Vísir - 12.06.1934, Blaðsíða 2

VISIR
ÚTRÝMIfl
flugunum með
„AEROXON' flapaveiðarum.
HIIIIIIIUWII lllillllll«Mft»w»»aagi||i| iiiiiiiiI IIHIIF
Þjóðnyting.
Verzlun Ben. 8. Þfirarinssonar býðr hezt kanp.
Það var sagt frá því í AI-
þýðublaðinu á dögunum, að
danskir jafnaðarmenn væri nú
að ráðgera þjóðnýting í stórum
stíl. Eins og oft vill verða í
Alþbl., þá bar nú ekki allskost-
ar saman fyrirsögn greinarinn-
ar um þelta og innihaldi benn-
ar. Fyrirsögnina lá næst að
skilja svo, að það væri danska
stjórnin, sem hefði þessar þjóð-
nýtingarfyrirætlanir á stefnu-
skrá sinni og ætlaði að fram-
kvæmaþæraiveg á næstunni.En
samkvæmt frásögninni var nú
ekki um annað að ræða en ein-
liverjar flokkssamþyktir, sem
ekki er óvenjulegt að jafnaðar-
mannaflokkar geri svona til
þess að lialda flokksmönnunum
við trúna, en engum kemur til
hugar að framkvæma.
En livað líður þjóðnýtingar-
kröfum islenskra jafnaðar-
manna? Mönnum skilst það að
vísu, að átt sé við þjóðnýtingu,
þegar jafnaðarmenn tala um
„viðreisn atvinnuveganna", eins
og Emil Jónsson gerði í erindi
sinu á dögunum, cn lionum
vanst ekki timi til að gera nán-
ari grein fyrir hvernig fram-.
lcvæma ætti, og ekki heldur var
rúm til að gera í hinni stuttu
grein hans í Alþbl. En menn
undrast það þó mjög, hve fá-
orðir þeir eru nú um þessar
fyrirætlanir sínar. Það var ekki
sparað rúmið i Alþýðublaðinu i
vetur, undir bæjarstjórnar-
kosningarnar, jægar rætl var
um bæjarútgerðina. Það hefði
þvi má'tt búast við ]>vi, að nú
yrði ekki lakmarkað svo mjög
rúmið i blaðinu fyrir greinar
um þjóðnýtingarfyrirætlanirn-
ar. Og hverju gegnir það, að
þeir skuli ekki nú gcra háværar
kröfur um ríkisútgerð? Þeir
ætluðu Reykjavík að kaupa 10
togara. í hlutfalli við það ættu
þeir að krefjast þess, að ríkið
kevpti 30—40 togara. Það væri
nú „viðreisn atvinnnveganna“,
sem um munaði. En nú stein-
]>egja þeir um alla aukningu út-
gerðarinnar. Þeir forðast að
minnast á bæjar- og ríkisút-
gerð. Og svo revndur maður, á
þessu sviði, sem bæjarstjórinn
í Hafnarfirði, fær ekki rúm i
blaðinu til þess að gera grein
fyrir því, hversu ágætlega slík-
ar framkvæmdir hins opinbera
myndu gefast. —- Raunar er
sagt, að reikningar bæjarút-
^erðarinnar í Hafnarfirði fyrir
síðasta ár séu ekki fullgerðir
enn, og kann það að einhverju
leyli að slafa að ]>ví, að bæjar-
stjórinn g'ctur ekki snúist við
]>ví að skrifa eins langa grein
uin þetta, eins og bann ella
mundi gera.
Eða er það svo, að þeir 5tt-
ist, að þeir geri sér nú lítið
gagn með löngum skrifum og
háværum kröfum um bæjar-
eða ríkis-útgerð ? Eru þeir úr-
kula vonar um, að þeir geti að
þessu sinni tælt kjósendur til
að greiða þeim atkvæði með
slórum fyrirheilum um aukn-
ingu útgerðarinnar?
