Vísir - 14.03.1934, Side 2

VlSIR
MÁLARAR!
HDNIÐ, *s ait iað BESTA
er að málningu lýlur, fáið þér frá clstu og
stærstu málninga- og lakkverksmiðju Norð-
tirlanda.
Sadolin & Holmblad A. s.
Kaupmannahöfn.
(Stofnsett 1777).
Símskeyti
Berlín, 13. mars.
Uiútcd Press. — FB.
Stjórnntálasamvinna I»jóð-
. verja og Júgóslafa.
Sendifulltrúi rikisstjórnar-
innar í Jugoslavíu kom til Ber-
iínar í dag til viðræðna vtð
þýsku rikisstjómina. Ekki hefir
verið neitt um það tilkvnt opin-
berlega, hvaða mál verði til um-
ræðu milli hans og stjórnarinn-
ar, én mælt er, að Hitler sjálfur
muni taka þátt í viðræðunum.
Búist er við, að viðskiftamálin
verði rædd og reynt að finna
grundvöll til þess að byggja i
viðskiftasamninga milli Þýska-
lands og Júgóslavíu og að öll
áhersla verði lögð á að liraða
þeirri samningagerð sem mesi.
Ennfremur er af ýmsum húist
við, að nánari stjórnmálasam-
vinna sé áformuð milli Júgó-
slafa og Þjóðverja. í þvi sam-
bandi er um það rætt, að Jugó-
slafar eru þvi mjög mótfallnir,
að maður af Habsborgarættinni
verði settur á valdastól í Austur-
riki og Ungverjalandi, en Þjóð-
verjar eru einnig mótfallnir
ölíum áformum i þá ált.
Varsjú 14. mars.
Forseti Póllands fær einræðisvald.
Þjóðþingið hefir samþykt frum-
varp til laga, sem heimilar forset-
anum að gefa út hverskonar lög,
sem þörf krefur, þangað til þjóíí-
þingið kemur saman á ný þ. 1.
nóvember í liaust. — Lög þessi
heimila þó ekki, aS gerðar veröi
breytingar á stjórnarskránni, en
talsmaður andstæðinga stjórnar-
innar mótmælti samþykt laganna
og kvað með þeim forsetanum í
rauu og veru fengið fult einræ'ði í
hendur. (United Press. FB.).
Madrid 14. mars.
Allsherjarverkfall mishepnast.
Allsherjarverkfalli var lýst yfir
í Barcelona í gær og er alment lit-
ið svo á, að að hafi algerlega mis-
hepnast. Stærsta verkalýðsfélagið
1 Barcelona neitaði að taka þátt i
þvi.
Lítilsháttar óspektir hafa orðið
í nokkurum borgum og bæjum,
einkanlega þar sem tilraunir hafa
verið gerðar til þess að koma í veg
fyrir sölu „E1 socialista," en aðeins
tvö blöð koma út í Mádrid og er
,,E1 socialista“ annað þeirra. —
(United F’ress. FB.).
Oslo 13. rnars. EB.
Mowinckel vill ekki mynda sam-
steypustjórn að svo stöddu.
Stórþingsmennirnir Hambro og
Bæröc hafa fyrir hönd hægri-
flokksins átt viðræður við Mowin-
ckel forsætisráðherra. I.ögðu þeir
til við hann, að hann féllist á mynd-
un samsteypustjórnar, en hann
svaraði því til, að hann teldi ekki
að ræða nánara stofnun
kreppustjórnar, sem í væri allir
fulltrúar borgaraflokkanna í
kreppumálanefnd Stórþingsins. a.
m. k. teldi hann það ekki tímabært
eins og sakir stæði. Samkvæmt
fregnum í blöðuntun er talið, að
komið hafi í ljós á fundi þessum,
að ríkisstjórnin muni ekki fallast
á lágmarkskröfur bændaflokksins
Kreppumálanefnd Stórþrngsins
kom saman á fund i dag til þess
að ganga frá tillögum sínum. Mælt
er aö hægriflokkurinn muni gera
úrslitatilraun til þess að miðla mál-
um milli vinstriflokksins og
bændaflokksins og þannig koma í
\eg fyrir að stjórnin falli.
Oslo 13. mars. EB.
Fyrirspurn um ríkisútvarp.
Bakke Halden Stórþingsmaður
hefir borið fram fyrirspurn til rík-
isstjórnarinnar svo hljóðandi:
„Hefir ríkisstjórnin veitt því eftir-
tekt. að mikil og vaxandi óánægja
•er með ríkisútvarpið meðal þjóð-
arinnar ?"
(Jtan af landi,
Akureyri, 13. raars. FÚ.
Frá Akureyri.
