Vísir - 06.12.1934, Síða 3

V í S I R
Vinnu-
deilupnar
í Noregi
Oslo 5. des. — FB.
Svar kom í gær viö tillögum
sáttasemjara i deilunni milli stýri-
manna, sem eru í siglingum til
annara landa, og skipaeigenda. —
Tilkyntu skipaeigendur, aS Norges
rederforbund heföi hafnaö tillög-
unum. —• Stýrimennirnir hafa til
þess haft samninga, hver um sig,
við skipaeigendur.
Alþjóda-
lögregla
i Saar.
Bretar og ítalir samþykkir
tillögum Frakka um al-
þjóðalögreglu í Saar með-
an þjóðaratkvæðið fer
fram.
Genf, 6. des. — FB.
Fulltrúar Bretlands og Italiu
hafa lýst yfir því, að þeir sé
samþykkir, tillögum Frakk-
lands um, að sett verði á stofn
alþjóðalögregla til þess að gæta
þess, að alt fari fram með kyrð
og spekt og lögum samkvæmt, í
Saar-héraði, við þjóðaratkvæða-
greiðsluna i næsta mánuði.
Hvort þessara stórvelda um sig
hefir og lýst yfir því, að það sé
fúst til þess að leggja til lið í
þessa alþjóðalögreglu. — Full-
yrt er, að Þjóðverjar muni, fyr-
ir sitt leyti, samþykkja tillögur
þær, sem fram eru komnar liér
að lútandi. (United Press).
William
Moppís.
Einn kapítulinn í æfisögu Sir
H. Rider Haggard’s er um för þá
er hann fór til í-slands áriS 1888.
Getur hann þess í upphafi, aS áSur
en hann lagSi í þann leiSangur,
hafi hann heimsótt William Morr-
is, til þess aS fá upplýsingar um
ísland og leiöbeiningar um, hversu
liaga skyldi ferSinni; því aS mörg-
um árum áSur hefSi Morris ferð-
ast um ísland, eins og alkunna er,
liér á landi og' enda víSar. Byrjar
Haggard á því aS láta í ljós aS-
dáun sína á skáldskap Morris og
öSrum verkum hans, en ■ þ.ví næst
segir hann: „Þetta var í þaS eina
skifti, sem eg sá Morris og hefir
þessi heimsókn orSiS fnér ærið
minnisstæö. Morris var, eftir því
sem eg man hann, ljóshæröur, höf-
uSstór og hinn háttprúöasti 1
framgöngu allri. Svo sem kunnugt
er, var hann mikill socialisti og
hagaSi sér eftir því — aS vissu
leyti. Þannig var enginn dúkur á
teborSinu, en borSiS sjálft var eitt-
hvert hiö fegursta húsgagn, sein
eg hefi nokkru sinni augum litiS.
ÞaS var smíSaS úr gamalli eik.
Engar undirskálar fylgdu teboll-
unum, minnir mig, en raunar voru
bollarnir sjálfir gerSir úr hinu
dýrmætasta postulíni. Engir þjón-
ar komu inn í stofuna, heldur voru
þaS konur nokkrar, afar smekk-
lega klæddar, sem réttu oss brauS-
ið og smjöriö. Innveggir stofunnar
voru harla hispurslausir, en veg-
legir voru reflarnir, sem skrýddu
þá. Þar héngu og málverk eftir
Rosetti og aöra snillinga. Eg man
þaS, aö þegar eg fór þaSan. þá
lá mér viö aS óska þess, aS ör-
lögin heföu haga'S því þannig, aö
eg væri socialisti, eins og hann.‘‘
(Sir H. Rider Haggard: „The
Days of my Life“ (I. b. bls. 284—
285).
Ath.
Mér þætti betra, herra ritstjóri,
aS þér birtuö smágrein þá, sem fer
hér á undan. ÞaS er líklega rétt, aS
Morris hafi talið sig socialista.
Hann var hinn mesti hugsjóna-
maSur og mun liafa vonaS, aö
stefna hinna fyrstu socialista
mundi ef til vill geta oröiS til þess,
aö bæta eitthvaö úr þeim hinum
miklu brestum, er hann taldi vera
ríkjandi meSal mannanna.
