Vísir - 07.07.1935, Blaðsíða 2

VlSíR
<s=vt>q
bö=lb
ÚPDJURTI

Copdell Mull, iitanríkismála-
ráðherra Bandaríkj anna,
svapar Abessiniustj ópn.
Svarið er varfærnislega orðað og ljóst
að Bandaríkin vilja engin afskifti hafa
af deilunni.
Atleiðingarnar.
Er rétturinn altaf þeirra, sem ofbeld-
inu beita?
Washington 6. júlí. FB.
Cordell Hull, utanríkismála-
ráðherra, hefir svarað orðsend-
ingu ríkisstjórnarinnar í Abes-
siniu, — en hún hafði, eins og
hermt var í fyrra skeyti, snúið
sér til Bandaríkjastjórnar út
af deilunni við ítali, með skír-
skotun tii Kelloggssáttmálans,
og tihnælum um, að Banda-
ríkjastjórn miðlaði málum í
deilunni. Svar Hull’s er mjög
varfærnislega orðað, en gefur
Vígbúnaðup
Þjódvepja
á sjó.
Þýska stjórnin sendir
stórveldunum greinar-
gerð um vígbánað sinn
á sjó og fyrirætlanir í
þeim efnum.
London 6. júlí. I7B.
Samkvæmt áreiðanlegum
heimildum hefir þýska rikis-
stjórnin sent ríkisstjórnunum
i Bretlandi, Japan, Frakklandi
og Ítalíu, greinargerð um yfir-
standandi lierskipasmíði Þjóð-
verja og fyrirhugaða herskipa-
smiði á fjárhagsárinu 1935—
1930. Svo kunnugt sé, hefir enn
ekkert verið birt um einstök
atriði greinargerðarinnar.
(United Press).
Utan af landL
Skipstjórinn á e.s. Tutti frá Eist-
landi kærður fyrir áform um
að svíkjast undan að greiða
hafnargjöld.
Siglufirði 6. júlí. FÚ.
Fyrir nokkrum dögum kom
hingað til Siglufjarðar smá-
skip, Tutti frá Tallin í Eist-
landi. Grunur lék á, að það
væri í förum milli lands og
leiðangursskips frá Eistlandi,
utan landhelgislínunar, en leið-
angursskip þetta heitir Eisge-
rand, og er 3084 smálestir að
stærð.
Skipverjar af Tutti voru kall-
aðir fyrir rétt í fyrradag, og
sögðust þeir hafa komið sjálf-
ir á bátnum yfir hafið frá Eist-
í rauninni engar vonir um, að
Bandaríkin láti deiluna lil sín
taka, enda er það kunnugt, að
hún vill helst engin afskifti af
henni hafa. I orðsendingu
HulPs er komist svo að orði,
að það sé ánægjuefni, að Þjóða-
bandalagið sé að leitast við að
útkljá deiluna með málamiðl-
un, og ennfremur lætur liann
þá ósk í Ijós, að væntanlega ná-
ist hráðum samkomulag, sem
báðir aðilar uni vel við. (Uni-
ted Press).
landi, og neituðu nokkru sam-
bandi við Eisgerand. Eftir
miklar vífilengjur meðgengu
þeir þó loks, að báturinn hefði
verið fluttur frá Eistlandi á þil-
fari Eisgerand, og að hann
væri nú notaður til póstflutn-
inga milli þess og lands, og til
flutninga á öðru, sem skipverj-
ar þörfnuðust. Eigandi hátsins
er hluthafi .í Ieiðangrinum.
Bannsókn málsins er nú lokið,
og hefir mál verið höfðað á
skipstjóra Tutti, fyrir að liafa
ætlað að svikjast undan því að
greiða hafnargjöld, — en sam-
kvæmt lögum ber að greiða
hafnargjöld af Eisgerand engu
siður en af bátnum. Skipstjór-
inn hefir fengið frest í málinu.
Síldveiðarnar.