Hvað halda menn þá að orðið
hefði úr efndum á loforðum
þeirra um bæjarútgerðina, þó
að þeir hefðu komist i meiri
hluta í bæjarstjórn? Og hvað
halda menn að verði vfirleitt úr
efndum á loforðum þeim, sem
þeir gefa fyrir kosningar, ein-
göngu til að svíkja sér út at-
kvæði?
Öll kosningaloforð jafnaðar-
anna eru nú meira á huldu en
venjulegt er. En þau verða ekki
lialdbetri af þeirri ástæðu. Þeir
óttast aðeins, að kjósendur
kunni nú orðið að gagnrýna
ráðagerðir þeirra, og ætla að
þess vegna sé vænlegast að hafa
þær sein mest á huldu og
kenna því um, að Iivorki sé
tími né tækifæri til að gera nán-
ari grein fyrir þeim, eins og
hinn „stóri spámaður“ þeirra,
bæjarstjórinn í Hafnarðirði, svo
kænlega kom sér hjá öllum
frekari skýringum á fyrirætl-
unum ]>eirra.
Viísklfti
fslendinga og Spánverja.
—o—
Tilkynning
frá forsætisráðherra.
11. júní. — FB.
Eins og þegar liefir verið frá
skýrt í blöðunum komu þeir
Helgi Guðmundsson og Magnús
Sigurðsson bankastjórar og
Richard Thors framkvæmdar-
stjóri, heim með Brúarfossi s. 1.
laugardag, frá samningastörf-
um við spænsku ríkisstjórnina,
um saltfisksinnflutninginn tii
Spánar.
Komu samningamennirnir
saman á fund í dag með ríkis-
stjórninni og utanríkismála-
nefnd og gáfu skýrslu um gang
samninganna. Hafði aðstaða ís-
lensku samniúganefndarinnar
verið örðug, en hinsvegar tóku
Spánverjar með sérstökum vel-
vilja og skilningi á málstað ís-
lendinga.
Var fenginn ákveðinn grund-
völlur að efni væntanlegs
samnings áður en samninga-
mennirnir fóru frá Madrid, en
enn ]>á hefir undirskrift þó ekki
farið fram. Dvelur Sveinn
Björnsson sendilierra áfram i
Madrid • og ennfremur Helgi
Briem fiskifulltrúi, sem verið
liefir ritari samninganefndar-
innar og bíða þeir þar eflir end-
anlegum samningslokum.
Að svo stöddu verður ekki
skýrt nánara frá efni hins vænt-
anlega samnings en samkvæmt
nýfengnu símskeyti frá sendi-
herra má nú vænta undir-
skrifta innan skamms og verð-
ur þá tilkynt nánara um samn-
ingsatriðin.
Lapí á náinn.
Það hefir löngum þótt ófag-
ur siður, að leggjast á náinn,
þ. e. að lofa ekki þeim, sem í
gröfunum hvíla, að liggja þar í
friði.
Og það er engu síður and-
slyggilegt, er seilst er lil látinna
þjóðskörunga og farið að bera
þá saman við pólitíska ódrætti
og vandræðamenn nútímans. —
Það er livorki meira né minna
en það, að liinir látnu merkis-
menn eru svívirtir í gröf sinni.
Mér brá í brún núna fyrir
nokkurum dögum, er mér var
bent á það af góðkunningja
mínum, að í blaðræksni einu
hér í bænum væri verið að hkja
þeim saman: Skúla heitnum
Thoroddsen, sýslumanni og al-
þingismanni, og Hermanni Jón-
assyni! —
Hvílík dæmalaus ósvinna!
Skúli Thoroddsen var þjóð-
kunnur stjórnmálamaður og
liöfðingi — héraðsliöfðingi og
höfðingi á Alþingi. Hann var
þjóðkunnur fyrir frjálslyndi og
ættjarðarást, manna snjallastur
í þingsölum óg höfuðkempa
vopna sinna. Hann var vinur
allra smælingja, manna jafnt
sem málleysingja. Hann mundi
aldrei liafa getað fengið sig til
þess, að drepa æðarfugl — jafn-
vel ekki, þó að slikt hefði ver-
ið lieimilt að lögum. Og svo
sagði mér gáfaður mentamaður,
sem mjög var handgenginn
Skúla Tlioroddsen, konu lians
og börnum, að liann liefði ald-
rei kynst betra hjartalagi hjá
nokkurum manni, en Sk. Th.
