Vísir - 04.11.1932, Qupperneq 3

y i s i r
Morgtmn
íífsíns
i vöndtiðu bandí,
er besta gjöfín,
sem þér getíð gef-
ið víntim yðar.
að tcknir væri jjeningar af þeim,
sem ekkert eiga, mér og mín-
um líkum, til framfæris hinum,
scm betur eru stæðir og eiga
cf til vill, stöku maður, fé á
vöxtum.
Verkamaður.
Franklin D. Roosevelt.
’Þegar þessar línur eru skril'-
:aðar, þ. 2. nóv., em horfurnar
aun úrslit forsetakosninganna í
Bandaríkjunum alment taldar
þær vestan hafs, að Franklin D.
Roosevelt beri sigur úr býtum,
en hann er forsetaefni demo-
krata. Fréttaslofan Iiefir sent
blöðunum til birtingar allmörg
skeyti frá United Press, um for-
J'orset akosningarna r og þykir
ekki ástæða til að bæta þar við,
en nokkrum orðum skal hér
farið um Jxmn mann, sem lík-
Jlegast er talið, að verði forseti
Bandaríkjanna frá því í mars-
.mánaðarbyrjun á næsta ári.
Franklin Delano Roosevelt
er fæddur þann 30. jan. 1882.
jForeldrar hans, James og Sara
jDelano Roosevelt, bjuggu þá
búi sínu á 1000 ekra jörð, í
Dutchess-héraði í New York-ríki
ofanverðu, eigi langt frá Hutl-
son-ánni. Og þar er enn heim-
ili Roosevelts, })ótt liann að
að vísu hafi dvalið langvistum
ii Alhany, höfuðborg New Y’ork-
ríkis og víðar, vegna embættis-
starfa sinna. Franklin Roosevelt
•er af söihu ætt og Thcodorc
Roosevelt, sem var einn af fræg-
ustu forsetum Bandaríkjanna,
en af annari grein ættarinnar.
Tiótt Franklin Roosevelt væri
alinn upp í sveitarhéraði, bai’
snemma á þvi, að hugur hans
hneigðist að sjó- og sjómensku.
Og jjegar á æskuárum safnaði
bann öllum skipamyndum, sem
:hann gat náð i, m. a. gömlum
teikningum af skipum og bát-
um, sem landnemar New York-
ríkis notuðu á Hudson-ánni. En
þeir voru margir liollenskir, og
Rooscvelt ættin er, eins og nafn-
ið bendir til, frá Hollandi kom-
itn. —
Þangað til Franklin var 11
ára hlaut hann heimamentun,
«n j>á var hann sendur i undir-
búningsskóla i Grotoú, Massa-
chusetts. Varð hann að ræða
jþetta alloft við föður sinn, sem
i fyrstu liikaði við að láta þetta
eftir honum, því að sjómensku-
þrá lians lá til grundvallar fyr-
ir þessari ósk, og að lokum lét
faðir hans að lienni. í Groton-
skólanum var Franklin mjög
vinsæll og tók mikinn þátt í
iþróttalífi, eins og tiðkast við
ameriska slcóla. M. a. stundaði
liann mikið róður. í þessuin
ákóla var Franklin fimm ár við
nám og útskrifaðist með góðum
vitnisburði. Að svo búnu hóf
hann nám í Ifarvard-háskólan-
«m og á námsárum sínum þar
var hann oft á sumrum í New
Branswick og lagði þar stund á
:að æfa sig i sjómensku. Eina
ferð fór hann til .Þýskalands á
þcssuin árum. Námi sínu í Har-
vard-háskóla lauk Roosevélt á
þremur áram, en samskonar
námi og hann stundaði þar,
ljúka inenn vanalega á fjórum
árum. Lagði hann þó mikla
stund á íþróttir l>essi ár, sem
fyrrum. Framhaldsnám stund-
aði Roosevelt við Columbia-
lögfræðiskólann og tók ágætis-
próf. Franklin tólc sér nú fyrir
konu Önnu Eleanor, dóttur Elli-
ott’s Roosevelt’s, en hann var
yngsti bróðir Theodore Roose-
velt’s Bandaríkjaforseta. Þau
voru gefin saman i mars-mán-
uði 1905. Forselinn sjálfur,
„Ted frændi“, kom og var svara-
maðu% brúðarinnar. Árin 1905
—1910 stundaði Roosevelt lög-
fræðistörf og dvaldi ýmist i
New York-borg eða á lieimili
sinu í Hudsonfljóls-dalmun,
„Hyde Park“.