Klukkan um 6 e. li. voru 40
veiðiskip komin til Siglufjarð-
ar, öll fullfermd. Höfðu þau
veitt sildina við Flatey og á
Grímseyjarsundi. Var þá von á
fleiri skipum. Mörg skip biðu
þess, að geta lagt veiðina á land,
og voru verksmiðjuþrærnar óð-
um að fyllast.
Elisabetn, fyrverandi
Grikklandsdrotningn,
veittur skilnaður frá
Georgi — fyrrverandi
konungi.
Bukarest 6. júli. FB.
Áfrýjunarrétturinn hefir veitt
Elisabetu fyrrverandi drotningu
skilnað frá Georgi, fyrrverandi
konungi í Grikklandi. (United
Press).
Dómsmálaráðherrann gaf
það í skyn, í rökfærslu sinni
fvrir náðun ofbeldismannanna
frá 9. nóvember 1932, að þeim
befði i rauninni verið nokkur
vorkunn, vegna þess að meiri
hluti bæjarstjórnar befði ætl-
að að lækka kaup i atvinnu-
bótavinnunni. I svonefndum
„Ilriflunga-tíðindum", dagblaði
þeirra framsóknarmanna, er
gengið feti framar í þessu efni
og sagt, að sjálfstæðismenn
beri siðferðilega ábyrgð á ó-
eirðunum, því að þeir hafi ætl-
að að fremja „hreint og heint
níðingsverk“ á verkamönnum.
Þessu er nú því að svara, að
það eru aðeins fáir einir af
þeim dómfeldu, sem hafa þessa
„afsökun“. Þeir eru fæstir
verkamenn og átlu fæstir af-
komu sína á nokkurn hátt und-
ir þvi, hve liált kaup var greitt
í atvinnubótavinnu. Hins veg-
ar eru þeir allflestir, ef ekki
allir, kunnir æsingamenn, sem
vitandi vits og yfirlýst vinna
að því að koma af stað „bylt-
ingu“ og notuðu þetta tækifæri
beinlinis í þeim tilgangi. Þess
vegna verður þessi kaupgjalds-
deila með engu móti notuð
þeim til málsbóta. En að sjálf-
sögðu gæti hún þá heldur ekki
náð til óeirðanna 7. júlí, sem
ekki snerlu kaupgjaldið á
nokkurn liátt.
En það er nú þess vert, að
athuga nokkuru nánara þessar
„málsbætur“, sem dómsmála-
ráðherrann, að minsta kosti að
einhverju leyti, byggir náðun-
artillögu sina á, og stjórnar-
blöðin telja alveg fullgildar.
Á það altaf og undir öllum
kringumstæðum að vera svo,
live nær sem einhverjum hóp
manna virðist hann vera rang-
læti beittur af stjórnarvöldum,
svo að afkonjumöguleikar hans
séu skertir, að þessum hóp
manna sé þá rétt að gera að-
för að þeim mönnum, sem ineð
völdin fara, og með hótunum
um meiðingar og manndráp, að
reyna að kúga þá til að breyta
ákvörðunum sínum? Annað
hvort er þetta rétt í öllum sam-
bærilegum tilfellum, eða þá í
engu.
Það er kunnugt, að stjórnar-
völdin liafa tekið þá ákvörð-
un, að takmarka stórkostlega
innflutning á byggingarefni.
Þeir verkamenn, sem bygging-
arvinnu slunda, bíða við þetta
stórkostlegt tjón á atvinnu
sinni. Það var nú í upphafi tal-
ið, að það hefði verið ætlun
stjórnarvaldanna, að minka
innflutning á byggingarefni —
ekki um 30%, heldur að minsta
kosti um tvisvar sinnum 30%.
