Vísir - 31.03.1932, Blaðsíða 3

Vísir - 31.03.1932, Blaðsíða 3
VISIH Dr. pbil. Helgi Pjeturss sexíugu r. { clag er sextugur einn. af kunmistu visindamönnúm þjóð- ;arínnar, ritliöfundurinn dr. Helgi Pjeturss. Jarðfrse'ðirann- sóknir liér á landi hóf dr. Helgi :fyrir rúmum 30 árum og varð ■fljótlcga kunnur og mikils mel- inn vísindamaður. Hefir dr. ]Helgi skrifað mikið um jarð- ifræði i innlend og crlend blöð ,og timarit. Á siðari árum hefir ;hann gcfið sig mest að heim- rspekilegum athugunum og skrifað um þær bæði á íslensku ■og erlendum málum. — Hafa kenpingar dr. Helga vakið mikla ^thýgli, bæði hér heima og err Jendís, Guðm. G. Bárðarson prófes- jsor og jarðfræðingur hefir skrit- ■jxtS fróðlega grein um dr. Helga Pjeturss sextugan og verður hún birt hér i blaðinu einbvem næstu daga. orðfiman ræðumann, jafnvel jivort sem ræðan er flutt af jjlöðum eða blaðalaust. Auðvit- íið er hin eiginlega mælsku- og ræðulisl einkum í þvi fólgin, að jraeðiynaður geti flutt skipuleg orð, t. d. svarræðu, af munni £ram, ’svo að segja óviðbúinn. Vér Islendingar fáum orð fyrir að vera fremur ómann- þlendnir og óframfærnir, og er það af sumum talinn galli a akapgerð okkar. Fátt mun bet- nr fallið til skapsbóta og an<!- tegrar þroskunar en góð æfing í ræðulist og uppleslri. Menn, sem þetta iðkuðu, myndu fyrst ög fremst læra að beita hugsun ainni að sögulegum og visinda- jegum fróðleik og öðrum nauð- öynlegum viðfangsefnum, þar á jtneðal að velferðarmálum þjóð- arinnar. Peir mundu verða ein- þeittari, og hreinskilnari i dag- íegu lifi, og færári til að taka þátt í opinberum störfum. það hefir komið í ljós siðan farið var að æfa hér söngflokka, að margt er hér góðra söng- mannaefna, og gnægð af fögr- um röddum. Sennilega er svip- að ástatl með mælsku- eða ræðuhæfileika manna. IJcir hæfileikar eru án efa til hjá fjölmörgum. En það þarf að ýta við þeim, svo að þcir vakni. — Hinn forngríski mælskumað- ur, Demosþenes, efldi raust sína við brimhljóð og vatnagný. Mælskuspekingur þessi sá það, að eins og elfan, lífvana og vit- nndarlaus, fellur með þungum straumi um farveg sinn frá fjöllum, að ósi, — án þess að nokkur Iilutur í umhverfinu nái sð hefta framgöngu hennar, eins eíga liinar frjálsu, viti gæddu verur, mehnirnir, hvergi að tvíka, heldur temja sér að vera aterkir, —• í andlegri merkingu aagt. Feimnin og uppburðar- leysið á að vikja fvrir huglieilli cljörfung og sæmd i opinberri framkomu. Og menn eiga að hafa þá þekkingu og einurð, sem til þess útheimtisl, að geta látið liugsanir sinar og skoðan- ir í Ijós í opinberri ræðu, þeg- ar timi er til, og þörf krefur. Það má nú svara þvi hér. til, að þeir, sem hafi hug á að æfa sig í ræðuhöldum, þurfi ekki hnnað en ganga í eittliverl fé- lag, t. d. Templarastúku eða þá málfundafélag, þar sfm menn oftast eða ætíð flytji ræður um sjálfvalið efni. Þess háttar æf- ingar geta að vísu komið að nokkru gagni, en eru þó engan veginn fullnægjandi, ef góður árangur á að nást. Hér þurfa að vera leiðbeinendur (kennar- ar), er fái æföndum verkefni í hendur, og jafnframt gagnrýni ræður þeirra. Alþýðlegu nám- skeiði, er gengi í þessa átt, virð- ist mér eðlilegast, að ungmenna- félögin, eða Iþróttasamband Is- lands, gengjust fyrir.