Vísir - 22.05.1935, Blaðsíða 2

VISIR
fjjj | íugnaveiðararnir
KSIÍSKl engsælustu
1 ást hjá okkur.
SÍMI: 1-2-3-4 |
Keisarinn í Abessinío
leitar til Canadamanna og biður þá um að-
stoð til þess að segja fyrir um umbætur á
ýmsum sviðum.
Ræda Hitlers.
Ræða Hitlers var flutt í ríkisþinginu, eins og
boðað hafði verið. Hann kvað Þjóðverja
reiðubúna til samvinnu við aðrar þjóðir á
grundvelli jafnréttis. „Þjóðverjar vilja frið
og ekkert annað en frið“. — Vígbúnaðarkepni
á sjó ekki fyrirhuguð af Þjóðverjum og þeir
geta fallist á það, að banna ýms vopn, sprengi-
efni og gastegundir. — Deilur Frakka og
Þjóðverja úr sögunni.
Berlín 22. maí. FB.
Hitler kanslari flutti í gær ræðu
þá, sem boðuð hafði verið og um
allan heim hafði verið beðið með
talsverðri eftirvæntingu, einkan-
lega ummæla hans í sambandi við
vígbúnaðarmálin og Þjóðabanda-
lagið. Var ræða Hitlers haldin í
ríkisþinginu, sem hafði verið kvatt
saman til þess eins að hlýða á
þessa ræðu ríkisleiðtogans. Víð-
tækar ráðstafanir voru gerðar til
þess, að Þjóðverjar alment gæti
hlýtt á ræðuna og var henni end-
urvarpað um gervalt landið.
Um afstöðu Þýskalands til
Þjóðabandalagsins sagði haiin, að
Þýskaland mundi ekki ganga í
bandalagið aftur, nema það fengi á
HITLER.
ný sarna rétt í öllum málum og
aðrar þjóðir. Hann andmælti
kröftuglega fordæmingu Þjóða-
bandalagsins á þeirri ákvörðun
Þjóðverja, að koma á hjá sér al-
mennri herskyldu og fyrir að hafa
sett lög þar um. Hann benti á, að
með þessu hefði Þjóðverjar ekki
orðið fyrstir þjóða til þess að víkja
frá ákvæðum friðarsamninganna.
Hinar þjóðirnar,sem undirskrifuðu
þá, sigurvegararnir í heimsstyrj-
öldinni, hefði ekki fylgt afvopn-
unarákvæðum þeirra. Afvopnunin
átti að verða almenn, ellegar engln
afvopnun. Nágrannaþjóðir Þjóð-
verja vígbjuggust af kappi, en
Þjóðverjum var meinað það, og
tóku ekki til sinna ráða, fyrr en
þeir höfðu eflst svo undir forystu
nazista, að þeir ákváðu að una
þessu ekki lengur, og það kæmi
ekki til mála, að Þjóðverjar aftur-
kölluðu eða ónýttu þærráðstafanir,
sem þeir hefði gert til þess að
verja land sitt, en þeir vildi frið
og góða sambúð við allar ná-
grannaþjóðimar.
Hitler kvað Þjóðverja ekki ætla
sér að verða aðila áfram að nein-
um samningi, sem innihéldi skuld-
bindingar, er þeir teldi sig ekki
geta staðið við, en þeir mundu
virða hvem samning, er þeir gerði
og undirskrifuðu af frjálsum vilja,
á meðan aðrir aðilar héldi samn-
ingana.
Hitler ræddi einnig tilraunir þær
sem gerðar liafa verið til þess að
ná samkomulagi um, hvemig
tryggja skuli friðinn í álfunni.
