Vísir - 13.09.1935, Blaðsíða 2

VISIR
M
2
Mussolini fyrirslíipar
nýja lidkvadningu
til eflingar flughernum, vegna núverandi
kringumstæðna. -— Liðkvaðningin nær til
5000 manna.
Búnaðarblaðið
og örlæti landbiinaðap
ráðheppans.
Rómaborg 13. sept.
Mussolini hefir fyrirskipaö nýja
íiSkvaSningu, sem vekur mikla at-
hygli, því aS meS henni er flug-
herinn enn efldur aS mun, og þyk-
ir nu sjáánlegt, aS Mussolini ætli
aS hafa allan flugherinn til taks.
Hafa nú allir1 yfirforingjar, undir-
foringjar og óbreyttir hermenn í
flughernum, sem hafa starfaö í
honum minna en ársfjórðung,
Montreux 13. seg.
Fasistaleiötögar úr 17 lönaum
komu saman hér með leynd og
samþyktu einróma, að þeir væri í
öllu samþykkir stefnu og áformum
Mussolini, að því er Abessiniu
snertir. í samjiykt sinni fordæmdu
íasistaleiðtogarnir afskifti banda-
lagsins af deilunni og aö beitt
Ræða Koht's, norska
ntanríkismálaráð-
herrans.
Oslo 12. sept.
í ræðu þeirri, sem Koht, utan-
rikismálaráöherra Norðmanna,
flutti á fundi bandalagsins, sagöi
hann, aö hann teldi þa'ö ekki hlut-
verk sitt að láta í ljós neitt álit
um deilur ítala og Abessiniumanna
en Norömenn væri mótfallnir öllu
því. sem gert væri til undirbúnings
þess, aö hnefarétturinn réði úr-
slitum í viöskiftum manna og
þjóöa. „Þess vegna fyrirlítum vér
styrjaldif", sagöi Koht ráöherra,
„og vér álítum þær ekki til þess
fallnar aö koma menningunni á
hærra stig. Aö styrjöld brjótist út
er möguleiki, sem eg vart þori a'ö
liugsa til. En fari svo mun hún
hafa afleiöingar fyrir Þjóöa-
bandalagið — þ. e. fyrir oss alla
—• sem eru feikna víötækar, vegna
þeirra skyldna, sem sáttmálinn þá
leggur oss á herðar — á herðar
hverrar einstakrar þjóðar, sem í
bandalaginu er, eins og aðalfull-
trúi Bretlands á svo áhrifarikan
hátt hefír gert grein fyrir í ræðu
sinni. Ef menn' gæti hugsað sér
nokkuð slíkt sem þaö, að meö-
limir Þjóöabandalagsins ekki
geröi skyldu sína í samræmi viö
sáttmálann, gæti afleiðingarnar
orðið enn þá alvarlegri en það,
fengið fyrirskipun um, að fara í
herinn þegar í stað, ótiltekinn
tírna. í opinberri tilkynningu seg-
ir, aö vegna núverandi kringum-
stæðna sé nauðsynlegt að gera
flugherinn sem öflugastan og best
æfðan. Giskað er á, aö þessi sein-
asta liðkvaðning í flugherinn nái
til 5000 manna.
(United Press—FB).
veröi refsiákvæðum gagnvart í-
taliu. O’Duffy, foringi blástakk-
anna írsku, hefir tilkynt, að 1000
blástakkar séu reiöubúnir til þess
að fara til Afríku og berjast þar
með svartstökkum' Mussolini gegn
Abessiniumönnum.
(United Press—FB).
sem gerast mun, ef sáttmálan-
um veröur'framfylgt. Það sem nú
gerist, mun leiða í ljós, hvort
Þjóöabandalagið getur leitt hin
alvarlegustu deilumál þjóöa milli
til lykta, en geti þaö þaö ekki
veröur þaö til neytt aö starfa á
þrengra sviði, en þáÖ hefir aö
vísu morg verkefni á sviði mann-
úöar og velferðamála, er þaö get-
ur unnið aö, á þrengra starfssviði
en þáð nú hefir.“ — Utanríkisráð-
herrann gerði því næst grein fyr-
ir starfi norsku stjórnarinnar og
tillögum hennar uni sameiginlega
skipulagningu á starfsemi til
hjálpar pólitískum flóttamönnum.
