Vísir - 13.03.1933, Side 3

V I S I R
Gúmmístimplar
eru búnir til í
Félagsprentsmiðjunni.
Vandaðir og ódýrir.
„Deitifoss"
t'er á miðyikudagskveld (15.
mars) i liraðferð vestur og
norður. Patreksf jörður auka-
höfn. Farseðlar óskast sóttir
fyrir iiádegi á miðvikudag.
dag, en gengur sennilega i suð-
vestur með skúrum í nótt.
Vestfirðir, Norðurland: Vax-
andi austanátt. Allljvass og dá-
lítil úrkoma í nótt. Mildara.
Norðausturland, Austfirðir, suð-
austurland: Vaxandi suðaustan-
kaldi. Mildara og dálítil úr-
koma.
F’restkosninu-.
í Brjánslækjar prestakalli fór
frani prestkosning þ. 26. f. m. Utn
brauðið sótti síra Björn O. Björns-
son. prestur i Ásuín í Skaftár-
tungu, Hlaut hanp öll greidd at-
kvæði, 87 alls. Kosning er lögmæt.
Dr. BjörR- C. horlaksson
heldur fyrirlestur í Háskólanum
kl. 8 í kveld. Efni: Rannsóknir líf-
eðlisfræðinga á starfsþáttum melt-
ingarkerfis. Öllum heimill aðgangur.
(farðar Þorsteinsson
hefir nú lokið rannsókn
sinni í máli Lárusar Jónssonar,
fyrv. yfirlæknis á Kleppi. Hafa
málsskjölin verið send stjórn-
arráðinu.
Farþegar á Dettifossi.
Jón Björnsson, Guðmundur
Albertsson, Gunnlaug Bríem,
Marta Einarsdóttir, Páll Mel-
steð, Björn Gíslason og frú,
Björn Guðjónsson, Gísli Hall-
dórsson, Leifur Ásgeirsson.
Es. „Blairbeg“
fer til Englands i kveld og
tekur ])óst.
Aðalfundur
Stúdentafélags Reykjavíkur
verður haldinn i kveld kl. 8% i
Varðarliúsinu.
E.s. Grcat Hope
kom hingað í gærmorgun með
kolafarm til Kveldúlfs.
Útfliitningurinn.
J febrúarmánuði nam útflutning-
ur íslenskra afurða kr. 3.265.330,
þar aí landbúnaðarafurðir fyrir
Irinan við 100.000 kr.
Skuggasveinn
verður leikinn annað kveld og
miðvikudagskveld og sVo ekki fyr
■en á sunnudag kl. 3*4.
Aldan.
Skipstjórafélagið Aldan. Fundur
í K. R.-húsinu, uppi, í kveld kl.
Syó. Til umræðu verða norsku
Skip Eimskipafélagsins.
Gullfoss er i Kaupmannahöfn.
Goðafoss kom til Hamborgar í
gær. Brúarfoss var væntanlegur til
Norðfjarðar laust eftir hádegi í
dag. Lagarfoss var á Borðeyri í
dag. Selfoss fór frá Aberdeen í
dag áleiðis til Grimsby.
Af veiðum
hafa komið: Þórólfur með 78
tn. lifrar, Kári Sölmundarson með
75, Gyllir með 100, Snorri goði
rneð 80 og Tryggvi gamli með 80
tn. lifrar. Ennfremur margir vél-
bátar og línubátar, allir með ágæt-
an afla.
Farsóttir
á öllu landinu i fehrúarmán-
uði voru samkv. skýrslu land-
læknis 2404, þar af í Reykjavík
1314, SuSurlandi 463, Vestur-
landi 119, Norðurlandi 174 og
AusturlantU 334. Tilfellin voru
sem hér segir (tölur í svigum
fyrir Reykjavik): Kverkabólga
370 (221). Kvefsótt 1086 (650).
Barnaveiki 1 (1). Blóðsótf 20
(19). Barnsfáirarsótt 1. Gigt-
sótt 15 (7). Taugaveiki 1. Iðra-
kvef 256 (128). Inflúensa 482
(214). Ivveflimgnabólga 45
(31). Taksótt 21 (7). Rauðir
liundar 1. Skárlatssótt 32.
Hlaupabóla 35 (15). Umferðar-
gula 5. Heimakoma 1. Mæmi-
sótt 2. Munnangur 12 (8).
Kossageit 9 (5). Þrimlasótt 6
(3). Stingsótt 2 (2).
. (FBÍþ
„Klógulir ernir yfir veiði lilakka“.