Hann kvað Þjóðverja vilja taka
þátt í samvinnu um þessi mál og
ennfremur, að þeir væri fúsir til
þess að gera vináttusamninga við
nágrannaríkin. Einnig sagði hann,
að Þjóðverjar mundu geta fallist
á samning um loftvamarmál og
þeir væri reiðubúnir til þess að
taka þátt í afvopnun með og til
jafns við aðrar þjóðir, að banna
vissar tegundir vopna, skotfæra
og gastegundir, að bann verði
lagt við því, að varpa sprengi-
kúlum eða gaskúlum á varnarlausa
íbúa borganna, en nýja herinn
gæti þeir ekki lagt niður. Þær á-
kvarðanir, sem um hann hefði ver-
ið gerðar, yrði að standa. Enn
kvað hann Þjóðverja geta fallist á
að banna framleiðslu og notkun
hinna stærstu fallbyssna og skrið-
dreka (tanks) og Þjóðverjar ætl-
uðu sér ekki að hefja neitt kapp-
hlaup um vígbúnað á sjó, og
mundu þeir hinsvegar geta fallist
á, að vígbúnaður á sjó yrði tak-
markaður frá því sem nú væri. í
sambandi við þetta alt saman,
sagði Hitler, að Frakkar þyrfti
ekki að óttast vígbúnaðaráform
Þjóðverja. Af því, sem liann hefði
tekið fram, væri ljóst, að Frakkar
þyrfti engar áhyggjur að hafa
vegna Þjóðverja, enda væri deilu-
mál þeirra úr sögunni. Saarmálið
væri leitt til lykta og Þjóðverjar
gerði engar kröfur um lönd til
Frakka og vildi hafa friðsamlega
sambúð við þá eins og alla sína
nágranna aðra. (United Press).
London, 21. maí. FB.
Fregnir frá Montreal í Can-
ada herma, að Haile Selassie
Abessiniukeisari, sem áður
nefndist Ras Tafari, hafi sent
canadisku stjórninni beiðni um
aðstoð til þess að hagnýta nátt-
úrugæði Abessiniu og efla við-
skifti Abessiniumanna og Can-
adamanna. Abessinia er afar
námuauðugt land sem kunnugt
er og vill „svarti keisarinn" eins
og hann er stundum kallaður, fá
aðstoð canadiskra námuverk-
fræðinga til þess að segja fyrir
um námuvinsluna. Þykir það
bera vott um stjórnmálahygg-
indi og kaupsýsluvit Haile Sel-
assie, að hann hefir snúið sér til
stjórnarinnar fneð beiðni um
aðstoð og jafnframt fitjað upp
ÁbessÍDÍumanna.
( Samkomulagshorfur slæm-
ar. Val fulltrúa í sáttanefnd
erfiðeikum bundið.
Genf, 21. maí. FB.
Meðal þeirra mála, sem ráð
Þjóðabandalagsins, er nú situr
hér á fundi, hefir til meðferðar,
er deilan milh Abessiniu og
Itahu. Deila þessi er orðin mjög
alvarleg og hafa farið fram við-
ræður i dag milli stjórnmála-
manna til undirbúnings umræð-
unum á fundi ráðsins. Hefir
Anthony Eden m. a. tekið þátt
í þessum umræðum. Abessinia
hefir nú fallist á skipun sátta-
nefndar, er taki að eins til með-
ferðar atburðina í Walwal og
Wardar. Hins vegar er deilt
mjög um val fulltrúa í þessa
nefnd og eru háðir óánægðir
ítalir og Abessiniumenn. Hafa
Italir mótmælt því, að Abessin-
iumenn velji erlenda fulltrúa
til setu í nefndinni og hafa neit-
að, að afturkalla mótmæli sín
í þessa átt. Situr þar við, eins
og stendur. (United Press).
Almennarþingkosn-
ingar i Bretlandi
fara að líkindum fram í
haust.
Osló, 21. maí. FB.
Lundúnafregnir herma, að
endurskipulagning bresku ríkis-
stjórnarinnar standi fyrir dyr-
um og að Ramsey MacDonald
forsætisráðherra mun draga sig
í Iilé, en Stanley Baldwin, for-
á því, að reynt væri að efla við-
skiftin milli landanna. Haile
Selassie hefir fengið tvo kunna
canadiska kaupsýslumenn til
þess að ræða við canadislcu
stjórnina um þetta og jafnframt
hefir liann snúið sér til fylkis-
stjórnarinnar i Quebec og far-
ið fram á, að hún útvegaði
Abessiníu námuverkfræðinga,
vélfræðinga, sérfræðinga i
landbúnaðarmálum o. fl. o. fl.,
til þess að vinna að margskonar
umbótum, sem Abessinustjórn
hefir á prjónunum og allar lúta
að því, að koma betra skipulagi
á atvinnuvegi , landsmanna,
námurekstur, landbúnað og
iðnað, en einnig flutningakerf-
ið o. s. frv. (United Press).
maður íhaldsflokksins, taki við
forsætisráðherraembættinu. Það
er all-alment húist við því á
Englandi eins og stendur, að
almennar þingkosningar fari
fram í haust.