Nú atvikaðist þannig haustið
1910, að ýmsir menn i New
York-ríki, sem riðnir voru við
opinber störf, flæklusl inn i
hneykslismál, sem of langt og
í rauninni er hér óþarft að
skýra frá, en þau leiddu lil þess,
að demokratar í Columbia, Put-
nam- og Dutcþess-héruðunum,
áttu ekki völ á neinum manni,
sem l>cim líkaði, til þess að
bjóða fram í kosningum, seni
fram áttu að fara, til rikisþings-
ins. Menn vildu fá flekklausan
frambjóðanda og þá var stung-
ið upp á Franklin Roosevelt.
Hann væri áhugasamur og efni-
legur lögfræðingur, sem ekki
vildi vamm sitt vita. Yarð það
úr, að liann gaf kost á sér, og
var kosinn á þing. Og hann lét
til sín taka undir eins og hann
var kominn á þing. Gcrðist
hann höfuð-talsmaður þeirra, er
börðust á þingi gegn aðalmönn-
ym Tammany-klíkunnar, og
um tveggja mánaða skeið átti
F. D. R. í höggi við höfuðmann
Tammany-klikunnar, Cliarles
F. Murphy, sem kallaður var
Tammany-tigrisdýrið, en Frank-
lin Roosevelt bar sigur úr být-
um og varð frægur fyrir. Deil-
an var um það, hvaða mann
skyldi velja í sæti C. Depew,
þingmanns í öldungadeild þjóð-
þings Bandaríkjanna. Tamm-
any-klíkau í New York hefir
löngum haft mikil stjómmála-
álirif í New Y’ork og liefir ekki
liaft gott orð á sér og varð Roo-
sevelt mjög kunnur, fvrir að
berjast svo vasklega gegn liöf-
uðmanni hennar, sem var þvi
vanur, að kúga alla til hlýðni
við sig. — Á fulltrúaþingi de-
mókrata í Baltimore barðist
Roosevelt á móti Woodrow Wil-
son, sem var útnefndúr forseta-
efni demókrata, En þarna kynt-
ist Roosevelt Josephus DaniéJs,
frægum blaðamanni úr í'lokki
demókrata, og urðu þeir vinir.
Woodrow Wilson var kjörinn
forseti Bandarikjanna og gerði
Joseplius Daniels að flotamála-
ráðherra, en liann kom því til
leiðar, að Roosevelt varð aðstoð-
arflotamálaráðherra.
Þcgar Roosevelt var búinn að
kynna sér flotamálin, lýsti hann
því yfir opinberlega', að flota-
máiin hefði verið lierfilega ván-
rækt, cnda væri flötinn í aum-
legu ásiglcomulagi. Vann hann
að því af kappi, að koma á um-
bótum á flotanum og kom það
sér vel fvrir Bandaríkin, er þau
gerðust þátttakandi í heims-
styrjöldinni og sendi miljónalier
til Evrópu. Á ófriðai'árunum
fór Roosevelt til Frakklands á
tundurspilli. — Á mcðan F. D.
R. var í Washington, fylgdist
hann altaf með í stjómmálum
York-ríkis. Er á leið semna
forseta-tímabil Wilson’s, stakk
hann upp á Alfred Smith fyrir
ríkisstjóra í New York, en leið-
togar dcmóki'ata í New York
vora Smith mótfallnir.