Og svp er Hermanni Jónas-
syni líkt við þennan mann!
Það er engin furða, þó að
okkur, gömlum Isfirðingum,
hitni í hamsi, er við lieyrum
slíkt eða sjáum.
Skúli Thoroddsen var ást-
sæll af ísfirðingum. Þeir kunna
að meta hvað að þeim snýr,
ekki siður en aðrir, og þeir
gleymdu ekki sýslumanni sin-
um, þó að hann flyttist úr liér-
aðinu. Þeir kusu hann á ]>ing
eftir sem áður og vottuðu hon-
um á þann hátt traust sitt og
virðingu.
Við munum það, ísfirðingar,
að margt var til þess gert, að
fá okkur til þess, að bregðast
Skúla Thoroddsen. En við sát-
um við okkar keip. Við unnum
honum sem manni og treystum
honum sem fulltrúa okkar á
Alþingi — treystum honum
allra manna best. Hann sat á
þingi fullan aldarfjórðung og
var fulltrúi okkar allan þann
tima, nema á einu þingi.
Og svo er Hermanni Jónas-
syni líkt við þennan mann!
Hvílík dæmalaus ósvinna, segi
eg enn og aflur!
Hvað hefir Herniann Jónas-
son gert, er bent geti til þess,
að hann sé eitthvað svipaður
Skúla lieitnum Thoroddsen,
einhverjum mætasta manni
sinnar samtíðar og þjóðholl-
asta?
Eg veit það eldri. Eg hefi
spurt marga að því og enginn
veit það.
Hitt kemur mönnum nokk-
urn veginn saman um, að Her-
mann muni einna kunnastur af
því, sem gagnstæðast sé öllu
eðlisfari Skúla heitins Thorodd-
sen. —
Og svo er þessum mönnum
jafnað saman!
Vei yður, sem á náinn leggist!
Gamall ísfirðingur.
Landskj álftar nir.
—0—
Allir bæir í Svarfaðardal neðan
Urða og Syðra-Hvarfs meira
og minna skemdir. — Fjársöfn-
un heldur áfram hér í bæ og
út um land.
—o—
Ur Svarfaðardal
var símað í gær, að samkvæmt
skoðunargerð væru allir bæir í
Svarfaðardal neðan Urða og
Syðra-Hvarfs meira og minna
skemdir. Á þessu svæði eru alls
35 bæir. — S. 1. laugardags-
kveld koniu tvfeir kippir, einn á
sunnudagsnótt og einn á sunnu-
dagsmorgun.
. Á Li'tla Árskógarsandi
slcemdust bæjar og peningshús all-
víða, en skemdir á húsum urSu
einnig í Grenivík og víðar. Þar sem
hús skemdust í landskjálftunum á
dögunum má búast viS enn frekara
tjóni, þar sem kippirnir virðast enn
ekki hættir meS öllu.
<
I
Fjársöfnun á Norðfirði.
A Noröfirði stendur nú yfir fjár-
söfnun og höfðu safnast 800 kr.,
er síðast fréttist. Sérstök nefnd og
skátar vinna að söfnuninni. Fjár-
söfnuninni verður haldið áfram.
I
Samskotin
!>æði hér í Reykjavík og víða út
um land hafa gengið ágætlega. Er
nú búið að greiða til Stefáns Þor-
varðssonar fulltrúa í Stjórnarráð-
inu um 14,000 kr. Þar með er talin
5,000 kr. gjöfin frá konungi. í
Vestmannaeyjum hafa safnast kr.
3.738,00.
í kveld kl. 7% verður frumsýn-
ing á frægri kvikmynd í Nýja Bíó
og er sýning þessi til ágóða fyrir
samskotastarfsemina. — Verður
væntanlega húsfyllir á frumsýn-
ingu þessarar rnyndar.
Símskeyti
—o--
Aðsúgur gerður að þýskum ráð-
herra.
Genf, FB. 12. júní.
