Vísir - 05.01.1934, Blaðsíða 3

V I S I R
Fisltilínup
ódýrar og góðar frá
Rendall & Coombs.
S.
Bridport, England.
Aðalumboðsmenn á Islandi:
ARNáSON & CO.
Sími 4452. — Lækjartorg 1.
unartæki á Efri-Skútu, sem er 1
bóndabær austan fjarSarins. MeS-
gekk bóndinn strax aö hafa brugg-
aö áfengi. Sámtímis var pilturinn,
scm selt haföi, yfirheyröur. Kvaðst
hann, liafa fengið þann landa, sem
liann seldi, frá manni i Fljótum.
Var þegar símað til sýslumanns
Skagfirðinga, er lagði fyrir hrepp-
stjóra aö gera húsrannsókn :
Fljótum og Sléttuhlíð með aðstoð
tveggja lögregluþjóna héðan.
Fanst ekkert áfengi í Fljótum, en
brugg í gerjum fanst hjá Tryggva
bónda í Lónkoti, og er það þriðja
sinn, sem upp kemst um bruggun
hjá honurn. — Fljótamaður sá,
sem sakaður var um söluna, var
yfirheyröur hér,- og meðgekk
bruggun og sölu. Biða sakborning-
ar dóms.
Hriðarveður í gær og dag, en
fannlitiö enn.
Einn bátur reri í gær og aflaði
vel.
I.O.Q.F. 1 = 115158 V2 = E I
Veðrið í morgun.
Hiti i Rvik — 2 stig, Ísaíirði —
2, Akureyri — x, Seyðisfirði — 2,
Grimsey — o, Stykkishólmi — 2,
Blönduósi — 2, Raufarhöín — 5,
Grindavik o, Færeyjum o, Juliane-
haab — 11, Jan Mayen — 4, Ang-
magsalik — 8, Tynemouth 4 stig.
Skeyti vantar frá Hólum i Horna-
firði og Hjaltlandi. Mestur hiti hér
í gær 3 stig, minstur — 3. Úr-
koma 0,9 mm. Yfirlit: Kyrrstæð
iægð niilli Vestfjarða og Græn-
lands. Ný lægð að nálgast frá Suð-
ur-Grænlandi. Horfur: Suðvestur-
iand, Faxaflói: Suðvestan kaldi og
éijagangur, en því næst vaxandi
sunnanátt með slyddu. Breiðafjörð-
ur, Vestfirðir, Norðurland: Suð-
vestan kaldi og dálítill éljagang-
ur í dag, en gengur í sunnanátt í
nótt. Norðausturland, Austfirðir,
suðausturland: Brejdileg átt og
hægviðri. Víðast úrkomulaust.
Síldarverksmiðja ríkisins.
Sveinn Benediktsson tram-
kvæmdarstjóri í Reykjavík og Jón
Þórðarson frá Laugabóli, búsettur
á Siglufirði, hafa verið settir í
stjóm Síldarverksmiðju rikisins,
í stað þeirra Guðm. J. Hlíðdal og
Lofts Bjarnasonar, sem sagt höfðu
starfinu laUstt.
60 ára
er í dag Friðrik Ólafsson skip-
stjóri.
Aflasölur.
Karlsefni seldi bátafisk frá Vesi-
fjörðum i Grímsby í gær fyrir
1384 stpd. Sviði hefir selt ísfisk-
afla, 900 kit, fyrir 978 stpd. Salatt
fór fram í Grímsby.
E.s. Suðurland
kom í dag frá Borgarnesi með
vestan og norðanpóst.
Sendisveinadeild Merkúrs
hefir ekki starfað um langan
tírna, en nú mun í ráði að taka aft-
ur til starfa að hagsmunamálum
sendisveirra hér í bænum. Er þvi
skorað á alla þá sendisveina, sent
í deildinni eru, eða hafa áhuga
fyrir þessum málum, að koma til
viðtals í kveld kl. 8 á skrifstofu
Gísla Sigurbjörnssonar Lækjar-
torgi 1, 2. hæð. '
Ægir,
mánaðarrit Fiskifélags Islands,
12. hefti 26. árg. (1933), er ný-
komið út. Hefst það á fróðlegu er-
indi um merkingar á fiskum, sem
dr. Bjarni Sæmundsson flutti í út-
varpið j). 24. nóv. s. 1. í niður-
lagi erindisins hvetur dr. B. S. til
frekari merkinga og nefnir þar
sérstaklega þorskamerkingarnar
við ísland og Grænland. — „Það
væri mjög mikils virði, að fá ná-
kvæma vitneskju um hve mikil
brögð muni vera að göiigum
J>orsks rnilli þessara landa. En
að það megi takast er mjög undir
þvi komið, aö fiskimenn, aðgerðar-
! menn og aðrir ]>eir, er hafa ný-
veiddan fiskinn með höndum, gæti
vel að merkjum á honttm og skili
þeim sem fyrst — til skrifstofu
Fiskifélags íslands eða ti! erind-
reka Fiskifélagsins út um land.
