Vísir - 13.11.1935, Blaðsíða 2

VlSIR
þýska ríkisstjórnin
bannar útflutning mat-
vsela og hráefna.
Ráðstafanirnar ganga í gildi 16. nóv. og eru
nærri samhljóða refsiaðgerðaráðstöfunum
Þjóðabandalagsins.
U.-...
Berlín 13. nov.
í gær gaf ríkisstjómin út til-
skipanir, sem em að mestu leyti
samhljóða við refsiaðgerðir þær,
sem bandalagsþjóðimar hafa sam-
^ykt gegn Ítalíu. Tilskipanimar
banna útflutning matvæla og hrá-
efna, m. a. feiti, oliu, kartaflna,
hráefna tii vefnaðarvörugerðar,
Forsætisráðherra
Hollands,
framtíð gyllinis og um
hættuna af nazismanum.
liaag' 13. nóvember.
Colijn forsætisrá'öherra heíir
haldiö ræ'Su í neðrideild þingsins,
og endurtók þar, áð stjórnin væri
fastráðin í að legfgja aldrei út í
það, að fella gyílihi í verði, af
frjálsum vilja. Cóíijn varaði þjóð-
ina við hættúnhi áf názismanum,
— ef þing'ið og stjórnin hætti að
vinna saman mundi þjóðin í hættu
stödd vegná nazismáns. (United
Press—FB).
Tanger-sam-
komulagið.
Spánverjar fitja upp á end-
urskoðun þess við Frakka.
París 13. nóvember.
Laval hefir átt til við spænska
sendiherrann Cárdenas um Tangi-
er (Tanger) ( Marokl«) .uuuendur-
skoðun T angier-samkomulagsins.
Samkvæmt spænsk-frakkneska
samningnuni frá 27. nóv. 1912 er
Tanger ekki hluti spænska Mar-
ökka, heldur alþjóðasvæði. Lög-
reglumenniriur eru innfæddir, en
háðir spænsk-frakknesku eftirliti.
(United Press—FB).
RefsiaðgsrðTnar
samþyktar af 52 þjóðum.
(!íenf 13. nóvember.
Dominicánska Iýðveldið (Haiti)
hefir samþykt refsiaðgerðirnar og
er 52. ríkið og síðasta í bandalag-
inu, sem veitir þeim samþykhi sitt.
(United Press—FB).
Oslo 12, nóvember.
Samkvæmt símskeyti til Sjö-
fartstidende er nú búist við, eftir
að ítalska ríkisstjórnin hefir mót-
mælt refsiaðgerðunum við allar
járns og fleíri málma, gúmmis og
skinna. Tilskipanirnar ganga í
gildi x6. nóvember. í tilkynningu
stjómarinnar segir, að þessar ráð-
stafanir séu gerðar til þess að
tryggja, að eigi verði skortur á
matvælum og hráeínum í landiniu.
(United Press—FB).
þær ríkisstjórnir, sem hafa sam-
þykt þær, að ítalir Leggi bann við
innflutnin'gi frá ölium þeim þjóð-
um, sem að refsiaðgerðumnn
standa, þegar . er. þær konla til
framkvæmda. (NRP—FB).
London 12. nóvember.
Til viðbótar fyrri fregnum um
mótmæli itölsku stjórnarinnar
vegna refsiaðgerðanna skal þess
getið, að í mótmælaorðsendingum
er það tekið fram, að ítalir muni
örugglega og af einbeitni vinna
gegn hinum fjárhagsleg'u og við-
skiftalegu refsiaðgerðum og gera
nauðsynlegar gagnráðstafanir
gegn þeim þjóðum, sem fram-
kvæmi þær. Ennfremur mótmælir
ítalska stjórnin vopnaútflutnings-
banninu til Ítalíu og að vopna- og
skotfæraflutningur jafnframt var
leyfður til Abessiniu, þar eð þess-
ar ráðstafanir hljóti að verða til
þess að lengja ófriðinn og geti auk
þess haft þær afleiðingar, að á-
standið yfirleitt verði enn alvar-
legra. Loks er því haldið fram,
að refsiaðgerðirnar muni verða til
]>ess að hefta viðskiftaendurreisn-
ina í heiminum. Talið er, að gagn-
ráðstafanir þær, sem ítalir hafi í
hug, muni, er þær koma til fram-
kvæmda, hafa víðtæk áhrif og al-
varleg, ekki síst í Frakklandi, en
viðskifti milli Frakka og ítala
hafa verið mjög mikil, (United
Press—FB).
