Vísir - 15.03.1935, Síða 2

VÍSIR
I Hsmrnis OtsEw
UPPÁHALD ALLRA ER
Fer MowiBckel-stjdrnin frá?
Fjárlagaumræðurnar byrjuðu í Stórþinginu í
gær. Mowinckel flutti áhrifamikla ræðu og bar
fram tillögu, sem Ieiðir af sér stjórnarskifti,
ef hún verður feld. Alment er búist við því, að
Bændaflokkurinn og Verkalýðsflokkurinn
greiði atkvæði gegn tillögu Mowinckels. Segir
ríkisstjórnin þá af sér þegar í stað.
Oslo 14. mars. FB.
Fjárlagaumræðurnar byrjuSu í
Stórþinginu árdegis í dag. Mowin-
ckel forsætisráðherra baö þegar
um orðiS og flutti alllanga og ítar-
lega ræSu. Hann komst svo að
orði, að 1>esti grundvöllur allrar
kreppuhjálpar væri heilbrigt,
traust fjárhagslif og örugg fjár-
málastjórn. Þessu virtust margir
gleyma á þessum dögum, þegar
margir úgjaldabálkar íiema mil-
jónum. Hann kvað rikisstjórninni
þyka nauðsyn bera til, að krefjast
joess, að tekin yrði örugg, ákveðin
stefna, og bæri hann því fram til-
lögu þess e-fnis, að Stórþingið lýsti
,sig. mótfallið því, að útgjöldin á
íjárlagafrumvarpinu væru hækkuð
með því mó.ti, að taka yrði lán eða
auka skatta. Jahn fjármálaráðherra
gaf yfirlit yfir fjárhagsástandiö.
Talið er, að “i Stórþinginu sé meiri
hluti, seip samþykkur sé útgjalda-
aukningu, er nemi 17 miljónum
króna, sé gengið út frá því, að
Verkalýðsflokkurinn greiði at-
Fpakkneska
skonnortan
„Leutenant
Boyauxlí
strandaði í stórsjó og
dimmviðri. — Skipið
er að liðast sundur.
Vík í Mýrdal, 14. maí. F0.
Strandaöa sþipiö á Meðal-
landsfjöru er frönsk vél-
skonnorta, Leutenant Boyaux
frá Gravelines, 138 smá-
lestir að stærð. Skipið lagði
út um 20. f. m. og var lítið bú-
ið að fiska. Orsök strandsins er
talin stórsjór og dimmviðri.
Skipverjar skýra þannig frá
björgun í land, að fyrst liafi
verið settur út bátur með 6
mönnúm. Hvolfdi honum í
briminu og drukknaði þá einn
maður, en fimm bátverjum
skolaði Iifandi á land. Var þá
gerð tilraun til þess að koma
linu úr skipinu til lands og
tókst einum ski]iverja að synda
með hana í land. Björguðust svo
19 menn á línunni, en 2 slitn-
uðu af og drukknuðu. Einn
skipverja scm kastaði sér til
sunds frá skipinu bvarf í brim-
ið og fórst.
kvæði með tillögum Bændaflokks-
ins. Jahn ráðherra aðvaraði ein-
dregið gegn útgjaldaaukningu.
„Við vitum ekki hvort vinnufrið-
urinn helst“, sagði hann, „0g vér
höfum enga vissu fyrir,-að tekj-
urnar verði eins miklar og þær
hafa verið. Tolltekjurnar í febrúar
voru lægri en í sarna mánuði í
fyrra.“
Það er ekki gert ráð fyrir ]iví,
að atkvæðagreiðsla geti farið
fram um tillögu forsætisráðherra
fyrr en í fyrsta lágfá morgun. Öll
blöðin með tölu virðast ganga út
frá því sem gefnu, að tillagan
verði feld með atkvæðum Bænda-
flokksins og Verkalýðsflokksins,
en því næst muni Mowinckel biðj-
ast lausnar fyrir sig og ráðuneyti
sitt. A verðbréfamarkaðinum í dag
er alt með kyrrum kjörum, þrátt
tyrir yfirvofandi stjórnarskifti.
JJagbladet segir, að alnienningur
hafi fyrir löngu gert sér ljóst, að
til stjórnarskifta myndi koma.
