Vísir - 27.11.1931, Blaðsíða 2

V I S I R
)) HflTMNI j ÖLSEINlI
xxxxxxxxxxxmxxxxmxxxxyjatx!
Þetta er merkið,
sem menn kjösa helst.
filðjlð kanpmann yðar nm
Golman’s línsterkju, fæst alstaðar.
QÖQÖQQOÖQðÖÖÖÖÖÖQÓtxxÍWMÚsKMW
Swastika
Cigarettup Virginia.
20 stykiki — 1 króna.
Arömiöi í hverjum pakka.
Fást hvapvetna.
æ
æ
æ
æ
æ
æ
æ
Símskeyti
—o —
Canberra, 26. nóv.
United Press. FB.
Stjórnin í Ástralíu fer frá.
Almennar þingkosningar fara
fram 19. desember.
ScuIIin forsætisráðherra hef-
ir beðist lausnar og farið fram á
]>að við landstjórann (gover-
norgeneral), að þing væri rofið.
Hefir landstjórinn fallist á það.
— Tillaga hafði komið fram á
þinginu um það, að tekið væri
tillit til stjórnmálaskoðana, er
veitt væri atvinnubótavinna.
Hafði Scullin lagt til, að uinræð-
um um þessa tillögu væri frest-
að, en það var felt. Baðst hann
þá lausnar. Almennar þing-
kosningar fara fram þ. 19. des.
Washington, 26. nóv.
United Press. FB.
U. S. A. og Mansjúríudeilan.
Stimson utanríkismálaráð-
herra og Davves, sendiherra
Bándaríkjanna i London, en
hann er nú í París, ræddu i dag
um Mansjúríudeiluna. Að við-
talinn loknu gaf Stimson Uni-
ted Press i skyn í viðtali, að lík-
ur væru til að horfurnar um
lausn á Mansjúríudeilunni
myndu hráðlega batna. Sagði
liann m. a., að Dawes legði fast
að Kina og Japan að fallast á
tillögur Þ'jóðabandalagsins til
þess að fá lausn á deilunni.
Bandaríkin beita áhrifum sín-
um lil þess, sagði Stimson, að
deilan megi leyst verða friðsam-
lega, og vcitir því Þjóðabanda-
•laginu stuðning til að koma þvi
til leiðar, að Japan og Ivína taki
fult tillit til sáttmála Þjóða-
bandalagsins og Kelloggssamn-
ingsins.
Stokkhólmi, 26. nóv.
United Press. FB.
Verslun Svía.
Innflutningur umfram út-
flutning nam í októher 22.410.
000. Innflutningur nam alls
129.791.000, útflutningur 107.
381.000. — Tímabilið jan.—okt.
námu innflutningar umfrain
útflutning. 277.480.000, en i
fyrra á sama tímabili 103.429.
000.
Lonclon, 26. nóv.
United Press. FB.
Gengi sterlingspunds.
Gengi sterlingsþunds miðað við
<lollar, 3.58I/.
New York: Bönkunt og kau]t-
hölluni er lokað vegna ]>e.ss að frí-
dagur er (Thanksgiving Day).
París, 27. nóv.
United Press. FB.
Nefnd skipuð til þess að ganga frá
samningsuppkasti um Mansjúríu-
deiluna.
Framkvæmdaráð Þjóðabanda-
lagsins liefir ski]tað nefnd til þess
;:ð ganga frá ti])pkasti að sam-
komulagi um Mansjuríudeilumálin.
I nefndinni eiga sæti Briand. fyrir
Frakkland, Ceeil lávarður. fyrir
Bretland, Senor DeMadariaga
lyrir Spán, Colban fyrir Noreg. —
l'ramkvæmdaráðið hefir falli.ð á
cfni uppkástsins ög er gert ráð
fyrir, að deiluaöiljar fallist á það.
Helsingfors, 27. nóv.
United Press. FB.
Þjóðaratkvæði um bannið í Finn-
landi.
Stjórnin ætlar að leggja fyrir
Ríkisþingið tillögu um að þjóðar-
atkvæði skuli frani fara um bann-
lögin 30. des. ]). á. 'Pillagan verður
lögð fyrir þingið á þriðjudag í
næstu viku.
Loudon, 27. nóv.