ítölsk blöð vinsamlegri í garö
Breta.
London 12. nóv. FÚ.
Það hefir vakið athygli, að í dag
eru engar árásir á Bretland í ít-
ölskum blöðum. Þvert á móti segir
í Popolo dj, Roma: „England mun
aldrei geta skilið Ifeiskju þá og
vonbrigði, sem gagntóku Itali,
þegar þeir urðu þess varir, að
iBretland lagði stein í götu þeirra.
Það er efamál“, segir blaðið,
„hvort hin forna vinátta þessara
tveggja ríkja er þess megnug að
lifa af slíkt áfall. En vér, fyrir
vört leyti“, segir blaðið ennfremur,
„erurn þeirrar skoðunar, að Ítalía
og Bretland eigi' eftir að standa
hlið við hlið um langan aldur“.
OiFidapblikan.
Maður lifir ekki af loforðum
einum saman.
Það liafa verið ónæðissamir
límar hjá Héðni og félögum
hans undanfarið. Fólkið er far-
ið að láta á sér skilja, að það
lifi ekki á kenningum þeirra og
loforðum einum saman. Nokkur
hundruð kjósanda Héðins vant -
ar bæði atvinnu og brauð.
Þessu fólki befir verir sagt, að
gera kröfur, og nú man það líka
all í einu eftir þvi, að fyrir síð-
ustu kosningar lofaði Héðinn
því, að allir skyldu fá atvinnu,
atvinnuleysinu skyldi gjörsam-
lega af létt. Það stendur í 4 ára
áætluninni!
Beiskur veruleikihn hefir
sýnt fólldnu, að menn lifa ekki
til langframa á loforðum, og að
áíetlun er bara áætlun. Hann
hefir sannað því, að jxótt at-
vinnureköndum hafi verið illa
lýst af socíalistum, og fólkið
livatt til þess að koma þeim
fyrir kattarnef, þá hefir þó
brauðið komið frá þessum
margrægða atvinnurekstri,
Kveldúlfi, Alliance og hinum,
en ekki úr loforðabelg Héðins.
En nú vantar fólkið atvinnu
og brauð, Þvi liefir verið ráð-
lagt að gera kröfur, jafnvel að
krefjast meira, en lofað befir
verið. Og nú spyr fólkið Héð-
in, Harald og Jón BaJd., hvar
atvihnan Qg brauðið sé. Það
krefst bara þess, sem lofað var:
„Atvinnu fyrir alla“.
Kapall geldur ef keyrissveinn
er reiður.
Já, : það eru ónæðissamir
tímar hjá „stjórn hinna vinn-
andi stétta“. Haraldur fær ekki
að sofa út, og Héðinn hefir varla
frið til að tína saman launin
sín og bitlingana og stinga
þeirn i malpokann. „Álþýðan“
er altaf að heimta. Hún heimt- .
ar Dagsbrúnarfund, þegar ann-
að fæst ekki, og gerir kröfur,
rétt eins og „íhaldið“ væri við
völd. Héðinn verður að hleypa
undan óveðrinu. Hann nær
lendingu með því að. brjóta
fundarreglur á fólkinu, og með
þeim orðum, að það sé „búið að
vekja upp draug“. Það er al-
þýðan, hin vinnandi stétt, sem
nú er bara uppvakningur,
draugur. — En kannske fær hún
skárra heiti fyrir næstu kosn-
ingar. ,
Það er von að hin blíða lund
Héðins verði að koma einhvers-
staðar niður. Og á liverjum
skyldi hún bitna, nema Fram-
sókn tetrinu, sem orðin er bæði
löt og framþunn, og ráðin til af-
sláttar hvort sem er. Héðinn
rykkir í taúminn og Jón „lóðs“
greiðir rokna högg yfir lend-
ina. En Framsókn veifar bara
taglinu og leggur kolllnifur. Þá
brýnir Haraldur röddina af
mikilli reiði: Ugútug! i-g-g-g-g
— bíjtu! — Og Rútur bítur.
Hann ræðst á Framsóknar-
nienn livern af öðrum, atar þá
auri, og heimtar þá rekna úr
stöðum.
Framsókn á að líða undir lok.
Þegar Alþýðufl. og Framsókn
sameinuðust til stórnarmynd-
unar eflir síðustu kosningar,
var það báðum girndarráð. En
þó varð þar hygginda- og
börkumunur. Framsókn gekk í
bandalagið, án þess að hafa
hugsáð sér nokkura stjórnar-
stefnu. Hún liugsaði ekki lengra
en til ráðberradóms, og hefnda
á „íhaldinu“.
