Vísir - 18.11.1934, Page 2

VISIR
m i Olsem ((I
ALTKJ0T
í 1/1 og /z tunnum af
úrvals, 1. og 2. flokks,
dilkum. - Einnig nokkr-
ar tunnur af lærum .og
rúllupylsum.
Mannamunur.
Frá Alþingl
í gær.
Socialistar gera þingið óstarfhæft.
Neðri deild.
Þar vó'ru 18 mál á dagskrá og
efst á 1)laði frv. til áfengislaga til
3. umr, meö nokkrum breytingar-
tillögum.
Forseti virtist í nokkurum vanda
stad'dur uiii. það, á hverju hann
ætfti að byrja, en eftir nokkura
yfirvegun tók hann þann kostinn
að hafa endaskifti á dagskránni og
byrja á síðasta málinu. ÞaS var
þingsályktunartillaga um afnota-
gjald útvarpsnotenda, til að ákveSa
hvernig hún skyldi rædd. AkvaS
riú forseti, meS þegjandi samþykki
deildarinnar, aS frarn skyldi fara
tvær umræSur um tillöguna. Jr.n
meS Jiessu var liti! bót ráSin á
vandræSum forseta. og fóru menn
nú aS skygnast um bekki og spyrj-
ast fyrir Um þaS, hvað mundi valda
]<essum vandræðum. X’arS ])aS ])á
uppvíst, aS socialistarnir, sem
sæti eiga i deildinni, höfSÚ allir,
* ,
aS einum undanskildum, tekiS ser
frí frá. þingstörfum og lagt'þaS
fyrir forseta, aS taka ekki til um-
ræSu önnur mál en þau, sem litlu
skifti um, annáS hvort vegna efn-
is ])eirra eSa þá vegna þess, hve
skamt þau væri á veg komin. —
En socialistar munu nú þykjast
hafa öSrum þýSingarmeiri störfum
aS sinna en störfum Alþingis, þvi
aS þessa dagana er háS hér annað
þing, sem þeir munu telja aS standi
Alþingi ofar, en það er þing Al-
þýSusambandsins. En hvaS sem
HSur mati socialista á þessu, þá
má þaS furSulegt teljast, að for-
setar Alþingis skuli sætta sig viS
þaS, aS störf þingsins séu látin
þoka þannig fyrir þessu þinghaldi
socialista og ljá sína aðstoS til þess.
Forseti hélt nú áfram um stund
aS tína upp af dagskránni þau
mál, sem gera mátti ráö fyrir aS
socialistar létu sig ekki skifta, þó
aö afgreidd væri í fjarveru þeirra,
og tókst ])annig aö afgreiöa 6 mál
þegar til atkvæöa var gengið um
sjötta málið, reyndist erfitt að' fá
nægilega mörg atkvæöi greidd,
vegna fjarveru ])ingmanna, og
hafSi forseti þá í hótunum um aS
láta rannsókn fara fram á því,
hvaöa þingmenn vær.i fjarverandi
„án leyfis“! En um sjöunda máliö
frestaöi hann atkvæðagreiöslu
vegna þess aö ])á var auðséö aö
svo margir þingmenn liöfSu tekiö
sér frí, aö dæmi socialista, aö deild-
in var ekki ályktunarfær orðin.
— Var fundi svo slitiö kl. 3.
Efri deild.
ASeins tvö niál voru á dagskrá
og var annaö ])eirra frv. til hafn- (
rirlaga fyrir Siglufjarðarkaupstað
umræöulaust látið ganga til 2. umr.
Um hitt urSu tveggja stíxnda umr.
Var ])að frv. til laga um gjaldeyr-
isverslun o. fl. Magnús Jónsson
ber fram brt.tillögur viö frumvarp-
ið. þess efnis að feld veröi niSur
úr frv.- öll ákvæöi um innflutnings-
höft. — GerSi M. J. grein fyrir
því aö gja'ldeyrishömlurnar einar
rnundu nægja til þeirra ráöstafana
sem stjómin viícli gera og mund'tr
innflutningshöftinþví einungisgera
margbrotnari og óviúsælli ])ess-
ar þvingunarráSstafanir. sem ])ó
■væru í fyrir erfiSar í framkvæmd,
ug auk þess, eins og niarg oft hef-
ir veriS sýnt fram á, eru innflutii-
ingshöftin ekki nema á pappímum,
þar eð allur innflutningur frá
Spáni er frjáls, og auk þess inn-
f'utningur á ýmsum vörum frá
öðrúm löndum, vegna verslunar-
samninga við ])essi lönd, eins og
t. d. England, Þýskaland og í
reyndinni Pólland. .—■ Þessum
skýru rökum M. J. gátu, stjórnar-
liðar ekki hnekt og töluðit ])ví um
annað. Bernh. Stef. sagöi aö menn
yrðu nú aS gera íleira en gott
þætti, líkti hann innflutningshöft-
um við -vígbúnaöar-kapphlaup
stórþjóðanna, og virtist hann and-
vígur allri ,,afvopnun“. Eyst.
