Vísir - 01.09.1932, Blaðsíða 2

y i s i r
ÞAKJÁRN,
ÞAKPAPPI,
ÞAKSAUMUR,
RÚÐUGLER.
Símskeytf
Ástand og hopfur
í Þýskalandi.
Paris, 31. ágúst.
United Press. - FB.
Opinberlega tilkynt, að þýska
ríkisstjórnin hafi tilkynt frakk-
nesku ríkisstjórninni, að Þýska-
iaml fari fram á hernaðarlegt
jafnrétti.
Berlín, 31. ágúst.
United Press. - FB.
von Papen kanslari, von
Gayl og von Schleicher, eru
komnir frá Neudeck, þar sein
þeir sátu á ráðstefnu við Hind-
enburg rikisforseta. Veitti hann
von Papen heimild til þcss að
rjúfa ríkisþingið, ef liann teldi
þcssr þörf.
Washington, 1. sept.
United Press. - FB.
Scndiherra Bandaríkjanna i
Bcrlín liefir sent verslunarráðu-
neytinu loftskeyti þess efnis, að
i ráði sé að auka að miklum
mun innflulningstolla á vörum
þeim, sem Bandarikjamenn
selja til Þýskalands. Mun vera
ráðgert að hefjast handa í
Þýskalandi um allsherjar tak-
rnörkun á innflutningi.
Sidney, 31. ágúst.
United Press. - FB.
Mollison fer sjóveg heim.
Fyrir þrábeiðni konu sinnar
hefir Mollison horfið frá ])ví
áformi að fljúga lieim til Brel-
lands frá Canada. Lcggur hann
af stað heimleiðis á skipinu
Empress of Britain, sem sam-
kvæmt áætlun á að fara frá
Quebec þ. 3. sept.
(Mollison gekk fyrir nokkuru
að eiga flugkonuna Amy Jolin-
son, sem talin er frægasta flug-
kona Bretlands).
Stokkhólmi, 31. ágúst. — FB.
United Press. - FB.
Forvaxtalækkun í Noregi
og Svíþjóð.
Forvextir liafa verið lækkað-
ir um Y2% í 3ya% frá og með
fimtudegi að telja.
Osló, 31. ágúst.
United Press. - FB.
Forvextir hafa verið lækkað-
ir um %% i 4% frá og með
fimtudegi að telja.
New York, 31. ágúst.
United Press. - FB.
Sólmyrkvinn.
Þótt himinn væri ekki skýjalaus
sást sólmyrkvinn frá New York
og umliverfi. Umferð teptist
víða í borginni, vegna þess að
menn staðnæmdust i hundraða-
tali, íil þess að horfa á sól-
mvrkvann. Fjöldi manna hafði
og beðið sóhnyrkvastundarinn-
ar á þökum skýjakljúfanna.
Utan af landi.
—o---
ísafirði, 31. ágúst. -— FB.
Ivnattspyrnumóti 3. aldurs-
flokks lauk 27. ágúsl. Vestri
vann með 4 stigum. 1. flokks
mótinu lauk 28. ágúst. Vestri
vann það einnig með 4 stigum
og hefir þannig unnið i öllum
aldursflokkum í sumar. Þátt-
takendur í mótum þessum voru
Vestri, Hörður og Stefnir, Suð-
ureyri.
Á Suðureyri hefir verið knatt-
spyrnunámskeið að undan-
förnu. Kennari: Axel Andrés-
,son. Voru 42 þátttakendur, en 3
tóku dómarapróf. í lok nám-
skeiðsins var kennaranum liald-
ið samsæti. Töluðu þar form.
Stefnis, Sturla Jónsson, Friðrik
Hjartar skólastjóri, og Friðbert
Friðbertsson kennari.
Sundmót var haldið hér síð-
asíliðinn sunnudag. 50 m. hrað-
sund með frjálsri aðferð vann
Jónas Magnússon úr Vestra.
Fyrstu verðlaun i fegurðar-
sundi hlaut Haukur Helgason
úr Vcstra, en 2. verðlaun Leó
Leósson úr Herði, og 3. verðl.
Sig. Jónsson, úr ísfirðingi.
ísafirði, 31. ágúst. - FB.
