Vísir - 08.01.1933, Blaðsíða 2

VÍSIR
UMBÚÐAPAPPÍR og POKAR.
UMBÚÐAGARN, einlitt og mislitt.
8ím:i: einn - tveir - þ ír - fjörir.
Hinn rangláti
dómapi.
o—
Niðurl.
33. í>iegar H. J. ræðir hér um
þenna efnahagsreikning, skýrir
hann enn rangt frá afstöðu
Manschers endurskoðanda, og
má um það vitna til ])ess, sem
sagt var undir 9. hér að fram-
an. í þessu sambandi er það
einni£ mjög eftirtektarvert, að
ætíð þegar ræðir um Manscher,
þá tekur H. J. framburð lians
gildan um það, er Manscher
segir sér til afsökunar. Samt
telur H. J. glæpsamlegt að fara
eftir efnahagsreikningnum, sem
þessi sami maður gerði. En þó
H. J. telji Mansclier geta losað
sig undan refsingu með því, að
„sýna fram á“ og„upplýsa“með
einungis sínum eigin framburði
atvik, sem honum mega verða
til málsbóta, þá breytist veður
í lofti þegar að M. G. kemur,
og þó um sömu atriði sé að
ræða lijá báðum. Allar skýring-
ar M. G. eru taldar fjarstæðm-
og það þó þær sé í sjálfu sér
sennilegar og styðjist við það,
sem upplýst er í málinu. En
þær taka M. G. undan allri sök,
og svo virðist sem H. J. telji
það eitt nóg til að telja þær
marklausar og loka augunum
fyrir þeim.
34. Þá kemur enn að því,
sem er einna blygðunarlausast
i öllum þessum svívirðilega
dómi H. J. og það er þegar hann
vill sanna með ummælum M.
G. í bréfi frá í júní 1930
og sölu liúseignar sumarið 1930. j
að M. G. liafi verið Ijóst haust- j
ið 1929, að eignir Belirens væru j
of hátt melnar. Á þeim a. m. k.
7 mánuðum, sem hér er um að
ræða, liöfðu orðið ófyrirsjáan-
legir atburðir, sem sýndu, að
eignir Belirens voru minna
virði, en þær voru í upphafi
taldar. En II. .1. slær því föstu,
að M. G. liafi slíka yfirnáttúr- ;
lega spádómsgáfu, sem geri það
að verkum, að hann hljóti að
hafa séð þetta fyrir. Það kann
það til þess, að geta komið
manni í tugthúsið fyrir.
35. Líkt þessu er að segja
um veðsetningu á húsgögnum
Behrens, að þó svo yrði litið á,
að hún gæti orðið Belirens til
áfellis, þá vissi M. G. ekki um
hana, er yfirfærslan fór fram,
og kemur þannig ekki til greina
gagnvart honum.
36. H. J. þegir hér um, áð
gagnvart M. G. verður ekki tek-
ið tillit til skulda þeirra, sem
getið var um undir 5. að fram-
an, né heldur til lífsábyrgðar-
innar, sbr. 4. Skiftir þetta þó
miklu máli.
37. Þá þegir H. J. um þann
framburð M. G., að Behrens
hafi sagt útistandandi skuldir
betri en venjulegar verslunar-
skuldir, þar sem verslunin væri
svo ung. En á hinn bóginn hafi
hann, M. G., ekki athugað þenna
eignalið sérstaklega. Telur
hæstiréttur, áð ekkert sé fram
komið, sem hnekki þessum
framburði M. G. og lætur H. J.
þó öðru vísi um athugun M. G.
á þessum skuldum, en það er,
sem sagt, hið eina af þessu, sem
H. J. drepur á og þá með þeim
hætti, að skýra alrangt frá.
Þó að óþarft ætti að vera, er
rétt að taka fram, til að koma
í veg fyrir misskilning, að M. G.
mun hafa gengið út frá sem
sjálfsögðu, að einliver afföll
yrðu á þessari eign Belirens,
sbr. 21. að framan, þó ekki
rannsakaði hann ])að sérstak-
lega.
38. Ekki skýrir H. J. heldur
frá því, að M. G. gat ekki ver-
ið ljóst, er samningurinn 7. nóv.
var gerður, hve scndingar-
kostnaður hinna framseldu vara
mundi reynast mikill. Hæsti-
réttur gertur þess, að þetta liafi
eklci mikla þýðingu, en það sýn-
ir þó, að H. J. er samur við sig,
jafnvel um liin óverulegustu
atriði.