Valdhafarnir þóttust þó aldrei
hafa fyrirhugað að, minka inn-
flutninginn um meira en 30%,
eða jafnmikið og ráðgert var
að lækka kaupið í atvinnuhóta-
vinnunni. Það er augljóst, að
byggingarvinna minkar alveg að
sama skapi eins og innflutn-
ingur á byggingarefni. Með
þessari skerðingu á innflutn-
ingnum var því stofnað lil 30%
eða jafnvel alt að tvisvar sinn-
um 30% skerðingar á atvinnu
og þar með á tekjum þeirra
verkamanna, sem byggingar-
vinnu stunda. Verkamenn i
byggingarvinnu, sem „höfðu
áður fengið 108 kr. á mánuði“
(sbr. ,,Hriflunga-tíðindi“) áttu,
samkvæmt ákvörðun innflutn-
ings- og gjaldeyrisnefndar og
æðri stjórnarvalda, að fá 30%
minna framvegis, eða jafnvel
tvisvar sinnum 30% minna, eða
að verða með öllu atvinnu- og
tekjulausir, því að engar ráð-
stafanir voru gerðar til að
bæta þeim upp þennan atvinnu
og tekjumissi.
Þessi Ivö dæmi, um verka-
menn í atvinnubótavinnu og
verkamenn í byggingarvinnu,
eru alveg hliðstæð. En á þá
sami réttur og sama réttarfar
að gilda í báðum tilfellum?
Setjum nú svo, að þeir menn,
sem afkomu sína áttu undir
því, að byggingarvinna stöðv-
aðist ekki, hefði tekið sig sam-
an, bú'ið sig bareflum og vaðið
inn á innflutnings- og gjald-
eyrisnefnd og reynt að kúga
liana til að breyla ákvörðun
sinni, mundu þá „Hriflunga-
tíðindi“ og önnur stjórnarblöð
hafa haldið þvi fram, að það
væri innflutnings- og gjald-
eyrisnefnd, sem „bæri siðferð-
islega ábyrgð á öllu því, sem
af því hefði hlotist, af þvi að
hún hefði ætlað að fremja
„hreint og beint níðingsverk“
á þessum verkamönnum? —
Eða ef þeir hefði ruðst inn í
stjórnarráðið og barið ráðherr-
ana til óhóta, af því að þeir
hefði beitt sér fyrir þvi, að
þetta „níðingsverk" yrði fram-
ið?
Ætli söngurinn í tálknum
stjórnarblaðanna hefði þá ekki
orðið annar en nú? — Það voru
bæjarfulltrúar sjálfstæðis-
flokksins, sem aðförinni var
beint gegn 9. nóvember 1932.
Það voru bara lögregluþjón-
arnir, sem urðu fyrir misþyrm-
ingunum. • Þess vegna líta
stjórnarblöðin mildum augum
á mál sökudólganna. En það
er engin trygging fyrir því, að
þau tæki með svipuðum hætti
málstað þeirra manna, sem svo
djarfir kynnu að gerast, að
beita ofbeldi við innflutnings-
og gjaldeyrisnefndina, eða við
þá þremenningana i stjórnar-
ráðinu, Eystein, Ilarald og Her-
mann — eða að Hermann vrði
eins leiðitamur að náða, þó að
sakir væri þær sömu.
Bozsl CégM: Klage-
Lied'(flarmljóð).
Reykjavík 1935 — Félags-
prentsmiðjan.
Þetta lag er fyrir stuttu síðan
koniið í bókabúðir. Höfundurinn
er ungverska stúlkan Rozsi Cég-
lédi, píanóleikarinn snjalli, sem
Reykvíkingum er kunn orfiin af
hljómleikum hennar hér í Ijænum.
Hún nefnir lagiö harmljóö. Þaö
heföi mátt vænta þess, aö ung
stúlka veldi sér annaö yrkisefni.
En hún hefir veriö sjúklingur um
langan tíma og dvaliö á heilsuhæli
erlendis. Þessvegna hefir hún sam-
iö þetta lag. Viö eigum því aö
venjast aö sorg og harmi sé lýst
i dimmum moll-hljómum í tónlist-
inni. Þetta lag er undantekning
frá þessu aö því leyti, aö þaö er
samiö í ,,dúr“. Mér finst nafniö
,,Saknaðarljóö“ ná öllu betur því,
sem í laginu felst, eftir minum
skilningi á því. Lagiö er mjög fag-
urt. Laglinan er söngræn og undir-
spilið mjög haglega gjört, og er
auðheyrt að höfundurinn veit,
hvernig á að semja fyrir píanóið.