---- Hvorki áheyrendafjöldi né lieldur lotningin fyrir yfirburð- um áheyrenda, getur unnið þeim ræðumanni geig, er fund- ið hefir aflið i sjálfum sér og rétt sinn til að liugsa og skilja. Hann veit og, að þótt hin ytri kjör manna sé ólik, og einn liafi þegið meiri vitsmuni og ment- un cn annar, þá cr þeim þó öll- uni það sameiginlegt, að þeir eru samferðamenn, sem stefna að einu og sania aðalmarki. Að lokum vil eg benda á, að cg tel eigi ólíklegt, að æfingar í ræðulist og upplestri, gætu - ef þeim væri stýrt af þar til hæfum mönnum —, leitt fram i dagsbirtuna ]>á sönnu ræðu- mannahæfileika, cr að gagni kæmu í opinberu lífi, en sem ella myndu, fyrir ýmsár ástæð ur, felast um aldur og æfi 1 þagnarinnar djúpi. 1 (>. mars 1932. P. P. vikuna vera „þurra viku“, og höldum því áfram að henni lok- inni. Það væri okkur sómi. Bindindismaður. arsjóð“. Eí tími leyfir, flytur frú Laufe}' Vilhjálmsdóttir erindi um hagkvæm eldhús. Gengið í dag. Sterlingspund ......... kr. 22.15 Islenskvika-„þurvika". Veðrið í morgun. Frost um land alt. I Reykjavík 3 st., ísafirði 7, Akureyri 6, Seyð- isfirði 5, Vestmannaeyjum 6, Stykk- ishólmi 5, Blönduósi 6, Raufarhöfn 7. Hólum i Hornaf. 6, Færeyjum 1, Julinehaab -j- 2, Jan Mayen -y- 4, Angmagsalik 5. (Skeyti vantar frá Grindavík, Hjaltlandi, Tynemouth og Kaupmannahöfn). — Mestur hiti i Reykjavík i gær -- 2, minstur 7. Sólskin í gær 10,7 st. Yfirlit: Djúp lægð frá Norðursjónum og norður um Jan Mayen veldur hvassri norðanátt við austurströnd Islands. Grunn lægð yfir Græn- landshafi á austurleið. — Horfur: Suðvesturland: Norðan kaldi fram eftir deginum, en síðan sunnan kaldi og dálítil snjókoma. Faxaílói, Breiðafjörður, Vestfirðir: Breyti- leg átt og hægviðri. Lítilsháttar snjókoma. Norðurland: Hægviðri. Urkomulaust. Norðausturland, Austfirðir: Allhvass norðan fram eftir deginum, en lygnir síðan og birtir til. Suðausturland: Minkandi norðanátt. Úrkonmlaust. Dollar .............. 100 ríkismörk ....... — frakkn. frankar — belgur........... '— svissn. frankar — lírur ........... — pesetar ......... .T-f gyllini ........ ■— tékkósl. krónur — sænskar kr. . . . — norskar kr. . . . —- danskar kr. . . . — 5V5ÚI — 141.91 — 23.54 — 82.94 — 115-57 — 30.98 — 4543 — 240.89 —----17.81 -----118.92 — 117.40 — 121.97 Gullverð íslenskrar krónu er 62.64. Iðnaðarmannafélagið. Aðalíundur félagsins verður hald- inn í baðstofunni annað kvöld kl. 8]/2. Dagskrá samkvæmt félagslög- unum. Sjá augl. 63 ára er í dag Njálsgötu 1 Þórður Kristjánsson, a- Margt og mikið hefir verið rætl og ritað iun islensku vik- una; mönnum bent á, að þeim bæri þjóðernisleg skylda til þess að kaupa og nota fremur ís- lenskar vörur en útlendar, að öðru jöfnu. Þá liefir og verið á það minst, að íslendingum bæri að spara sem mest kaup á erlendum varningi. Hömlur hafa verið lagðar á innflutning útlendrar framléiðslu, og það jafnVel þeirrar, sem ekki verð- ur án verið. Skal það ekki átal- ið liér, þótt nokkurt eftirlit sé með þcssu liaft, enda þess að vænta, að þar verði í hóf stilt. En eitt er það i sambandi við þessar „kreppuráðstafanir“, sem vekja hlýtur eflirtekt, en það er hindrunarlaus innflutiiingur á- fengis og tóbaks, eins og væri það hið eina nauðsynlega þjóð vorri. Allir vita, að bankar vor- ir verða að útvega erlendan gjaldeyri til greiðslu þessara út- lendu vara, ekki síður en ann- ars þess, sem inn er keypt. Þar sem nú er vitáð, að liér er skortur erlends gjaldeyris, þá ber þeim, sem ráðin liafa, skylda til þess, að