Vísir - 11.11.1932, Blaðsíða 2

y i s i r
ItolMHimM » Qlsem d1E8i
Heildsölubirgðir:
Kvenkjólar — Unglingakjólar — Kápur og Kjólar á börn.
Eigum að eins lílið óselt og er ]>ví vissara að koma
sem fvrst.
Þurkadir
ávextir.
California Packing Corporation.
Umboðsmenn:
Þórdur Sveinsson & Co.
vrvfvfvr vrvrv/vr vrv/vrvr vrvrvrvr vrvrvrvr
rsí'wrvrvrvrvjwrv jsivr'riiNrsrvrv rvrvrvrv rvsrui
VlSIS KAFFIÐ gerir alla giaða
fcMrt,nrvrvrvn.rvrvn.rvrsnrvrvrvrvrvrt.rvrvrvr«.rvr
rwMWvrtrMvrvrvrwvrvrvrwwrwiwsrwniMV
Tlior E. Talinias
stórkaupmaöur andaðist i Kaup-
mannahöfn i gær-
Símskeytl
London, io. nóv.
(Jnitcd Press. FB.
Bretar og jafnréttiskröfur Þjóð-
verja.
Sir John Simon hefir, fyrir
hönd Bretastjórnar fært þýsku
ríkisstjórninni tilboö um hernaðar-
legt jafnrétti Þjóöverja, gegn því,
að Þýskaland fallist á þaö sam-
eiginlega meö öörum Evrópuríkj-
um, aö heita aldrei valdi í framtíö-
inni til lausnar deilum, sem upp
kunna aö koma.
Berlín, io. nóv.
United Press. - FB.
Óeirðir í Þýskalandi.
Þrjátíu og fimm menn særöust,
margir þeirra alvarlega, þegar
nokkur hundruð Nazistum og
Reiehsbanner-mönnnum lenti sam-
an á miðvikudagskveld í Qiemn-
iitz. Barist var meö skammbyssum,
hnífum og grjóti. Bardaginn var
háöur aö aíloknum fundum Naz-
ista og Reichsbannermanna. Voru
hinir siðarnefndu að minnast 14.
afmælis stjórnarbyltingarinnar, en
Nazistar héldu hátíð til mintiingar
um þá félaga sína. er drepnir hafa
veriö í bardögum út af stjórnmála-
deilum-
New York 10. nóv.
United Press. - FB.
Úrslit forsetakosninganna í Banda-
ríkjunum.
Seinustu kosningaúrslit: Roose-
vclt hefir fengiö 472 kjörmanna-
atkvæöi, en Hoover 59. Roosevelt
hefir. fengiö 17.367.100 kjósenda-
atkvæöi, en Hoover 12.485.596-
Genf, 10. nóv.
United Press. - FB.
Óeirðir í Genf.
Atta menn biðú bana en 41 særö-
ust í óeirðum, sem urðu hér i gær.
Þremur þeirra, sem særðust, er
ekki líf hugað. Miklar deilur hafa
verið með mönnum og æsingar frá
því bæjarstjórnarkosningar fóru
íram hér á dögunum. Jafnaðar- .
merin hafa rætt áform um að hefja
allsherjarverkfall í dag. Óeirðirnar
urðu, er herlið varnaði kröfu-
göngumönnum að fara inn í fund-
arhús, þar sem andstæ'ðingar jafn-
aðarmanna voru á fundi. Kröfu-
göngumenn geröu tilraun til þess
að taka rifflana af hermönnunum,
en þeir hófu þá vélhyssuskothríö
á kröfugöngumenn, er vorú hrakt-
ir á flótta.
Siðari fregn: Lögreglan í Genf
tilkynnir: Kl. 7 í morgun var alt
með kyrrum kjörum- Tíu menn
biðu bana í óeirðunum, en sextíu
i#g fimm særðust.
Eftirlireytup.
—o—
Umhyggja „forsprakkanna“
fyrir hag verkalýðsins.
—o—
Þau voru samtaka uni það,
„Alþýðublaðið” og „Verklýðs-
blaðið“, að eggja verkamenn
lögeggjan, að fjölmenna á bæj-
arstjórnarfundinn i fyrradag.
!Þess var ekki beinlinis getið,
hvert erindi þeirra ætli að vera
þangað, en liklegasl þykir, eftir
því sem nú er fram komið, að
þeim liafi verið ætlað að talca
þátt í ofbeldisverkum gegn lög-
reglunni.