United Press. FB.
Landbúnaðarmál Breta.
Sir John Gilmour landbúnað-
arráðherra lýsti í neðri málstof-
unni stefnu stjórnarinnar i
landbúnaðarmálum. Ætlar
stjórnin meðal annars að lög-
leiða, að ákveðinn hluti af
heimaræktuðu hveiti skuli lát-
inn í alt útlent hveiti, seni mal-
að er í landinu og verður löggjöf
uni þetta efni hraðað svo, að
ákvæðin nái til þessa árs upp-
skeru. Bein fjárframlög úr rík-
issjóði til bænda verða engin.
Frá Grænlandi
—s--
Frásögn Jóns .Tónssonar
frá Laug.
—s—
Niðurl.
VIII.
Minnisvarði Wegeners.
Þess var áður getið, að Dr.
Ivurt Wegener fór um miðjan
ágústmánuð inn á jökul, til
þess að sjá lík hróður síns áður
en hann héldi heimleiðis, og
var hann um hálfan mánuð í
þeirri ferð.
Hann hafði flutt frá Þýska-
landi minnisvarða yfir bróður
sinn. Það var fimm metra hár
járnkross með álelruðu nafni
prófessorsins. Líkinu var húinn
livílustaður á jöklinum, þar sem
það fanst, og krossinn reistur
þar hjá.
IX.
Brottförin frá Grænlandi.
Jafnskjótt sem leiðangurs-
mennirnir komu af jöklinum í
vetrarhúsið, var farangur
þeirra fluttur þaðan til Kamar-
juk og var þeim flutningum
lokið 1. októher. Ekkert var
eftir skilið, nema auð húsin,
l)æði það, sem er á jöklinum
og þau, scni slanda við sjóinn.
Lagt var af stað á mótorskútu
6. október (il Egedes Minde, en
þaðan fengum við far á Hans
Egede lil Ivaupmannahafnar.
Vísindalegur árangur farar-
innar var sagður mjög góður.
Meðal annars tókst að ma*la
þykt jökulsins á liástöðinni,
með þar til gerðum vísinda-
tækjum. Reyndist jökullinn
2700 metra þvkkur, cn landið
sjálft að eins 300 metra liátt.
Á heimleiðinni komum við i
Holsteinborg, til þess að taka
þar fjóra Englendinga, Watkins
og Courtauld, sem komið höfðu
þangað sjóveg frá Angmagsalik,
og tvo félaga þeirra, sem farið
höfðu yfir Grænland frá Ang-
magsalik til Holsteinborgar.
Þeir höfðu haft með sér hunda-
sleða, en þegar kom á miðjan
jökulinn, voru allir liundarnir
dauðir, og eftir það urðu þeir
að ganga og bera vistir sínar.
Þeir voru 65 daga á leiðinni,
og voru mjög þjakaðir, þegar
þeir komu niður til strandar,
en þá vildi svo vel til, að þeir
sáu hát, sem sendur liafði verið
að leita þeirra, og flutti liánn
þá til Holsteinborgar.
Bretarnir voru allir vasklegir
menn, viðkynningargóðir og
yfirlætislausir, og gerðu ekki
mikið úr erfiðleikum sínum.
Þegar við komum lil Kaup-
mannahafnar, 13. nóvember,
kom margt stórmenni niður að
skipi til þess að taka á móti öll-
um þessum landkönnunar-
mönnum, og voru þeir ávarp-
aðir með ræðum, eins og kunn-
ugl er af símfregnum, sem hlöð-
in liafa flutt.
Eg fylgdi Þjóðverjunum á
járnbrautarstöðina, þegar þeir
fóru frá Kaupmannahöfn
þeir voru átta, auk Wegeners,
og háðu þeir mig þess siðastra
orða, að flytja kærar kveðjur
lil Vigfúsar Grænlandsfara,
með þökk fyrir ágæta sam-
vinnu i Grænlandi í fyrra.
Utan af landi.
Akurevri, 26. nóv. EB.
Kröfur um afnám síldar-
einkasölunnar.
Á sameiginlegum fundi skip-
stjórafélaga norðurlands og
sjómannafélaga norðurlands í
gærkveldi var samþykkt að
skora á þing og stjórn að leggja
síldareinkasöluna niður. Út-
gerðarmannafélag Akureyrar
liafði nokkrum dögum áður
samþylct tillögu, sem fór í sömu
átt.