Jónsson var með sína gömlu þulu
um aö 1)eina kaupgetu ])jóSarinnar
inn á viS en ekki lýsti hann því
hvernig þaS ætti aS gerast, encl-.i
er ]>að ómögulegt aS nokkru ráSi
vegna hinna einhliöa framleiðslu-
hátta vorra. —
Fyrirspurnum Magn. Guöm. og
Magn, J. um þaö, hvenær stjórnin
byggist við, að þessar ráðstafanir
hennar bæru árangur, svaraði hinn
„alvísi" ráðherra á þá leiS, aS þaö
væri vitleysa aS ætlast til þess aS
stjórnin gæti gert nokkrar ákvéðn-
ar áætlanir um þaS hvenær hún
gæti lagaS ástandiS, en ])egar far-
iS var aS ganga aö honum um
])að hvénær greiðslujöfnuöurinn
ætti samkvæmt áætlun stjórnarinn-
ar. að lagast og hvernig, þá fór
hann allur undan í flæmingi og
var að tala um að stjórnin „von-
aðist til aö geta vonaS“, hitt og
Jietta ! — AtkvæSagreiöslu um mál-
ið var frestað, vegna þess að
„krata“-foringjarnir máttu ekki
vera aS því aö gegna þingstörfum !
/Lindbergh
flugkappi 'er í 'þann veginn að
setjast að á Long Island, N. Y.,
að ])ví er amerísk blöð herma. —
, Hefir hann keypt sér hús á Sands
P.oint, en þaðan eru að eins sjö
mílur vegar á Roosevelt Field, þar
sem er einhver mesta flugstöS i
Bandaríkjunum.
Af mörgum glapræðum Jón-
asar Jónssonar var það einna
vtTSt, er hann, til þess að svala
persónulegu liatri sínu, rak dr.
Ilelga Tómasson úr vfirlæknis-
stöðunni á Ivlcppi. Mæltist þetfa
að voiium ákaflega illa fyrir
hjá öllum almenningi, því að
með þessu voru vamarlausir
sjúklíngar sviftir umsjá hins
færasta manns og fengnir ó-
liæfnin -fúskurum í hendur. Er
stjórnaróöld Jönasar .Tónssonar
Ieíð undir lok 1932, þólti það
því sjálfsagt að ráða dr. Helga
aftur tíl Iians fvrri stöðu, enda
gcgndi henní þá öhæfur maður,
Lárus Jónssön. Mun óhætt að
fullyrða, að fáar stjórnarráð-
stafanir hafi ])ótl sjálfsagðari
eða mælst betur fyrir um land
alt en endurráðning dr. Helga.
En ])ótt almenningur og þeir,
er vit liafa á þessum efnum,
liafi ætíð verið sammála uni
að enginn maður hérlendur
væri hæfari til yfirlækiíisstöð-
unnar á Kleppi en dr. Helgi, og
þjóðarnauðsyn væri að hann
gegndi henni, þá er Jónas .Tóns-
son enn, eins og vsenta mátti,
svo hlindaður af heift og hefni-
girni, að hann ætíð öðru hv'oru
lætur verkfæri sín vera að
narta i dr. Helga. Af ]>essum
sökum er því ekki úr vegi, að
hera saman, hvað reynslan seg-
ir um reksturspitalansáKleppi
nú og á ófremdartíð þeirri, er
Lárus .Jónsson átti að heita ]>ar
yl'irlæknir. Telur Visir þvf rétt,
að drepa á nokkurar tölur úr
skýrslum spitalans 1930—
1933, ásamt nokkurum upplýs-
ingum öðrum, er hann hefir
aflað sér vegna árása bleðils
þeirca Tímamanmi í gær.
»
Að visu er það svo, að Lárus
Jónsson gaf enga skýrslu út um
sj>ítalann, en úr þeirri vöntun
er hætl af dr. Helga með skýrsl-
um þeim, er hann gaf fit nu i
vor fyrir allan tímann 1930- -
1933
Traust sjiítalans má áuðvit-
að mést marka af aðsókn þeirri,
sem að honum er á hverjunr
tíma. Er ]>vi fróðlegl að athuga,
livað skýrslurnar segja um
þetta. Til þess að álla sig á töl-
unum er rétt að hafa það í
lmga, að dr. Helgi Tómasson
fór frá spítalaniun 30. aj>ríl
1930 og kom þangað aftur 9.
des. 1932.