Fregnast hefir að félagar úr
Hitlers-æskunni svp kölluðu hafi
gert aðsúg að Seldte verkamála-
ráðherra og leiðtoga stálhjálma-
manna. Var þetta nálægt Magde-
burg. Einu skoti var hleypt af, en
enginn særðist. (United Press).
Viðskifti Rúmena og Japana.
Bukarest . FB. 12. júní.
Samkvæmt áreiðanlegum fregn-
um hafa Japanar boðist til ]>ess
að búa rúmenska herimV gögnum
að öllu leyti á ný, ]>ar í innifalin
öll vopn og skotfæri, endurskipu-
leggja og byggja uj>p vopnaverk-
smiöjur landsins o. s. frv. Bjóðast
Japanar til þess að gera þetta fyrir
25% minna.en aðrir. Einnig bjóð-
ast ]>eir til þess aö taka rúmenska
olíu og timbur upp í þessi viðskifti
að nokkru leyti. (United Press).
Skærur á Spáni.
Madríd, 11. júní. — FB.
Landbúnaðarverkfallið lield-
nr enn áfram og iiafa vinnu-
mepn víða gert árásir á hús
jarðeiganda. Iíveikt liefir verið
í kornskemmum og víða lent í
bardögum. Einn maður liefir
beðið bana í skærunum og
margir særst. (Unite.d Press).
Óeirðir í Austurríki.
Vinarborg, 11. júní — FB.
Sprengikúlum var varpað á
20 stöðum í Austurríki í dag.
Sérstakur dómstóll hefir verið
settur á stofn til þess að dæma
í málum þeirra, sem sakaðir
eru um liermdarverk eða til-
raunir til slíkra verka. Réttur-
inn getur dæml menn til lifláts-
hegningar fyrir slík afbrot. —•
Einn maður úr flokki nazista,
sem á sannaðist að liafa varpað
sprengikúlu, var í dag dæmdur
í 66 mánaða fangelsi.
(United Press).
ítalir og Tyrkir endurnýja hlut-
leysissamning.
Angora, 11. júní. — FB.
Italir og Tyrkir liafa endur-
nýjað hlutleysissamninginn sín
á milli. Hefir að undanförnu
talsvert verið um það rætt, að
Frakkar væri að reyna að ving-
ast við Tyrki, ef til vill með
bandalag fyrir augum, og er
því talið, að ítölum sé mikill
hagur að því, að þessi samning-
ur var endurnýjaður nú. (UP.).
Stjórnmálahorfur í Noregi.
Tekst að koma í veg fyrir
stjórnarskifti?
Osló, 11. júní. — FB.
Mowinckel forsætisráðherra
hefir lýst því yfir í Stórþinginu,
að hann óski þess, að fyrir-
spurn Hundseid verði tekin fyr-
ir hið allra fyrsta. Hægriblöðin
leggja í dag fast að bænda-
flokknum að verða ekki ]>ess
valdandi, að til stjórnarskifta
komi, því afleiðingin verði ó-
hjákvæmilega sú, að verkalýðs-
flokkurinn myndi stjórn. Mor-
genbladet segir í dag, að enn sé
gerlegt að koma í veg fyrir
stjórnarskifti með samvinnu
milli borgaraflokkanna, en það
sé greinilegt, að fyrirspurn
Hundseid og orðalag hennar
komi til með að víflda erfiðleik-
um við að ná samkomulagi.
CJtan af landi.
Ur Suður-Múlasýslu.
11. júni. — FÚ.
Úr Suður-Múlasýslu simar
fréttaritari útvarpsins, að fram-
boðsfundir séu haldnir þar í
hverjum hreppi um þessar
mundir. Átta af tíu frambjóð-
endum sitja fundinn. Kommún-
ista vantar einn mann og jafn-
aðarmenn einn. Yenjulega eru
um 6 stunda fundir víðast
hvar við góða aðsókn. Hitar
miklir eru nú á Austurlandi og
góð grastíð. Síld hefir veiðst i
net á Reyðarfirði og Eskifirði
og fiskafli liefir verið' sæmileg-
ur.