Þegar Guðmundur Friðjónsson
skáld hafði lokið erindi sínu í Nýja
Bíó í gær og flett ofan af sr. Sig-
urði Finarssyni, ritsmíðum hans
og stefnum, hljóp sr. Sigurður upp
á pallinn. Báð hann tilheyrendur,
sem flestir voru fullorðnir menn,
að híða eina.mínútu. Menn létu að
ósk hans. Bar hann þá fram nokk-
urskonar vörn og kryddaði hana
með jieirri kurtei.su tilkynningu, að
jiessir „eklri“ menn, sem J)arna
væru, færu nú bráðum að hverfa
ofan í grafarinnar djúp'. Arngrím-
ur bamafræðari Kristjánsson brosti
og klappaði mikið, og í fleirum
hlakkaði sigurhrós. — Voru nú
kennararnir þarná að hlakka yfir
tilvonandi dauða hinnar eldri kyn-
slóðar, eða var það guðleysisstefn
an og sigur hennar, sem gladdi j>á,
eða hvorttveggja? EÖa var ánægj-
an svona mikil yfir j>ví, að áhrif-
um hinna eldri á ]>á yngri væri nú
þegar lokið? Bj. S.
E.s Dettifoss
kom hingað í gærmorgun frá út-
löndum. Var í sóttkvi þangað til
kl. g)4 í gærkveldi.
Heimdallur.
Fundur verður haldinn í Varðar-
húsinu annað kvekl kl. 8)4- Dag-
skrá: Framtíðarhorfur landbúnað-
arins. Frummælandi Pétur Ottesen.
MálfundafélaKÍð Óðinn.
Fundur í kvöld kl. 8)4,. í Hótel
Borg. Umræðuefni: „Hnignun og
framfarir,“
Útvarpið.
10,00 Veðurfregnir.
10,12 Skólaútvarp. (Steingr.
Arason).
12,15 Hádegisútvarp.
10,00 Veðurfregnir.
19,05 Þingfréttir.
19.30 Veðurfregnir.
19,40 Tilkvnningar. Tónleikar.
20,00 Klukkusláttur.
Fréttir.
20.30 Erindi: Frá útlöndum.
(Síra Sig. Einarsson).
21,00 Tónleikar: Alþýðulög.
(Útvarpskvartettinn).
Einsöngúr. (Frú Elísabet
Waage).
Grammóf ón: D vorák:
Carneval-Ouverture (Al-
bert Hall orkestrið, Sir
Landon Ronald).
Þess ber að pta
sem gert er.
Um Mötuneyti safnaðanna hef-
verið rætt bg ritað mikið, alt frá
jivi fyrsta áð það var sett á stofn.
Hafa skoðanir manna verið miög
skiftar og Mötuneytið drégið inn í
]>ólitískar deilur.
Það er ekki aí pólitískum ástæð-
um. að eg skrifa línur J>essar.
Stjórnmál læt eg mig jafnan litlu
skifta, og eg ætla ekki að fara að
blanda mér í deilur milli Ásfeðga
og kommúnista. F11 ]>að er ein, sem
aldrei hefir verið minst í greinum
blaðanna um Mötuneytið, konan,
sem ber hita og ]>unga dagsins í
j>essu starfi safnaðanna, forstöðu-
konan, frú Helga Martcinsdöttir.
Þess ber j>ó að getá, sem vel er
gert, og hygg eg að öllum er til
j>ekkja l>cri sanian um, að frú
Helga loj'si starf sitt óvenju vel af
hendi. Þetta starf cr j>ó umsvifa-
mikið og lýjandi. og alt annáð en
vandalaust að veita forstöðu starf-
semi, er jafn vægðarlaust hefir ver-
ið gagnrýnd og Mötuneyti safnáð-
anna.
Eg heíi komið nokkrum sinnurn
i húsakynni Mötuneytisins og átt
kost á að kynnast starfinu j>ar. Það,
sem sérstaklega hefir dregið að sér
athygli mina, er hin ágæta stjórn
| og regla á öllum hlutum. Hfefi eg
óvíða séð meiri fyrirmynd i hús-
stjórn en j>arna. Þáð er auðséð og
auðheyrt á stúlkunum, er vinna
}>ar, að j>ær eiga húsmóður, sem
kann að stjórna þannig, áð þeim er
hjá henni vinna, sé ánægja að
ða. En j>áð er, að meira gæti
]>ar hlýlegrar leiðsagnar, en kaldra
skipana. Slíkar húsmæður og for-
stöðukonur opinberra fyrirtækja,
eru j)ví miður of fáar.
