Vísir - 07.05.1932, Page 2

V í S I R
GiFdingaFefni I
Girðingarnet Girðingarstólpar
mjög vel galv. úr járni.
Siéttur vír. Bindivír. Vírk;engir.
Forseti Frakklands
skotinn til bana.
+ -------
Rússneskur maður, Paul Gorguloff, skýtur úr skamm-
byssu á Doumer forseta, í þriggja feta fjarlægð. Þrjú
skotin hæfa. — Tilræðismaðurinn handtekinn, en
Doumer fluttur í sjúkrahús, þar sem hann andaðist í
morgun í dagrenning, eftir miklar þjáningar.
Frakklandsþing kemur saman eftir nokkura daga til að
kjósa eftirmann Doumers.
París (i. niai.
United Prcss. - FB.
Doumer forseta var sýnt
banatilræði af rússneskum
manni, Paul Gorguloff, sem
menn æ.tla að só bilaður á geðs-
munum. Skaut hann þremur
skammbyssuskotum á forset-
ann, sem er svo mikið særður,
að menn efasl um, að hann lifi
þetta af. Gorguloff var þegar
handtekinn, en Doumer var
ekið á Beaujon-sjúkrahúsið,
þar sem tilraun verður gerð til
þess að ná skammhyssukúlun-
um. - - Gorguloff skaut einnig
á forstjóra lögreglunnar í Par-
ís og Claude Farrere, forseta
rithöfundasambandsins. Særð-
ust þeir báðir á liandlegg.
Gorguloff hæfði Doumer i
hálsinn, öxlina og kviðinn. Stóð
hann aðeins i þriggja feta fjar-
lægð, er liann skaul á hann úr
skammbyssunni. Doumer for-
seti var viðstaddur hátíðahöld,
sem fram fóru í tilefni þess,
að „bókavikan“, svo kallaða,
hófst, er Iionum var sýnt bana-
tilræðið. Aðalbækistöð „bóka-
vikunnar“ cr í húsi Solomon
Rotscliild’s, og þar var íorset-
anuxn sýnt banatilræðið fyrir
utan. — Múgurinn reyndi að
drejxa tilræðismanninn.
Síðai-: Doumer, sem liafði
mist meðvitund, raknaði við kl.
ó, en virtist ekkert ínuna, sem
gerst iiafði. Var honum sagt,
að hann liefði meiðst í bifreið-
arslysi.
Enn síðar: Lælcnarir hafa
náð kúlunni úr hálsi Doumer
og lelja ekki vonlaust, að hann
lifi J)etla af.
Kl. 18,31 (Lundúnatími): ()]>-
inber tilkynning lxcfir verið
gefin út um líðan Ðoumers, og
er Jiún undirskrifuð af sjö
Símskeyti
Memel, (5. mai.
Unitcd Press. FB.
Kosningamar í Memel.
Samkvæmt opinherri til-
kvnningu hefir þýski flokkur-
inn fengið 18,371 alkvæði, J)ýski
bændaflokkurinn 22,029, jafn-
aðarmenn 5,785, konmxúnistar
5,481, sparnaðarflokkurinn
7,123, Lithauenflokkux-inn
4,819. Talið er líklegt að
kosningaúrslitin leiði til Jxess,
að 'Merky segi af sér.
læknum. Samkvæmt lienni eru
horfurnar mjög alvarlegar.
Kl. 20,40 (frá Berlín): Fregn-
in um tilraunina til að ráða
Doumer forseta af dögum, hef-
ir vakið fádæma athygli um alt
Þýskaland og mælist afar illa
fyrir. Þýska stjórnin úndirbýr
samúðarskeyti til frakkncsku
stjórnai’innar.
Kl. 20,40 (frá París) : Horf-
urnar hafa enn vcrsnað, vegna
mikils blóðmissis. Kl. 7,15 tókst
að stöðva blæðinguna, en hálf-
tíma siðar misti Doumcr mik-
ið blóð áný.
Paris 7. niai.
United Press. FB.
Doumer forseti lóst kl. 4,45
i morgun, í dagrenningu, i
einföldu járnriuni i Beajoun-
sjúkrahúsi. Seinasta klukku-
tímann kvaldist liann afskap-
lega. Stundi hann án afláts,
vegna kvalanna, og varð að
gefa lionum morfin-sprautur.