39. Þá gælir H. J. þess enn
hér, að þeg'ja um, að M. G. hafði
ástæðu til að ætla, að Behrens
mundi losna við greiðslu 5805,-
69 kr. skuldabréfsins til Höepf-
ners og liagur hans batnaði því
að sama skapi. Sbr. nánar 10.
að framan.
40. Af því, sem sagt er und-
ir 22., 30. og 34. hér að fram-
an um skyldmennaskuldirnar,
sést, að tal II. J. um eftirfar-
andi ásetning M. G. er þegar
fallið um sjálft sig af þeirri
ástæðu, að M. G. liélt í bréfinu
í júní engu öðru fram um
þessar skuldir, en sem sam-
rýmist þeirri skoðun hans, að
ekki þyrfti að taka tillit til
þeirra, er ákveða skyldi, hvort
gjaldþrot væri yfirvofandi, En
að þessu sleptu má geta þess,
að lögfræðingum mun koma
saman um, að hér gæti ekki
undir ncinum kringumstæðum
komið til greina að beita hinu
sjaldgæfa hugtaki, sem liér er
um að ræða. Sérslaklega eftir-
tektarvert er það einnig í þessu
út af. Þessi „eftirfarandi asetn-
j ingur“ hefir þannig enga aðra
þýðingu, en hann sýnir „fyrir-
farandi ásetning“ Tl. J. sjálfs
um að halla hér réttu máli.
41. H. J. telur það sanna
sekt M. G., að liann vissi, að
Tofte var sendur liingað til
lands, til að gæta hagsmuna
Höepfners. Af mörgu kynlegu
hjá H. J. er þetta einna skrítn-
ast, að hann virðist telja það
glæpsamlegt af umboðsmanni
annars aðiljans, að hann veit,
að umboðsmanni hins aðiljans
er falið að gæta hags umbjóð-
anda síns. Skal játað, að í þess-
ari röksemdaleiðslu H. J. kem-
ur ekki til álita að telja hana
stafa af illvilja mannsins. Hrein
og klár heimska „dómarans“ er
ema hugsanlega skýringin. —
H. J. fær ekki snúið sig út úr
þessu með því, að segja, að
%
Tofte liafi hótað gjaldþroti og
liafi M. G. þvi átt að sjá, að
hagur Belirens væri slíkur, að
eignayfirfærslan væri ólögleg.
Hvorl svo var, fór all eftir því,
hvernig samningar við Tofte
tækjust, og þeim lyktaði einmitt
svo, að liagur Belirens var betri
cftir en áður og nægar eignir
til að fullnægja venjulegum
skuldheimtumönnum.
í þessu sambandi er og rétt að
geta þess, að .1. J. hafði ekki
fyrirskipað mál út af sjóðþurð
Behrens við Höepfner, og var
ómögulegt að athuga það atriði,
hvað þá sakfella fyrir það, í
þessu máli, enda kom jafnvel
H. J. slíkt ekki í liug. Þó dirf-
ast J. J. og málgögn hans nú
að ráðast á hæstarétt fyrir að
gera það ekki.
42. H. J. segir, og leggur
mikið upp úr, að M. G. hafi átt
að sjá, að athæfi Behrens hafi
naumast getað verið löglegt af
þeirri ástæðu, að hann liafi
komið til hans „rétt eftir ára-
mótin“ og sagst vera kominn
að gjaldþroti, þar sem 7. nóv. ’
liafi Behrens þó látið sem alt
væri í lagi. Hér hallar H. J. enn
réttu máli, m. a. s. frá þvi, sem
hann hafði sjálfur sagt fyr í
þessum dómi sínum, því að þar
télur liann það liafa verið í
mars, sem hann nú telur liafa
verið rétt eftir áramót. En eins
og hæstiréttur segii*, þá er það
ekki nákvæmlega upplýst, hve-
nær Behrens sneri sér til M. G.,
og er margt sem bendir til, að
það hafi ekki verið fyr en í
inaí, og sjá menu þá enn betur,
hve fráleitt er, að telja það hafa
verið rétt eftir áralnótin. En
jafnvel hina augljósustu blekle-
ingu telur H. .1. nægja til að
„sanna“ refsivert alhæfi M. G.
En hitt er líka rang't lijá H.