1 gærkveldi andaðist að heini-
ili sínu hér á Akureyri Magnús
Einarssori organleikari og tón-
skáld. Magnús var 85 ára að
aldri. Hann hafði verið rúm-
fastur aðeins 3 tlaga.
Nýlátin cr liér á sjúkraliús-
inu Friðbjörn útgerðarmaður
Björnsson frá Hrísev. Bana-
mein lians var lungnabólga.
Hann lætur eftir sig ekkju og
börn.
Borgarnesi 13. mars. E'Ú.
Úr Borgarfjarðarsýslu.
í gær var Ingibjörg Erlends-
dóttir, kona Bjarna Guðjóns-
sonar kaupmanns í Borgarnesi,
jarðsungin að Borg, að við-
stöddum fjölda manns.
Lungnapest hefir gert vart
við sig í fé, á 4 -5 bæjum i
Borgarfirði, en þó eru ekki mik-
il brögð að veikinni ennþá sem
komið er. Sent hefir verið eftir
meðulum lil Reykjavíkur.
Kvenfélagið i Borgarnesi er
að æfa sjónleikinn Spanskflug-
an“ og er gert ráð fyrir að
fyrsta sýning fari frani á laug-
ardaginn kemur.
Viðskiftavelta Sparisjóðs
Mýrasýslu var á síðastliðnu ári
1.632.500 kr., samkv. nýbirtri
skýrslu Sparisjóðsins. Á árinu
voru innlagðar 429.600 kr., en
útborgað sparifé að upphæð
434.900 kr. Innslæðufé við árs-
lok var 867.300 kr., en vara-
sjóður í árslok 155.500 kr. Hef-
ir varasjóður aukist á árinu um
10.900 kr. — Jafnaðartala efna-
hagsreiknings var 1.011.900 kr.
Sparisjóðurinn er 20 ára gam-
all, og hefir aldrei tapað neinu
fé.
Rógnrinn om Hæstarétt
J. J. á hæpnustu leiðum. —
Samherjunum blöskpar.
Um ýmiskonar óbótamenn og |
illvirkja er það vitað, að við |
fyrstu óhæfuverk sín fara þeir
varlega að öllu, undirbúa alt
rækilega og ganga svo frá, að
þeir sem eflirlitið eiga að hafa,
geta naumast áttað sig á hvernig
i klækjunum liggur og hverjir
eru liinir seku. En með tímanum
hætta þorpararnir að gæta sín.
Þeir verða áræðnari og að lok-
um ganga þeir svo langt í frekj-
unni, að jafnvel hinir blindu
sjá, hverir em höfundar óhæfu-
verkanna.
Svipað þessu liefir nú farið
fyrir óhappamönnum þeim,
sem undanfarin ár hafa (í Tím-
anum) gert hvíldarlausar árásir
á æðsta dómstól þjóðarinnar,
Hæstarétt. Allar liafa árásir
þessar verið gerðar af illvilja,
og i bcinu blekkingaskyni við
þjóðina. Hatur þess, sem vegna
ranglætis sins varð að lúta i
lægra haldi, beindist að þeim,
sem til þess voru settir að halda
réttlætinu uppi og fullnægðu
skyldu sinni. Skynbærir menn á
þessa hluti sáu raunar þegar í
slað, af liverjum toga rógurinn
var spunninn, en of margir létu
blekkjast. Hrekklausir menn,
fáfróðir um dómsmál og rétt-
arfar og gjörókunnugir því,
sem um er að ræða, eiga vitan-
lega erfitt með að gera sér grein
fyrir flóknum lögfræðilegum
vandamálum. Eðilegl er, að
slikir menn láti ginnast í net
rógberans, einkum þegar beitan
er — dómsmálaráðherra-titill.
Þrátt fvrir þetta hefir þeim þó
stöðugt fækkað, sem trúnað
lögðu á illmæli Jónasar Jóns-
sonar og félaga hans. Og nu
hefir Jónasi orðið sú skyssa,
sem gera mun það að verkum,
að jafnvel jieir, sem hlindastir
hafa verið í trúnni á vaðal hans
ldjóta að sjá i gegnum blekk-
inga-vefinn.
