Vísir - 23.07.1934, Page 3

VISIR
í búlgarska liluta Makedoniu,
: sem haí'a það á stefnuskrá sinni
að gera Makedoniu að sjálf-
stæðu riki, en þessi hreyfing á
sér og marga áliangendur í þeim
hlutum Makedoniu, sem Jugo-
álavar og Grikkir ráða yfir.
Leiðtogi þessa flokks, Makedon-
iu-sjálfstæðisflokksins, er Ivan
Michailov, sem er sagður sá
maður Balkanríkjanna, sem
menn óllast, hata eða dá mest
allra. Ríkisstjórnirnar i Búlgar-
íu, Jugoslaviu og Grikklandi
óttast hann, en fylgismenn lians
eru reiðubúnir, allir sem einn,
að leggja lífið i sölurnar fyrir
hann. Flokkur lians er alment
kallaður „Imro“ og er í rauninni
leynifélag, sem er skift í fjölda
jnörg smáfélog eða deildir.
Þessi lireyfing er hálfrar aldar
gömul og hefir stöðugt valdið
ókyrð og oft æsingum í Balkan-
ríkjunum. Ivan Michailov er nú
liöfuðleiðtogi allra þeirra, scm
þenna byltingarflokkfvlla. Jugo-
slavia ræður nú yfir mestum
liluta Makedoniu, en Grikkir
liafa Salonilci og væna spildu
við sjóinn. Búlgarar hafa orðið
einna verst úti, en í búlgörsku
Makedoniu, umhverfis hoi’ghia
Petriew, er Imroflokkurinn í
rauninni öllu ráðandi. Árásar-
flokkar hafa hvað eftir annað
skotist yfir hin víggirtu landa-
mæri í Jugoslaviu, rænt og
ruplað og unnið ýms liermdar-
verk, og tíðast komist undan
upp í fjöllin og falist þar, uns
leit að þeinx var hætt. Jugoslav-
ar eru orðnir þreyttir á þessurn
áx-ásum og liafa sett upp gadda-
vírsgirðingar á landamærunum,
grafið skotgrafir o. s. frv. og
hafa þar öflugt varðlið, en sarnt
liafa þeir oflast orðið að láta í
minni pokann fyrir Imro-
mönnurn. Hver sá, sem nálgast
landamæri Jugoslaviu á þessurn
slóðum, og grunsamlegur þykir,
á það á hætlu að vera skotinn,
og þó á það að lieita svo, að
sambúð Búlgaríu og Jugoslaviu
sé nú friðsamleg!
Michailov er lííill maður
vexti, en viljasterkur og liefir
axiikið vald yfir öðrurn. Fram-
koma hans er prúðmannleg að
jafnaði og það cr einhver snyrti-
bragur á honum, jafnvel þegar
hann hefst við í einhverju fjalla-
bælinu, klæddur eins og malce-
doniskur hóndi. En þegar um
það er að 'ræða að berjast fyrir
Makedoniu, svífst hann einskis.
Þegar eg átti viðtal við liann
fyrir nokkurum áruin kvaðst
hann ekki hika við að korna af
•stað nýrri heimsstyrjöld, ef
horfur væri á, að Makedonia
yrði sjálfstætt riki að ófriðinum
loknum. Hann kvaðst þeirrar
skoðunar, að alt væri réttlætan-
legt og sjálfsagt að gera, ef urn
frelsi Makedoniumanna væri að
ræða og von um árangur. Sann-
leikurinn er lika sá, að Irnxo-
rnenn svífast einskis og þeir
mxmu, ef færi gefst og þeir lelja
það ná tilgangi sínum, myrða
hvern þann stjórnmálamann
■eða þjóðhöfðingja, sem stendur
í vegi fyrir, að þeir nái settu
marki.
Imro-flokkurinn telur sig ein-
an liafa rélt til þess að stjórna
i Makedoniu. Flokkurinn liefir
sitt eigið lierlið, levnilögreglu,
dómstóla og skattheimtumenn.
Hann liefir fulltrúa erlendis til
þess að vinna að málum sínum
og stendur, með aðstoð þessai’a
fxdltrxia sinna, i nánu sambandi
við Makedoniumenn í öðrunx
löndum. Flokkurinn hefir sitt
eigið póstkerfi o. s. frv. Og öll
þessi starfsemi er „leynileg".