Hann hefir líklega vonaS, aö
stefnan (þ. e. socalisminn) yrSi
borin upp og fram til sigurs af
fórnfúsum mönnum og óeigin-
gjörnum. Hann hefir ekki grunaö
þaS, aö allskonar bullur og ósvífn-
ir fjárplógsmenn færi aS „sþeku-
lera“ í stefnunni og gera sér aö
féþúfu. Og litlum vafa er þaS
bundiö, aö hugsjónamanninum W.
Morris- mundi blöskra, ef hann
mætti nú líta upp úr gröf sinni
og sjá aðfarir söcialista og alt
eyöileggingarstarf þeirra. — Eöa
lívernig halda menn aS honum
mundi hafa litist á HéSin Valdi-
marsson, þegar hann var aö mölva
húsgögnin í Goodtemplarahúsinu
9. nóv. 1932 og espa manngrúann
til illverka? — Hvernig halda
menn, aS honum heföi litist á þá
socialista, sem setja á höfuSiö
hvert og eitt bæjarfélag og hvert
verslunarfyrirtæki , sem þeir
stjórna? — Og hvernig halda
menn aS honum heföi litist á fram-
ferSi þeirra socialista, sem alt af
eru aS láta stofna handa sér ný óg
hálaunuS embætti ? — William
Morris mundi hafa takmarkalausa
andstygö á þessum mönnum. —
Hann mundi horfa á þá um stund,
en snúa svo viö þeim bakinu,
hryggur í huga og segja: Vei yð-
ur, þér hræsnarar!
x.
Leikhúsið.
Halldór Kiljan Laxness:
Straumrof.
ÞaS fer fjarri þvi, aS þetta leik-
rit Halldórs sé meö hinum betri
verkum hans, enda er þaö fyrsta
leikritiS, sem eftir hann liggur- ÞaS
er ekki svo aS skilja, aö ekki sé
mikil leikni i meSferöinni eöa aö
hún sé ekki listræn eftir því, sem
efni standa til. Þvert á móti, hon-
um virSist injög sýnt um aS nota
alla þá hnykki, sem leiksviS býSur
fram, til framdráttar þessu riti
sínu, og þar er fult af ljómandi
setningum. LeikritiS getur því ekki
rýrt vissu manna um þaö, aö hér
sé hagleiksmaöur aS vinna. Gallinn
er ekki á smiöstökunum, heldur á
efniviönum, því aS höf. lætur* sem
sér- sé ekki ljóst úr hvaSa timbri
hann er aS smíSa-
Sá sem þetta ritár er ekki hald-
inn af þeim kvilla, sem kallaður
er manna á meöal eyrnalos, og það
líður ekki yfir hann, þó aS hann
heyri eitthvaö, sem honuin er ógeS-
felt, enda er það ekki kvaröi fyrir
aSra en hann Isjálfan, hvaS honum
fellur ver eöa miöur. Hugsanir
annara manna eiga fullkomlega
rétt á sér, endaþótt þær falli hon-
um ekki, en þær verSa aö fá staS-
ist gagnrýni.
Hér skal ekki þræddur allur
gangur leikritsins, en þess verður
aS geta, aS aðalpersónan er kona
af hinum svo kölluSu betri stéttum
hér í Reykjavik. Hún hefir lifaS
langa hríö í hjónabandi viS efnað-
an viöskiftamann og því góSu, að
því er virst hefir, og eiga þau
hjón eina dóttur uppkomna, sem
konan fljótt á litið virðist gera sér
mjög ant um með móðurlegri um-
hyggju. Dóttirin er harla innan-
tóm og leiSist hver sú stund, sem
hún er ein, því aS meS henni sjálfri
bærist ekkert. alt verSur aS koma
aS utan. Dóttirin eignast unnusta
í ógáti, ef svo má segja, og er hann
í sjálfu sér jafn lítilsigldur og hún.
Eitt sinn er þaS, aS hún situr
heimafyrir og er aS bíða'eftir unn- j
ustanum og lætur sér leiðast. en
þá kemur gestur, sem býður henni
í bifreiöaakstur meS sér. Hún er
auövitað ekki sjálfri sér nóg, nú
frekar enn fyrri daginn, og tekur
því boöi. Þegar unnustinn kemur,
grípur hann í tómt, aö öSru leyti
en því, aö hin tilvonandi tengda-
móðir er ]>ar fyrir. Er hún hin
kánkvfsasta viö hann, en hann er
hálf volaöur vegna þess, aS unn-
ustan er ekki á takteinum, og verö-
ur því brellum kerliiigar, sem er
heldur en ekki aö manga til við
hann, þó aö. hann ;reyndar skilji
þaS ekki, mjög auSveidd bráö.