(NRP—FB).
wÆzsíæmFvziw**"-'- -—"• • •t-#*
Mænusóttin á Akureyri.
12. sept. (FÚ)
Siðustu viku hefir talsvert bor-
iö á mænusótt á Akureyri. — Hafa
þrír dáiði, ien fimm oröjö í^yrir
meiri eða minni lömunum. Læknar
segja að auk þess hafi 10 sjúkling-
ar tekiö veikina, en sloppið viö
lamanir. Eru þeir nú á batavegi.
Meöal þeirra, sem látist hafa er
Páll Eiríksson, Strandgötu 39.
Lést hann u. þ. m. 21 árs að aldri.
Ein stúlka um þrítugt fékk laman-
ir. Allir aðrir sjúklingar eru börn
eins og hálfs til átta ára aö aldri.
Út um sveitir innan Akureyrar-
héraðs hefir enn ekki spurst til
veikinnar.
Það er hægt að styðja gott
mál með þeim hætti, að full-
komin óhæfa sé. Þannig er
háttað um stuðning þann, sem
forsætisráðherrann hefir heitið
að veita útgáfu búnaðarblaðsins
„Freys“. ,
Eins og kunnugt er, hóf
„Freyr“ göngu sína á ný um
leið og skift var um búnaðar-
málastjóra síðast. Því embætti
liöfðu þeir gegnt um hríð, i
sameiningu, Sigurður Sigurðs-
son og Methúsalem Stefánsson.
En af einhverjum ástæðum,
sem Vísi eru ókunnar, þótti nú
óhjákvæmilegt að fá nýjan
búnaðarmálastjóra, og styrkur-
inn til Búnaðarfélags íslands
var á síðasta fjárlagaþingi
bundinn því skilyrði, að land-
liúnðarráðherra samþykti skip-
un hans. Og það var talið full-
víst, að ráðherrann, Hermann
Jónasson, mundi livorki sam-
þykkja Sigurð né Methúsalem.
Þingið ákvað Sigurði eftirlaun,
en lét Methúsalem „sigla sinn
sjó“. En samtimis ákvað Bún-
aðarþingið, að hefja á ný út-
gáfu búnaðarblaðsins „Freys“
—- og Methúsalem var ráðinn
ritstjóri blaðsins. Þannig var
þá séð fyrir gömlu búnaðar-
málastjórunum báðum. En
Steingrímur Steinþórsson varð
liinn nýi búnaðarmálastjóri!
Þetta er stutt saga, en hún
lýsir glögglega núverandi
stjórnarháttum. Og þó er hún
ekki enn sögð alveg til énda.
Um leið og ákveðið var að
hefja útgáfu blaðsins á ný, gaf
landhúnaðarráðlierrann út þá
yfirlýsingu, að tekjuhallinn af
útgáfu blaðsins skyldi verða
greiddur — úr ríkissjóði.
Þannig hafa báðir gömlu
búnaðarmálastjórarnir beinlínis
og óbeinlinis, verið settir á laun
úr ríkissjóði, annar með sanx-
þykki Alþingis, en hinn án þess,
fyrir rausn landbúnaðarráð-
lierrans!
I dagblaði framsóknarmanna
var sagt frá þessu á þann liátt,
að auðsætt var að til Jiess mundi
ætlast, að þessi rausn ráðherr-
ans yrði lögð honum út til hins
mesta lofs og verðugrar dýrðar,
eitlhvað á þá leið, að ráðherr-
ann hefði lýst því yfir, að tékju-
halli hlaðsins fyrsta árið skyldi
verða greidÚur úr ríkissjóði. —
Annað blað skýrði frá því á
viðhafnarminni lxátt og sagði að
eins, að r tekjuhallinn yrði
greiddur úr ríkissjóði, en lét
ráðherrans að engu getið í sam-
bandi við það. Og er Vel til, að
það hafi ekki hirt um að stuðla
að því, að liann yxi neitt af
þessu framaverki.