• Hér er nú mikið atvinnuleysi,
eins og allir vita, og bæði hafa
blöð þessi þrá-stagast á því, að
verkalýðurinn mætti enga
stund missa frá vinnu. Heimil-
in væri bjargarlítil og vandræði
í öllum áttum. Verkamenn yrði
þvi að sæta hverju færi, sem
byðist, til þess að vinna sér inn
aura til framfæris sér og sínum.
Sérstaklega liefir verið fárast
yfir þvi, liversu örðug væri af-
koma þeirra manna, sem bær-
inn hefir nú haft í atvinnubóta-
vinnu að undaníornu. Þeir
mætti engan dag missa og
hrykki þó kaup þeirra bvergi
næiTÍ til.
Það er vafalaust rétl, að þess-
ir menn liafa ekki efni á þvi,
að hlaupa frá vinnu og glata
heils dags kaupi. Þeirn veitir
ekki af því kaupi, sem þeir geta
fengið.
Alþýðuforkólfarnir virðast
þó annarar skoðunar, þegar svo
ber undir — þegar þeir telja sig
þurfa á „liandaflinu“ að halda,
eða við önnur álíka „hátíðleg“
tækifæri.
Svo var þetta í fyrradag.1
„Forsprakkar alþýðuunar"
munu þá liafa niælt svo fvrir,
að verkamenn í atvinnubóta-
vinnunni skyldi ekki fara til
vinnu sinnar, lieldur fjölmenna
á bæjarstjórnarfundinn. Þá
gátu þeir séð af kaupinu eina
dagstund. Þeini mun hafa verið
ætlað að fórna því á altari
óspektanna og ofbeldisins.
Hér skal ekkert um það sagt,
hvort menn ])essir — atvinnu-
bótavinnu-mennirnir — hafi
tekið nokkurn þált í óspektum
þeim liiriúm svívirðilegu, sem
urðu á bæjarstjórnarfundinum
og í sambandí við liann. Það
mál er víst órannsakað. En eitt-
livert erindi liafa forsprakkar
þeirra að sjálfsögðu ætlað þeim
að reka þarna á fundinúm.
Hvert var það erindi? Það er
nálega óhugsandi, að forsþrakk-
ar jafnaðarmanna sé svo grunn-
hygnir, að þcir hafi búist við
því, að menn þessir gæti Iiaft
nokkur áhrif á atkvæði bæjar-
fulltrúanna. Það var gersam-
lega vonlaust. — Hitt er vitan-
Jegt, að ærsl og illindi spilla
fyrir að jafnaði. Mennirnir í at-
vinnnbótavinnunni gátu því
ekki grætt neitt á því, að vera
staddir á fundinum. — Um
það er ekki að villast. — En
j>eir lilutu að vita fyrírfram, að
þeir mundu tapa dagkaupi sínu.
Og sennilegu bafa þeir mátt
illa við þvi, allur þorrinn að
minsta kosti.
Umhyggja „forsprakkanna“
fyrir hag verkalýðsins birtist
stundum í skrítnum myndum.
Nú hefir hún birst með þeim
hætti, að þeir hafa sparað bæj-
arsjóði eins dags kaup 200 fá-
tækra manna.
á 11,1
Skyldur.