Þann liluta ársins 1930, sem
dr. Helgi var yfirlæknir koniu
á spitalann 31 sjúklingar, 7
fóru þaðan, en 3 dóu. Vegna
læknaskiftanna fóru 30 sjúk-
lingar^æstu dagana eftir hrott-
för dr. Helga og nokkurir lil
viðhótar síðar á árinU. Það
sem eftir er ársins 1930 komu
á hælið 4-1 sjúklingar, af þeim
sjúkiingum fófu 10 en 9 dóu. j
A árinu 1931, en það ár alt var
Lárus Jónsson vfirlæknir,
komu einungis 37 sjúklingar,
27 fóru cn 3 dóu. A árinu 1932
komu 40 sjúklingar, þar af 8
eftir að dr. Helgi tók við aftur,
17 fóru en (> dóu, þar af einn
eftir að dr. Ilelgi tók við. Árið
1933 aftur á móti komu 101
sjúklingur á spítalann, 72 fóru
en 8 dóu, og það sem af er
þessu ári hafa 80 sjúklingar
komið á spitalann, 82 farið og
4 dáið.
Af þessu má sjá hversu spít-
alinn er miklu meira sóttur og
hve miklu fleiri sjúklingum
hann verður að gagni nú undir
stjórn dr. Helga en var meðan
Lárus Jónsson var H'írlæknir.
Hið sama kemur og í Ijós ef
athugað er, hve margir sjúk-
lingar Iiafa verið á spítalan-
um í einu á dag. í tið Lár-
usar Jónssonar og dr. Ilelga.
Þ'ann hluta ársins 1932,
sem Lárus .Tónsson gegndi yl'ir-
læknisstörfum, voru sjúkling-
ar 59 70 á dag. En 1933 vorn
þeir fæstir 80 en flestir 90 og
1934 hafa þcir fæstir verið 95
og flestir um 100.
Þá mundi e.kki síður fróð-
legt að atlnign hversp ólíkt
fleiri fá nú einhverjá hót
méina sinna á spítalanum en
var í tíð Lárusar .hnissonar.
ijt i þá sálma skal þó ekki far-
ið að sinni, lieldur vikið að
hinu, sem Tinnmgar fjargviðr-
ast nú vfir, að vitanlega hefir
nokkuð orðið að fjölga starfs-
fólki á spítalanum vegna hins
stórúm aukna sjúklingafjölda.
Kemur það og til greina, að í
tíð Lárusar Jónssonar voru
skv. opinberum réttarskýrsl-
um margir sjúklingar feslir við
rúm sín með beltum og keðj-
um og öðrum þvingunartækj-
um heitt. Þarf vitanlega færra
starfsfólk, er slíkum miðalda-
aðförum er heitt, en nú, þegar
öll slík tæki eru afnumin.
Þrátt fyrir þetta kemur þó
á daginn, að launakostnaður
á sjúkradag á spítalanuni cr
miklum mun la>gri Iijá dr.
Helga en hjá Lárusi .lónssvni.
Þánriig var þessi kostnaður
að meðaltali 1,59 kr. árið 1930,
en einungis 1,24 kr. þann hluta
ársins, er dr. Helgi var yfir-
læknir. Árið 1931 var meðal-
talið 1,91 kr„ 1932 1,14, en
1933, þegar dr. Helgi er tekinn
við aftur, 1,00.
•
Koslnaðurinn er þannig
þrátt fyrir fjölgunina miklu
lægri Iijá dr. Helga. Hitt þarf
ekki að taka fram, að vitan-
lega hefir dr. Helgi fengið
samþykki hlutaðeigandi ráðu-
neytis til ráðningar hinna nýju
Starfsmanna, þótt hleðillinn
gefi annað i skyn. Fráleitt er
]>að, að hægt hafi verið að
komast af án sérstakrar vfir-
hjúkrunarkonu á sj>italanum,
enda hefir stúlka sú, er ráðin
var, hina fylstu þekkingu á
starfi sínu og bestu meðmæli
frá erlendum geðveikra-
spitölum. Sama er um aðstoð-
arlækninn að segja, að það er
himi færasti maður og alger-
lega rangt, að enginn aðstoð-
arlæknir hafi á sj)ítalanum
verið i tíð Lárusar .Tónssonar,
því að hann hafði aðstoðar-
lækna öðru livoru, en enginn
toldi hjá lionum, enda Ifekst
enginn almennilegur maður lil
að vinna með lionum.