Væri vel til fallið, að settur yrði
ísl. texti við það. Lagið hefir höf-
undur tileinkað skáldinu Sigurði
Sigurössyni frá Arnarholti ineð
þessum orðum: „Komponiert fúr
Sigurðúr Sigurðsson, der beste
Freund, der beste Dichter“ (Samiö
fyrir Sigurö Sigurösson, besta
vininn, besta skáldið).
Lagiö er auðvelt að spila og
þess vert.að það sé keypt.
B. A.
Nýp
vitnisburöur
um stjórn socialista á
framsóknartuskunum.
Vísir hefir áður skýrt frá
vitnisburði Jónasar alþm. Guð-
mundssonar um það, að nú væri
stjórnað liér á landi eftir stefnu-
skrá socialista. Socialistar væri
húsbændurnir, en framsóknar-
menn „þjónarnir“ á lieimili
marxistanna. — Það hefir kom-
ið fyrir á stjórnmálafundunum,
sem nú eru nýlega um garð
gengnir, að ýmsir socialistar
hafa lýst yfir þessu sama og J.
G. — Þannig var það á fundun-
um í Eyjal'irði, að Jón Sigurðs-
son, erindreki, lét þess getið oft-
ar en einu sinni, að socialistar
væri yfirmennirnir á stjórnar-
fleylunni, en framsóknarmenn
óbreyttir hásetar. Það kann að
vera, að J. S. hafi ekki komist
beinlinis þannig að orði, en
meiningin var tvimælalaust
þessi. — Eitt Akureyrarblað-
anna kemst þannig að orði:
„Það er fulltrúi okkar alþýðu-
flokksmanna, sem ræður mestu
í ríkisstjóminni, það er stefna
Alþýðuflokksins, sem er liin ráð-
andi stefna stjómarinnar, sagði
Jónas Guðmundsson á fundum
hér á Akureyri. — Og á Dalvík-
urfundinum komst annar al-
þýðuflokksmaður, Jón Sigurðs-
son erindreki, svo að orði:
Eftir kosningamar tók Al-
þvðuflokkurinn forustuna og
hann hefir haldið henni síðan.
Og hinir „innlimuðu“ heygðu
höfuð sín i auðmýkt og þögðu
við þessu. Þeir vissu að það voru
yfirmennirnir, sem þannig töl-
uðu.“
Það er nú sagt að framsókn-
ar-aumingjunum sárni og svíði,
þegar socialistar eru að segja
sannleikann i þessum efnum. —
Þeim finst, framsóknar-tusk-
unum, að oft megi satt kyrt
liggja. Og það geti líka verið
stórhætlulegt að láta bænda-
stéttina vita sannleikann í þessu
efni, því að viðhúið megi telja,
að þeir kunni þvi illa, að full-
trúar þeirra sé bara þrælar so-
cialista. ,
En socialistabroddarnir segja
sem svo, að ekki sé til nokkurs
hlutar að reyna að dylja þetta
lengur. — Framsóknarmenn á
þingi og framsóknarráðherrarn-
ir sé ekkert annað en vinnu-
manna-dulur marxistanna.
Þetta viti allir!
Herflutningar Ítalíu til Austur-
Afríku.
London (i. júlí. FÚ.
Mussolini flaug i dag til Sal-
erno til þess að lita yfir liðs-
sveitir þær, sem þar hefir verið
safnað saman, til flutninga til
Austur-Afríku. Á leiðinni laust
eldingu niður i vélina og eyði-
lagði loftskeytalæki hennar, en
að öðru leyti skemdist vélin
ekki. í ræðu sem Mussolini flutti
fyrir hermönnunum sagði hann
meðal annars, að ítalir liefðu
altaf sigrað svarta kynþætti, og
ef ástæða væri til, mundi svo
fara enn. Seinna í ræðunni
sagði hann: Við höfum tekið á-
kvörðun okkar og það kemur
ekki til mála, að snúa við.