Á ófriðaráranum vann F. D.
R. mikilvæg störf fyrir Banda-
ríkin og kom fram fyrir þein-a
hönd við samningagerðir milli
Bandaríkjanna og Bandamanna
um flotamálin. — Þegar Hard-
ing var kjörinn forseti, að af-
loknu seinna tímabili Wilson’s,
voru l>eir í kjöri af hálfu demó-
krata James M. Cox og F. D.
Roosevelt. í kosningastríðinu
barðist F. D. R. fyrir þátttöku
Bandaríkjanna í Þjóðabanda-
laginu og geklv vel fram. Ferð-
aðist hann um landið þvert og
endilangt og hélt um 800 kosu-
ingan-æður. En mótspyrnan
gegn þvi, að Bandarikin tæki
þátt í störfum Þjóðabandalags-
ins var hörð og Cox og Roose-
velt biðu ósigur. Roosevelt hafði
beðist lausnai’ frá embætti sínu,
lil l>ess að taka þátt í kosninga-
bardaganum.
(Frh.).
Frá Olympfnleiknonm
í Los Angeles.
1500 m. hlaup. (frh.).
Viö skotið þustu allir af staö.
Svíinn Ny var einna fremstur til
að byrja nieS, en á hliö viöjiann,
a ytri hrautunu.ni, geystust keppi-
nautar hans fram, og áöur en
varöi var hann inniluktur í þvög-
unni og sjö menn komnir fram
’.vrir hann og engin leiö opin til
aö smjúga í gegn; hann varö því
aö híöa átekta og láta sér nægja að
fylgjast með. Þetta var á fyrstu
ÍanghliSinni. EráSlega gliSnaSi þó
hópurinn og menn fengu meira
ráSrúm. Ny komst nú aftur út, 0g
hljóp fram i fylkingarbrodd. Þeg-
ar komiS var aS markinu fyrsta
sinn, var Svíinn enn íremstur;
liafSi hann þá hlaujiiö þá 300 m..
sem af voru, á 44 sek. Rétt á eftir
var hlaupiS inn í beygjuna og
myndaSist þá enn þvaga í fylk-
ingarbroddi og lenti Svíinn nú aft-
ur á áttunda ,,sæti“. 400 m. voru
hlaupnir á 60.5 sek. Þá var Love-
lock, Nýja-Sjál., fyrstur. Á þess-
um staö í hlauþinu rákust tveir
lxppinautar saman, Hallowell,
Bandar. og Purje, Finnl., þaö kom
þó ekki aö tjóni og töföust þeir
Iitt viS J^etta. Lovelock hljóp enn
fyrstur. En er hlaupinn var 1 /
hringur (600 m.) hljóp Kanada-
negrinn Edwards — sá hinn sami
og varö 3. á 800 m. •— fram og tók
aS sér forustuna. ITélt hann ágætri
ferð og endaði næstu 400 m. á 64
sek. MeS þessum rykk sínum tókst
negranum aö slita sig í svipinn al-
veg lausan frá keppinautunum og
var góSum 5 metrum á undan
þeim næsta; var sýnilegt, aS hann
ætlaSi aS nota sömu aSferð nú
ems og í 800 m. hlaupinu. En þessi
hörándsdökki hlaupagarpur hefir
orö á sér fyrir annaö fremur en
forsjálni, og hann byrjaSi rykkinn
rdt of snemma. En hraSinn var
ágætur og Edwards fékk aS hafa
forustuna meSan svo var.
