýsingu til stjórnar-
mnar með 291 atkv. gegn 270.
Berlín 16. okt.
llnited Press. FB.
Þeir flokkar sem studdu
Bruning-sljórnina við atkvæða-
greiðsltma um traustsyfirlýs-
inguna, eru: Kaþólski flokk-
urinn, jafnaðarmenn, stjórn-
arskrárflokkurinn (constitu-
tionalists), hayerski þjóðflokk-
urinn,samhandsflokkurhænda,
kristilegir jáfnaðarmenn, i-
haldsmenn og sparnaðarflokk-
urinn. Jafnaðarmenn og frjáls-
lyndir lustu upp fagnaðaróp-
um j’fir úrslitunum, en Hitlers-
sinnar lirópuðu niður með
stjórnina.
Síðari fregn: Ríkisþinginu
frestað til 23. fehrúar.
London 16. okl.
United Press. FB.
Framboðsfrestur til þings út-
runninn í Brellandi.
Um það bil 1300 framhjóð-
endur lil þings hafa verið út-
Rafljósakróonr
nýtísku gerðir, þ. á. m. krónur,
sem aldrei hafa sést hér fyr.
Borðlampar, Hengilampar,
Perlulampar, Náttlampar, Kipp-
lampar, Rafperur, allir styrkl.
afar ódýrar, Öryggistappar m.
m. fl. Allt 1. flokks vörur. —
Verðið er að mikium mun
lægra en alstaðar annarsstaðar.
VERSL. B. H. BJARNASON.
nefndir. Sextíu eru sjálfkjörn-
ir, þar eð um enga mótfram-
bjóðendur er að ræða. A meðal
þeirra eru Stanley Baldwin, Sir
Thomas Inskip og Duff Cooper,
fjármálaritari liermálaráðu-
neytisins.
London 17. okt.
United Press. FB.
Frambjóðendur til þings eru
1286 talsins, þar af 61 kona.
Frambjóðendur ihaldsmanna
517, jafnaðarinanua 514, frjáls-
lvndir framhjóðendur sem
fylgja þjóðstjórninni eða „Na-
tional-liherals“ 123, frjálslynd-.
ir framhjóðendur 37, komm-
únist \c 24, nýi Mosley-flokkur-
inn 23, jafnaðarmenn, sem
fvlgja þjóðstjórninni eða „Na-
tionalsocialists“ 21, og 26 aðrir.
London 17. okt.
United Press. FB.
Gengi sterlingspunds.
Gengi sterlingspunds i gær
miðað við dollar 3,85.
New York: Gengi sterlings-
punds, er viðskiftum lauk
$ 3,86.
Friedrichshaven 17. okt.
United Press. FB.
Graf Zeppelin.
Graf Zeppelin lagði af stað
til Suður-Ameríku kl. 1,05 í
morgun.
Bruni.
—o--
Sex eða sjö bifreiðir brenna.
—o—
Laust fyrir miðnætti í nótt
varð vart við eld í hifreiðaskúr
Kristins og Gunnars, sem stóð
á eyðimel norðan við Shell-
stöðina i Skildinganeslandi.
Vrar slökkviliðið kvatt til hjálp-
ar, en fékk ekkert að gert,
vegna vatnsleysis. Stóð skúr-
inn í hjörtu báli, þegar það
kom suður eftir, og brunnu
þar inni 6 eða 7 bifreiðir. Hev
var í einu horni skúrsins, og
virtist eldurinn liafa átt þar
upptök sín, en um orsakir
brunans er ekkert vitað, svo að
kunnugt sé, þegar þetta er rit-
að, en rannsókn mun hefjast í
dag. Síðast mun hafa verið
gengið um skúrinn sköinmu
fyrir miðnætti. Var ]iá látin
þar inn hifreið sú, sem höfð
er til fólksflutninga ínilli
Revkjavikur og Skildinganess.
Fornbðkasalar og
bðkasppboð.
—o---
Suniuni kann nú aíS virðast, að
uppbo'Ö á bókuni sé fátæklegt um-
ræðuefni, en í raun og veru fer
þvi fjarri, að svo sé. Þegar seld
eru bókasöfn manna, hvort heldur
lífs eða liBinna, er þaB venjulega
svo, að mikill meiri hluti bókanna
(*r ófáanlegur í verslununi, og það
getur skift talsverðu máli. hjá
hverjum slíkar bækur lenda. Með-
al mentaðra ]ijóða er líka litið alt
öðruvísi á uppboð á bókum og
listaverkuni heldur en hverju sem
helst öðru. Þau eru gerð að um-
talsefni í blöðununi liæði fyrir og
eftir. og þau fara ávalt fram undir
umsjón sérfróðra manna. Yfir
bæktirnar eru ætíð gerðar skrár, og
þeim lýst þar eftir ]>ví sem ástæða
þvkir til. En annars er það tiltölu-
lega sjaldgæft erlendis, að hóka-
söfn séu boðin npp, heldur éru þau
seld í heilu lagi fornbókasöluni, og
þcgar þeir hafa keypt eitthvert slíkt
safn. er altítt að |ieir láti prenta
skrá yfir ]>að til útsendingar. Má
að jafnaði treysta á þær lýsingar,
sent þar eru gefnar, því hitt þykir
hin niesta ósvinna, að þegja yfir
lýtum eða gylla hækur með mark-
litlu skrumi.