Flokkur knattspyrnumanna
úr félaginu Vestra fór á Gull-
fossi i dag áleiðis til Akureyrar
og ætlar að keppa við félögin
þar og ef til vill Siglufjarðarfé-
lögin líka. Fararstjóri er Gunn-
ar Andrew.
Safnaðarfundur var haldinn í
kirkjunni og var sóknarnefnd
falið að fá útmælt og afhent
land undir nýjan kirkjugarð á
Tunguskeiði og láta gera upp-
drátt að garðinum. Fundurinn
lýsti sig eindregið mótfalhnn
fækkun prestakalla í prófasta-
dæmi Norður-ísafjarðarsýslu
og landinu yfirleitt.
Kolaiðnaðnrinn hreski.
—o—
Breskir kolanámueigendur
liafa fleiri menn í vinnu en
nokkurir atvinnurekendur aðrir
í landinu. Að eins ein atvinnu-
grein hefir fleiri vinnandi hend-
ur en kolaiðnaðurinn, ]>. e.
landbúnaðurinn. í júnímánuði
snemma á yfirstandandi sumri
var hraðað frumvarpi gegnum
þingið, til þess að leysa kola-
námueigendur frá þeirri skyldu
að koma á 7 klst. vinnudegi frá
og með byrjun júlímánaðar, án
launalækkunar. Núverandi
vinnutími, 7j/2 klst. á dag, helst
óákveðinn tíma.
Iíolanámugröftur er nú rek-
inn yfirleitt í Bretlandi með ör-
litlum hagnaði, en rétt áður en
Bretar hurfu frá gullinnlausn í
september 1931, var talið, að
kolanámueigendur biði tjón
scm næmi 2 pence á hverri smá-
lesi sem grafin væri úr jörð.
En á seinasla fjórðungi ársins
1931 liögnuðust kolanámueig-
endur um 7 pence á smálest, en
giskað er á, að á fyrsta fjórð-
ungi yfirstandanda árs hafi þeir
hagnast um 6 pence á smálest.
Hagnaðinn má rekja til bættra
framleiðsluaðferða.
En kolaiðnaðurinn stendur
langt frá þvi styrkum fótum.
Framleiðsla jókst og útflutn-
ingur kola einnig fyrstu mán-
uðina frá þeim degi talið, er
Bretar hurfu frá gullinnlausn,
en framleiðslan fer aftur mink-
andi og kolaútflutningiir einn-
ig. í lok maímánaðar voru
færri menn starfandi í kola-
námunum en nokkuru sinni
á árinu 1931 og 40,000 færri en
i sama mánuði í fvrra.
*• l
Útflutningar, sem velgengni
Durhanmámanna og námanna
i Wales er undir komin, komust
upp í 11,121,000 smál. á síðasta
fjórðungi ársins 1931, en mink-
uðu aftur á fyrsta fjórðungi yf-
irstandanda árs (9,472,000
smál.), en framleiðslan á þess-
um ársfjórðungi var einnig
miljón smál. undir framleiðsl-
unni á sama fjórðungi 1931.
Aukning kolaútflutningsins i
október, nóvember og desem-
ber 1931 orsakaðisl af því, að
breslt kol urðu ódýrari en þau,
sem framleidd voru í þcim
löndum, sem ekki hurfu frá
gullinnlausn. En nú hafa önnur
lönd ýmist einnig horfið frá
gullinnlausn um stundarsakir
eða lagt liömlur á innflutning
breskra kola og er því alt að
verða kolanámueigendum erfið-
ara aftur, og horfurnar um
framtíð kolaiðnaðarins geta,
eins og nú liorfir, alls ekki
talist góðar.
Ferðaféiag íslands.
Árbók 1932.
—o—
Aðalfundur félagsins var
haldinn síðasta dag febrúar-
mánaðar.
Starf félagsins (1931) hafði
verið með svipuðum hætli og
undanfarin ár.
Á fyrsta stjórnarfundi (eftir
aðalfund) var samþykt að
stofna deildir utan Reykjavík-
ur, sem störfuðu á sjálfstæðum
grundvelli innan félagsins. Var
Guðpi. Einarssvni listamanni
falið áð rannsaka málið og bera
fram tillögur að rannsókn lok-
inni. Hafði hann gert ráð fyrir,
að fara víða um land sumarið
1931, en sérstakar ástæður lágu
til þess, að hann hvarf frá
þeirri ætlan sinni og gat því
ekki gert neinar tillögur um
málið. En stjórn félagsins telur
málið mikilvægt og mun ilniga
það nánara.