En ráðherrann á miklu rninUa
lof skilið fyrir þelta, en ætla
mætti i fljótu bragði, því að sá
hængur er á þessari gjöf hans,
að hún er ekki tekin úr liays
vasa, né af nokkurum þeim
sjóði, sem hann er hær um að
ráðstafa þannig alveg á eigin
spýtur, heldur úr ríkissjóði. Og
það er fullkomin óliæfa af ráð-
herranum, að gefa slíka yfirlýs-
ingu um að fé skuli greilt úr
ríkissjóði. Ráðherrann hefir
ekkert fjárveitingavald. Hann
gat látið sér nægja að lýsa yfir
því, að liann mundi styðja að
því, að þetta fé yrði greitt úr
ríkissjóði, og náð alveg sarna
tilgangi. Honum hefir nú hins-
vegar þóknast, að láta mikil-
mensku sína betur í ljósi en
svo, en hins vegar hefir hann
ekkert hirt um það, þó að hann
með þessu træði undir fótum
þá virðingu sem honum ætti að
vera skylt að stuðla að að borin
væri fyrir fjárveitingavaldinu.
Það er vafalaust þarft og
gott að gefa út búnaðarblað. Og
það er að sjálfsögðu „eðlilegt“,
að Búnaðarfélagið gefi út blað
fyrir meðlimi sína, eins og
Fiskifélagið gefur út blað fyrir
sína meðlimi. Og það er vafa-
laust rétt að stuðla að því, að
slíkt hlað verði gefið út. En
Búnaðarfélaginu og búnaðar-
framkvæmdum öllum í landinu
er lagður margfaldur styrkur
úr ríkissjóði á við það, sem
Fiskifélagið fær. Og það ætti
þvi ekki að vera ofvaxið því, að
gefa ut slíkt blað, alveg á sinn
kostnað, jafnvel án noklcurs
sérstaks framlags úr ríkissjóði
fjTsta árið, eins og Fiskifélagið
hefir gert. — Og hér við bætist
líka, að öll meðferð þessa rnáls
er þannig vaxin, og þennan
skyndilega áhuga fyrir útgáfu
húnaðarhlaðs ber þannig að, að
það er alveg ómögulegt að
verjast þeirri hugsun, að aðal-
tilgangurinn með því að fara nú
að gefa þetla blað út, sé í raun-
inni annar en uppi er látið. Það
er alveg eins og aðaltilgangur-
inn liafi verið, að búa til starf
fyrir annan húnaðarmálastjór-
ann, sem átti að láta af störfum,
svo að nýr búnaðarmálastjóri
gæti komist að, eða sjá honum
fýrir framfæri. Og alment mun
verða litið svo á, að ráðlierrann
hafi i rauninni ekki aðallega
borið hag búnaðarins fyrir
hrjósti, er hann, af „almætti“
sínu úrskurðaði um þessa fjár-
veitingu úr ríkissjóði.
Og sú niðurstaða málsins,
sem ríkissjóð varðar, er þá sú,
að nú eru þeir orðnir þrír, bún-
aðarmálastjórarnir, sém laun
taka af opinbéru fé.
Hægar vandi
— Peningarnir verða bara tekn-
ir af andstæðingum stjórnar-
innar, segir maður í hennar
flokki.
Það' atvikaðist svo núna um
mánaðamótin siðustu, að eg
lcnti i hifreið með sljórnar-
fylgifiski éínum fyrir norðán
Yalnsskarð, óg urðuín við 'sám-
férða suður í' Borgárf jörð. Hann
hélt áfram suður, en eg várð
þar eftir hjá kunningja mínum.
Hvar'sem menn hiltust um
þelta leyti, barst talið að síld-
veiðunum, liversu hörmulega
þær hefði hrugðist nú í sumar.
Mönnum var Ijóst að liér mundi
alvara á ferðum. Sumir mikl-
uðu vandræðin fyrir sér og voru
jafnvel þeirrar skoðunar, að
ekki væri búandi á þessu Iandi,
þar sem atvinnuvegirnir gæti
brugðist svona herfilega. Aðrir
voru liægari og vonuðu að alt
mundi slampast af einhvernveg-
inn, ef hreytt yrði um forystu
i þjóðfélaginu og vandinn lagð-
ur á herðar þeirra manna, sem
hæfaslir væri og h'efði það liug-
fast, að reyna að verða öllum
að liði. Þjóðin hefði oft verið
illa á vegi stödd, svo að henni
væri ekki nýnæmi að vandræð-
unum. En það yrði hún að
muna, að þegar vandinn steðj-
aði að, yrði nauðsynlegt að
leggja niður ófrið og illindi og
vinna hróðurlega að úrlausn
vandamálanna. Það væri áreið-
anlegt, að hetra mundi að þeir
menn væri með fullu viti, sem
mestan vandann liefði á herðum
sér og ætlast væri til, að fleytti
öllu i örugga liöfn.