Hafi almenningsálitið nokk-
urn tíma verið samliljóða um
nokkurn hlut hér á Jandi, Jiá
var það um, að fullkomið og
óþolandi hneyksli væri, að hafa
Lárus Jónsson fyrir yfirlækni á
Nýja Kleppi. Allir töldu víst, að
frávíkning hans hlyti að verða
eilt fyrsta verk viðreisnarstarfs-
ins, eftir óaldarstjórn Jónasar
frá Hriflu. Er hann loks var
rekinn frá, létti þungu fargi af
óteljandi aðstandendum þeirra
ógæfusömu manna, sem um
rúmlega tveggja ára skeið liöfðu
verið undir læknisforsjá L. I.
seldir. Hilt létu menn sér i léttu
rúmi liggja, miðað við nauðsyn
þess að vera lausir við Lárus
sem yfirlækni, hvort hann e. t.
v. kynini að fá sér tildæmdar
skaðabætur fyrir brottrekstur-
inn eða ekki. Öhætt er þó að
segja, að rétlarmeðvilund al-
mennings hefði aldrei skilið
það, ef slíkum manni sem Lár-
usi Jónssyni liefðu verið til-
dæmdar miklar skaðabætur úr
ríkissjóði. Sú niðurfetaða undir-
réttarins, að dæma honum full
laun í alt að tvö ár cftir brott-
reksturinn mun því hafa komið
mönnum mjög á óvart. Ilitl,
að Hæstiréttur sýknaði ríkis-
sjóð, þótti svo sjálfsagt, að ó-
þarft liefði verið að ræða málið
frekara. í vægðarskyni við Lár-
us Jónsson, ætluðu menn að
láta análið kyrt liggja.
En Jónas Jónsson hefir ekki
getað stilt sig. í kosningableðll
sínum gerir hann nú nýlegn
harðar árásir á Hæstarétt fyrir
dóm þenna. Þessi sami Jónas
Jónsson, sem með afskiftum
sínum af Lárusi, hefir bakað
sjálfum sér meiri skömm og
þjóðinni meiri sársauka og
tjón, en með flestum öðrum af-
glöpum sínum, ræðst nú að
Hæstarétti fyrir að hann vildi
ekki skylda ríkissjóð til skaða-
bólagreiðslu til Lárusar. Það er
því þessi „vinur“ Lárusar, sern
nú kemur því til leiðar, að ekki
þykir verða hjá þvi komist, að
starfsferill L. J. sem ýfirlæknis
á Kleppi verði gerður að nokk-
uru umtalsefni hér í blaðinu.
Mönnum er enn i fersku
minni með liverjum hætti Lár-
us Jónsson varð yfirlæknir.
Hann hafði við næsta lítinn
orðstir verið nokkurn tima sem
kandidat á geðveikispítölum í
Danmörku. Reynslan af honum
þar var sú, að engum manni
með fullu ráði hefði getað dott-
ið i hug, að levfa honum framar
að koma á geðveikraspítala sem
lækni. Engu að síður réði J. .1.
liann sem yfirlækni á Nýja-
Kleppi, er hann hafði vikið dr.
Helga Tómassyni, hinum fær-
asta manni, úr þeirri stöðu.
Annarsstaðar en liér á landi,
hefði það vitanlcga þótt full-
komið hneyksli, að ráða mann
með ekki meiri sérþekkingu á
þessu sviði í slíka stöðu. Eins
og hér stóð á, var þó þekkingar-
leysi Lárusar nánast aukaatriði.
Aðrír annmarkar, og þá eink-
um hóflaus diwkkj uskapur
hans, voru svo miklir, að hann
ldaut beinlínis að vera stór-
hætlulegur fyrir sjúklinga sina.
Þetta var öjlum kunnugum ljóst
þegar í stað. Enda staðfesti
reynslan það áþreifanlega. Og
í nóvemer 1931 sendu hjúkrun-
arkonur spítalans kæru lil land-
læknis \4”ir drykkjuskap Lár-
usar, enda lagði landlæknir,
Vilmundur Jónsson, þá til, að
Lárus yrði leystur frá yfirlækn-
isslörfum. Er það sannað full-
komlega, að alt þar til þessi
kæra var send, hafi Lárus iðu-
lega gengið stofugang áberandi
drukkinn og drykkjuskaparins
mjög gætt í starfi hans. Ekki
tók þáverandi dómsmálaráð-
lierra (.Tóns Jónsson) tillögu
landlæknis til greina og leið svo
fram veturinn. En síðari hluta^
vetrar var það, að Iúirus Jóns-
son skaut úr byssu út um
glugga í Iæknisbústaðnum á
Nýja-KIeppi „að því er ætla
verður í algerðu ölæði“ seglr
Hæstiréttur, og fór hann yfir-
leitt svo óvarlega með byssuna
hlaðna, að tveir menn, er stadd-
ir voru inni lijá honum, fundu
ástæðu til að taka byssuna af
honum með valdi.