Alþýðufl. hugsaði sitt ráð á
alt ahnan hátt. Hann gerði á-
ætlun, en það var engin „4 ára
áætlun“, heldur áætlun, sem átti
að framkvæmast. Áætlun^
hans var þannig:
1. Að nota Framsóknar-
flokkinn, meðan sætleíki valda-
tökunnar blindaði foringjana,
til þess að koma á kommúnis-
tisku þjóðskipulagi á íslandi.
2. Að leysa Framsóknar-
flokkinn upp, og liirða úr hon-
um það, sem nýtilegt reyndist
fvrir rauðu stefnuna.
Útskúfun foringjans.
Fyrsta skrefið til þess að
þurka Framsókn út sem sér-
stakan flokk var það, að gera
hjörðina hirðislausa. Alþýðufl.
vissi, að Framsókn vildi alt ’til
valdanna vinna. Hann selti þvi
það skilyrði fyrir samvinnu, að
Jónasi yrði bægt frá völdum,
og viðráðanlegir menn seltir í
ráðherrastólana.
Framsókn gekk þarna undir
fyrsta jarðarmenið, og hefir
varla rétt úr hryggnum síðan.
Svo skamt hefir orðið milli
þeirra.
Kúgunin á þingi.
Þegar á'þingið kom, var auð-
vitað yfirmaður þingsins, for-
seti sameinaðs þings, valinn úr
Alþýðuflokknum. Framsókn
gekk þar undir næsla jarðar-
menið. Héðinn gekk um þing-
salina eins og réttarstjóri,
strauk lagðinn á þessum, spark-
aði í hinn. Nýmælum stjórnar-
flokkanna i löggjöf réðu social-
istar algerlega. Marka þau ný-
mæli afdráttarlaust stefnu
kommúnismans. En Héðinn
hefir staðið með fólskusvip og
stundum steyttan hnefa yfir
framsóknarmönnum, meðan
atkvæðagreiðslur fóru fram.
Skipun embætta.
Síðan stjórnarskiftin urðu,
hefír aðalstarf þijigsms verið
það, að stöfna stöður og em-
bætti, og aðaívinná ráðherr-
anrta að skipa menn i þessar
stöður, og einnig i þær stöður
og þau embætti, sem' menn eru
reknir úr. Eru það nokkur
hundruð launuð störf og em-
bætti, sem rauðu stjórninni
þannig hefir hlotnast að skipa
rauðum trantaralýð.
í þessari útdeilingu liefir
Alþ.fl. sýnt Framsókn bæði
yfirgang og fyrirlitningu. Hvar
sem þeim socialislum þykir
máli skifta, troða þeir inn
mönnum frá sér, taka meiri
hluta í nefndum og stjórnum og
formannssætin, ef þau eru
hærra launuð.
Blaðaárásir og brottvikningar.
Þessari yfirdrotnun Alþ.fl.
yfir Framsókn hefir fylgt
þjösnalegur agi á framsóknar-
mönnum. Ilafa þeir Héðinn og
félagar hans með yfirgangi og
svigurmælum vanið Framsókn
undir sig, og með lílilsvirðingu
og margendurteknum pústrum
mint flokkinn á og tamið liann
við þernuafstöðuna til hús-
bóndans á heimilinu.
Alþýðublaðið hóf fyrst árásir
á Jónas Jónsson, sagði að hlut-
verki hans væri lokið, hann
væri búinn að hóa sainan
hörðinni fyrir socialista, og gæti
nú farið að hátta. Til þess að
gera hrakfarir J. J. sem mest
niðurlægandi fyrir hann, gera
þær að dómi, sem ekki yrði
breytt, var sá, sem fyrir árás-
inni stóð, gerður að formanni
útvarpsráðs, en til þeirrar stöðu
stóð hugur margra framsókn-
armanna.
. Næst var ráðist á Jónas Þor-
hergsson útvarpsstjóra, svo á
þingfréttamanninn, fyrv. að-
stoðarritstjóra Nýja Dagblaðs-
ins, og þess krafist, að þeim
yrði vikið frá starfi. Þetta var
inngangur að þvi, að framsókn-
armenn yfirleitt víki úr stöð-
um fyrir alþýðuflokksniönnum.
