Vísir - 08.01.1937, Blaðsíða 2

VÍSIR
VÍSIR
DAGBLAÐ
Útgefandi:
BLAÐAÚTGÁFAN
VÍSIR H.F.
Ritstj.: Páll Steingrímsson.
Skrifstofa I _4ugjurstræti 12.
og afgr. |
a r :
Afgreiðsla 3400
Ritstjórn 4578
Auglýsingastjóri 2834
Prentsmiðjan 4578
Verð 2 kr. á mánuði.
Lausasala 10 aurar.
Félagsprentsmiðjan.
Bærinn
borgar!
Á bæjarstjómarfundinum í
gær, voru sjúkratryggingarnar
aðal-umræðuefnið. Umræður
þessar spunnust út af ágrein-
ingi, sem risið hefir í bæjarráði,
um það, að live miklu leyti
bæjarsjóði beri að greiða
sjúkratryggingariðgjöld fyrir
þurfamenn bæjarins. Upphaf-
lega var raunar enginn ágrein-
ingur um þetta, livorki í bæjar-
ráði né bæjarstjórn, og alveg ó-
tvíræð fyrirmæli sett um það
með einróma samþykki bæjar-
stjórnar á fundi liennar 16. júli
í surnar, eftir sömuleiðis ein-
róma samþykki tillögu bæjar-
ráðs! En síðan hafa socialistar
séð sig um hönd, hlaupist frá
þessari fyrri samþykt sinni og
látið ráðherra sinn úrskurða
liana ólögmæta!! Og hafa þeir
nú orðið ásáttir um það, að gera
talsvert víðtækari kröfur til
bæjarsjóðsins í þessu efni en áð-
ur. En socialistar láta ekki stað-
ar numið við það, i kröfum sín-
um til bæjarsjóðs i sambandi
við sjúkratryggingarnar.
Það er nú kunnugt orðið, að
tryggingastjórninni hefir ekki
lekist að ná samkomulagi við
einkasjúkrahúsin i bænum, um
greiðslu til þeirra fyrir sjúkra-
húsvist og læknishjálp handa
sjúkrasamlagsmeðlimum. Telur
tryggingastjórnin samlaginu
ekki fært að greiða meira en 6
kr. samtals á dag fyrir þetta
hvorttveggja, en lieyrst hefir, að
sjúkrahúsin geri kröfu um
7-—8 krónur á dag, til greiðslu
á dvalarkostnaðinum einum,
auk læknishjálparinnar. En á
bæjarstjórnarfundinum kröfð-
ust socialistar þess, að bæjar-
sjóður tæki mismuninn á sín-
ar herðar.
„Skr.... fór að skapa mann
....“. Socialistar fóru að semja
tryggingarlöggjöf. Þeir hugsuðu
aðallega um það, að fríðindi
tiygginganna yrði sem mest i
munni, en lítt fyrir því, hvern-
ig ætti að fara að þvi að stand-
ast kostnaðinn af þeim. Þeim
láðist að gæta þess að miklum
fríðindum hlaut að fylgja mik-
ill kostnaður. Og nú heimta þeir
að bæjarsjóður verði látinn
„borga brúsann“.
Bærinn á að borga framlag
til trygginganna tii jafns við
rikissjóð, alt að 9 kr. á ári fyrir
hvern samlagsmeðlim. Bærinn
á að borga iðgjald fyrir alla,
sem talið er að geti ekki greitt
þau sjálfir. Og loks á svo bær-
inn að borga það, sem enn kann
að vanta á að hinn vísi löggjafi
hafi séð tryggingunum fyrir
nægum tekjum, til að standast
straum af fríðindum þeim, sem
lögin mæla fyrir um.
Socialistar lcröfðust þess á
bæjarstjórnarfundinum i gær,
að bærinn sæi fyrir nægilegu
sjúkrahúsrúmi, til að fullnægja
þörfum sjúkrasamlagsmeðlima,
fjTÍr svo lágt gjald, að fullvíst
er að stórtap mundi verða á
síikum sjúkrahúsrekstri. Og
það var helst á þeim að slcilja,
að þeir teldu það í rauninni alt
að því glæpsamlegt af bæjar-
stjórninni, að hafa ekki búið
sig undir þetta í tæka tíð, svo
að ekki liefði þurft til þess að
koma, að uppvíst yrði um fyrir-
byggjuleysi þeirra og axarsköft
í sambandi við samningu trygg-
ingarlöggjafarinnar. — En á
þann hátt tekst þeim nú ekki
að koma ábyrgðinni á glappa-
skotum sínum yfir á bæjar-
stjórnina.
ERLEND VÍÐSJÁ.
Hvað sagði
Hitler?