Stöðugur blóðmissir var dauða-
orsökin. Doumer dó, án Jxess
að geta sagt nokkur orð að
skilnaði. Hann fékk meðvitund
tvisvar, eftir að hann var skot-
inn, og hólt meðvitund i fjórar
mínútur alls. Hann lósl J)rettán
stundum eftir að Iionum var
sýnt tilræðið. Líkið hefir
verið flutt í bifreið lil Elysée,
þar sem Madame Doumer beið.
Hafði hún beðið í sjúlcrahús-
inu áður, ásamt dælrum sín-
um. — Útförin fer fram á mið-
vikudag'. Samkvæmt stjórn-
arskránni, verður þjóðjxingið
að koma sainan innan átta
daga, í Versailles, til að kjósa
nýjan forseta. Sennilega verð-
ur forseti öldungadeildai’innar
Albert Lebrun, kjörinn forseti.
— Morðkæra verður lögð fram
á hendur Gorguloff í dag.
(í Mernel og héruðunum, sem
teljasl til borgarinnar, eru
145,000 íbúar. Memel er hafnar-
borg við baltiska flóann, milli
Lithaugalands og Austur-
Prússlands.
Þ. 1(5. febr. 1923 var borgin
og héruð Jxau, sem til liennar
teljast, sett undir yfirstjórn Lit-
haugalands, cn viss skilyrði
voru sett um nolkun liafnarinn-
ar, vegna Pólverja, sem var
leyft að nota höfnina. Þótt
Memel sé undir yfirráðum Lit-
haugalands, hefir Memel sitt
eigið Jxing og sjálfstjórn í fjár-
hagsmálum o. s. fr\’., sam-
kvæmt samningi, sem undir-
skrifaður er af stórveldunum).
Washington, 6. maí.
Unitcd Prcss. - FB.
Frá Bandaríkjunum.
Hoover forseti hcfir sent
J)jóðJ)inginu boðskap, ])ess efn-
is, að brýn nauðsvn krefji, að
hraðað sé afgreiðslu frumvarpa
sem fram liafa verið borin til
J)ess að jafna tekjuhallann á
ríkisbúskapnum. Fer forsetinn
liörðum orðum um framkomu
sumra Jxingmanna i Jæssum
máluni og segir m. a., að hætt
sé við, að ]>aú muni vekja ótta
og ókyrð meðal þjóðorinnai’, ef
J)essi mál verði eigi farsællega
til lykta leidd fljótlega, en af
Jxessu geti einnig leitt, að lög
sem áður voru samin til að
ráða hót á vandræðunum, komi
ekki að notum.
Vinarborg, (5. maí.
United.Press. - FB.
Stjórnin í Austurríki beiðist
lausnar.
Rikisstjómin i Austurríki
hefir beðist lausnar.
Síðar: Oi’sakir lausnarbeiðn-
innar'ei’u þær, að Heimwehr-
xnenn néituðu að halda áfram
samvinnu við samsteypustjói’n-
ina, nema Jxeir fengi mann í
stjói’nina. Alþýski flokkurinn
og jafnaðarmenn hafa einnig
haft i hótunum að fella stjóm-
ina, nema hún féllist á að nýjar
kosningar færi fram.
London, 6. maí.
United Press. - FB.
Veikindi MacDonalds.
Uppskurður á hægra auga
MacDonalds var gerður í gær
og hepnaðist vel.
Moskwa, (5. mai.
Unitcd Press. - FB.
Frá Rússlandi.
Samningur lxefir verið gerður
milli Rússlands og Eistlands,
Jxess efnis, að hvort rikið um sig
heitir ])ví, að ráðast ekki á hitt.
Frá Alþingi
í gær.
-—o—
Efri deild.
Þi’jú mál voru J)ar á dagskrá:
1. Frv. til 1. urn breyt. á 1. nr.
58 1931, um einkasölu á tóbaki
og frv. til 1. um breyl. á 1. nr.
60, 14. júní 1929, um varnir
gegn berklaveiki, var báðum
vísað til 3. umr. og nefnda.