Nú er þetta hafið í veruleika,
með frávikningu átrúnaðar-
goðs J. J. frá verksmiðjustjóra-
starfinu við Sildarverksmiðj ur
ríkisins á Siglufirði. Annars er
sú breyting sjálfsagt réttmæt.
En fyrir socialistum vakir þó
fráleitt neitt í þá átt. t
Alþýðufl. ætlar að drepa
Framsókn af sér. Hann hefir
gint Framsóknarflokkinn eins
og þurs, og ætlar nú að hlaupa
frá honum og fella á hann á-
byrgðina fyrir öll axarsköftin.
Hann ætlar að koma ábyrgð-
inni á deyjandi flokk, til þess
áð ábyrgðin falli, því eftir á-
ætlun Alþ.fl. á Framsókn að
líða undir lok og Alþ.fl. að hirða
úr hópnum, það sem nýtilegt er
fyrir rauðu stefnuna. En for-
ustu mönnum Framsóknar eru
engin völd ætluð í þessu „sam-
félagi hcilgra“, hinu nýja rauða
ríki á Islandi. Þeir eiga að fara
á gamalmennahæli. s—
Frá Alþing!
Efri deild.
Þar var á dagskrá bráSabirgða-
lög atvinnumálaráðherra um fiski-
málanefnd, útflutning á fiski 0. fl.
Breytingatillögur hafa komiS
fram við það frá IngV'ári Pálnia-
syni pg S. Á. Ól. ;Eftir þeim á.að
stofna sjóS, sem Éeitir fiskimála-
sjööur og skal afta honunt tekiia
á þann hátt að ríkisstjóminni sé
heimilt aö verja til hans alt að 1
milj. kr. og má taka þær aé láni
— eöa jafngildi upph. í erlendri
mynt. Ennfremur er ríkisstjórn-
inni -heimilt meöan takmarkaöur
er ininflutningur á ísl. fiski til
eins eöa fleiri markaöstanda, aö á-
kveöa aö við útfl. fisks og fisk-
afurða, annara en síldarafuröa,
skuli greiða gjald í sjóðinn er
nemi y—af hundraöi af verö-
mæti þeirra, miðaö viö fob.-verö.
Sjávarafuröir, sem sendar eru ut-
an í tilraunaskyni má undan-
])iggja. Kostnaður við störf
fiskimálanefndar á að greiðast
eingöngu af þessu gjaldi. Við um-
ræður um þetta upplýsti atvinnu-
málaráðherra hvað orðið hefði af
þeitn 592,000 kr„ sem verja mátti
til þessara mála skv. heimild í
fyrra. Fiskimálanefnd fékk 200.
000, og er þá ónotað 392.000, auk
])éss ónotað af lánsheimild frá í
fyrra, sem var ein miljón, 408.000.
Þetta er þá að upphæð 800.000 og
að viðbættu y2—gjaldinu.
sem er áætlað að verði 140—200.
000 kr„ verður þá um ein miljón
kr. til ráðstöfunar fyrir sjóðinn.
Annars er sagt svo í tillögunum
að tilgangur fiskimálasjóðs sé sá
að leita nýrra miða, stunda nýja
veiði, nýjar verkunaraðferðir,
leita nýrra markaða o. s. frv. Sjóð-
urinn á að vera undir umsjón at-
vinnumálaráðherra og á að koma
á stað markaös og verðjöfnunar-
sjóðs, sem stofnaður yar í fýrra.
Umræður um þetta mál urðu mjög
stuttár og var frestað til þess að
sjávarútvegsnefnd gæti athugað
hreytingartillögurnar. Þá kom og
til urnræðu frv. um ríkisútgáfu
skólabóka og mælti Sigurjón Á.
Ólafsson fyrir nýjum breytingar-
tillögum við það frv. Þær breyt-
ingar eru í höfuðatriðum að ríkis-
útgáfan skuli útbýta skólabókum
ókeypis meðjal skólabai'rna gegn
5 króna skatti á heimili þar sem
er eitt eða fleiri skólaskyld hörn.