Á þessu ári (þ. e. 1931) starf-
aði félagið öllu meira að smá-
ferðalögum, en verið hafði að
undanförnu. Voru alls farnar
fimm skemtiferðir.
Fyrsta ferðin var 17. mai. Þá
var börnum úr efstu bekkjum
barnaskólans boðið til skemti-
farar að Kolviðarlióh. Þaðan
var gengið á Hengil og skemtu
börnin sér hið besta.
Aðrar'ferðir voru þessar: 24.
maí i Hvalfjörð á e.s. Suður-
landi. 7. júní var farið að Skál-
holti, hinum sögufræga stað.
28. júní var gengið á Skjald-
breið og 5. júlí var farið til
Þingvalla og Laugarvatns.
Þátttaka í skemtiferðum
þessum var allgóð og slógust
margir utanfélagsmenn með í
förina, og gengu ýmsir þeirra i
félagið síðar. Helgi Jónasson

1 Ný BAR-LOCK
S8 ritvél til sölu.
Þörðnr Sreiasson & Go.

frá Brennu var fararstjóri í
ferðum þessum, flestum eða
ölluin.
Tala félagsmanna liafði ver-
ið í ársbyrjun 649, en 110 gerð-
ust félagsmenn á árinu. —7V1I-
margir höfðu verið strikaðir út
sakir vanskila. — Ágóði fé-
lagsins af starfseminni þetla ár
varð 1276 kr., en í sjóði liafði
verið um 300 kr. Af fjárliæð
þessari gekk i „Sæluhúsasjóð“
allmikil fúlga, kr. 1308,80. —
Sjóður i árslok kr. 268,31. —-
Geir G. Zoéga vegamálastjóri
flutti á aðalfundi erindi um
Daníel Bruun. Gat liann þess,
meðal annars, „að starf. hans
hér á landi Iiefði orðið braut-
ruðningarstarf fyrir Ferðafé-
lagið. Bækur hans um ferða-
mannaleiðir á Islandi væri enn
bestu ferðamannaleiðarvísar,
sem völ er á. Ennfremur gat
liann þess, að Bruun liefði gefið
félaginu rétt til eftirprentunar
og afnota af bókum sínum og
landabréfi.“ Loks sagði liann í
fám orðum sögu ferðalaga D.
Bruuns hér á landi. Mintust
fundarmenn liins látna lieið-
ursfélaga með þvi að standa
upp og þökkuðu ræðumanni
erindið með lófataki.
Stjórn félagsins var öll end-
urkósin. Björn Ólafsson stór-
kaupmaður er forseti, en Gunn-
laugur læknir Einarsson vara-
forseti. Tryggvi Magnússon,
verslunarstjóri, er. gjaldkeri
félagsins.
Arbókin er prýdd fjölmörg-
um fögrum og glæsilegum
myndum, svo sem venja er íil
um það rit. Helgi Hjörvar kenn-
ari ritar langa grein um Snæ-
fellsnes og fylgja margar
myndir. Mun liann kunnugur
um Jiessar slóðir og er grein
hans öll hin fróðlegasta og
víða skemtileg. Er hún höfuð-
ritgerðin i Árbókinni að þessu
sinni, en auk liennar eru
smærri ritgerðir.
Ólafur próf. Lárusson ritar
grein um „Þrjá sögustaði i
Þórsnesi“, en staðirnir eru
þcssir: Haugsnes, Þingvellir og
Helgafelí. Er grein prófessors-
ins hin fróðlegasta, sem vænta
mátti, en ekki mundi saka, að
menn kynti sér „Evrbyggju“
og „Landnámu“ samlímis eða
áður en hún er lesin, enda bend-
ir höf. beinlínis til þess, að því
er tekur til ‘Þórólfs mostrar-
'Skeggs.