Fréttabréf
úr Öxnafjarðarhéraði.
—o—
14. nóv. FB.
I’á er hinum Jirálátu vorkuklum
linti i byrjun júlímánaðar, gerði
úrkomutíð, er stóð í mánuð eða
þarum bil. Með ágústmánuði batn-
aði tíð mjög og má heita, að síð-
an hafi óslitið verið besta tíðar-
íar. Að vísu nokkuð óstnðug tíð
í haust, en illviöri hafa ekki kom-
10. Heyskapur varð i meðallagi og'
sumstaðar nokkru betri, með ]>yí
að nýting' varð hin besta. Töðu-
feng'ur varð að visu mun minni en
undanfarin sumur og var það eðli-
leg afleiðing vorkulclanna. En út-
hej^sskapur varð allmiklu betri en
1 meðallagi og nýting sérlega góð.
Fjártaka byrjaði í Kópaskeri 2T.
se])t. og lauk 20. okt. Var slátrað
12.500 fjár. En í fyrrahaust rúm-
lega ii.000. Fjölgar sauðfé ár-
lega mikið í héraðinu. Nálega
2CC0 fleiri dilkum var slátrað hér
í haust en í íyrra, en hinsvegar
500 færra af fullorðnti fé. Verður
])ví sýnilega enn um almikla fjár-
fjölgun að ræða í héraðinu, með-
fram vegna þess, hve lágt verð
er á kjötinu. Munu hændur hafa
treyst nokkuð á, að geta fengiö
öclýrt og gott síldarmjöl til fóðurs
frá síklarverksmiöju ríkisins, með
viðunandi horgunarskilmálum, en
þær vonir hafa hrugðist. Fengu
nændur að eins y$ af því, sem !
]>antað var, með þvi aö krafist var j
staögreiðslu. M á því húast við, aö I
horfur um fóðurforða hænda verði
ékki i sem hestu lagi, er vetur
gengur i garð. Hinsvegar þarf
vonandi ekki að óttast fóðurskort,
ef framhald verður á góðu tíðar-
fari.
Þrátt fyrir kreppuna hefir
margt af ungu fólki úr héraðinu
farið í skóla í haust. Hafa hænd-
ur jafnvel orðið að fá vetrarmenn
úr öðrum héruðum. Einn bóndi,
Kristinn Kristjánsson vélasmiður i
Nýhöfn, fékk sér þýskan ung-
lingspilt til að annast fjárgeymsl-
una, og er ])essa getið til rnarks
um fólksekluna.
Á sumrinu hafa andast Þórarinn
jónsson gagnfræðingur frá Skóg-
um i Öxarfirði og Helga Sæmunds
dóttir frá Leirhöfn. Var Þorarinn
rúmlega tvítugur. söngmaður
góður og að öllu hinn mannvæn-
legasti. Helga Sæmundsdóttir var
gömul kona, er hafði húið um 50
;'r á stórbýlinu Leirhöfn. — Var
Helga viðurkend fyrir höfðings-
skap, drenglund og risnu.
Heilsufar hefir veriö gott i hér-
aðinu, nema allslæm inflúensa
gekk allvíða i hyrjun sláttar.
Ný útvarpsstðð
íyrir Bretaveldi.
—o—
Breska útvarpsfélagið (The
Brilisli Broadcasting Corpora-
tion) hefir tilkynt, að mjög
hráðlega verði hafin smíði
nýrrar útvarpsstöðvar, sem á
að liafa nægilegt langdrægi til
allra hreskra nýlendna, hvar
sem er á hnettinum. Ráðgerl
er, að útvarpað verði á fjórum
til fimm bylgjulengdum, og
verða þær valdar þannig, að
sem best læyrist lil stöðvarinar
í liinum fjarlægu hlutum Breta-
veldis. Ráðgert er að útvarpað
verði allan sólarhringinn og
verða efnisskrár hafðar svo
margbreyttar, að menn af öll-
um stéttum hafi gagn og gam-
an af útvarpinu. Búist er
við, að kostnaður við að koma
upp þessari nýju úlvarpsstöð
verði £ 40.000 og að árlegur við-
lialds og rekslurskostaður verði
um £ 40.000 á ári. Starfað hef-
ir verið að undirhúningi máls-
ins um tveggja ára skeið og
liafa fjárliagsástæður hamlað,
að eigi hefir þegar verið hafist
lianda um að ráðast i fram-
kvæmd verksins. Enda þólt eng-
ir samningar liafi enn verið
gerðir við nýlendurnar liefir
áform þetla fengið svo. góðar
undirtektir livarvetna í hresk-
um löndum, að félagið liefir
ákveðið að hefjast handa um
smíði útvarpsstöðvarinnar nú
mjög bráðlega á eigin áhyrgð.