Þeir fornbókasalar, sem verulega
eru stöðu sinni vaxnir, eru hvar-
vetna í hinum mestu hávegunt
hafðir af öllum mentamönnum og
taldir sérstakir nytsemdarmenn.
Mér verÖur hann lengi í minni
niorgúninn sá, á önd-veröu ári 1918,
er Luudúnahlöðin skýrðu frá þvi.
að hinn nafnkunni fornbókasali
Richard Jaschke hefði verið settur
i hald sem útlendingur af fjand-
samlegu þjóðerni. Slíkar handtökur
voru þá daglegt brauð og urðu
sjaídan að uiuræðuefni. En á ráðu-
neytisskrifstofu þeirri. sem eg
vann þá á. töluðu allir um þetta
santa, að nú væri búið að setja
Jaschke i hald. Öllunt þótti það illa
farið. Fæstir fó'ru út í þá sálnta,
að dæma unt það, hvort þetta hefði
verið réttmætt eða ekki, en þó voru
]>eir til, sem mótmæltu ])ví. og
sögðtt að Jaschke Væri Hollending-
ttr eivalls ekki Þjóðverji. Ifkki veit
eg hvort ])eir hinir sönm höfðu rétt
að ntæla, en mér var þá, og er enn,
grunur á því. að þeir hafi lítið liaft
fyrir sér annað en nafnið og viljað
láta manninn ganga lausan í skjóli
])ess. En fyrir málfræðinga, eins og
þá sem þarna töluðu, var ]>rauta-
lendingin jafnan hjá Jáschke, ])eg-
ar ná ]>urfti í fágæta bók.
Ilér, virðast ótrúlega fáir hafa
skilning á gágnsenti, eða öllu held-
ur nauðsyn, þessarar stéttar. Mér
er nær að halcla, að ntikill þorr'i
Reykvíkinga viti furðu lítið unt ])að,
að hér eru tveir ágætir fornbóka-
salar, ])eir Guðmundur Gamaliels-
son og Kristján Kristjánsson. Svo
mikið er víst, að ótrúlega er fram
hjá þeim gengið. Eg hefi grun um
að bókasöfn séu hér þrásinnis sett
á tippboð án ])ess að fornbókasöl-
unum hafi verið gefinn kostur á að
kaupa, og ekki eru mér kunn nein
dæmi þc-ss, að þcim hafi verið fal-
ið að aunast sölu bókasafna á upp-
boðunt. Hvorug þessarar vanrækslu
getur ]>ó veri'ð sprottin af skyn-
samlegri umhyggjusenti fyrir hags-
uiunum Jæirra, sem söfnin eru selcl
fyrir, og að jafnaði eru tókaupp-
boð ekki þannig auglýst, að nokk-
uÖ sé fyrir ])ví hugsað, að sem mest
fáist fyrir bækurnar. likki heldur
að mentamönnum gefist kostur á
að*vaka yfir þeim tækifærum, sent
])ar kunna að bjóðast. encla mun
það sannast, að jafnvel bóka*u])p-
lioð séu mest sótt af þvi fólki, sem
fáum störfum hefir að sinna. Lang-
Reiðhjól tekin lil geytnsiu
0RNINN,
Laugaveg 20 A. Si 111 i 1161.
oftast vita menn lítið um það fyrir-
fram. hvað selja skuli, og ]>eir, sem
annríkt hafa, meta tínia sinn meira
en svo, að ])eir fari til ])ess eins að
gapa og góna. Þa'Ö er jafnvel var-
ast að geta þess, hver eigi eða átt
hafi bækur þær, er selja á, enda
þótt sú vitneskja ein út af fyrir sig
geti skift æði miklu ntáli. Stund-
um eru bókásöfu, alveg að ])arf-
lausu, eftir ]>ví sent best verður séð,
látin á skran-uppboð, þar sem selt
er lögtaksdót og annað slikt, en sá
er þó margur bókamaðurinn, sem
ekki er fíkinn i að sækja slíkar
santkomur.