Alveg eins og launakostnað-
urinn er lægri hjá dr. Heíga
en var hjá Lárusi Jónssyni,
þannig er allur rekstrarkostn-
aður sj>italans mun lægri hlut-
fallslega hjá dr. Helga en hin-
um. Þetta má sjá af því, að
þann hluta árs 1930, sem dr.
Helgi var yfirlæknir, var dag-
legur kostnaður á sjúkling að
meðaltali 4,60 kr„ en hinn
hluta ársins yar þessi kostnað-
ur á dag' að meðaltali 5,55 kr.
h. u. b„ 1931 er hann 4,70 kr„
1932 4,62, en 1933, cr dr. Helgi
er tekinn við, 4,38 kr. Það, sem
af er þessu ári. mun kostnað-
urinn vera nokkru hærri eðá
h. u. h. 4,50 kr. á dag. Er það
í samræmi við hærra verðlag
ÍVersInn
Ben, S. Þórarinssonar.
Silki undirföt.
Corselett m. úrv.
Brjósthaldarar.
Sokkabandabeltii.
Kvenbolir.
Kvensokkar..
Smábarnaf atnaS.
Ungmeyjakápui’.
Dömuskinntöskr.
FerSatöskur..
Matrósaföt.
Verdið óviðjatuanlegt.
í ár yfirleilt, en kemur eink-
um af óhagkvæmum innkaup-
mn á fiski i sumar, en með
slíkt heí'ir yfirlæknir ekkert að
gera, svo og því, að skv. nýj-
um reglum um nám hjúkrun-
árkvenna er ekki lengur hægt
að fá lijúkrunarnema til að
vinna á geðveikraspitölum, og'
verður hjúkrunarkostnaður
þess vegna meiri.
Hefir þá verið si'jnt fram á,
að spítalinn nýlur miklu meira
trausts nú en áður og að hann
kemur miklu fleiri að notum,
en samt er kostnaðurinn hlut-
fallslega töluvert lægri en fyrr.
Bersýnilegt er því, að vegna
spítalans og sjúklinganna her
því að gleðjast yfir hiimi
ágætu stjórn dr. Helga, cn ekki
gera árásir á hann. Það er og
sýnilegt, að Tlmungar geta
ekkert fundið að rekstri spítal-
ans, Iieldur herja ]>eir sér á
hrjóst og hrój>a, að dr. Helgi
sé að heita þá pólitískum of-
sóknum á spltalanum! M. a.
segja þeir, að hann hafl of-
sritt starfsmenn sjritalans og
rekið ]>á frá starfi o. s. frv.
Sannleiknrinn í þessu er sá,
að dr. Tlelgi mun liafa sagt
uj)ji tveimur starfsmönnum,
sem hafa reynst óheppilegir í
starfa sinum.
Hitt er þá höfuðkæran á dr.
Helga að hann hanni Tímann
og Nýja daghlaðið á spítalan-
um, og virðast Timungar telja
þetta hið svívirðilegasta em-
bættisafbrot, að dr. Helgi hef-
ir fyrir löngu hannað að hera
Tímann á sjúkradeildir og
neitað að láta spítalann gerast
kaupanda að daghleðli þeirra
Tímamanna. En eftir því, sem
á stendur er þetta sjálfsagt og
óhjákvæmilegt. Sjúklingar á
KIepj>i eru geðbilaðir menn, og
gildir um ]>á jafnvel enn frek-
ar en um aðra sjúklinga að
skilyrði fvrir hata er oft á tíð-
um traust á lækni þeim, er þá
stundar. Gelur ]>ess vegna ekki
komið til mála að setja heilsu
þeirra og velferð i hættu með
því að lála þá iðulega verða
fyrir áhrifum, sem miða að
því að gera lítið úr lækni
þeirra og tortryggja liann og
spítalann. M. a. þess vegna er
það víðasl livar siður, að mjög
strangar gætur eru liafðar á
því livað slíkir sjúklinar lesa
og skrifa og á heimsóknum til
þeirra. Nokkrum slikuin liöfl-
um mun t. d. hafa verið heitt
í tíð Lárusar Jónssonar, en þau
hefir dr. Iielgi afnumið. Hitt
er skiljanlegt að hann hanni
að hera til sjúklinga þeirra,
sem hann hefir í sinni umsjá
og her áhvrð á, óþverrablöð
þau, sem Gísli Guðmundsson
er ritstjóri að. Því að svo sem
kimnugt er hefir Gísli þessi
iðulega haldið þvi fram í
Jakkaföt ineð
pokabuxant.
Vefrarfrakkar.
Drengjanærföt.
Karlm.nærföt.
Hálstrcflar.
Hálsbindi.
Ullarbandið ])jóS
kunna í öllum
regnbogans lil-
11 m (130 litirl.