— Prófessor Johs. heitinn
Schmidt, maðurinn, sem mest hefir
unnið að íiskamerkingum hér viö
land, lét svo um mælt, að íslenskir
fiskimenn væri skilvisari á merk-
in. en annara þjóða fiskimenn;
vona eg að Jæir heiðri minningu
hins ágæta, látna vísindamanns
með ])ví að láta orð hans ásannast
einnig í framtíðinni, og geri sitt til,
að öll fundin merki komi til skila.‘:
— Margt annara greina er í heft-
inu.
Næturlæknir
er í nótt Halldór Steíánsson,
Lækjargötu 4. Sími 2234.
Cullverð
isl. krónu er uú 54,33, miöað við
frakkneskan franka.
„Kátir félagar"
eru beðnir að niæta í kveld kl.
8yí i K. R.-húsinu, uppi.
Karlakór Iðnaðarmanna.
Samæfing í kveld kl. 8.
Otvarpið í dag.
10,00 Veðurfregnir.
12,15 Hádegisútvarp.
15,00 Veðurfregnir.
Endurtekning frétta o. fl.
19,00 Tónleikar.
19,10 Veðurfregnir.
19,20 Tilkynningar.
19,25 Óákveðið.
20,00 Klukkusláttur.
Fréttir.
20,30 KfVöldvaka.
n.
Gengið í dag.
Sterlingspund ....
Dollar ............
100 ríkismörk þýsk
— frankar, frakkn.
— belgur ..
— frankar, sviss
— Jírur......
— mörk, finsk
— pesetar ,..
— gyllini ....
— tékkósl. kr.
— sænskar kr.
— norskar kx.
—- danskar kr.
kr. 22.15
— 4,35%
— 162,32
— 26,90
— 94,93
— 132,31
; 36,35
— 9,93
— 56,92
— 274,55
— 20,67
— 114,41
— 111,44
— 100.00
Vetrarhjálpin
hefir skrifstofu í Lækjartorgi 1,
2. hæð. Er tekið þar á rnóti beiðn-
um um hjálp handa hágstöddu
fólki allan daginn i síma 4292.
Ennfremur má tilkynna þangað
fatagjafir og ajmað, sem menn
vilja styrkja starfsemina með —
og verður J)að ])á sótt, ef óskað er.
Forstjóri Vetrarhjálparinnar er tii
viðtals daglega milli 5—7 e. h., en
ckki á öðrum timum.
Stúkan Frón.
Fundur í kveld. Áramótahug-
leiðing (sira Friðrik Friðriks-
son). Allir templarar velkonuiir.
Farsóttir og manndauði
í Reykjavik vikuna 17.—23. des.
(1 svigum tölur uæstu viku á und:
an) : Hálsbólga 23 (37). Kvefsótt
76 (roo), Kveflungnabólga 1 (3),
Iðrakvef 2 (ix), Taksótt 1 (1),
Skarlatssótt o (3), Hlaupabóla o
(10), Stingsótt o (2), Kossageit r
(o), Mannslát 7 (9). Landlæknis-
skrifstofan. (FB.).
Valsmenn
eru beðnir að mæta út á íþrótta-
velli i kveld kl. 8.
StyrjðJd yflrvofandi
milli Japana og Rússa
Eins og allir vita, sem blöð
Iesa, ríkir nú allmikill ótti um j)að
víða um heim, að til ófriðar komi
milli Rússa og Japana út af Man-
sjúríumálunum og fleiri málurn
sem þeir deila um. Kuniiur amer-
ískur blaðamaður, Upton Close,
hefir fyrir nokkuru gert þessa ó-
friðarhættu að umtalsefni í greiu,
sem hann birti í kunnu amerísku
tímariti.
Qose minnist i upphaíi grein-
ar sinnar á ófriðarhættu J)á, sem
svo tnjÖg var rætt uin árið 1903
og í byrjun árs 1904. Þá var ekki
um annað meira ritað í heimsblöð-
iu en yfirvofandi styrjöld tnilli
Japana og Rússa. Rússakeisari
lagði um þær mundir afar milda
áherslu á, að Síbiríubrautin væ'ri
fuJJgerö, og á svæðinu milli
Baikal-vatns og Kyrrahafs var
safnað herliði miklu, vopnum og
vistum. Þá átti Rússland rnjög
góðan flota, sem hafði bækistöð
sína við Kyrrahaf, og kaupskip trá
Ameríku, Kína, Bretlandi og
breskum nýlendum fluttu feiknin
óll af vistum o. fl. til Vladivo-
stock.