Endar þaS svo, aö Jjann segir kerL
ingu, aö hann elski hana og faöm-
ar hana aS sér, og er ekki annáð
aS sjá, en aö henni líki það harla
vel. en þá sendir skrattinn dóttur
hennar inn úr dyrunum. Snýr kerl-
ing þá óöara viS blaðinu, veröur
hin versta og kveður strákroluna
hafa ætlað aö sviviröa sig, rekur
liann síöan öfugan út og biöur
hann aldrei koma þar. Dóttirin fer
aö hágrenja yfir unnustamissinum,
en nú er skrattinn aftur á feröinni
og sendir manninn, sem bauS henní
í bifreiSina, heldur ástleitinn, inn
til hennar, og fellur hún aö kalla
viSstööulaust í fangiö á honum og
þau trúlofast; sannast þar máltæk-
iö, aö altaf kenrur maSur í manns
staö- Kerling móöir hennar er enn
sem fyr í veiöihuga, og innan
skannns gefst færi, ef færi skyldi
kalla. Þau gömlu hjónin eiga veiði-
kofa allfjarri mannabygSum, og
eitt sinn leggja þau þangaö meS
dóttur sinni. Þetta veiöihús er að
ýmsu leyti betur úr garSi gert en
slík hús eru vön aö vera, því að
þar er bæöi rafljós og sími, og
vafalaust annaö sem gott borgara-
hús má prýða, enda kernur þaö
sér bæSi vel fyrir dótturina, sem
hundleiSist þarna upp frá, og fyr-
ir höf., sem þarf aS losna viö hana,
því síminn kallar hana á eitthvert
landabruggsball, sem á aS halda
þar ekki mjög fjarri, svo aö hún
er frá í bili. Setjast gömlu hjónin
nú, við aS borða, og karlinn, sem
uin langt skeiö hefir veriö hjart-
veikur er eitthvaö linur á meöan
og eftir þaö, en kerlingin er hin
stimamjúkasta' og ástrikasta viö
hann, og ekki annaö aö sjá, en
aö þar megi ekki hnífurinn á milli
ganga. Nú ber þar alt í einu aS
garöi hinn nýja téngdason, sem
kominn er úr langferö norSan úr
landí, og þykir honum, rétt eins
og hinum fyrri unnusta.heldur súrt
í broti, aS unnustan skuli vera
hvergi nærri, en sættir sig þó
nokkuS viö þaS, þegar tengdafað-
ir hans býSur honum upp á ronun-
toddy, og eru þaS í raun og veru
góS skifti fyrir hann. Nú gengur
gamli maSurinn til svefns í innra
herbergi, en tengdamóSirin situr
eftir fyrir framan á tali viö tengda-
soninn, sem á að sofa þar um nótt-
ina, og er hún þá svo dygöug og
sterlc á siSferSissvellinu, aS manni
þykir jafnvel nóg um. ÁSur en
gamli maSurinn fór aS hátta hafði
skolliS á hrakviSri, — fariö aö
ganga á meö þrumum og eldingum
cg hafSi rafljósiö sloknaö, — þaS
höföu orSiö straumrof — og sátu
þau hjúin nú viö ljós af kertis-
skari, sem stóö á þröskuldinum
rnilli innra og ytra herbergis. Loks
ætla þau aS fara að hátta, og geng-
ur gamla konan inn í svefnher-
bergiS, en kemur að vörmu spori
fram aftur örvinluð, aö því er virS-
ist af angist og hrygð, því aS svo
hefir viljað til, aS gamli maöurinn
hefir fengiS hjartaslag í rúminu
og dáið. Tcngdasonurinn fer aS
hugga hana eftir föngum, og verö-
ur það úr, aS hún skuli sofa fyrir
framan í sama herbergi og hann,
á öSrum legubekk sem þar er.
Leggjast nú bæöi fyrir, illviðriS
meS þrumuganginum og eldingun-
um lreldur áfram fyrir utan.
Skrattffm er nú í þriðja sinn á
ferS, þvi aö nú lognast kertisskar-

f. U. M
A.—D. fundur í kveld kl. 8y2.