Ekki hefir ennþá tekist að
komast út i skipið sökum sjáv-
argangs, og cr skipið tekið að
brotna. Ýmislegt úr því hefir
rekið á land.
Strandmenn dvelja á 5 bæj-
um í Meðallandi, og befir verið
blúð að þcinv eftir föngum.
Óákveðið er Iivenær þeir verða
flultir burt. Einn skipverja er
dálítið meiddur á faeti, aiinars
allir ómeiddir en nokkuð kvef-
aðir.
RlkUeifingi íslanús
trúlofaður.
Konungur íslands og Ðanmerk-
ur hefir í dag tilkynt forSætisráð-
herra íslands trúlofun Friðriks
rikiserfingja og sænsku prinsess-
unnar Ingrid, dóttur Gustavs
Adolfs krónprins Svía. Forsætis-
ráðherra símaði samstundis kon-
ungshjónunum og ríkiserfingja
hamingjuóskir ríkisstjórnarinnar.
Frá Aiþingl
í gær.
—o—
Efri deild.
Frv. um breyting á póstlögum
(þ. e. lækkun burðargjalds á lilöð-
um og tímaritum), og frv. um Há-
skóla íslands gengu til 2. umr.
NeSri deild.
Kartöflumálið.
Mest af fundartímanum fór í að
ræða frv. um sölu og innflutning
á kartöflum. Það er flutt af land-
búnaðarntefnd óskiftri, og er aöal-
efni þess þetta:
Landbúnaðarráðherra er heimilt
að leggja fyrir innflutningsnefnd
að takmarka og jafnvel fella alveg
niður innflutningsleyfi á kart-öfl-
mn þann tíma árs sem nægar
birgðir eru til i landinu af innlend-
um markaðsh'æfum kartöflum. Þó
skal gæta þess að ganga ekki svo
langt. í slíkri takmörkun, að hún
leið-i til verulegrar verðhækkunar
á kartöflum. í reglugerð er heim-
ilt að ákveða hvaða skilyrðum inn-
lendar kartöflur skuli fullnægja,
til þess að þær geti talist mark-
aðshæfar. Loks er Skipaútgerð
ríkisins gert að skyldu, að flytja
innlendar kartöflur milli hafna
íyrir hálft farmgjald.
I greinagerðinni er sagt frá því,
að undanfarin ár hafi verið fluttar
til landsins kartöflur fyrir ca. 300
]iús. kr. árlega, og verði það að
teljast óhæfa, þegar gjaldeyriserf-
iðleikar og atvinnuleysi þjái þjóð-
ina.
Um þetta frv. urðu miklar um-
ræður og hvesti nokkuð á köflum.
Sig. Kristjánsson, Jóhann Jósefs-
son og Pétur Halldórsson töluðu
gegn frumvarpinu og töklu það
varhugavert og hinn mesta galla-
grip, sem myndi léiða til verð-
hækkunar á þessari vöru og aúka
dýrtíðina. Til varnar frv. stóðu
eiukum Bjarni Ásgeirsson ög Guð-
brandur ísberg, sem kváðu þessar
ráðstafanir nauðsynlegar til þess
að tryggja innlendri kartöflufram-
leiðslu hinn innlenda markað og
ýta undir ræktun á kartöflum;
hinsvegar ætti að vera, trygt með
ákvæðum frv. að óhófleg vefð-
hækkun ætti sér ekki stað.
Ennfremur tóku til máls Pétur
Ottesen, Hannes Jónsson og Jör-
undur Brynjólfsson.
Frv. var síðan samþykt og vís-
að til 3. umræðu.
Frv. meiri hluta allsherjarnefnd-
ar um rannsóknarstofnun í þarfir
atvinnuveganna var til 1. umr., og
talaði Héðinn fyrir því. Thor
Thors svaraði honum nokkuru, en
kvaðst annars geyma sér aðalum-
ræðurnar um málið þangað til frv.
hans og ’ Garðars Þorst. um at-
vinnudeild við Háskólann yrði tek-
ið fyrir.
Ný þingínál.
I gær var útbýtt frv. um nýbýli
og samvinnubygðir. Það er samið
af skipulagsnefnd atvinnumáia
(Rauðku), en flutningsmenn eru
Bjarni Ásgeirsson, Emil Jónsson
og Páll Zóphóníasson.