Flngf’erða-
áfopm
Mellendinga.
Reynsluflugferðirnar hing-
að í sumar. — Samvinna
Hollendinga og Banda-
ríkjamanna í flugmálum.
London, 22. maí. FB.
Áform þau, sem Hollending-
ar liafa á prjónunum í flug-
málum, vekja allmikla eftir-
tekt um þessar mundir. Hol-
lendingar áforma reynsluflug-
ferðir í sumar til Islands um
Inverness í Skotlandi og ef þær
ganga að óskum er talið eigi
ólíklegt, að IioIIendingar stofni
til sumarflugferða til fslands, og
færi sig smám saman vestur á
bóginn og lcomi á flugferðum
milli Evrópu og Ameríku með
viðkomu á fslandi og Græn-
landi. Það er eftirtektarvert, að
Hollendingar og Bandaríkja-
menn áforma nú mjög aukna
samvinnu í flugmálum. Þeir
ætla sér að hafa sameiginlegar
endastöðvar á sumum helstu
flugleiðum sínum, að þvi er
ætlað er. f viðtali við Albert
Plesman, forstjóra kgl. hol-
lenska flugfélagsins (Royal
Dutch Airlines), sagði hann m.
a.: „Mikil áhersla er lögð á, að
fullgera flugstöðvarnar í Banj-
armassin, Balipapan og Tara-
kan á Bomeo fyrir 1936. Þegar
svo er komið getum við komið
á föstum flugferðum frá Born-
neo til Filipseyja, en þegar svo
er komið verður Pan-American-
Airways vafalaust húið að koma
í skipulagt horf flugferðum
þeim yfir Kyrraliaf, sem félag-
ið er nú að vinna að (leiðin
California-Hawai-Midway-Is-
land-Guam-Manila). Og þá
tekst væntanlega góð samvinna
með Bandaríkjamönnum og
Hollendingum um samvinnu í
flugmálum á þessum leiðum og
væntanlega verður sú samvinna
enn víðtækari síðar“. — Frá
Amsterdam til Batavia verður
flogið tvisvar í viku frá 12. júní,
en til þessa liefir verið flogið
vikulega. Enn erunotaðarDoug-
las-flugvélar á þessari leið, en
áformað er að breyta til eftir
1—2 ár og nota liraðameiri vél-
ar, Fokkerflugvélar, sem geta
flutt 20 farþega. Hollendingar
áforma einnig að koma á föst-
um flugferðum frá Batavia til
Ástralíu. (United Press).
Lndon, 21. maí. — FÚ.
Þingflokkur vérkamanna
í Englandi,
framkvæmdanefnd Iandssam-
bands flokksins og ráð verka-
mannafélaganna hélt fund í
Londonídag undir stjórnGeorge
Lanshury. — Umræðuefni var
stjórnmálaástandið í lieiminum
með sérstöku tilliti til Þýska-
lands. Engin ályktun var gerð,
þar sem það þótti of snemt áður
en kunnugt væri um ræðu
Iiitlers.
Miisnædis—
mál sveit—
anna.
Það er kunnugra en frá þurfi
að segja, að fjölda margir
hændur, víða um land, sqm
liafa reist íveruliús á jörðum
sínum á undanförnum árum,
eiga við liina mestu erfiðleika
að striða vegna þess, að þeir i
þessum efnum liafa reist sér
hurðarás um öxl. Hafa þeir þó
margir fengið liagstæð lán til
þess að byggja yfir sig, a. m. k.
liafa þeir fengið allverulegan
liluta þess fjár, er þeir þurftu,
að láni með hagstæðum kjör-
um (úr Byggingar og landnáms-
sjóði), en það, sem á liefir vant-
að, hefir oft fengist með dýrum
víxlum, og telja bændur, að það
iséu þessi umframlán, sem erfið-
leikunum valda, auk þess sem
öllum er vitanlegt, að lágt af-
urðaverð' á undanförnum
kreppuárum og fleiri erfiðleik-
ar hafa gert hændum erfitt fyr-
ir. Þeir, sem hafa ráðist í að
koma sér upp húsum hafa ekki
tekið langvinna kreppuerfið-
leika með i reikninginn. Hvað
sem um þetta alt má ségja, er
það víst, að flestir þeirra bænda,
sem hafa reist dýr liús á jörðum
sínum á undangengnum árum,
mundu áreiðanlega fleslir óska
þess nú, að þeir hefði ekki lagt
eins mikið i kostnað vegna liús-
bygginganna og þeir hafa gert.