Jón Eyþórsson veðurfræðing-
ur á þarna smágrein, er hann
nefnir „Af Snæfellsjökli“, og
Guðm. G. Bárðarson prófessor
aðra um „Jarðmyndanir á Snæ-
fellsnesi". Er sú grein harla
fróðleg, svo sem að líkum læt-
ur.
Forseti félagsins, Björn Ól-
afsson, ritar greinarkorn um
„Fcrðafélag Íslands og hugsjón
þess“. Ræðir hann þar um það
höfuð-ætlunarverk félagsins, að
kenna íslendingum að þekkja
land silt, liygðir ]icss og óbygð-
ir. En til þess að hægt sé að
ryðja vegi i óbygðum og gera
öræfin umferðarhæf, þurfa
styrktarmenn félagsins og vinir
að verða margir og örlátir.
Iívartar höf. nokkuð uudan
hinu íslenska tómlæti, sem gcrt
liafi vart við sig í félaginu. —
Menn fyllist áliuga um stund,
en er frá liði dofni yfir öllu
saman. — Loks eru nokkur orð
um „lieilaga jörð“ og eru menn
þar livattir til þess, að vanlielga
ekki landið með sóðalegri um-
gengni, hirðulej'si og skemdar-
verkum.
„Ferðafélag Islands“ er
merkilegur félagsskapur, sem
mörgu þarflegu mun til vegar
snúa, er fram líða stundir.
Árbókin er prýðilega úr garði
ger að öllum ytra frágangi. Hún
flytur árlega mikinn fjölda
glæsilegra mynda og fróðlegar
ritgerðir.
Aftan við lesmálið er upp-
dráttur (af Snæfellsnesi), er
gert hefir Jón Viðis.
Veðrið í morgun.
Hiti i Reykjavík 8 stig, Isa-
firði 8, Akureyri 11, Seyðisfirðt
11, Vestmannaeyjum 8, Stykkis-
hólmi 8, Blönduósi 9, Raufar-
höfn 9, Hólum í Hornafirði 9,
Grindavík 9, Færeyjum 11, Ju-
lianeliaab 7, Jan Mayen 6, Hjalt-
landi 14, Tynemouth 14 stig. —
Skeyti vantar frá Angmagsalik.
Meslur liiti hér i gær 12 stig,
minstur 7 stig. Úrkoma 7.6 mm.
Sólskin 3.1 st. —- Yfirlit: Lægi-
armiðjan er nú yfir Vestfjör#-
um og þokast norðvestur eftir.
Önnur lægð milli íslands og
Skotlands á norðausturleið. —-
Ilorfur: Suðvesturland, Faxa-
flói: Suðvestan átt, stundum
allhvass. Skúrir. Breiðafjörður:
Suðvestan kaldi. Skúrir. Vest-
firðir: Brevtileg átt. Hvass norS-
austan átt úti fyrir. Rigniag
öðru liverju. Norðurland, nor#-
austurland: Sunnan og suðaust-
an kaldi. Úrkonmlaust aS
mcstu. Austfirðir, suðaustw-
land: Breytileg átt. Skúrir.
Nýi kirkjugarðurinn í Fossvogi
verður vigður á morgun, uat
leið og þar verða jarðsungin Iflc
tveggja manna, Gunnars Ilnt-
rikssonar vefara og Ólafs Þor-
kelssonar, drengsins, sem ný-
lega lést af völdum bifreiðar-
slyss lyrir utan bæinn. — Ai
þessu sinni er gert ráð fyrir, a®
þeir, sem viðstaddir verði
kirkjuathöfnina fari suður í
garð i tilefni vígslunnar, em
gcrl er ráð fyrir, að framvegis
leggisl kirkjugarðsgöngur nið-
úr frá Idrkjunum, en séð verði
við útfarir fvrir bifreiðarfari í
kirkjugarðinn handa presfci,
líkmönnum og nánustu skylM-
mennum hinna látnu.
E.s. Dettifoss
fór héðan í gærkveldi áleiðis
lil útlanda. Á meðal farþega.
voru: Kristín Bemhöft, Jakob-
ína Magnúsdóttir, Guðriður
Gunnsteinsdóttir, Helgi Þórar-
insson, Ásg. Sigurðsson skipstj.,
Gústav Pálsson, Úlfar Þórðar-
son, Jón Jónasson, en lil Vest-