Aðalfandnr
var haldinn í Leikfélagi Reykja-
vikur á föstudaginn var. Á fund-
inum voru mæltir 3 4 félags-
menn af 52 skrásettum félög-
um, og gengu 2 nýir félagar inn
á fundinum, en einn sagði sig
lir félaginu, önnur úrsagnar-
beiðni var tekin aftur. Á fund-
inum voru staðfest lög félagsins
með undirskriftum félagsmanna
að mestu leyti óbreytt, eins og
þau liöfðu verið samþykl á
fundi 19. apríl þetta ár, og
var félagið skv. þeim samvinnu-
félag með ótakmarkaðri ábyrgð,
en á dagskrá aðalfundar var
fram borin breytingartillaga
stjórnarinnar þess efnis, að á-
byrgðarákvæði laganna yrði
breytt í persónulega, takmark-
aða ábvrgð. Var sú breylingar-
tillaga samþykt á fundinum.
Hafði stjórnin notið lögfræði-
legrar aðstoðar liæstaréttar-
málaflutningsmanns Lárusar
Fjeldsted til undirbúnings laga-
breytinga. — Þá voru kosnar
nefndir skv. félagslögum, í leik-
ritavalsnefnd Indriði Waage
bankaritari og Þorst. Ö. Step-
liensen leikari (ásamt stjórn fé-
lagsins), i launanefnd Jakob
Möller alþingismaður, Gunn-
þórunn Halldórsdóttir verslun-
ark. og Hallgrímur Baclnnann
rafvirki, en síðar á fundinum
var kosin fjárhagsnefnd og í
hana Helgi Helgason verslunar-
stjóri, Jakob Möller alþingism.
og Lárus Sigurbjörnsson rith.
Fráfarandi form. skýrði frá
störfum á liðnu leikári. Hafði
félagið sýnt 7 sjónleiki, samtals
74 kveld og er það næst mesti
sýningafjöldi á einu leikári
(mest 86 sýningar 1932—33).
Aðsóknin að leiksýningunum
hafði verið rýrari en áður, og þó
fleiri ódýrar sýningar lialdnar.
Leikritin voru öll sýnd með
reksturshalla nema eitt, Jeppi á
Fjalli, en samtals nam reksturs-
hallinn á árinu kr. 10548.45 á
móti kr. 2961.44 rekslurshagn-
aði árinu áður. Á rekstursreikn-
ingi námu afskriftir eigna kr.
7355,17. Á efnahagsreikningi
námu skuldir samtals kr.
27943.11, þar af til félagsmanna
kr. 8020.12, en bókfærðar eignir
að frádregnum afskriftum kr.
16435.01 (afskriftir kr. 7355.17)
Sjóðsbirgðir voru kr. 504.17, ó-
innheimtur styrkur hjá bæjar-
sjóði kr. 2000.00 og útistandandi
skuldir kr. 1060.69. Eftir því
urðu skuldir fram yfir eignir kr.
7943.24 og gerði aðalfundur ráð-
stafanir til greiðslujöfnunar á
þann hátt, að félagsmenn gáfu
eftir 10% af kaupi sínu á árinu
en veittu félagjnu jafnframt lán
sem nam 15% af viðskiftum
við félagið, auk kr. 30.00 fyrir
hvern skráðan félaga, og til-
færðist höfuðstólsreikningi
þannig kr. 5461.65, en brutto-
skuldir lækkuðu um kr. 2721.10.
Endurskoðaður reikningur af
löggiltum endurskaðanda, N.
Manscher, og endurskoðanda
félagsins, Jakobi Möller, var sið-
an isamþyktur með þessum
breytingum. ,
Var þá gengið til stjórnar-
kosningar, en fráfarandi for-
maður, Lárus Sigurbjörnsson,
skoraðist undan endurkosn-
ingu, og gerði þá grein fyrir,
að þar sem félagið hefði sætt
árásum, sem virlust sjjrottnar
af pólitískum ástæðum, kærði
hann sig ekki um, að láta þau
skeyti, sem á sig væri stefnt
úr þeirri átt, standa á félag-
inu, en mæltist til þess, að fé-
lagsmenn kysu Har. Á. Sigurðs-
son konsúl í sinn stað. Var Har.
Á. Sigurðsson síðan kosinn for-
maður með samhljóða atkvæð-
um. Brynjólfur Jóhannesson og