—o—
Það mun enn alment litið svo
á með þjóð vorri, að skylt sé að
lilýða þeitn lögum, sem sett hafa
'í't'! ið í landinu. En þeir athurðir
sem gerðust í fyrradag, gefa sann-
arlega nægileg tilefni til þess, að
jijóðin athugi hvernig ástatt er
orðið í þessu efni- Allir góðir Irorg-
arar skilja nauðsynl þess, að lögin
séu i heiðri höfð og haldin. Öllum
er kunnugt, hve þjóðin hefir verið
hætt komin á óstjórnar og lög-
leysihtímum á liðnum öldum og
liver óheillabikar þjóðinni var rétt-
ur, er óstjórnin og ólöghlýðnin var
niest í landinu. Þjóðræknir menn
og löghlvðnir ertt að sjálfsögðu á
einu máli um það, að framtíðar-
velferð þjóðarinnar sé undir því
koniin, að hægt sé að varðveita
innanlandsfriðinn. En vitanlega
hyggist hann á ]>ví framar öðru. að
lögin séu virt og haldin. Mönnum
er lögð sú skylda á herðar, að
hlýöa lögunum. En jafnvel þótt
sú skyfdutilfinning sé rótgróin í
iiúgum manna, að lögunum heri að
hlýða, hlýtur aö fara svo, að hún
dofni æ meira eftir því sem berara
kemur í ljós, að ofstopamönnum
helst uppi að hrjóta lögin, vegna
þess hve linutn tökum er á lög-
hrotum tekið af þeim, sem laganna
eiga að gæta. Það mun alment við-
urkent með öllum þjóðum, að ein-
hver alvariegustu afhrot séu þau,
er menn rísa upp gegn löguni og
rétti þjóðfélags síns. En hvað er
það annað, sem hér hefir gerst æ
oían í æ en einmitt jietta? Oll-
mn er kunnugt, að byltingasinnað-
11 r flokkur hefir ]>rívegis valdið
alvarlegum spjöllum á fundum
hæjarstjórnar. Þeir menrí, sem
horgararnir hafa valið fyrir full-
vrúa sína. fá ekki að gegna störf-
,um sinum fyrir bæiarfélagið í
friöi. Og ekki nóg með það. Byit-
ingavmennirnir gera loks tilraun
tii þess, að neyða fulltrúa borgar-
anna með valdi til þess að ónýta
sínar eigin samþyktir- Byltinga-
mennirnir umkringja fundarhús
bæjar.stjórnar, hóta að limlesta og
jafnvel drepa liæjarfulitrúana, ef
þeir gera ekki það, sem þeir vilja
vera láta. Friðsamleg lausn deilu-
málsins fer út um þúfur vegna
oíbeldisframkomu og skrílshátt-
ar byltingarmanna. Þeir menn,
sem eiga að varðveita friö-
inn, eru látnir fara fámennir og
varnarlitlir gegn fjölmerínum, æst-
niii ílokki. sem vopnast til þess að
koma fram ofbeldiskröfum sínuni.
Þessi fámemri hópur, lögreglulið
hæjarins, verður loks fyrir svo
aivarlegum meiðslum af hálfu
byltingarmanna, að það er til ævar-
andi smánar þeim, sem hafa yfir-
stjórn lögreglumálanna á hendi.
Borgaramir eru reiðubúnir að
gera skyldu sína, ef þess er krafist.
Lögreglulið bæjarins hefir ávalt
verið reiðuhúið til þess að gegna
sinum skyldum. Það hefir aldrei
iirugðist þeim. En það eru tveir
floickar manna, sem -ekki hafa gert
skyldu sína. Annar þessarar flokka
er liyltingarflokkurinn. sem metur
meira ..skyldurnar" við samherja
sina í öðrum iöndum, hvltinga-
menn annara þjóða. I hinurn
fiokknum eru þeir menn, sem eiga
að sjá um, að þeir, sem halda eiga
uppi reglu í landinu geti leyst ]>að
hlutverk sitt af hendi. Athurðir
þeir, sem gerðust hér í bæ i fyrra-
dag, eiga að sameina borgarana
um þær kröfur, að þing og stjórn
geri þær ráðstafanir sem duga, til
þess að hægt sé að varðveita frið-
inn í landinu. Þeir menn, sem er
falið þetta hlutverk af stjórn
landsins, en geta ekki leyst það af
hendi eða vilja ekki gera það,
verða að víkja, en aðrir að fá það
í liendur, sem hvorki skortir vit,
þekkingu eða djörfung til þess að
gerá það, sem her að gera, til þess
að lögunum sé hlýtt. Þjóðin bíður
eftir ]>vi. aö það komi í ljós svo
ekki sé um að villast, að til sé
stjcrn hér á landL
Raddir ainennings
um hermdarverkin
á síðasta bæjarstjórnarfundi.
„Vísi“ hafa þegar borist
nokkurar skorinorðar greinir
um atbui'ði þá, seni gerðust á
bæjarstjórnarfundimuii 9. þ.
111. Er eftirfarandi grein birt
sem sýnishorn þeirra. skrifa,
e.11 jafnframt skal ]>ess getið,
að „Vísir" getur með engu
nióti .fallist á þá tillögu höf-
undarins, að Sjálfstæðisflokk-
urinn stofni sérstaka varnar-
sveit. Hitt er auðvitað sjálf-
sagt, að lögreglan Iia.fi jafnan
öfltigu varaliði á að skipa.
Ritstj.
Verk ofbeldismanna.
Dagurinn i gær verður
inörgum minnisstæður. Og
liorgurum Revkjavíkur ætti
liann að verða lærdómsrikur.