Dr Rintelen dæmdnr
I æviíaogt fangelsi
fyrir þátttöku í bylt-
ingartilraun nazista í
júlí s. L, er Dollfuss
var myrtur.
Vínarborg 15. mars. FB.
Herréttur hefir fundið dr. Rin-
telen sekan um landráð og dæmt
hann í ævilangt fangelsi. Var hann
sekur fundinn um þátttöku í bylt-
ingartilraun nazista í júHmánuði
síðastliðnum, er Dollfuss, kanslari
Austurríkis var myrtur. Náðu
nazistar, eins og kunnugt er, út-
varpsstöð á sitt vald, í upphafi
Hverjir eiga að
reisa ör rflstam?
Það er nú svo komið eftir 8
ára stjórn rauðálfa yfir þessu
landi, að' nú rambar ríkið á
barmi gjaldþrota og örbirgðar,
og þjóðin á hraðri leið að missa
sjálfstæði silt. Allir tollar, skatt-
ar og gjöld, sem fátæk alþýða
síendur undir, hafa stórhækkað,
cn ekkert hrekkur til; ekkert
megnar að fylla hina botnlausu
hít marxismans. ,
Það er ekki liægl að sjá á
neinu að afturhvarfs sé að
vænta, lieldur þvert á móti!
Feigðarbrautina ætla þessir
menn að Iáía þjóðina þramma
á enda. Þegar þeir svo loksins
skilja liana eftir á leiðarenda,
auðmýkta, svivirta og kúgaða,
bverjum ætla þeir þá að taka
við henni og lciða bana til baka
úr hörmungunum ? Því er fljót-
svarað! Sjálfslæðismönnum,
einu mönnunum, sem treysl-
andi er til þess að koma þjóðar-
búskapnum í samt lag aftur, af
því, að þeir eru flokksmenn al-
þjóðar en ekki einstakra stétta
þjóðfélagsins. Það mun því
fara svo i þetta sinn, eins og
farið hefir oft áður og fara
mun alla líð, að á ykkur sjálf-
stæðismenn mænir þjóðin. Ef
þið g'etið ekki leyst vandamáí
hennar þá mun það enginn
geta, og heniiar dagar eru þá
taldir, sem sjálfstæðrar sið-
menningarþjóðar. Þessa er
'ekki langt að bíða, að kallið
komi, en þá kemur annað til
álita, sú spurning hvort þið sé-
uð að öllu leyti tilbúnir?
Eg er hræddur um, að svo sé
ekki. Eg er hræddur um, að
andvaraleysið sé fullmikið og
bjartsýnin sú, að alt slampist
þetla einhvern veginn af. Eu
þetta er mikill misskilningur.
Þau leiðarmerki, sem nú er
siglt eftir í islensku þjóðlífi,
benda öll i eina og sömu átt:
norður og niður!
Sjálfstæðismenn! Verið á
verði, búið ykkur undir úrslita-
leikinn, af ykkur verður alt
heimtað, því ykkur einum mun
þjóðin treysta þegar börmung-
arnar skella yfir. Fyrst og
fremst verður til ykkar leitað
um hina fjárbagslegu viðreisn
þjóðarinnar. Byrjið því að búa
ykkur undir striðið! Verið
sparsamir og gætið hófs, því
nóg mun verða við féð að gera
þegar endurreisnarstarfið hefst.
Þess ber að geta, sem gert
er vel! Alþýðublaðið, 6. mars,
birtir grein með fyrirsögninni:
„Alþýðan gegn áfengisnautn-
inni“. Þetta er smágrein, er
hvetur flokksmcnn alþýðu-
flokksins til þess, að hælta
áfengiskaupum, og er lrún í
sannleika virðingarverð og sýn-
ir að jafnvel innán þess vesæla
og óþjóðlega fíokks, er þó lii
sál sem rennir grun í að skulda-
dagarnir séu í nánd, og þá verði
eins gott að sýna einhvern lit á
íslendingseðlinu. Sjálfstæðis-
memi! Þér hafið æfinléga sýnt
það, áð þið eruð reiðubúnir tii
þess, að taka öllum bendinguni
frá andstæðingum ykkar, ef þær
að yðar áliti bera nokkurn blæ
mannlegrar hugsunar. Sýnið
einnig hér víðsýni yðar og þjóð-
arlund. Takið höndum saman
við þá góðu menn, í Alþýðu-
flokknum, sem skora á menn
að bætta að neyta víns og tó-
baks! Fé því, sem við það
sparast, verður varla ofaukið í
viðreisnarstarfinu.