Næsta hring allan (3. hringinn)
hafSi Edwards forustuna, og jók
nú enn hraSann. Þann hring hljóp
hann á 62,5 sekundum. Seint í
þeim hring reif Cunningham,
Bandar., sig lausan frá hópntmi og
spretti fram aS Kanadamannin-
um hlupu þeir tveir svo nokkra
stund saman — Edwards á undan
— um 10 mefra á undan aSalhópn-
um. Fremstir i hópnum voru
Lovelock, og Cornes, Engl. HraS-
inn var mikill og það virtist sem
seinlega mundi sækjast fyrir þeim,
aS ná „strokumönnunum“ tveimur
cr fremstir hlupu, einkanlega,
vegna þess, aö rétt á eftir tók
Cunningham við forustunni af Ed-
wards, og hvildi þann þannig.
Þegar 250 metrar vortt éftir’ aö
marki pressaði Edwards sig íram
fyrir Cunningham og geystist frani
að markinu meS jötunskrefum,
scm skorti þó mýkt og fjaSur-
magn; hann var alveg uppgeíimi,
og sömuleiSis BandaríkjamaSur-
um. Augu allra beinast nú a'S
Iiópnum aftan við jiá og sérstak-
lega aS átrúnaöargoSinu Eng-
iendingnum Cornes, sem hljóp
fremstur. Menn búast við svipuS-
um tilþriíum hjá honum og menn
höfSu séS til Hampson’s á 800 m.
blaupinu. Hann nálgast líka
„strokumennina“ í beygjunní, og
menu húast nú við aS hann þjóti
fram úr þeim á ómótstæSilegum
cndaspretti, og sigri.
Þá skeöi hiö óvænta.
Skyndilega kom upp óvænt
hreyfing í miðjum hópnum, bak-
viS Englendinginn. — Þyrpingin
liafSi um stund hreyfst eins og
samstæS heild; runuiö eins' og
hjörð á heimaslóð'um. Einstaklings
eðlisins gætti litt; hjarðeðlið og
þreytan virtist hafa íjötrað einstak-
lingana saman. En alt í einu sk>-st
lítill, dökkhærSur maSur út úr
hópnum og þýtur eins og' örskot
úr heygjunni inn á beinu brautina.
Hann hniprar sig saman, nteðan
hann þrífur sprettinn, til þess að
fá góða viðspyrnu og ná ferðinni.
Hann þeysist fram brautina aö
mark’inu og hleypur í spretthlaupa-
stíl, eins og liann væri aö byrja
hlaupiS. Keppinautar hans í hópn-
um reyna aS fylgja honum, en
hann er óviSjafnanlegur, og hleyp-
ur ]iá alla leikandi af sér. Hann
hleypur þá uppi hvern af öörum,
sem íraman viS hann eru. Cornes,
Cunningham og Edwards, og sigr-
ar á ljómandi fallegum spretti.
Þessi „elding úr heiöríkju“ var
ítalinn Ltligi Béccali. Tíminn var
'3 ntín. 51,2 sek. — réttuni 2 sek.
hetra en fyrra Olympiumet. Eng-
lendingurinn Cornes tók einnig á
gætan endásprett, ttáSi bæSi Cunn-
ingham og Edwards og var'S a'ð
cins unt 2 nietrum á eftir ítalanum.
Edwards varS 3. — eins og á 800
metrunum — og Cunninghant 4. 5.
varð Ny, Svíþj. og 6. Hallowell,
Bandar.
Beccali sagSi eftir sigurinn: „Eg
er í sjöunda hintni yfir sigrinunt.
(Hann ltaföi lítiö gefiS negranum
Tolan eftir í fagnaSarlátununi).
SáuS þér sprcttiniri Hann var víst
ljómandi. Eg verð nú aS fá mynd
aí mér á . sigurpallinum, meS
ítalska fánann viö hún i baksýn.
HlaupiS var ,,herkænsku“ hlaup,
og eg var viss um sigurinn frá
hyrjun. Eg hefSi getaö ná'ö enn
hetri tíma, því eg átti titikiS aíl
eftir aö loknu hlaupinu. En eg
þurfti aldrei aö taka á öllu sem til
var."