Umræðurnar um ófriðarhættuna
hjöðnuðu niður. Ritstjórar blað-
anna breyttu um tón. Viðurkcnt
var, að óttinn heföi idaupið með
tnenn i gönur. Japanar myndi ekki
hætta á, að ráðast á Rússa. Og ótt-
inn hjaðnaði víðar en á skrifstof-
um heimsblaðanna. Hann hjaðnaði
í rússneska hernum og jafnvel
embættismennirnir í Pétursborg
skiftu um skoðun. Vorið kom.
Rússneski Kyrrahafsflotinn hætti
sér inn í landhelgn Kóreu — að
sögn oft. En einn góðan veðtirdag
kom japönsk flotadeild a'ð rúss-
nesku skipununt þar óvörunt og
hóf árás sína á ])au. Styrjöldin
milli Rússa og Japana var hafin,
þótt hvorugur aðilja heföi sagt
hinum stríð á hendur. Þær yfirlýs-
ingatl komu sköntmu síðar.
„Rússar,“ segir Close, „setn
Jtekkja Japana betur en við Banda-
ríkjamenn, vita vel, aö samskonar
stjórnarklíka ræður ttú öllu í Jap-
an og 1904.“
Rússar hafa látið Japana vaða
uppi í Mansjúríu að undanförnu
án ]>ess að haíast nokkuð að ráði
að. Þeir hafa sjálfsagt haft sínar
ástæður til þess, nt. a. ekki verið
undir þaö búnir, hvorki fjárhags^
lega eða hernaðarlega, að berjast
við Japana. „En,“ segir Upton
Close, „Japanar konta Rússum
ekki að óvörunt nú. Þeir, sem nú
ráða rússneskum löndum, búast
altaf við því versta.“ Og í Kreml
er búfst við þyí, að bráðlega munt
til ófriðar koma milli Japana og
Rússa.
Spenningurinn milli ])essara
voldugu þjóða, sem áður hafa bor,-
ist á banaspjót, hefir smám sam-
an aukist. Árið 1929 gaf ráðstjórn-
in rússneska Mansjúríu-hervaldin-
um Chang Iisueh-liang ráðningt\,
er hann rak á brott rússnesku yfir-
mennina við Mansjúríubrautina.
Þá gerður Rússar og Japanar
samkomulag um það sín á milli, að
Japanar léti þaö afskiftalaust, ef
Rússar gæfi Kínverjum ráðningu
fyrir ámóta sakir. Og Rússar iof-
uðu að blanda sér ekki í slík
„einkámál“ Japana í Mansjúríu.
En síðar ])egar Japanar fóru að
vaða uppi þar í landi og stofn-
uöu ]>ar hið svo kallaöa Mansjú-
kó-ríki. fór Rússum þar i latidi
að þykja þröngt fyrir dyrum. Um-
ráðin yfir járnbrautinni urðudeilu-
efni og Japanar ráku á brott rúss-
neska starfsmenn við brautina.
Rússar buðust til þess_ að selja
sinn hluta i járnbrautinni og mun
tíminn eimi leiða í ljós, hvort þeir
buðust til þess af heilum huga eða
ckki. En Japanar skildu þetta
þannig, að Rússar væri fegnir að
taka þvi með þökkum, sem sigur-
vegarinn vildi láta í té — og hypja
sig svo á brott. Og að lokum buðu
Japanar að kaupa liluta Rússa t
járnbrautinni fyrir 50 milj. yen, en
Rússar höfðu upphaflega boðið
hluta sinn fyrir 250 miljónir gull-
rúblna. Og því íiæst móðguðu
Japanar Rússa með því að segja,
að rúblan hefði aðeins „ítnyndað
verðmæti,“ svo að Rússar gætt
sem best ákveðið verð rnblunnar
þannig, að svaraði til þess verðs,
sem Japanar vildi kaupa fyrir. Og
vitanlega varð ekki úr neinum
kaupum. En á landamærum Man-
Dokað við í Hraunahreppi.
ferðafólkið, sem í öllu hafði komið fram við mig
sera gamlan kunningja.