Sjálfstæðislxreyfingin er svo
öflug orðin, að liún verður ekki
upprætt, en hún er enn ekki
nógu öflug til jxess að bera sigur
úr býtum i bai'áttu við þi'jár
rikisstjórnir.
Þjóðabandalaginu hefir ekk-
j ert orðið ágengt með að leysa
| þetta vaixdamál friðsamlega,
því að Frakkar styðja Jugo-
slava, senx vilja lialda sínum
hluta Makedoniu. Þar er íxxegin-
áslæðan fyrir því, að Iixxro-
nxönnunx er sérstaklega uppsig-
að við Jugoslava.
Fyrir nokkurunx árum var
óeining mikil í Inxroflokkinunx.
Var hann tvíklofimx og var
Protoguei'ov höfuðmaður ann-
ars brotsins, en Micliailov hins.
Sá leikur fór þann veg, að
Protoguerov var myrtur og síð-
an liefir Michailov vei'ið einráð-
i ur í flokknum. Stuðningsmenn
Protoguerovs voru flestir gei'ð-
ir flokksrækir. Ýnxsir þeirra
taka þátt í stjórnmáluixi og' þeir
eiga sína vini í núverandi ríkis-
stjórn, sem ætlar sér að upp-
j ræla Imroflokkimx. Það er erf-
iðleikum bundið að segja fyrir
lxvað gerast nxuni, en eg tel
vist, að unx þrent sé að ræða.
i Ef rikisstjórnin lætur sér
nægja það lilutverk að uppræta
kommúnisnxann, koixia af stað
umbótum, sem Txændum fellur
i geð og jafna tekjuhalla fjár-
laganna, er sennilegt, að friður-
inn haldist, a. nx. k. unx alllangt
skeið.
Beiti Gueorguiev sér hiixsveg-
ar til þcss að uppræta Inxro-
i flokkinn mun Michailov láta
j hart nxæta hörðu. Þá hefst ógn-
’ aröld i Búlgariu. Inxronxenn
| munu þá vinna livert hermdar-
j verkið af öðru og það nxun sem
fyrrunx reynast ógerlegt að hafa
hendur í hári þeii’ra. 500.000
Makedoniunxenn eiga lieima í
Búlgaríu og þeir hafa allir sexxx
eimx samúð nxeð Imroflokkin-
unx. Það er stuðixingur þeirra,
seixx gerir Iinroflokkinn stei'k-
an.
I þriðja lagi má vera, að
gerð vei'ði gagnbj'lting, til þess
að stevpa Gueorguievstjórixinni.
j Nú er sannleikui’inn sá, þótt
nxargir haldi hið gagnstæða, að
Gueorgiuiev er maður síður en
svo lxarður i horix að taka. Hann
er hvorki viljasterkur íxé franx-
takssamur. Sá ráðherrann, sem
nxest kveður að, er Petar
Medilev, og það var haixn, senx
á sínum tíma reyndi að sætta þá
Protoguerov og Michailov.
Alexander Tsanko er aixnar
álii’ifaixiesti ráðherramx. Haxxn
er liáskólakennari og sérfi'æð-
ingur í viðskifta- og fjármálum
og haixn vill friðsaixxlega saxxx-
húð og aukna samvinnu við
Jugoslava og í engu skeyta unx
kröfur Makedoníunxanna. Verð-
ur þvi eigi amxað séð, eix
að Gueorgiev-einræðisstjórnin
nxegi búast við erfiðleikunx,
vegna óánægju Búlgara sjálfra
eða Inxi'oflokksiixs og ef til vill
mishepnast henni að bæta sam-
húð Búlgara og Jugoslava“.
| Bæjarfréttir fi
Veðrið í morgun.
Hiti í Reykjavík 14 stig, ísa-
firði 14. Akureyri 12, Skálanesi 10.
Vestmannaeyjum 11, Sandi 13,
Kvígindisdal 12, Hesteyri 13,
Blönduósi 11, Siglunesi 10, Gríms-
ey 8, Raufarhöfn 11, Skálum 11,
Fagradal 9, Papey 10, Hólunx í
Hornafirði 11, Fagurhólsmýri II,
Færeyjum 11 stig. Mestur hiti hér
í gær 17 stig, minstur 12. Sólskin
12,4 stig. Yfirlrt: Lægð suðvestur
af Reykjanesi hreyfist hægt aust-
ur eftir. Horfur: Suðvesturland,
Faxaflói: Suðaustankaldi. Dálitil
rigning öðru hverju. Breiöafjörð-
ur, Vestfirðir, Norðurland: Aust-
angola. Úrkomulaust. Norðaustur-
land, Austfirðir, suðausturland:
Hæg austanátt. Þjd<t loft og dá-
lítil rigning eða þokusúld í nótt.