J., að það haf'i þurft að vera
tortryggilegt í augum M. G.,
live fljótt Behrens lenti í þroti,
því að það er einmitt upplýst í
málinu, livcrjar ástæður voru
til þessa og þær áttu ekkert
skylt við eignayfirfærsluna í
nóv. 1930. Sbr. nánara undir 15.
iiér að framan. ,
43. Að lokum skal þess gct-
ið, að þó að þessi skrá yfir mis-
sagnir H. .1. sé ekki alvcg laus
við endurtekningar, þá liggur
sökin á því hjá H. .1. sjálfum,
því að það er einmitt eitt helsta
vopnið, sem liann beitir i þess-
um heimskulega og niðingslega
„dómi“, að endurtaka vitleys-
urnar sí og æ. Er sumt tekið
enn oftar upp en sjá má af
þessu yfirliti. En 14. J. hefir
farið sem hinurn andlega hús-
bónda lians og kennimeistara,
að lrann telur, að lygin verði að
sannleik, ef hún er endurtekin
nógu oft.
124. grein hegningarlaganna
hljóðar svo:
„Geri dómari sig vísvitandi
sekan í nokkuru ranglæti í
dómarastörfum sínum, þá
varðar það embættismissi og
hegningarvinnu alt að 10 árum,
eða fangelsi ef málsbætur eru,
ekki skemur en 1 ár.“
Og 134. gr. hegningarlaganna
er þannig:
„Hafi nokkur embætíismað-
ur, sér eða öðrum í hag eða öðr-
um til meins, tilgreint nokkuð
í bókum þeim, sem fylgja em-
bætti hans, er aldrei hefir gerst,
eða tilgreinir eitthvað öðruvísi,
en það hefir gerst, semur skjöl,
sem hann á að gera eftir em-
bættisbókum sínum, svo að efn-
ið raskast, falsar, ónýtir eða af-
lagar á annan hátt skjöl, sem
honum er trúað fyrir eða hann
kemst að vegna embættisstöðu
sinnar, þá varðar það embætt-
ismissi og þar á ofan hegning-
arvinnu alt að 6 árum, eða
fangelsi ef málsbætur eru, ekki
vægara en 6 mánaða einföldu
fangelsi, ef að verkið ekki er
svo vaxið að öðru leyti, að
þyngri hegning liggi við því.“
Hér að framan hefir atferli
Ilermanns Jónassonar gagnvart
Behrens og Magnúsi Guð-
mundssyni lítillega verið lýst,
og er ekki hægt að ljúka því
máli á annan hátt, en að spyrja:
Hversu lengi ætla yfirvöldin að
láta dragast, að gefa dómstól-
unum kost á, að beita þessurrj
ákvæðum hegningarlaganna
eftir því sem við á gagnvart
Hermanni Jónassyni, hinum
rangláta dómara?
-------—xnssBBw------
Úívai»pid.
—o—
Skilyrðin til þess, að afla ÚL-
varpinu mjög almennra vin-
sælda hér á landi, eru góð. Um
það verður eigi deilt. Það var
vitanlegt fyrirfram, að í þessu
strjálbygða landi, þar sem allar
samgöngur eru víðast livar erf-
iðleikum bundnar,myndu menn
taka útvarpinu fegins hendi.
Menn gerðu sér líka miklar
vonir um útvarpið og þær liafa
ræst að sumu leyti og að sumu
leyti ekki. Hagsmuna almenn-
ings verður eigi lalið að sé gætl
sem skyldi, fyrr en málum út-
varpsins er komið í það liorf,
að allur almenningur geti not-
ið þess. Það þarf því að reka
útvarpið þannig, að mönnum
verði alment kleift að hafa við-
tæki. Viðtækin sjálf þarf að
sclja lágu verði og ætli þvi að
gefa viðtækjaverslunina frjálsa
og leggja einkasöluna niður. Af-
notagjaldið ]iarf að lækka og
ætti það að vera kleift, með því
að fella niður ýms útgjöld út-
varpsins eða draga úr þeim,
fækka liinu fjölmenna starfs-
liði þess og gæta hófs í launa-
greiðslum. Væri þá ekki úr vegi,
að læklca laun úlvarpsstjórans
sjálfs, því að engin sanngirni
mælir með þvi, að hann hafi
jafn liá laun og verið hefir.