„Jæja,“ sagði Jón, þegar hann var kominn í sæti
sitt. „Þú gerir mér orð, þegar þú hittir útlendinginn
hérna á ný, svo að eg geti komið ykkur í nesið. Þið
ætlið að verða samferða suður, er ekki svo?“
,JEkki er það fastmælum bundið, en það má vel
vera, áð það verði að ráði.“
„Jæja, vertu nú sæll! Og góða ferð upp eftir!“
„Góða ferð,“ tók samferðafólkið undir, þegar bíll-
ínn fór af stað.
„Góða ferð vestur eftir“, kallaði eg. Svo tróð eg í
pípu mína, kveikti i Iienni og hélt sem leið liggur
iipp með Laxá austanverðri og þræddi bakkana.
Ýmsum, sem i borgum búa, verður tíðrætt mjög
um það, liversu erfitt sé og fábreytilegt lif þeirra,
sem ala aldur sinn í sveitunum, og undir þetta taka
oftast þeir, sem ekkert kjósa frekara en að geta
dvalist í sveit að sumarlagi sér til hressiugar. Því
verður cigi neitað, að mörg er þar stundin erfið, en
þar er líka hins vegar margt, sem bætir upp fyrir
alla erfiðleikana, alt stritið og vosbúðina, þegar tíð-
arfnr or slæmt. Góðu dagarnir eru langtum færri
en erfiðu dagamir. En menn búa lengi að einum
góðum degi. Það, sem einn sólskins og blíðviðrisdag-
ur lætur í té, endist lengi. Minningarnar eru fagrar
og ríkar og ganga ekki til þurðar liversu lang\inn
sem hausthretin reynast eða hríðarveður vetrarins.
Og ótalið er, að hið nána samband við náttúruna og
skepnurnar hefir svo mikilvæg áhrif á andlegt líf
manna, að það meir en vegur upp á móti því, sem
fjölmennið hefir áð bjóða. Borga og bæjamenning-
in lætur mönnum í té mikil þægindi og gæði, en hún
hefir sínar skuggahliðar, sina erfiðleika og fátækt.
Hvergi er lífsbarátta fjöldans erfiðari en í horgun-
um og fábreyttari, og hvergi eru mannsálirnar oft
og tiðum einmanalegri, því að mennirnir geta verið
einmana, þótt þeir viti af mörgum í kringum sig.
Lífsbarátta ]>eirra er þar oft einhæft strit, sem ekki
færir þeim sanna hamingju,
Er það ekki öflugasta stoð lífshamingjunnar, að
menn geti verið trúir sjálfum sér, unað glaðir við
sitt, verið í samræmi við stprf sín og umhverfi, skil-
ið til lilítar það samband, sem er i lífi þeirra milli
þess, sem liðið er, þess sem er og verður? En hvar
— ef ekki við faðm náttúrunnar, við að erja jörð-
ina, geta menn öðlast þann þroska, er skapar sanna
hamingju? Ef borgalifið, með alla sína óvægilegu
haráttu, óeðlilega kapp, hraða og eril, hefir i sér fólg-
ið meira aí því, seni getur þroskað mennina, eu ein-
falt lif hóndans, þá hefi eg ekki getað fundið það.
Borgamenningin á fullan rétt á sér. Þróunin í heim-
inum liefir farið í þá átt, að borgir hafa myndast,
011 þvi verður ekki neitað, að mennimir, sem byggja
þær, verða að leita út fyrir takmörk þeirra til þess
að geta fundið sjálfa sig. Borgirnar eiga sina þreyttu,
útslitnu menn í þúsunda, tugþúsunda tali, lamaða,
óhamingjusama, og þeim mun ver farna í fátækt
sinni en þeir, sem við faðm náttúrunnar búa,. að
þeir eru ófrjálsir í örbirgð sinni og striti. Milli þeirra
og jarðarinnar, sem vér erum allir af komnir, er
kaldur, liarður steinninn, líf þeirra er hrakningslíf, í
andlegum skilningi. En í allra hugmn býr í rauninni
löngun til þess að sprengja steininn, sem vamar því,
að menn geti ctregið til sín af þeirri orku sem undir
hýr.
Minningarnar vaka, kaldar, dimmar minningar,
um erfiða göngu um steinlögð stræti, innan um tug-
þúsundirnar, í erfiðustu leitinni, sem nokkur getur
lent i, leit öreigans að atvinnu, dag eftir dag, án
þess að hafa nokkru sinni vissu fyrir, að þeir, sem
heima biðu, fengu bita sér til matar .næsta dag. Eg
komst klaklaust úr þeirri leit, án þess að missa hæfi-
leikann til að sjá,.að ekkert ský er svo svart, að ein-
tivcr silfurbjartur hnoðri boði. ekki; að handan við