Er eigi talið að nein vandkvæði
verði á að komast að samning-
um um lilultöku i koslnaðinum.
Ráðgert er að útvarpa um stöð-
ina frá Daventrv og verður m.
a. á efnisskránum: Óperusöngv-
ar, messur, fréttir, fyrirlestrar
um mál, sem sérstaklega varða
hreska þegna i öðrum lönclum
o. m. fl. (Úr blaðatilk. Breta-
sljórnar. F.B.).
Börnin og skólinn.
—s---
Fyrir nokkru var vikið að því í
Yísi, að ]>að væri vert athugunar,
hvort það værl ekki óheppilegt, að
láta hörn koma í skólann kl. 8 að
morgni; hörnin væru ekki út sof-
in, og oft færi þau vafalaust að
heiman. án þess að hafa fengið
nægilega hressingu,. Eg hefi ver-
iö að híða eftir því, að einhver
kenníiranna tæki til máls um þetta,
en eigi hefir það orðið enn. Eg
get því eigi látið hjá líða að láta
í ljós, að mín skoðun. og áreið-
anlega margra mæðra, sem verða
að láta hörnin sín í skólana svo
snemma morguns, er sú sama
og höfundar þess, sem lireyfði
]>essu í Vísi. I svartasta skamm-
deginu er á mörgum heimilum
ckki fótaferðartimi fyrr en undir
kl. 8 eða vel ])að, en á heimilum,
sem verða að senda hörn í skóla
kl. 8, er nauðsynlegt að farið sé á
fætur kl. 7 i seinasta lagi, og á
]>eim heimilum, sem alt lendir á
húsmóðurinni. lendir fyrir þetta
meira lýjandi starf á húsmóður-
i’ini en ella, þvi húsmæðurnar, sem
kannske verða að vaka fran) eftir
vegna heimilisstarfa, eiga sannar-
leg annað skiljð en að þurfa að
rífa sig upp kl. 7, vegna þess að
skólinn hyrjar kl. 8. Þar að auki
er það. og það vegur sjálfsagt
meira í flestra augum, að í vond-
um veðrum er i rauninni alveg ó-
fært að senda hörnin í skóla fyrr
en fer að hirta. Slæmt er það einn-
ig, ef börnin fara í skólann án þess
að fá nema hálfa máltíð, vegna
lystarleysis á morgnana, og held
ég, að þeim nægi alls ekki mjólk-
ursopinn einn saman, sem ég sé,
að siunir ætla aö sé harninu nóg-
ur fram að háclegi. Það má sjálf-
sagt halda ])vi fram með rökum,
að ef barniö íái máltiö áður en
það fer í skólann, sé ]>ví nægilegt
að fá mjólk cinu sinni fyrir há-
degi, en það er ekki hægt að ganga
fram hjá því, að hörnin neyta oft,
* egna lystarleysis, ekki nema
hálfrar máltíöar eða ekki það, þeg-
ar þau eru drifiii upp úr rúmun-
um kl. 7, til þess að fara i skól-
ann, kannske óútsofin. (_)g hvað
sem skoðun harnalæknis og frú
Aðalhjargar Siguröardóttur liður,
finst mér engin ástæða til að am-
ast við ])ví, þótt hörnin fái að
iiafa matarhita með sér í skólann.
Mín hörn fá mjólkurlögg og hrauð
með sér í skólann og hefi eg aldrei
orðið þess vör, að þau skorti lyst,
er heim kom. — Eg veit vel, að
margir læknar eru þeirrar skoð-
unar, að óholt sé aö horða milli