Fjárlögin voru J)riðja málið
á dagskránni. Slóðu umræður
mestan hluta dags og fram á
kveld.
Neðri deild.
Nd. samj). og sendi Ed:
1. Frv. til 1. um breyt. á 1.
urn veitingasölu, gistihúsahald
o. fl.
2. Frv. til fjáraukalaga fyrir
árið 1931.
3. Frv. til I. um greiðslu and-
vii’ðis millisíldar úr búi Síldar-
einkasölu íslands.
4. Frv. til 1. um viðauka við
1., um skipun barnakennara og
laun þeirra.
Frv. til 1. um breyt. á 1. um
varnir gegn kynsjúkdómum af-
greiddi deildin, seni lög frá Al-
þingi.
TiH. til þál. um skipun milli-
þinganefndar til þess að íhuga
og koma fram með tillögur um
mál iðju og iðnaðar var vísað
til sameinaðs Jdngs.
Samj). var og vísað til 3.
umr.:
1. Frv. til 1. um breyt. á 1.
um sjúkrasamlög.
. 2. Frv. til 1. um framlenging
á gildi 1., um skattgreiðslu h.f.
Eimskipafélags Islands.
Nokkurar umr. urðu um frv.
til 1. um breyt. á 1. nr. 37, 8.
sept. 1931, urn heimild fyrir
ríkisstjórnina til ýmsia í’áðstaf-
ana vegna útflutning-s á nýjum
fiski, en atkvæðagreiðslu um
málið var frestað.
Stjórnarskrárfrumvarpið var
til 2. umr. i deildiuni. Nefndin
er þríklofin i máhnu.
Sjálfstæðismenn leggja til að
frv. verði samj). óbreytt, Héðinn
ber fram sömu tillögurnar, sem
Jón Baldvinsson bar fram í Ed.
(landið alt eitl kjördæmi) og
framsóknarmenn i nefndinni
bera fram sömn breytingartil-
lögurnar, sem Jxcir báru fram
í Ed.
Umr. um málið urðu eigi
langai’, og fór svo við atkvæða-
greiðsluna, að breytingartillög-
ur framsóknarmanna voru
samj). með 14 atkv. gegn 12.
Af framsóknarinömnun
greiddu atkvæði gegn tillög-
unum Lárus í Klaustri og Hall-
dór Stefánsson.
Fjármála - ðstjðrnin.
Það er almennt viðurkent
um heim allan, að einhver
æðsta skylda hverrar ríkis-
stjórnar sé að ástunda gælni
í fjármálum, og hvarvetna eru
gerðar strangar kröfur í })á átt.
Það.er lalin sjálfsgöð skylda,
að stilla sem xnesl i hóf öllum
J)eim útgjöldum, sem eigi er
hægt að fastákveða í fjárlög-
um, og vitanlega teljá rílcis-
stjórnir sér hvarvetna skylt, að
fara að fjárlögum, sem öðrum
lögum. Loks er Jxað talin aug-
ljós skylda, að ríkisstjórnir á-
stundi forsjálni i fjármálum.
Samviskusamar ríkisstjórnir
telja sér ekki hcimilt að eyða
fé án fjárlagaheimildar, ef á-
ætlaðar ríkistekjur verða meiri
en búist var við eða fjárlög
gei’ðu ráð fyrii’. Aítli J)að að
vera öllum kunnugt, að með
öðrum þjóðunx er ]>að talin
ærin fráfai’arsök, ef ríkisstjórn
bregst trausti manna i J)essum
efnum. Óþarft ætti að vera, að
minna á ,hve freklega sú stjórn,
sem nú fer með völdin í J)essu
landi, hefir brotiS af sér i Jxess-
um efnum. Máltækið.segir, að
eigi tjái að sakast um orðinn
hlut, en hinu má heldur ekki
gleyma, að til þess eru vílin, að
varast þau. Vonandi verða viti
Framsóknar-stjói’narinnar til
varnaðar í fraxutíðinni, J)vi
sannai’lega væri J)jóð vor illa
fai’in, ef framliald yrði á slíku.