Við röbbuðum um þetta á
leiðinni, stjórnarfylgifiskurinn
og eg. Og við gátum ekki orðið
á eitt sáttir. Eg vildi fá vandann
í hendur þeim mönnum, sem
bestir væri og sanngjarnastir.
Eg sagðist ekki líta á menn
gegn um flokksgleraugu, því að
mér væri nokkurn veginn sama
um öll flokkamerki. Fyrir mér
vekti hara það, að notaðir væri
bestu starfskraftamir, hvar
sem þá væri að finna. Þegar
svo mætti að orði kvéða, að líf
þjóðarinnar lægi við, þá mætti
ekki einblína á það, livort mað-
urinii væri í þessum flokki eða
hinum. Það væri skylda við
þjóð og land, að beita hestu
mönnunum fyrir plóginn. Eg
lét ekkert uppi um það, livar
eg byggist við að þessa bestu
menn væri að finna. Þeir eru
vitanlega ekki i núverandi
stjórnarflokkum. En það þarf
að hafa upp á þéim og nota þá-
Ekki geðjaðist Samferða-
manni minum að þessu. Hann
sagðisl vera stjórnarsinni og
sig varðaði ekkert um neina
„bestu menn“ eða sanngirrii!
Núverandi stjórnarflokkar eða
stjórnarflokkur —- liann sagðist
ekki sjá neina ástæðu til að
láta flokkinn heita tveimur
•
nöfnum lengur —- væri svo
„góðir“ með það, að þeir hlífðu
alt af sírium niönnum, t. d. við
útgjöldum og þess háttar, eftir
þvi sem við yrði komið á hverj-
um tíma. Hann sagðist ekki
vera í neinum efa um það, fyr-
ir sitt leyti, hvernig fárið yrði
að því að hæta úr atvinnuleys-
inu, enda væri „hægur vandi“
að ráða bót á því. Ekki væri nú
annað en að taka éignir ánd-
stæðinganna meðan nokkuð '
væri til. Þess liáltar yrði nátt-
úrlega gert með lögum, því að
það væri miklu viðkunnan-
legra að gera það svoleiðis,
heldur en að láta hendur skifta.
Það væri alt af leiðinlegra og
menn gæli íárið i liár saman, ef
þess hátlar aðferðum væri beitt.
Hitt, að taka eignir manna með
lögum — það væri alveg fyrir-
tak. Þá segði enginn neitt og alt
gengi eins og í sogu! —
Eg lét nú á mér slcilja, að
sumir fylgismenn stjórnarinn-
ar mundu vera orðnir allvel
efnaðir. Ekki hélt hann það.
Þeir hefði reyndar afskaplcgar
tekjur margir þessara „elsku-
legu mánna“, það væri víst og
satt. En þeim yrði ekkert við
hendur fast. Þeir væri svo
gjafmildir og greiðugir, alt
af að gefa fátæklingullum,
alt af að svipast um eftir
bláfátæku barnafólki, sém
þeir væri að gefa af kaupinu
sínu. T. d. hefði hann lieyrt
sagt, að þeir Héðínn og Her-
mann væri alt af á þönum á
eftir fátæklingunum •— með
peningana á lofti, ef þeir mætti
eittlivað missa frá daglegum
þörfum sjálfra sín. Það væri og
sagt, að þessir svokölluðu
„ríku“ stjórnarmenn, scm
einhvernýeginn hafa klofið það
að lcoma sér upp smá-liöllum,
dálitið skrautlegum og íburðar-
miklum, léti sér nægja að húa í
einu kjallaraherbergi með fjöl-
skyldum smum, en léti atvinnu-
lausu og eignalausu barnafólki
eftir „salina“ fyrir ekki neitt!
Þetta sagðist maðurinn hafa
heyrt, en ekki vita alveg með
fullri vissu, hvort það væri salt.