Islendingur.
byltingartilraunarinnar, og til-
kyntu þaöan, að dr. Rintelen
yröi .eftirmaöur Dollfuss. (United
Press).
Framliflð og
vísindin.
I.
Galli þykir mér það á liinni
annars gáfulega rituðu bók séra
Jakobs Jónssonar, Framhalds-
líf og nútímaþekking, að þar er
að engu getið þess sem eg hef i
lagt til þeirra mála. En þó skift-
ir það nokkru. Eg befi fyrstur
manna baldið þvi fram, að
svefninn er sambandsástand, í
eðli sínu náskylt sambands-
ástandi hins svonefnda anda-
miðils (trance eða trans), og
hættir þá það ástand að vera
eins óskiljanlegt og sérstætt og
áður. Einnig liefi cg' bent á, að
lífið eftir dauðann er í aðalatrið-
um sama eðlis og lífið eins og
vér þekkjum það liér á jörðu,
en ekki eittbvert andalíf í öðr-
um heimi. Á ensku: Survival is
a biological affair. Lifið eftir
dauðann heyrir undir náttúru-
fræðina. Það er ekki eingöngu
andlegt lif heldur nær framlifið
einnig til organismans, líkam-
ans. Tilgangur lífsins er full-
kominn líkami, fullkomið
vcrkfæri andans, og dauði lik-
amans stafar eingöngu af því
hversu ófullkominn hann er; en
þó að líkaminn deyi, lifir lil-
hncigingin til að endurskapa
bann. Og endurvaxtarmegund-
in, regenerationin, er miklu
víðtækari en baldið hefir verið.
PJr um þetta nokkuð líkt
og jiegar það fanst, að þetta sem
orsakar þyngd hlutanna og fail
til jarðar, er allieimsorka, sem
einnig stýrir hreyfingum hiinin-
bnatlanna. Eru framfarir þessar
i líffræði náskyldar framförum
þeim sem áður liafa orðið á öðr-
um sviðum náttúrufræðinnar,
og miða til að auka skilninginn
á samhengi hluta og yiðburða í
aljieimi.
II.
í meir en 20 ár befi eg verið
að leitast við að kynna mér það
sem ritað befir verið um lífið
eftir dauðann. Er það flestalt
mjög ómerkilegt, þegar þess er
gætt liversu viðfangsefnið er
stórkostlegt. Sumt það allra-
merkilegasta sem ritað liefir
vcrið um það efni er nálega 200
ára gamalt. Á eg þar við rit
Swedenborgs de Coelo et Infer-
110 (Um Himnaríki og Ilelvíti).
Franifaraleysið á þessu sviði er
sérslaklega eftirtektarvert, ef
vér berum það saman við fram-
farirnar sem orðið hafa í nátí-
úrufræði. Jafnvel það allrabesta
sem ritað var fyrir 200 árum
um dýrafræði og grasafræði t.
d., er nú fyrir löngu úrelt orðið.
Og ekki getur vafi á því leikið
af hverju framfaraleysl það
sem eg mintist á stafar. Menn
hafa verið og eru svo sannfærð-
ir um afi lífið eftir dauðann sé
Iíf í andlegum heimi, og sú
hugsun hefir verið mönnum svo
í’jarri, að það sem í þessum efn-
um er þörf á, er að færa úl líf-
fræðina, auka þekkinguna á
náttúrunni. Enn kemur ]iað lil
greina, að á síðari tímum hafa
svo margir verið sannfærðir
um, að ekki geti verið um neitt
líf eftir dauðann að ræða; og
janfvel trúmennirnir hafa ekki
getaðlosnað alveg viðefasemdir,
svo að ábugi þeirraliefir fyrstog
fremst snúist að því að fá fullar
sannanir fyrir ]iví að nokkurt
framlíf sé til, en hitt bafa þeir
lítið liirt um, að reyna að rann-
saka eða öðlasl skilning á því,
hvers eðlis framlífið sé.En þó að
rit þau sem til éru um lífið eftir
dauðann, séu ekki merkileg bjá
því sem vera þyrfti og verið
gæti, þá má samt ýmsan áríð-
andi fróðleik i þau sækja, ef
þau eru nógu vandlega lesin.