flytja ekki inn hindr- unarlaust alóþörfustu og um leið skaðlegustu vörur, svo sem áfengi og tóbak. Þegar nú er hafin stcrk hreyf- ing meðal þjóðarinnar, til þess að spara sem mest kaup á er lendum vörum, ekki að eins „islensku vikuna“, lieldur lika framvegis, þá vildi eg mega því sambandi benda á þær óþörfustu og skaðlegustu vörur, sem Íslendíngár nú kaupa, og engum eru til gagns, en öllum lil ills, — og' þjóðin liorgar fyr- ir miljónir króna á hverju ári, út úr landinu. Óþarfa vörur eiga því skilyrð- islaust að vera það fyrsta, sem íslendingar spara vi'ð sig, þegar „í’slenska vikan“ hefst og halda því áfram siðan, og þá er auð vitað áfengið efst á blaði. Ekk ert, sem við kaupum, er óþarf ara eða skaðlegra en áfengið. tslendingar! Látum íslensku Einar Ólafur Sveinsson, niag. art., sem nú gegnir embætti próf. Sigurðar Nordals í fjarveru hans, flytur i kveld og næstu fimtu- dagskveld fyrirlestra í 1. kenslu- stofu háskólans um þjóðsö'gur 017 (cviníýri. Fyrirlestrarnir hefjast kl. 6,io stundvíslega, og er öllum heim’- ill aðgangur. Bruni á Eyrarbakka. Laugardag fyrir páska braim bærinn Tún á Eyrarhakka. Eldur- inn kviknaði út frá olíuvél, sem datt niður stiga. Húsið var gamalt og hrann það á skamri stundu. Engum innanstokksmuhum varð hjargað. Hús og innanstokksmunir var vá- trygt. Skákþingi fslendinga lauk i gærkveldi. í fyrsta flokki vann Jón Guðmundsson stud med. og er hann því skákkonungur ís- lands 1932. Hefir hann aldrei unn- ið titilinn fyrri. Hafði hann 5I vinning af sex mögulégum. Eggert Gilfer og Ásmundur Ásgeirsson urðu næstir og jafhir að vinning- um, með 3J vinning hvor. — 1 2. flokki voru 18 þátttakendur og sigraði Gúðinundur Arnlaugssón stud. art., hafði 7 vinninga af 9 mögulegum. Var kept í 9 umferð- um. 2. verðl. hlaut Margeir Sigur- jónsson v.erslunarm., hafði 61 vinn- ing. Næst voru Benedikt Jóhannes- son og Guðrún Jónsdóttir kenslu- kona, með 6 yinninga hvort. Er Guðrún senniléga eina konan, sem tekur þátt í kappskákúm hér á landi og er íþrótt hennar kvenþjóð- inni til mikils sóma. 5. var Guðrn. Guðlaugsson með 5I vinning. - .V. Skáksamband fslands. Á aðalfundi var Pétur Zóphón- íasson kosinn forseti, Elís Gúð- mundsson skrifari og Garðar Þor- steinsson hrm. gjaldkeri. Hallveigaistaðir. H.f. Kvennafélagið Hállveigar- staðir heldur aðalfund sinn i kveld kl. 81 í K. R.-húsinu. Mörg mikils- verð mál á dagskrá. M. a. verður lagt fram frumvarp að skipuiags- sfcrá fyrir væntanlegan „Hallveig- Símabilanir hafa orðið sumstaðar nyrðra. Við BitrufjörÖ brotnuðu 40 staur- ar. Sæsíminn vfir Hrútafjörð er slitinn. Kvæðamennirnir Páll Stefánsson og Jósef Hún- fjörð munu ætla sér að kveða 30— 40 hýja þingvísnaflokka bráðlega. Giska menn á, að niargt spaugilegt verði kveðið og að menn fái sér hressandi hlátur. (Nánara áuglýst síðar hér í blaðinu). Höfnin. Þórólfur kom af veiðum i gær með 80 tn. lifrar. Súðurland kom frá Borgarnesi. Hilmir kom af veiðum í morgun. Tveir frakknesk- ir botnvörpungar komu inn i morg- un til að taka kol og vatn. E.s. ísland fór frá Leith kl. 4I siðd. i gær á leið hingað. K. F. U. M. A.