Rétt mun að eg nefni einhver
dæmi rnáli ntínu til stuðnings, enda
er það ekki erfitt. Minna má á
bókasaín Jóns Jakobssonar lands-
bókavarða'r, þar sem var niiki'Ö aí
klássiskuni bókmentum. Það var
sett á uppbóð tneð ýtnsu skrani,
enda var víst boðið í bækurnar eft-
ir ])ví sem til var stofnað. Bóka-
safn síra Jóns prófasts Sveinsson-
ar á Akranesi var selt hér síðast-
liðinn vetur. Síra Jón var talinn
niestur bókamaður i Borgarfjarð-
sýslu, enda hafði hann erft safn
tengdaíöður síns, Hallgríms Jóns-
sonar, hreppstjóra og alþingis-
manns. En vándlega var ])ess gætt
að þegja um nafn prófastsins l)eg-
ar auglýst var. Þá var ])að og ný-
lega, að merk bókaverslun hér í
bænum var lögð niðúr og síðustu
vöruleifar — eítir nokkurra mán-
aða útsölu — settar á uppboð. Þar
á meðal var dálítið af bókuni, en
svo var búið að ganga nærri þeim
á útsölunni, að varla var eiguleg
bók eftir. U])pboð á ])essunt vöru-
leifunt var auglýst, en alveg forð-
ast að geta ])ess, að nokkrar áðrar
bækur yrðu þar seldar. Þó vissu
ntenn ],að eftir á, að þar voru seld
söfn tveggja þjóðkunnra menta-
manna, þeirra Jóhannesar Sigfús-
sonar kennara og ólafs Halldórs-
sonar skrifstofustjóra. Eins og i
pottin 1 var búið, má nærri geta
hvað fyrir þær bækur muiíi hafa
fengist, og i hvaða höndurn megin-
])orri þeirra heftr lent.
Eitt bókaupþboð hefir ])ó í seinni
tið verið haldið hér með aðferðum
mentaðra manna, en það var þegar
Ársæll bóksali Árnason seldi safn
sitt síðastliðið vor. Bækur hans
fóru lika yfirleitt, fyrir hátt verð.
Hann samdi bókaskrá, sent var til
sýnis um langan tinia fyrir upp-
boðið, og hann auglýsti að það
væri sitt safn, sent selja ætti. Sjálf-
ur annaðist hann svo sölu bókanna
á uppboðinu — hélt ])eint upp, eins
og ])að er kallað. Og ])á vissu menn
sannarlega i liva'ð ])eir voru að
bjóða, |)ví af meiri samvizkusemi
var ekki unt að lýsa bókunutp en
ltann gerði, auk þess sem menn
höfðu áður átt kost á að kynna
sér skrána. Ef til vill gekk hann
Silkiundirföt, Iví ofitt,
Silkináttkjólar,
Silkináttföt,
Léreftnáttkjólar tnisl. (frá kr.
3.95).
j Léreftnáttkjólar hvítir (frá kr.
! 3.75.).
Lérefsskyrtur (frá kr. 3.00.)
Kvenbolir (frá kr. 1.45).
Karlmannsnærföt, settið (frá
(kr. 3.40.)
Rúskinnsblússurnar .... eftii
spurSu.
Engin verðhækkun í
Austurstræti 1.
fil. 6. Gioiiiipn l Co.
stundum harnalega tangt í því að
lýsa göllum, sem i eðli sínu voru
engir gallar, og dró þannig úr boð-
unt dómgreindarlitilla manna. En ef
hann tapaði. þannig fé á samvisku-
senti sinni. ])á er það víst, að hún
aflaði honum trausts og álits. Því
ntiður er ])að ekki altaf að bókum
sé svo gaumgæfilega lýst á uppboð-
unt. og ætti það ])ó a'ð vera. Hér
hefi eg engan annan*) vitað gera
])að, nema Borgþór Jósefsson, sent
varla mun eiga sinn lika til þess
að halda uppi bókum á uppboði.
Fáir lýsa svo snjalt og skýrt, og
ekkert var tvírætt i hans lýsingum.
Engin loðniulluþvæla og engar am-
lóðalegar tilraunir til fyndni. Það
tók ltann sjaldan langan tíma að
lýsa hverri bók, en svo var 'heniii
])ó lýst, að engu skeikaði og aldrei
þurfti neinn að óttast að hann
ke)>pti köttinn í sekknum. Þeir, sent
nú taka að sér þenna starfa, niættu
vel taka sér Borgþór til fyrirmynd-
ar, eftir ])vi sent ])eir kunna að vera
því vaxnir. Það ntundi verða vin-.
sælt af þeim. sem bókaupptóð
sækja.
Fleiri athugasemdir kynni að
vera ástæða til að gera viðvíkjandi
því efni, setn eg hefi hér vakið máls
á, en þetta m'á vel nægja að sinni.
Aðalatriðið er,. að framvegis verði
Itafðir betri siðir viðvíkjandi bóka-
uppboðum og sölu bókasafna, en
hinga'ð til hafa löngum tiðkast. Öll
verzlun með bækur er mikið menn-
ingaratriði, enda þótt mörgum sé
það víst langt frá fyllilega ljóst.
S11. J.
Baroahælið Sólhelmar
í sambandi við augl. ungfrú
Sesselju Sveinsdóttur á öðrunt
stað í blaðinu, vildi eg leyfa tnér
að vekja athygli á því, að starf-
senti sú, sem ])essi unga kona hef-
ir hafið með barnahælinu Sól-
heimum, er að mörgu leyti einstæð
hér á landi. Er þar að vísu enn þá
*) Eg hefi ekki verið ])ar sem
Guðm. Gamalíelsson hefir selt bæk-
ur á uppboði, en eigi efa eg, að
hann muni hafa lýst þeint eins og
vera bar.