Það tel eg mikið lxapi> fyrir
Mötuneytíð, að njóta forstöðu frú
Helgu, og j>ær vinsældir, er ]>að
hefir átt að fagna meðal almenn-
ings, eru áreiðanlega ekki livað
minst henni að ]>akka. Vil eg óska
Mötuneytinu þess, að það fái að
njóta forstöðu þessarar ágætiskonu
svo lengi.sem ]>að hörmungarástand
helst ríð i hæ jæssum, er skapað
hefir þörfina , fyrir Jæssa líknar-
starfsemi safnaðanna.
Kunnuy kona.
út. Um luttugu verksmiðjur
hafa verið reistar af einstak-
lingum með tilstyrk lxmkanna,
silki, súkkulaði, leður, skófatn-
aðar, semenls og naglaverk-
smiðjur. Ennfremur hafi rík-
isstjórnin ráðist í að reisa verk-
smiðjur til sykurframleiðslu og
\efnaðarverksmiðj ur og njóti
til þess aðstoðar rússneskra sér-
fræðinga, enda séu vélarnar i
þeirn keyptar í Rússlandi og
fyrir rússneskt lánsfé. Til þess
að koma í veg fyrir ólieilhrigða
samkepni hefir ríkisstjórnin
ákveðið, að leita verði stjórnar
leyfis til þess að ráðasl i ný
verksmiðjufyrirtæki.
Húsasmiðar hafa verið mikl-
ar í Konstantínópel og fleiri
borgum og dýrtiðin hefir farið
miiikandi.
Fjarri fer þó þvi, að áhrifa
kreppunnar hafi eigi gætt í
landinu og skattaálögur eru
þungar, enda hefir rikisstjórnin
mörg og mikil fyrirtæki með
liöndum, en liins vegar ber þjóð-
in traust til stjórnarinnar og tel-
ur fjármála- og viðskjftalífs-
stefnu liennar til lieilla fyrir
landið. Gengi gjaldeyrisins lief-
ir verið stöðugt. Viðskiftajöfn-
uðurinn var hagstæður ái-ið
sem leið.
Stjórnin hefir hoðið út iunan-
rikislán að upphæð 12 miljónir
tyrkneskra ])unda, í viðreisnar
skyni. Er í ráði að leggja 88
kílómetra langa járnbraut, til
þess að koma Argona kopar-
námusvæðinu i Mið-Anatoliu i
saniband við Messina-járn-
brautina. K'oparauðlegð liins
umrædda svæðis er mikil og
hýst rikisstjórnin við, að geta
selt mikið af kopar á heims-
mörkuðunum með góðum
hagnaði.
Kveöja.
Framfarir f Tyrklandi.
Það liefir vakið mikla athygli
víða um lönd, hversu fleygir
fram á. ýmsum sviðum í Tyrk-
landi á síðari árum. Fréttarit-
ari Manchester Guardian gerir
framfarirnar þar í landi að
umtalsefni í grein, sem hirt var
í síðástliðrium mánúði.
M. a. getur fréttaritarinn
þess, að á undanförnum sex ár-
um liafi Tyrkir aukið spari-
fjárinnstæður sínar úr 2 mil-
jónum tyrkneskra punda i 40
niiljóriir t. p. Þessi innstæðu-
aukning stafar þó ekki af því,
að eigi séu nóg fyrirtæki til
þess að leggja fé i með góðum
líkum fyrir liagnaði, heldur af
þvi, að ríkisstjórnin hefir haft
forgöngu í að hvetja menn til
sparnaðar. Jafnframt hefir
ríkisstjórnin sett 15g til öryggis
innstæðum manna í bönkum
og komið á nákvæmu eftirliti
með bankastarfsemi. Telur
fréttaritarinn, að stjórn bank-
anna hafi til þessa farið Tyrkj-
um vel úr liendi.
Um leið og innstæðufé hefir
aukist hafa iðngreinimar þanist
E r 1 e n d a r f r é 11 i r.
Graf Zeppelin,
þýska loftskipið, verður i reglu-
bundnum farþega- og póst-
ferðum Jiiilli Þýskalands og
Suður-Ameríku í sumar. Legg-
nr loftskipið af stað i fyrstu
ferðina þ. 6. maí. Ráðgcrt er,
að farin verði ein flugferð á
mánuði. Vei'ður lagt af stað frá
Friedrichshaven á fyrsta laug-
ardegi hvers mánaðar, en frá
Rio de Janeiro annan fimtudag
hvers mánaðar. Viðkomustaðir
verða Barcelona og Pemamhu-
eo á suðurleið, en Pernambuco
og Sevilla á norðurleið. Farmiði
frá Þýskalandi til Braziliu kost-
ar 470 dollara og er það að eins
einum þriðja meira en á fyrsta
farrými i línuskipum, sem eru
12 daga á leiðinni, en Graf
.Zeppelin fer þessa leið á þrem-
ur sólarliringum. Mánuðina
maí—ágúst fer loflskipið einn-
ig nokkurar ferðir í Evrópu.