Silfurbrúðkaupsdag
eiga á morgun frú Guðrún Fel-
ixdóttir og Jón Sigurðsson, Bald-
ursgötu 37.
Landskjörstjórn
kemur saman í Alþingishúsinu
kl. 3 e. h. á nxorgun. til þess að
úthluta alt að 11 uppbótarþing-
sætum og jafnnxörgum til vara.
Sjá áugl.
Hjúskapur.
S.l. laugardag voru gefin sanxan
í hjónaband af lögmanni, ungfrú
Ingveldur Guðmundsdóttir, Óðins-
götu 4, og Magnús Sveinbjarnar-
son, gjaldkeri hjá Nathan & Olsen.
Hjónaefni.
S.l. laugardag opinberuðu trú-
lofun sína ungfrú Kristín Lofts-
dóttir, Stýrimannastíg 5, og Árni
Björn Árnason, læknir, Bárugötu
21. —
Skip Eimskipafélagsins.
Gullfoss fer héðan i kveld, áleið-
is vestur og norður, kl. 8. Goðafoss
er væntanlegur hingað i kveld kl.
11, að vestan og norðan. Dettifoss
fór frá Hainborg á laugardag, á-
leiðis til Hull. Brúarfoss er vænt-
anlegur til Kaupmannahafnar i dag.
Selfoss er á Blönduósi. Lagarfoss
er í Reykjavík.
Slökkviliðið
var kvatt vestur í Haukshús við
Mýrargötu kl. 9 i gærmorgun.
Hafði kviknað ]xar í ketilhúsi Lýs-
issanxlags ísl. lxotnvörpunga. Eld-
urinn var fljótlega slöktur og tjón
eigi mikið.
G.s. Bo'tnia
fór frá Leith á laugardagskveld
kl. 9 áleiðis hingað.
M.s. Dronning Alexandrine
fór frá Kaupnxannahöfn kl. 10
í gærnxorgun. Á nxeðal farþega eru
dönsku ráðgjaíarnefndarmennirn-
ir og fiinni ítalskir leiðangurs-
menn. senx fara héðan til Græn-
lands.
Mentaskólanemendurnir
frá Östre Borgerdydskóla, sem
dvalist hafa hér á landi um hálfs-
mánaðarskeið, héldu heimleiðis á
Tslandi í gærkveldi. Hafa þeir ferð-
ast nokkuð unx landið, undir leið-
sögu Pálnxa Hannessonar rektors
og annara kennara Mentaskólans.
Fóru þeir m. a. austur í Þjórsár-
dal, að Gullfossi og Gejrsi, til Þing-
valla, upp í Borgarfjörð, suður á
Reykjanes og í Raufarhólshelli. —
Létu hinir ungu nxenn hið besta yf-
ir dvöl sinni hér og kváðust hafa
skemt sér ágætlega. Foringi farar-
innar var E. Andersen, rektor. —»
Héðan fóru skemtiför til Dannxerk-
ur í gærkveldi 22 Mentaskólanem-
endur. Höfðu þeir allir eða flestir
vérið í 5. bekk skólans síðastliðinn
vetur og lokið prófi i vor upp i 6.
bekk. — Dveljast þeir álíka lengi í
Danmörku og hinir dönsku piltar
höfðu dvalist hér, og er gert ráð
fyrir, að þeir komi aftur 15. ágúst.
Eiixar Magnússon kennari fór með
piltununx og verður leiðsögumaður
jxeirra.
Helene Jónsson
danskennari fór utaix á g.s. ís-
landi. Verður hún í Kaupnxanna-
höfn unx skeið, til þess að kynna
sér nvtísku dansa.
Matar otj kaffistellin
fallegu, nxarg eftirspurðu, úr ekta postulíni, eru konxin aftur,
einnig kaffistell úr silfurpostulini og nxikið úrval af ekta
kristallsvörum.
K. Einarsson & Björnsson
Bankastræti 11.
Til Akureyrar
fer bill íxæstkonxandi föstudag 27. íxxeð viðkonxu í Hrútafirði,
Blönduósi og Sauðárkróki.