í þessum efnum sem svo mörg-
um öðrum, verða menn auðvit-
að að læra af reynslunni, en ó-
neitanlega virðist það svo, að
ekki hafi verið farið rétt af
stað, er farið var að veita hag-
stæð lán til þess að koma upp
íveruhúsum í sveitum. Það hefði
þurft að rannsaka til lilítar fyr-
irfram hvernig hægt væri að
byggja upp sveitabæina með
eklci meiri kostnaði en svo, að
bændur fengi risið uridir því,
jafnvel þótt erfið ár kæmi. Á
sumum jörðum liafa verið bygð
hús, scm kosla 15—20 þús. kr.
og jafnvel meira, en það verður
að telja mjög vafasamt, að
bændur alment geti risið undir
því að borga dýrari íveruhús en
8—10 þús. kr. og það að þvi til-
skildu, að þeir liafi til þess hag-
feld lán.
Nú mun ekki vera um það-
f
GuðnmMiir Ölafsson
hæstaréttarmálaflutningsmaður
varð bráðkvaddur í nótt. Ævi-
atriða hans verður getið síðar-
hér í blaðinu.
deilt, hversu mikilvægt það sé„
að húsnæðismál sveitafólksins
komist í gott horf, og sé það>
rétt, sem að framan segir, ætti
hinir leiðandi menn i húsnæðis-
málum sveitanna að leggja sig í
framkróka með, að finna lient-
ugt, einfalt form fyrir íveruliús.
í sveitum, sem hægt væri að
lcoma upp fyrir ekki meira fé
en að framan greinii;. Um það.
,skal eigi sagt, livort það muni
unt, þegar telcið er nægilegt til-
lit til þess, að húsin verði nægi-
lega traust og hlý. En það má
minna á það í þessu sambandi,
að gallar stóru húsanna í sveit-
unum liafa komið mjög áþreif-
anlega i Ijós og sannfært bænd-
ur um, að það sé óviturlegt að
Ijyggj a mjög stórt. í fyrsta lagi
verður. hitun liúsanna dýr og
viðhald og þau eru erfið kven-
þjóðinni. Fólldnu hefir fækkað
mjög á sveitabæjunum og á
flestum þeirra er nú á tímum
svo ástatt, að hvorki tími eða
kraftar kvenna á sveitalieimil-
um duga til þess, ofan á mörg;
önnur lýjandi störf, að lialda
hreinum stórum húsum, en auk
þess bakar það mikið erfiði, að
verða að ganga margsinnis á:
dag upp og ofan stiga, eins og;
viða er nú í liinum nýju sveita-
húsum. Það stefnir nú víða i
þá átt, að afla heyja sem mest á;
ræktuðu landi. Ileimilin eru:
miklu mannfærri en áður. Ilús-
in í sveitunum þurfa ckki að
vera mjög stór, nema á stöku
jörðum. Aðalatriðið er, að þau
séu traust, hlý og hentug, þ. e..
að öll innanhússtörf sé kven-
þjóðinni sem léttust og að húsa-
kynnin baki þeim enga erfið-
leika í þeim efnum. — Þá er á
það að líta, að ef auðnast mætti
að finna það form fyrir iveru-
hús í sveitum, sem bændum al-
ment mundi lienta innan þess
verðs, sem að framan greinir,
mundi verða hægt að ná miklu
fyrr því marki, sem stefnt er
LOFTVARNIR BRETA.
Bretar eru nú að efla loftvarnir sínar og munu lialda þvi
/ áfram, vegna þess hve friðarhorfurnar í álfunni eru ótryggar.
Á neðxá hluta myndarinnar sést breskt stöðvarskip fyrir lier-
flugvélar, en á efri hlutanum ný tegund herflugvéla.
Deilar ítala og