«KC&0<3>CXX
I Bæjarfréttir
o&oo
Veðrið í morgun.
Hiti í Reykjavik 2 stig, ísa-
firði -r- 2, Akureyri -t- 2, Seyðis-
irði -f- 0, Vestmannaeyjum 4,
Stykkishólmi 3, Blönduósi 2,
Raufarhöfn >-f- 1, Hóluni í
Homafirði -f- 2, Grindavík 6,
Færeyjum 1, Julianehaab 6, Jan
Mayen -f- 3, Angmagsalik -5- 4,
Hjaltlancli 7, Tvnemouth 13
slig. (Skevti vantar frá Kaup-
mannahön). Mestur liiti hér i
gær I stig, minstur -f- 2 stig.
Kom-<
ið til
oklcar,
ef þér
þurfið
að fá
gleraugu,
best og ódýrust
hér.
Tliiele
Austurstræti 20.
THIELE
s
Gleraugu
eru best,
fást frá
kr. 5.00,
tnikið
úrval
af
hulstr-
urn.
Fyrirliggjandi:
Fyrsta flokks spaðsaltað
Dllxaxjot
í V2 og yx tunniun.
Magons Th. S.
Blöndahl h.f.
Simi: 2358.
VlSIS KAFFIÐ gerir alla glaða.
5ÖÚÍ1ÍÍÍ50ÖQÍ55ÍCÚÍÍ00«ÍSÍÍ00;ÍÖÍS0Í
Sólskin i gær 5,5 stundir. Yfir-
lit: Víðáttumikil lægð fyrir
vestan Island á hréyfingu aust-
ur eftir. Horfur: Suðvesturland,
Faxaflói: Hvass suðaustan og
rigning l>egar líður á daginn.
Brciðafjörður, Vestfirðir: Vax-
andi suðaustan átt. Allhvass og
rigning með kveldinu. Norður-
land, norðausturland, Austfirð-
ii', suðausturland: Hæg\iðri í
dag, en vaxandi sunnan átt og
sumstaðar úrlcoma i nótt.
jón. Sveinsson,
tresmíSameistari, Öldugötu 59,
er áttræöur í dag. Hann hefi verib
-iuikill athafnamaöur um dagana
og staSiS fyrir mörgum húsabygg-
ingum hér í bænum. — MeSal ann-
ars reisti liann húsin vi'iS Kirkju-
torg og Templarasund, er lengi
voru ein hin mestu stórhýsi hér í
einstaks manris eign. Munu margir
minnast Jórís í dag og árna hon-
um heilla.
Alþýðufræðsla safnaðanna.
Ásmundur GuSmundsson há-
.skólakcnnari flytur fyrirlestur í
franska spítalanum í kveld kl. 8J4.
Allir velkomnir.
Skráning atvinnuleysingja.
Þ. 1 og 2. nóv. gáfu sig frarn
t;l skráningar 774 atvinnuleysingj-
ar, sem hafa alls 1099 börn á fram-
i’æri. Á sama tíma 1929 voru skráS-
ir atvinnuleysingjar tuttugu og
atta, 1930 níutíu og fimm og 1931
sjö hundruS og sex.
Skip Eimskipafélagsins
tioöafoss fór írá Hólmavík í
morgun. Brúarfoss var á Flatey í
morgun. Dettifoss er i Ham'horg
og Lagarfoss í Kaupmannahöfn.
E.s. Esja
var á Blönduósi í morgun.
Aflasala.
Egill Skaljagrímsson seldi is-
fisksafla i C'uxhaven í gær fyrir
13.150 ríkismörk.
Höfnin.
Kópur fór til Vestfjaröa í gær.
Tekur þar ísfisk til útflutnings.
Geir fór á veiSar í morgun. M.s.
Dronning Alexandrine íer áleiðis
vestur og norSur í kveld.