Þrátt fyrir alt þetta, var þó
gerður riýr samningur við Lár-
us, 26. mai 1932, þ. e. a. s.
tveimur dögum áður en flokks-
menn Jónasar Jónssonar
steyptu honum fyrir fult og alt
úr ráðherrastóli. Og hvernig
var hann samningurinn, sem
Jónas .Tónsson gerði við yfir-
lækninn, sem á stofugangi var
staðirin að því, að vera drukk-
inn að flækjast innan um sjúkt-
ingana, landlæknír hafði heiml-
að rekinn og í ölæðis-ósjálfræði
hafði skotið úr húsi sinu út i
náttmyrkrið? Með samningi
þessum var Lárus Jónsson enn
ráðinn um tveggja ára skeið til
að vera yfirlæknir spítalans.
Orðrétt segir svo: „og' er ekki
hægt að víkja yður frá innajn
þess tíma. Verði yður samt sem
áður einhverra orsaka vegna
vikið frá, skuluð þér hafa rétt
til fullra launa fyrir 2 ár, eins
og þér hefðuð starfað alhm tím-
ann við spítalann“. Að þessum
tíma loknum þurfti svo að segju
samningnum upp mcð 6 mán-
aða fyrirvara, svo að gilt væri.
Svona voru jæir samningam -
ir, sem Jónas Jónsson gerði við
vildarvini sina. Með þessu móti
átti að trvggja þeim mönnum
laun, sem alþjóð vissi að voru
óhæfir til að gegna störfum
sínum, og hlutu því að verða
reknir úr þeim, er alment vel-
sæmi færi aftur að hafa ein-
hver áhrif á gerðir stjómar-
herranna. Þess var ekki gætt í
ákafanum, að clómsmálaráð-
lierra hafði vitanlega ekkert
vald til að skuldbinda ríkissjóð
lil þess, að halda áfram að
greiða þeim manni fult kaup,
sem vikið hafði verið frá starfi.
fjTÍr réttmætar sakir. Samn-
ingurinn var því Lárusi ónýtur,
eins og bæði lögmaðurinn og
Hæstiréttur taka réltilega fram,
en hinsvegar mun hann lengi
standa sem óbrotgjarn minnis-
varði yfir „stjórnheimsku“ og
vesaldómi Jónasar Jónssonar.
Engan þarf heldur að urnlra.
þótt J. J. sriúi nú hatri sínu gegn
þeim, sem neituðu í dómi sinun
að taka „plagg“ þetta til greina.
Lárus Jónsson mun nii í máli
sinu helst hafa reynt að byggja
á þvi, að cftir að þessi dæma-
lausi sanmingur var gerður,
hafi hann minkað drykkjuskap-
inn og ekkert aðhafst, sem gerði
liann brottreksturs verðan. Því
fer þó f jarri að þetla sé rétt, því
að eins og Hæstiréttur segir „þá
þykir nú vera næg sönnun fyrir
þvi, að mjög mikið liafi borið á
drykkjuskap L. .T.“ eigi aðeins á
árinu 1931, heldur og á árinu
1932, alt þar til hann var látinn
fara frá spítalanum. Nefnir
Hæsliréttur fjölmörg dæmi
máli sinu til stuðnings, en að
svo komnu þykir ekki ástæða til
að rekja þau liér. Skal einungis
eilt dæmi nefnt.
1. nóvember 1932, eitthvað
finnn vikum áður en Lárusi
Jónssyni var vikið frá, kom þaö
slys fyrir, að sjúklingur sló eina
hjúkrunarkonuná í höfuðið með
„kústhaus“ og meiddi hana
mikið. Gerðist þetta milli kl. 8
og 10 að morgni og reyndist þá
ómögulegt að ná í yfirlæknin*
(L. .T.), hvorki með því að síma
til hans eða á annan hátt, og er
þó sannað í málinu, að læknir-
inn var heima í þetta skiftí,
en eflir nokkra töf náðist í ann-
an lækni, er af tilviljun var
staddur á spitalanum, og batt
hann um sárið.
Þykir nokkrum manni furða.
að slíkum yfirlækni, sem jx4t«
og margt annað ámóta er sann-
ÍSLENZKAR
SMÁSÖGUR
HÖFUNDAR:
Jónas Hallgrímsson. Jón Thoroádses.
Þorgils Gjallandi. Gestur Pálsson. St.
G. Stephansson. Þorst. Erlingsson. E.
H. Kvaran. Sigurjón Fri8jónsson.
GutSm. FriíSjónsson. Jón Trausti.
Krstín Sigfúsdóttir. Jóh. Sigurjóm-
son, Hulda. Sig. Nordal. Jakob Thor-
arensen. Fr. Á Brekltan. Helgi Hjörv-
ar. Gunnar Gunnarsson. GuíSm. G.
Hagalin. DavííS Þorvaldsson- Krist-
mann Gutimundsson. H. K. Laxnes*.
Bókin et' 300 bls. og ib. í fallegt band
Fœst hjá bóksölain.