Það væri þvi óhætt um það, að
ekkert væri hægt af þeim að
faka, blessuðum öðlingunum,
því að þeir gæfi alt, sem þeir
P Ástráður Hannessou |
andaSist af völdum hjartabilun-
ar laugardag í fyrri viku og er lík
hans til moldar boriS í dag. Ást-
ráður varS rúmlega sjötugur.
Hann var fæddur 17. ágúst 1865,
ættaður frá löunnarstöðum í
Lundarreykjadal í BorgarfirSi.
Hann misti foreldra sína ungur
og fluttist til Reykjavíkur. Hann
hóf nám í Latínuskólanum, eri
neyddist til aö hætta sökum augn-
veiki. Gerðist hann þá starfsmaður
Björns héit. Jónssonar ritstj. og
var starfsmaður hans um langt
skeiS og Ólafs heitins Björnsson-
ar. Lét ÁstráSur af störfum i „ísa-
fold“ vegna vánheilsu.
ÁstráSur' heitinn var kvæntur
Ingibjörgu Einarsdóttur og eign-
uðust þau sjö börn, fimm sonú og
tvær dætur.
ÁstráSur Hannesson var vin-
sæll maður, trúr og skylduræk-
inn, hæglyndur og ’prúSur, og á
enginn um hann nema góðar minn-
ingár. a.
FráDaomðrkn.
Iihöfn, 12. sept.
(Einkaskeyti til FÚ.J,
Verð á skinnum hækkar.
Á skinnavöruuppboði í Kaup-
mannaliöfn, sem haldið er þessa
dagana, hefir verð á húðum og
skinnum stórhækkað. Orsökin
er tahn sú, að erindrekar ýmsra
stórvelda kaupa nú húðir og
skinn í stórum stíl til hernaðar-
þarfa. Birgðir af skinnavöru eru
óvenjulegar litlar í Danmörku,
miðað við það sem vant er að
vera á þessum tíma árs. —
(Einkaskeyti til FÚ.).
K.höfn, 12. seiit. FÚ.
Síldarkaup Rússa.
Sovétstjórnin sténdur nú í
sanmingum við Norðmenn um
káup á 20 þús. tunnum af salt-
síld, auk þeirrar síldar, sem áð-
ur hafði verið samið um sölu á,
auk þess eru Rússar að gera
samning við Norðmenn um
kaup á 600 smálestum af salt-
fiski. (Einkaskéyti til FÚ.). —
Ritstjórnarstörf M. Þórðarsonar
I Berlingske Tidende kom í
morgun ítarleg grein eftir
Kommandör Godtfred Hansen,
þar sem hann fer viðurkennirig-
arorðum um ristjórn Matthías-
ar Þórðarsonar á International-
Fiskeriaarbog. ,
Stauning hafnar kröfum
Færeyinga.
Stauning, forsætisráðherra
Dana, hefir hafnað kröfuin
borgarafundarins i Færeyjum
um aukin hafnarréttindi í
Grænlandi og vísar til þess, áð
samkvæmt gildandi lögum, sé
ekki unt að verða við þeim
kröfum.
gæti við sig losað! Hvort eg
hefði ekki veitt því eftirtekt,
Iivað þeir væri sármagrir og
svektir i útliti, þessir blessuðu
alþýðuvinir. Þær kæmi sannar-
lega við þá, áhyggjurnar fyrir
alþýðunnþog leitin að þeim allra
fátækustu til að gera þeim gott,
draga þá heim i húsin sín og
gefa þeiín af fátækt sinni! Það
væri svo sem auðskilið, að ekk-
ert gæti þessir mannvinir látið,
því að þeir væri alt af að gefa,
og þá y.rði náttúrlega að taka
peningana lijá andstæðingum
stjórnarinnar, enda ætti það
líka að vera hægðarleikur. Hann
hefði líka sagt það, hann Jón,
alþýðuvinurinn mildi á Siglu-
firði, að svo leiðis skyldi það
verða liaft. —
s.
Fasistaleiðtogar 117 löndum
heita Mussolini stuðningi.
Þeir halda leynifund í Svisslandi og eru al-
gerlega sammála stefnu Mússólíni gagnvart
Abessiníu. — O’Duffy býður liðveislu 1000
blástakka til þess að berjast með svartstökk-
um Mússólíni.