Sýnið áhuga og komið á fund-
ina. Allfr karlmenn velkomnir.
ið útaf og deyr á þvi. Gripur kon-
una nú, og enu veröur aö segja
aö því er y.irSist, angistaræöi, hún
rífur sig upp úr rúminu og hendir
sér upp i til tengdasonarins, og
þar meö fellur tjaldiö, — sem bet-
ur fer. Þriðji og síöasti þáttur hefst
næstá morgun. þegar ]>au tengda-
mþöirin eru aS rísa úr rókkju i
glaðasólskini heldur ánægð bæði
yfir þvi, sem fyrir þau hefir kom-
iö um nóttina. sem nú er engum
blöSum um aö fletta hvaö er-
Gamla konan er þarna glöö og
hamingjusöm eins og nýgift kona
eftir brúSkaupsnótt, en ekki hrygg
eöa niðurlút eins og ekkja, sem
mist hefir manninn kveldinu, áður.
Tengdasyninum þykir að visu full-
gott, þaö sem hann hefir notið, en
er þó í standandi vandræöum meö
aö koma því heim viö sitt líf, við
líf unnustunnar, við umhverfið,
sem hann lifir í og alt borgaralegt
lif, og öll hugsun hans snýst um
þaS, aö koma þar á því jafnvægi
afpir, sem raskast hefir. Tengda-
móðirin er þó ekki á þeim buxun-
um; hún þykist nú fyrst vera að
vakna til lífsins og vill balda á-
frant þar sem frá var horfið um
morguninn, og verður hann henni
jafnan sammála er hún talar, enda
þótt hann annars líti ööruvísi á,
og þau minnast nú á það, þegar
þau hafa sést í fyrri daga. Hann
er þá íastráöinn í því aö segja
unnustu sinni, sem hann kveöst
elska, frá öllu saman. Þetta vill
móöirin meS engu lifandi móti, og
tekst henni aö fá hann til að lofa
að fresta frásögninni. Skömmu síö-
ar kemur dóttirin heim og þrifur
kerling þá veiSibyssu, sem hand-
bær er og skýtur hana til bana,
svo aS unnustinn geti ekki sagt
henni neitt. Þar njeS er leikritinu
lokiö. NiSurl.
G- J.
------------m—^ ----------
Siglingamál
Bf eta.
Stjórnin leggur tillög-
ur fyrir neðri málstofuna
um f járhagslegan stuðning
til skipafélaganna.
Oslo 5. des. — FB.
Enski verslunarmálaráðherrann
lagSi tillögur fyrir neSri málstof-
una í dag þess efnis, aö styðja
skipafélögin meS 2 milj. stpd. og
verja 10 milj. stpd. styrk trl þess
aö rífa gömul skip og smiSa ný í
þeirra staö.
Höskaldnr Björnsson
Nýjnstn Inngliapbækarnar eru:
Landnemar Þýðing eftir Sig. Skúlason, innb. kr. 6.50. Stærð
224 bls. með 30 myndum.
Árni og Erna. Þýðing eftir Margréti Jónsdóttur. Stærð 80 bls.
með 20 myndum. Innb. í fallegt jólaband. Verð
kr. 2.50 og 3.00.
Hetjan unga. Þýðing eftir Sig. Skúlason, magister, með 11
myndum. Innb. í fallegt jólaband. Verð 2.25 og kr.
3.00.
Silfurturninn, ób. kr. 0.75. — Sögurnar skiptast i marga kafla
og hefir hver kafli nýtt æfintýri að flytja.
Þetta eru hinar réttu bækur til vinagjafa út um land fyrir
jólin, að ógleymdum þó
Davíð Copperfield,
sem kom út i fyrra.
NB. S Ú ÐIN fer í hringferð á laugardag.
Jólagjafirnar 1934.
Vegna þess .að við kaupum allar okkar vörur beint frá fram-
leiðandanum, og ávalt hverja vörutegund þar sem hún er ódýr-
ust og best, verður áreiðanlega hagkvæmast fyrir yður að kaupa
jólagjafirnar hjá okkur. (
Mikið úrval. — Eitthvað fyrir alla.
K. Einapsson & Björnsson. ;
Bankastræti 11.
Nordmeon
som önsker at tilbringe julen
hjemme i Norge gis anledning
til að löse tur- og returbillett til
turbillets kostende,
D. s. „Lyra“ lierfra den 13.
dec. Fra Bergen den 3. eller 17.
jan. 1935.
Nermere oplysninger hos
Nie. Bjarnasoo & Smith.