Ef svo verður ekki, þá fér illa.
Nú i fvrsta skifti sýndu sósí-
alistar sinn rétta lit. Nú sýndu
þeir það, sem þeir hafa verið
að reyna að dvlja friðsamri al-
þýðu, að þegar til stórræðanna
kenuir, ]>á eru þeir eitt kom'm-
únistar og sósíalistar. Sást það -
meðal annars svo greinilega á
]>\ í, i gær, að á meðan á því
stóð, að verið var að berja
niður lögregluna, þá stóð
Héðinn Valdimarsson við vest-
asta brotna glug'gann i salnum
og rétti úl stóla og brotin borð
lianda grimdarseggjunum, sem
þeir síðan bágnýttu sér óspart.
Þetta getur Héðinn fengið vott-
fcst, ef hann óskar eftir ]>\ í.
Öll framkoma þessa æðis-
trylta lýðs var svo svívirðileg,
að mann liryllir við þeirri
hugsun, að slikt skuli geta kom-
ið fyrir liér á íslandi. Grimdin
og djöfulæðið,' seni kom fram
gagnvart lögreglunni, var svo
takinarkalaust, að enginn
mundi trúa sliku, ef menn
liefðu ekki á það horft. T. d.
héldu tveir tveir einuni lög-
reglumanninum, en aðrir tveir
lömdu i andlit honum með
naglreknum staurum. Það er
rétt að draga þetta fram, þó
það sé ljótt.
Þá ætti lögreglustjóranum
að verða þessi dagur minnis-
stæður. Hann ve.it það fyrir-
fram, að æsingamennirnir
hafa.æft lið, og þó gerir liann
ekkert, til ]>ess að vera við
þvi búinn. Hann skipar að
eins örfáunx lögregluþjónum
iit i oþinn dauðann, en livað
hann liefir fylgt þeim breysti-
lega, er liann lagði á stað frá
Templarahúsinu, um það geta
þeir best borið sjálfir lög-
regluþjónarnir, en lítið mun
virðing hans liafa aukist í aug-
um áhorfanda.
Svo er dagurinn endaður
með árásinni á Sveinbjörn
Egilson.
E11 nú vil eg víkja máli mími
að borgurum þessa bæjar. Er
það æthm yðar að láta mis-
þyrma yður, herja yður niður,
hinda yður á vinnustofum vð-
ar, meðan fjárhirslur yðar eru
rændar? Hafa ekki vandræða-
mennirnir þegar fvlt mæli
synda sinna? 4
Er ekki kominn lími til þess
að sjá, liverjir ráðá í þessum
bæ?
Eg vona, að þetta verði í
síðasta skifti, sem reykvískir
borgarar horfa á það, að lög-
regla bæjarins sé lamin niður
og lienni misþyrmt.
Margir munu spvrja, livað
eigi að gera. Því vil eg svara
fyrir mitt leyti á þessa leið:
Nú er ekki hægl nema eitt
að gera: að borgarar bæjarins
myndi öflugt sjálfboðalög-
reglulið, 2—300 vaskra ungra
manna, sem taki næst á möti/
þessum herrum, og þá verður
|>að að sýna sig, liverjir völdin
hafa i þessum bæ. Og svo verð-
ur auðvitað að fá i bæinn dug-
legan lögreglustjóra, sem öll
lögregjan má treysta og gæti
einhuga fylgt.
Eyrir þessu verða leiðandi
menn sjálfstæðsflokksins að
gangast nii þegar. Annars er
bærinn í höndum hinna blóð-
þvrstu rússnesku leiguþýja.
10. nóv. 1932.
Borgari.
Málverkasýoing
Sveins Þórarinssonar
og konu hans.
—o—
Fyrsta kendin sem vaknar, þeg-
a.r komið er á sýningu Sveins Þ('>r-
arinssonar, er gleði og fögnuður.
Gleði yfir saklausri, draumkendri,
þunglyndri fegurð. Fögnuður yfir
þrótti og auðugu ímyndúnaralfli
hins upprennandi listamanns, sem
virðist liafa hógláta. stöð'uga,
sterka trú á sjálfum sér. lífinu og
tilverunni. Hér kemur hann með
ýiusa þá náttúrustaði, sem þorri
c-kkar Sunnlendinga hefir aö eins
„KLUMBUFÓTUR“
Besta og ódýrasta skáldsagan.
Faest hjá bóksdltun.