Bifi^eidastððin Hekla
Sínxi: 1515. Lækjargötu 4. Síixxi: 1515.
Baðlíf í Skerjafirði.
í góðviðrinu í gær var óvana-
lega margt fólk að baðaj sig í
sjónunx þar suður frá, aðallega i
Nauthólsvík og Shellvíkinni. I
báðunx stöðununx hafa baðgestir
sjálísagt skift hundruðunx, þvi að
stöðugur fólksstraunxur var þang-
að allan daginn.
Dönsku knattspyrnumennirnir
fóru héðan með e.s. íslandi i gær-
kveldi. Knattspyrnumenn hér fjöl-
mentu við skipshlið, og voru gest-
irnir lwaddir með margföldum
húrrahrópum. £>.
E. s. Lyra
kom hingað í morgun.
Notið sjóinn og sólskinið.
Álafosshlaupið
fór franx í gær og urðu úrslit
þessi: 1. verðl. Bjarni Bjarnason
(Í.B.), 1 klst. 11 mín. 58,1 sek. 2.
verðl. Jóhann Jóhannesson (Á.), 1
klst. 18 mín. 51,1 sek. og 3. verðl.
Bjarni Magnússon (Á.), 1 klst. 26
mín. 34 sek.
Dansleik
heldur glinxufélagið Árnxann i
Iðnó annað kvekl eftir fimleikasýn-
ingu Svíanna. Er dansleikurinn
haldinn vegna komu þeirra og er
alt íþróttafólk velkomið meðan
húsrúnx leyfir. — Ágæt hljómsveit
spilar og verður aðgangitr seldur
mjög vægu verði. . íþ.
Gjafir
til fólksins á landskjálftasvæðinu.
afhentar Vísi: 5 kr. frá ganxalli
konu, 5 kr. frá gönxlum hjónunx.
Áheit á Strandarkirkju,
afhent Vísi: 2 kr. frá J. Þ., 10
kr. frá B. M., 10 kr. frá Þ. O., 15
l<r., gamalt áheit, frá stúlku.
Næturlæknir
er í nótt Hannes Guðmundsson,
Hverfisgötu 12. Sírni 3105. — Næt-
urvörður í Laugavegs apóteki og
Lyfjabúðinni Iðunni.
F. S. D.
Fundur anixab kveld kl. 8 í
Varðarhúsinu.
Gengið í dag.
Sterlingspund ........ kr. 22.15
Dollar.................. — AA°lÁ
100 ríkismörk ............ —
— franskir frankar — 29.12
— belgur.......... — 102.64
— svissn. frankar .. — 143-38
— lírur ............... — 38.24
— finsk mörk .......... — 9.93
— pesetar ......... 60.92
— gyllini......... — 297.54
— tékkósl. krónur .. — 18.53
— sænskar krónur .. — 114 36
— norskar krónur .. — 111 -44
— danskar krónur .. — 100.00
Gullverð
ísl. krónu er nú 50,21. miðað við
frakkneskan franka.
nTr.rfliin
M.b. Skaftfellingnr
hleður lil Vikur og Skaftáróss
j n. k. miðvikudag.
Melónur
ksma með e.s. Lyra.
tUUaUátiti
„Lagarta"
fer annað kveld kl. 10 til Breiða-
fjarðar og Vestfjarða.
Farseðlar óskast sóttir fyrir
liádegi á morgun og vörur af-
hendist fyrir kl. 2 samatdag.
„Goðafoss"
fer á miðvikudagskveld kl. 8
um Vestmannaevjar til Hull og
j Hamborgar.
VÍSIS KAFFIÐ
gerir alla glaða.
Útx'arpið í kvöld.
19,10 Veðurf regnir. — 19,25
Grammófóntónleikar. — 19,50 Tón-
leikar. — 20,00 Klukkusláttur. Tón-
leikar: Alþýðulög (Útvarpshljónx-
sveitin). — 20,30 Frá útlöndum
(Vilhj. Þ. Gíslason). — 21,00
Fréttir. — 21,30 Tónleikar: a) Ein-
söngur (Pétur Jónsson). — b)
Grammófónn: Schubert: Píanó-só-
nata í A-dúr (Myra Hess).
Frægur málari látinn.
London, 21. júli. FÚ.
í dag varð bráðkvaddur listnxál-
arinn enski, Christopher Williams,
að heimili sinu í London. — Hann
hafði einkum lagt fyrir sig að mála
landslagsnxyndir.