Veðrið í ’morgun:
í Reykjavík o stig, ísafirSi —
2, Akureyri — 5, Skálanesi — 4,
Vestmannaeyjum 4, Sandi — 2,
Kvígindisdal —• 1, Hesteyri — 2,
Gjögri — 1, Blönduósi — 6, Siglu-
firöi — 3, Raufarhöfn — 6, Skál-
um 1, Fagradal — 3, Papey — 1,
liólum í HornafirSi — 1, Fagur-
hólsmýrJ — 2, Reykjanesi 2, Fær-
eyjum 4 stig. Mestur hiti hér í gær
3 stig, minstur — 3. Sólskin 2,2
st. Yfirlit: Háþrýstisvæöi yfir ís-
landi. LægS aö nálgast suSvestan
af hafi. ísfregn: Stór hafísjaki í
mynni PatreksfjarSar á siglinga-
leiö. Horfur: SuSvesturland: SuS-
austan kaldi, vaxandi meö kveld-
inu. ÞíSviSri. Faxaflói, BreiSa-
fjörSur: HægviSri í dag, enþykkn-
,ar upp meö vaxandi suöaustan átt
í nótt. VestfirSir, NorSurland,
norSausturland, AustfirSir, suS-
austurland : Hægviöri. LéttskýjaS.
NINON
Tilbfiinkragaefai
úr satin- taft- crepe- mo-
derne o. fl. o. fl. nýtísku
efni.
Það al-fallegasta á jóla-
kjólinn og þar að auki
ekki dýrt,
NINON
Austurstræti 12. 2. íiæð.
Opið 11—121/0 og 2—7.
Dömur!
Hefi fengið ,ný kápuefni.
G. Gnðmgndsson,
klæðskeri.
Bankastræti 7.
(Yfir Hljóðfærahúsinu).
Sími: 2796.
M.s. Dronning Alexandrine
fór héSan í gærkveldi áleiöis til
útlanda.
málari.
Þessi ungi maöur hefir sýnt mál-
verk sín hér í höfuöborginni nokk-
urum sinnum,
ÞaS er gott aö vita, aö flestum,
ef ekki öllum, hefir þótt unun aS
því aS finna yl hæfileika líöa út
frá verkum hans. Og nú í nokkra
daga hefir Höskuldur Bjöi-nsson
sýningu opna í Goodtemplarahús-
inu. — Vonandi er aö bæjarbúar
fjölmenni á sýninguna og kaupi
málverkin. Þannig er honum gerö
kleif sú erfiSa leiS, aö feröast til
framandi landa og sækja þangaö
þá listaþekkingu, sem áreiöanlega
myndi styrkja hæfileika hans og
gera hann aS fullkomnari lista-
manni.
Z.
Sogsvirkjunin.
Jón Þorláksson borgarstjóri
hcfir dvalist erlendis að undan-
förnu í lántökuerindum fyrir
bæinn vegna Sogsvirkjunarinn-
ar. Munu góðar horfur á því, að
bráðlega verði gengið frá lán-
lökusamningunum að fullu. —
Er þá nokkurnveginn örugt, að
hægt verði að liefja virkjunar-
starfið þegar í vor og að ekki
þurfti að verða neitl hlc á verk-
inu, uns því er lokið að fullu.
Skip Eimsljipafélagsins.
Gullfoss er i Kaupmannahöfn.
GoSafoss fór frá Hull í gærmorg-
tm áleiöis til Vestmannaeyja. Detti-
foss er á leiö til Hull frá Vest-
mannaeyjum. Selfoss er á leiö til
'Osló. Brúarfoss var i Flatey í
morgun. Lagarfoss var á Bakka-
firSi í morgun.
E.s. Suðurland
fór til Borgarness í morgun.
E.s. Edda
kom hingaS í gærkveldi frá út-
löndum.
Bifreiðaárekstur
varS í gærkveldi kl. 11 á gatna-
mótuni Baronsstigs óg Laugaveg-
ar. Voru þetta bifrpiSarnar RE
590 og RE 976. Síys varS ekki,
en RE 590 skemdist, talsvert.
Ól. Túbals
hefir opnaö málvérkasýningu á
SkólavörSustíg 12 og verSur hún
opin daglega kl. 10—<5.
S. P. R.
Læknareikningar verSa greiddir
í kveld kl. 6—7 á skrifstofu fé-
lagsins Skólavöröustíg 38.