Það, sem þó einna mest mun
slanda útvarpinu fyrir þrifum,
er það, að yfirmaðúr þess er
elcki til þess fallinn, að veita
slíkri stofnun forstöðu. Al-
menningi er þetta ljóst og má
i þvi sambandi benda á, að á
liéraðsmálafundi í Norður-ísa-
fjarðarsýslu, sem haldinn var
eigi alls fyrir löngu, var .sam-
þylct tillaga í þá átt, að fjölhæf-
um og mentuðum manni væri
falin yfirstjórn útvarpsins. En
það er síður en svo, að Norður-
ísfirðingar einir séu þessarar
skoðunar. Menn eru alment
þeirrar skoðunar, að það hafi
verið hin mesta glópska, að
gera þann mann að úlvarps-
stjóra, sem allir vissu, að mundi
halda áfram pólitískri starf-
semi. Það ætti að liggja noklc-
urn veginn i augum uppi, að
menn geta eigi alment sætt sig
við það, að útvarpsstjórinn taki
virkan þátt í stjórnmálum. —
Hann á að standa utan við
stjórnmáladeilurnar. Þegar yf-
irstjórn útvarpsmálanna er
komin í hendur fjölmenlaðs,
hlutlauss manns, getur almenn-
ingur borið fult traust til stofn-
unarinnar.
Að þessu sinni skal eigi fjöl-
Lundum að vera gaman og
ægilegt, að vera talinn spá-
íaður, en það verður ilt og
murlegt, ef sá, sem tileinkar
íanni slíka eiginleika, gerir
sambandi, að sækjandi fyrir
hæstarétti lýsti því yfir, að hann
vildi ekki fullyrða neinn illvilja
hjá M. G. í sambandi við þær
athafnir, sem málið er sprottið
Kaupum
'ij flðsknr.
Mafnarstræti.
VISIS KAFFI4) gerir aila glafia,
yrt um það, við hve mikil rök
það hefir að styðjast, að útvarp-
ið hafi eigi verið eins hlutlaust
og skyldi, en á það skal
bent, að menn líta eigi alment
þeim augum á, að innlendur
fréttaburður útvarpsins hafi
verið lilutlaus í öllum tilfellum.
Það er að minsta kosti víst, að
stundum liafa staðið deilur um
flutning innlendra frétta af út-
varpsins hálfu, en vitanlega á
slíkt ekki að þurfa að koma
fyrir. Og ]>að kemur ekki fyrir,
þegar hlutlaus maður er yfir-
stjórnandi þess. Eg fæ ekki bet
ur séð, en að litvarpsstjóra sé
fengið of mikið vald í hendur.
Yfirstjórn útvarpsins á ekki að
vera í liöndum eins manns að
neinu leyti. Útvai*i)sstjóra á að
vera skylt, að fara að vilja meiri
liluta útvarpsráðs og þarf að
breyta lögunum, að því er þetta
snertir. Samvinnan mílli út-
varpsráðs og útvarpsstjóra vcrð-
ur að vera góð og það hlýtur
að bitna á útvarpsslarfseminni
og áliti útvarpsins meðal þjóð-
arinnar, ef hún er slæm.
Framtíð útvarpsins er i veði,
ef eigi skapast friður um starf-
semi þess, en það virðist því
miður eigi geta orðið,meðanþað
líðst, að útvarpsstjórinn takí
opinberlega þátt í stjórnmál-
um, auk þess, sem hann hefir,
að því er virðist, brotið svo mik-
ið af sér i embættisrekstri sin-
um, að liann ætti að taka þa'ð
upp hjá sjálfum sér, að biðj-
ast lausnar. Og það gerir hann
að lokum, þótt liann vilji ekki
sjá? að það væri framtíð út-
varpsins fyrir bestu, að hann
hyrfi frá því nú þegar.
En að öllu þessu sleplu, er
það vissulega alhugunarefni,
hvort ekki ber að gerbreyta
öllu stjórnarfyrirkomulagi út-
varpsins, þannig, að það yrðí
sem kostnaðarminst í rekstri,
en kæmi þó þjóðinni að fullum
nolum. Hygg eg, að hægt væri
að reka hér góða óg lilutlausaí
útvarpsstarfsemi, með miklu
minni tilkostnaði, ef útvarps-
reksturinn væri lagður undir
landssímastjórnina, eins og
sumstaðar mun tíðkast erlend-
is. Jafnframt mætti gera ráð-
stafanir til þess í lögum, að all-
ir starfsmenn og stofnanir rík-
isins, er þar koma til grcina,
haldi uppi fræðslustarfsemi út-
varpsins því að kostnaðarlausu.
Eg veit vel, að inn á þessa braut
hefír verið farið, en fyrir mér
vakir, að mikfu meira verði gert
í þessu efni en verið hefir. Ef
útvarpið væri lagt undir land-
símastjórnina, þætti mér eigi
ólíldegt, að spara mætti hálft
það mannliald, sem nú er, út-
varpið bæri sig innan langc
tíma og að almenningur myndi
una þvi betur en nú er.
J. R. N