Frv. fór til 3. umr. Þá urðu all-
langar deilur um breytingu á og
viðauka við jarðræktarlögin. Er
það þess efnis aö hækka nokkuð
styrk til bænda til ýrnsra búnaðar-
framkvæmda svo sem framræslu,
tún og matjurtaræktar, til hlöðu-
bygginga, súrheystófta, kaupa á
jarðræktarvélum o. s. frv. Minni
hluti landhúnaðarnefndar, Pétur
Magnússon, heldur því fram að
aðstaða bænda til þess að réðast
í ný fyrirtæki hafi stórVersnað
vegna þess að kaupgjald hefir
hækkað til mtina í sveitum án
þess verð afurða hafi hækkað, og
beri því að létta undir með þeim
um þessar framkvæmdir. Þetta
hefir í för með sér nokkura út-
gjaldauka fyrir ríkissjóð, en það
er ekki annað en eðlileg affeið-
ing af þeirri kauphækkuu, eem
stuölað hefir verið til í sveitun-
um segir P. M. Mætir þetta tnik-
illi andspyrnu frá stjórnarliðinu
vegna fjárhagsörðugleika rikis-
sjóðs, segja þeir. Frv. fór tíl 3.
umr. Þá var samþykt frv. um
breytingu á 1. frá 1930 um gagn-
fræðaskóla.
Neðri deild.
Þar var til 3. umr.. frv. urn
skylduvinnu nemenda gegn skóla-
réttindum. Voru all-margar; breyt-
breytingatillögur komnar frana við
frv. og urðu um það all-langar um-
ræður, sem lauk svo að frv. var
samþykt með 15 atkv. gegp 10 og
sent efri deild. Við þá atkvæða-
greiðslu sást það glögt að þetta
mál er ekkert bundið við flokka,
því þingmenn skiftust allavega um
fylgi við það. Þá var til nrnr.
bráðabl. atvinnumálaráðherra frá
í vor um íhlutun um sölu og útfl.
á ýmsum ísl, afurðum. Frumvarp-
'ið er komið frá efri deild ateð
þeirri einni breytingu á þeinii tipp-
haflegu lögum, að nú skal nfefnd
sjá úm úthlutun leyfa í stað þess
að það lá undir atvinnumálaraðu-
neytið. Umræður þær, sera bm
])étta m'ál urðu í neðri deild euer-
ust að mestu um sölúna til Þýska-
lands. Ólafur Thors kvaðst; VÍSur-
kenna að þær ástæður væru fyrir
hendi, sem r.éttlættu, slíka íhlatun
áf Irálfu ríkisins, en þar ýrði vand-
legá’ að gæta þes's, alt gún^á’ tíkki
um of á hagsmuni útflytjenda
neytendum í hag, því það
væri vitað að hagur framleiðenda
mætti nú ekki við því, að þéim
verði bægt fra þé'im' löndum, sém
hæst verð greiða, vegna þess að
þar sé óhægra um vörukaup í
staðínn. Úthlutun þessara leyfa
væri svo viðkvæmt mál fyrir út-
flytjendur, sagði Ól. Thörs, að
það bæri að haga veitingu þeirra
í sem nánastri samvinnu við þá að-
ila. Sölusamb. ísl. fiskframl. ætti
að eiga fulltrúa þarna, því stjórn
S. Í. F. væri skipað kjörnum full-
trúum útgeröarntanna og þpgýir
væri um að ræða að láta einhverja
stofnun tilnefna mann í nefnd fyr-
ir hönd útgerðarmanna, þá væri
S. í. F. sjálfsagt til þess. Fiski-
málanefndinni get ég ekki mælt
með, sagði Ó. Th„ því hann ftytti
nú frv. á þinginu um að afnema
hana. Atvinnumálaráðherra k-vað
þau tillit hafa verið tekin, sem Óí.
Th. hefði bent til, en hann kvað
það einnig ráða miklu um íhlutun
leyfanna hvar sú vara væri selj'an-
leg, sem flytja ætti út. T. d. væri
ísfiskúr ekki seljanlegúr annars-
staðar en í Þýskalandi nema með
ólíkt lægra verði. Verðmunurinn
væri svo gífurlegur að það væri
sjálfsagt að þeirri sölu væri þang-
að beint. Jóhann Jósefsson talaði
um söluna til Þýskalands og
nefndi nokkur. mistök, sem orðið
hefðu á viðskiftum okkar við þá
þjóð í sambandi við veitingu inn-
flutningsleýfa þaðan en atvinnu-
málaráðherra kvað sér vera þau ó-
kunnug, en lofaði að athuga þetta
nánara og geta uni árangurinn af
því við næstu umræðu. Þegar hér
var komið var umræðu ■ frest-
að. — Þá voru ennfremur á dag-
skrá til 3. umr. breyting á lögun-
um um skuldaskilasjóð og breyt.
á tsk. um síldar- og ufsaveiði með
nót. ■— Frv. um eignarnámsheim-
ild handa Hafnarfirði var og til
umræðu og fór • áfra'nritil þriðju.