-D. Inntökufundur i kveld kl. 81. Allir karlmenn velkomnir. Breskar loftske jtafr egnir. —o— London 27. nuirs. (B. W. S. FB.) Dónárbandalagið. Tillága bresku stjórnarinnar um að Frakkland, Þýskaland, Ítalía og Bretland haldi ráð- stefnu til þess að ræða hið fyr- irliugaða Dónár-viðskifta- bandalag, hefir fengið góðar undirtéktir. Uþpliaflega var lagt til, að þessi riki mynduðu með sér tollabandalag: Aust- urríki, Ungverjaland, Tékkó- slóvakia, Rúmenía og Júgó- slafía, en í öllum þessum ríkj- um er hrun yfirvofandi í fjár- liags og viðskiftalifinu. Frakk- ar liafa borið fram breytingar- tillögur þess efnis, að ríkjum þessum verði veitt bráða- birgðalán og revnt að konia betra skipulagi á viðskiftamál þeirra og fjármál, en því næst verði þeim veitt lán til langs tima. Londoil, 21. mars. Þurkar í Englandi. Þurkar hafa nú staðið sám- fleytt i 64 daga í suðurliéruð- um Englands, enda er graslendi og skóglendi þar viðast orðið skrælþurt. Siðastliðinn silnnu- dag kviknaði viða i grasi og skógum. í Epping skógi evði- lagðist allur lággróður af eldi og mörg tré skemdust, aðallega silfurbeyki. Slökkviliðsmenn, skátar og skógarverðir tóku þátt i tilraunum til að slökkva eida á Wimbledon Common, North Harrow og Hind Head. — Eng- ar liorfur á úrkomu enn sem komið er. Skátafélagið Ernir hefir afmæíisfágnað í Góðtempl- arahúsinu við Templarasund föstu- daginn 1. april kl. 8/. Aðgangur leyfður öllum Skátum. Miðar verða seldir á Laugavegi 2, hjá Briem, og kosta 2 krónur, Sölubúð hefir Friðrik' Þorsteinsson opnað í sambandi við lnisgagnavinnustofu sína, á Skólavörðustíg 12. Sjá augl. Áheit á Strandarkirkju, afhent Visi: 5 kr. frá ónefnd- London 27. mars. Skógareldar. Nokkrar ekrur skóglendis í liinum fræga Ashdown skógi í Sussex eyðilögðust af eldi i gær. Vegna langvarandi þurka var allur lággróður skógarins skrælnaður orðinn, og breidd- ist eldurinn þvi ört út. Logarn- ir stóðu sumstaðar fimtiu fet ensk i loft upp. Umferð um Eastbourne vegna eldsins. teptist um. Útvarpið í dag. 10,00 Veðurfregnir. Tónleikar. Fréttir. Þingfréttir. Veðurfregnir. Erlendar veðurfregnir. Þýzka, 2. flokkur. Veðurfregnir. Enska, 2. flokkur. Klukkusláttur. Erindi: Nýskólastefnan, I. (Sigurður Thorlacius). Fréttir. Útvar pskvar tet tinn. Grammófón; Till Eulen- spiegel, eftir Richard Strauss, og Faust’s Ver- damnis, eftir Berlioz-. 12,15 12.30 16,00 18,55 19,05 19.30 19,35 20,00 20,30 21,00 AJíl með is!enskBtn skipom! *J' Nizza 27. inars. Leikhúsum Frakklands lokaö. Búist er við, að flestimi leik- húsum i Frakklandi verði lok- að á þriðjudag í samúðarskyni við leikhúsin i París, sem krefjast skattaívilnunár. Tokio 27. mars.'i Japan og Þjóðabandalagið. • Japan segir sig að líkindum úr Þjóðabandalaginu, ef þæð kröfur verða ekki teknar til greina, að Mansjúríudeilumál- unum verði lialdið aðskildum frá Shangliaideilunni. Dublin, 26. mars. Frá írlandi. De Valera liefir frestað fram- kvæmd laga um almennar ör=- yggisráðstafanir. Banninu á „irska lýðveldishernum“ (Irish Republiean Army) og öðruitt félögum liefir verið aflétt, og herrétturinn liættir störfum. —- Enn fremur liefir valdssvið lög- reglunnar verið fært i það liorf, sem það áður var. — Út af ræðu Neville Chamberlain’s, hefir De 'Valera sagt: „Ef deilur liefjast á ný milli Breta og Ira og óvild- arliugur vaknar, þá verður írsku þjóðinni á cngan liátt um kent.“ — Mr. Cosgrave, fyrirreimari De Valera, liefir neitað að láta álit sitt í ljós opinberlega.

x

Vísir

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Vísir
https://timarit.is/publication/54

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.