Fyrst og fremst geta þau veitt
alveg örugga vitneskju um, að
það er til líf eftir dauðann --
því að jafnvel margar vitleys-
urnar sem í þessum ritum
standa, eru þess eðlis, að engiim
mundi slikt rita frá eigin brjósti
— og ennfremur má þar öðlast
ýmiskonar áriðandi fróðleik um
það, livernig framlifinu er lifaðN.
Swedenborg getur þess, að engl-
arnir — er hann nefnir svo —-
bafi sagt sér, að þeir lifi í efni.s-
lieimi; en bann trúði þeim ekki,
fremur en Heródót sjómönnUn-
um sem sögðu, að hádegisstað-
ur sólar hefði verið í norðri,
þegar þeir sigldu suður um
Afríku. Oft kemur mjög greini-
lega fram löngun liinna fram-
liðnu lil að geta sagl oss, sem
hér á jörðu lifum, frá lífinu eft-
ir dauðann, og bversu áríðandi
það er, að vér séum ekki ófróðir
um það. Og oft má ráða talsvert
í, hvað það er sem verið er að
reyna að segja frá, og hvers-
vegna það liefir aflagast svo í
meðförunum. Ef til vill getur'
það orðið einliverjum til liugar-
styrkingar að eg geti þess, að
ekki er til hjá mér nokkur
mirista efasemd um að lífið
lieldur áfram eftir dauðami, og.
að vissa þessi er runnin af vis-
indalegum rökum. Og ekki nóg
þar með. Eg er óbifanlega sann-
færður um að lífið eftír dauð-
atin er líkámlegt og jarðneskt.
sannarlegt framhald af lifinu
hér á jörðu, upp á við eða niður
á við, eftir því hvernig; bér hef-
ir stefnt verið. (
III.
Rit Guðmundar Davíðssonar á
Hraunum — móðurbróður Daw
iðs skálds Stefárissonar — er
hann nefnir íslendingabygð á
öðrum hnetti, hygg eg sé, að
verulegu leyti, merkilegasta lýs-
ingin á lifinu eftir dauðann, sem
enn hefir komið fram. En að
vísu ræður þar aðeins um fram-
líf á þyrjunarstigum. og litil-
sigldara milclu en seinna verð-
ur. Ýæri þess óskandi, að Guð-
numdi auðnaðist að gefa oss
framhald af þvi verlci. Muii
all verða riiiklu auðveldara i
þeim efnum ]iegar almenn-
ingur befir eígnast réttar
hugmyndir um undirstöðu-
atriði þessa máls. Ætti það
að vera eitt aðalhlulverk kirkj-
unnar, að veita nauðsynlegustu
fræðslu um lífið eftir dauðann,
og væri engin liætta á að ekki
’yrði góð aðsókn að kirkjunum,
ef menn ættu þar von á að fá
orugga vitneskju um ]iað, hvað
viðtekurþegar lífinu hér ájörðu
lýkur, og Iivernig Iielsl verður
hjá því komist, að lenda í vilb
um og vandræðum á liinni
stórkostlegu framleið seiri þá
opnast. En eigi þetta að geta
orðið, þarf þó kirkjan að verða
talsvert íslenskari stofnun en
verið hefir ennþá.
IV.
Fyrir skömmu liefi eg eignasí
bók um framlífið sem vel væri
]iess verð að frá henni væri sagt
rækilega. Og get eg að visu ekk>
komið því við að sinni, en vit
þó geta liennar að nokkru. Lýs-
ing þessi á framlífinu — , Kgo-
land er hún kölluð — er sögð
runnin frá hinum ágæta
stjörnufræðingi og rithöfundi
Camille Flammarion. Og liygg
eg að vísu að þetla sé satt, og er
þó mikið af bókinni bullkent
mjög og fráleitt að ein einasta
setning sé þar eins og Flamma-
rion befir til stefnt. En ekki
óvíða virðist mér mega fara
nokkuð nærri um, Iivað það cr
sem hinn ágæli framliðrii
stjörnufræðingur hefir ætlast til
að ritað væri. Hann getur þess,
að þegar yfirum kom liafi sér
verið mikill áhugi á að halda