Vígbúnaður á sjó
hefir lítið minkað, þrátt fyrir
allar ráðstefnur og samninga
um ,t,akmarkanir“ í þessu efni,
að því er hermt er í 44. árg.
„Brassey’s Naval and Shipping
Annual“. í formála bókarinnar
segir, að þótt lillögur hafi kom-
ið frá mörgum þjóðum um
hvernig draga beri úr víghún-
aði á sjó, liafi engin leið fund-
ist til samkomulags, sem meiri
liluti sjóveldanna gæti fallist á,
hvað þá öll stórveldin. Skýrslur
Jxer, sem birtar eru i bókinni,
leiða i ljós, að Bretar liafa dreg-
ið meira úr vígbúnaði á sjó en
hin stórveldin. Búast má við,
—o—
Bræðurnir Skafti Jónsson, skipstjóri,
fæddur 25. júlí 1895, og Einar Jóns-
son. stýrim., íæddur 20. júlí 1901.
—O—
Druknuðu af Mb. „Kveldúlfur", frá
Akranesi, 20. janúar 1933.
—O—
(Til foreldra hinna látnu.
Frá Eyleifi ísakssyni).
—O—
Voriir íækka. Vinir deyja.
Víða dauðinn herjar á.
Nokkrir stríð sfem hctjur heyja,
hrekjast aðrir líkt og strá. —
Víst skal reynt, að hefja hærra
hugsun yfir höl og hrygð.
Vinir minnast vina kærra,
vora sem nú kvöddu bygð.
Heilum kveðjum dáðadrengi
dýrstum liuga signa skal;
láta óma instu strengi
yfir hinum dinuna val. —
Ei þeir hræddust himinglæfu.
Hugrakkir þeir sóttu Dröfn.
Xil að auka gengi’ og gæfu,
gildum knerri beittu’ úr höfn.
Út á hafið. Út á hafið,
ört þó félli brim við sund,
sigldu áður sjómenn glaðir,
svall j>eim fjör í hjarta’ og mund.
Risu jieir nú úr rekkju’ um óttu,
rendu fram á djúpið skeið.
Skuggsýnt var af skapanóttu:
skarður máni’ á himinleið.
Sviplega brast á sorgin þunga.
Svíft við erum dýrstu gjöf. —
Stöðvast orð og stirðnar tunga.
Styttist leið að kaldri gröf. —-
Aldrei völd ]>au víkja’ úr skorðum,
voða’ og feigð er stefna að. —
Iirygð varð ofraun Egils forðum,
er hann Sonatorrek kvað. —
Héraðsbygð vor harmar sáran
hraustra drengja bróður-hönd.
Er sem kveði hvikul báran
kveðjustef frá bæ og strönd.
Enga sök hún á j)ó dulda
þeim beiska sorgarleik.
Leynir sér við hafshrún hulda
heljarnornin. grimm og hleik.
Skarð er fyrir skildi brotið,
skarð, er jafnan stendur autt.
Þið hafið friðinn hinsta hlotið,
heima’ er lífið dauft og snautt.
Lengi blæða svöðusárin.
Seint mun gróa ]>etta mein.
Hverfa’ í hafið höfug tárin,
hryirja hlöð af ættargrein. —-
Úti fyrir sorfnum sandi
svarrar ægir dag og nótt.
Berst j)ó sérhver bylgja’ að landi,
heygir fald, og hnígur skjótt.
Alt eins lífsins öldur stíga
aldastraums um regin haf;
ýmist rísa, eða hniga,
undir sama geislastaf.
Blakta ljós á lágum skörum,
lýsa skamt, ög þrjóta brátt.
Skyndilega skift er lcjörum,.
skuggum deilt í æfiþátt. —
Glitský reifa rökkurdjúpin.
Röðull barmi’ að jörðu snýr. —■
Jafnvel hak við heljarhjúpinn
hulinn lífsins kraftúr hýr. —
P. P. ■
segir í ársritinu, að í árslofc
1936 verði smálestatala breska
flotans 47% minni en í ófriðar-
lokin, Bándaríkjanna 29%
meiri og Japana 37%. Mann-
afli Japanska flotans er n«
80,000, Bretlands 91,400 og
Bándarihianna 107,000. í vara-
sjóliði Japana eru 50 000 rnenn,
Bandaríkjanna 42,500 og Breta
33,800.
A