En J)ótt eigi sé liæg't um að
bæta alt Jxað, sem miður hefir
farið á stjórnarárum Fram-
sóknai’, J)á verður að lialda á-
fram að brýna fyrir J)jóðinni,
hver nauðsyn er á ])ví, að aðr-
ir og hæfai’i menn verði látnir
taka við völdunum. Væntan-
lega fær þjóðin innan langs
tíma tækifæri til að J)akka
Fr amsók narstj ó r n inni f yrir
fjái’inálastjórnina sem verl er.
Engum getum skal að því leilt,
hver úrslit verða, ef gengið
verður til kosninga á ný, J)ví
eins og kunnugt er, er kosn-
ingafyrirkomulagið þannig liér
á landi, að meiri liluti kjós-
andanna á það yfir höfði sér,
að minni hlutinn geli áfram
Þorlákur V. Bjarnar,
bóndi að Rauðará, andaðist í
gær eftir langvinnan sjúkleik.
Hans verður síðar minst hér i
blaðinu.
lxaft meiri hluta á þingi, og
skipað stjórn. En J>að er aug-
ljóst mál, að Framsóknar-
stjórnin hefir brotið svo mikið
af sér í fjármálameðfcrð sinni,
að þjóðinni ber að kveða upp
yfir lienni pólitískan daúða-
dóm í næstu kosningum.
Heimilisiðoaðnr.
Eg gal Jiess á dögunum, í
greinarkorni, sem eg' skrifaði
um íslensku vikuna, að J)að
mætti ekki búast við mikluiú
afrekum sjáanlcgum í sýning-
um búðarglugganna frá íslenska
heimilisiðnaðinum, ullariðnað-
inuni. Til J)ess væri of lítill fyr-
irvari.
Það er þó verl að geta þess,
að J)arna komu fram nokkrai’
vörur, sem áreiðanlega eru þess
virði, að þeim sé gaumur gef-
inn.
Jurtalitaða bandið frá Matt-
hildi Halldórsdóitur i Garði í
Aðaldal, sem sýnt var i glugg-
um Brauns verslunar, vakti al-
menna aðdáun Jxíirra, sem
framhjá gengu. Það eru fjöl-
breytt htbrigði á J)essu bandi:
gulir, grænleitir og brúnir litir.
Mattliildur liúsfreyja er enginn
viðvaningur í jurtalitim. Hún
hafði band bæði á héraðssýn-
ingunni á Laugum i Þingeyjar-
sýslu og á Landssýninguni 1930.
Iiún hefir litað band fyrir hús-
mæðraskólana og hvervetna
lilotið mikið lof, enda fengu
færri en vildu það band, sem
hún- sendi suður nú til íslensku
vikunnar.
Matthildur skýrir svo frá, að
])ctla band sé lilað úr })u?kuð-
um jurtum, sem sáfnað var í
sumar sem leið. Gráu litimir
eru úr sortulyngi, blágrænu lit-
irnir úr puntfaxi, gulgrænn og
móbrúnn úr béitilyngi, gidt úr
gulvíðilaufi og grænt úr birki-
laufi. „Því miður liafði eg ekki
til J)urkaðan smára eða þurk-
aða muru, en þeir litir eru ein-
hvei’jir minir fallegustu litir,“
skrifar liún.
Það eru án efa margir fleiri,
en Matlhildur í Garði, sem geta
htað úr íslenskum jurtum.
Jurtalitað band ætti að verða
ein af okkar framleiðsluvörum.
Það sýnch sig á Jiví, scm unu-
ið var úr bandinu frá Garði,
hve fallega hluti má gera úr
])vi. Það var þarna sessa, kross-
saumuð af frú Guðrúnu Pét-
ursdóttur, íormanni Heimilis-
iðnaðarfélags íslands. Sessan
var saumuð eftir gainalh augn-
saumssessu á Þjóðminjasafn-
inu. Fór íslenska bandið ljóm-
andi vel i Jiessum gamla ís-
lenslca uppdrætti. Frú Anna Ás-
mundsdóttir hafði helclað kven-
húfur úr bandinu og heklað á
slipsisenda úr því líka. Fór
hvorttveggja ágætlcga vel. Þess-
ar tvær Jijóðræknu smekkkon-
ur hafa með þessu sýnt, að
mæíavel má nota íslenska band-
ið, bæði lil ldæðnaðar og liíbýla-
skreytingar.
Það verður reynt að fá svo