Hinga'S hafa borist fregnir um
aS Hitler hafi haldiS fund meS
iöllum helstu iSjuhöldum Þýska-
lands viku fyrir jól. Ekkert var
sagt frá því, hvaS gerst hafi á
þeim fundi, en vitanlegt var, að
þar var til umræSu fjögra ára á-
•ætlun þýsku stjórnarinnar. Eng-
um kom til hugar, aS iSjuhöldar
víSsvegar í þýska ríkinu væri
kvaddir til fundar nema um þjóS-
arheill væri aS ræSa. Opinberlega
var tilkynt, aS Göring hefSi haldiS
2y2 stundar ræSu, en ekkert var
minst á hvaS Hitler hafSi sagt.
Öll Evrópa spurSi: HvaS sagSi
Hitler á fundinum?
BlaSamennirnir sitja ekki auS-
um höndum, þegar lesendur þeirra
spyrja, og nú hefir frést hvaS
Hitler sagSi. Hann hafSi haldiS
eldheita og alvöruþrungna ræSu.
tíann byrjaSi á því, aS lýsa trausti
sínu á Göring, sem á aS' hafa for-
göngu um framkvæmd fjögra ára
áætlunarinnar, en hún er í því fólg-
in, aS gera Þýskaland aS mestu
leyti óháS erlendum hráefnalind-
um. Hann lýsti þar næst af mikilli
mælsku og meS berum orSum nú-
núverandi erfiSleikum Þýskalands.
Hann sagSi aS nú væri ekki tími til
aS taka tillit til venjulegra grund-
vallaratriSa í rekstri viSskiftanna.
Þetta skýrSi hann á þann hátt, aS
hann vildi heldur kaupa kopar fyr-
ir þrefalt verS en banana, sem
hægt væri aS selja meS 50% hagn-
a'ði. Hann s)agS|i ennfr'emur,, aS
iðjuhöldar þýska ríkisins yrSi nú
aS líta svo á, aS þjóSin væri í
hernaSarástandi (kriegszustand).
Hann gerSi þeim einnig ljóst, aS
skýringin á þessu væri afskifti
ÞjóSverja af málefnum Spánar.
Af þessu hafa menn ráSiS, aS
ÞjóSverjar hafa teygt sig lengra í
loforSum viS uppreistarmenn en
nokkurn grunar enn. KyrstaSan á
Madrid-vígstöSvunum undanfariS
hefir valdiS ÞjóSverjum mikillar
áhyggju, sökum þess, aS Hitler
hefir þegar viSurkent stjórn Franc-
os og lýst yfir því, aS Þýskaland
mundi aldrei þola aS stjórn komm-
únista fengi yfirhöndina á Spáni.
Fregnir síSustu daga um liSflutn-
inga ÞjóSverja til Spánar sanna
þaS, aS Hitler mun þegar hafa
gengiS of langt, til aS geta snúiS
viS. Ef Franco tapar, þá er vitan-
legt, aS kommúnistar muni engin
griS gefa þeim tugum þúsunda
ÞjóSverja, sem berjast i liSi upp-
reistarmanna.
Hrædilegir
rnn steyptu
Einkaskeyti til Vísis.
London í morgun.
Uppreistarmenn hófu
feiknarlegt áhlaup á varn-
arstöðvar stjórnarhersins
við Madrid í gær.
Var einkum heiftarlega
barist í Casa de Campo og
náðu uppreistarmenn á sitt
vald smábæjunum Humera
og Pozuelo, sem eru rétt
vestan og suðvestan við
Madrid.
Stjórnarherinn veitti
hreystilega mótstöðu. Hann
hratt hverri árásinni á fæt-
ur annari. En loks náðu
uppreistarmenn algerlega
yfirhönd er þeir gerðu á-
hlaup með byssustingjum
og handsprengjum. Tókst
þá hinn grimmilegasti bar-
dagi. Stjórnarsinnar höfðu
gert sér steyptar skotgraf-
ir sem eru mjög ramm-
byggilegar. Réðust upp-
reistarmenn niður í þær á
svæðinu vestan við Madrid
og varð þar bardagi í návígi.
Stjórnarsinnar hrökkluð-
ust frá vélbyssum sínum
en uppreistarmenn notuðu
skeftin á rifflunum fyrir
höggvopn. Féllu marg-
ir stjórnarhermenn í þeirri
viðureign og gáfust einnig
margir upp, er féndur
þeirra voru komnir niður í
skotgrafirnar. Var hrylli-
leg sjón að sjá hvernig um-
horfs var niðri í sements-
skotgröfunum.
Særðir og deyjandi her-
menn lágu í blóði sínu
og árásarmennirnir gengu
fram í bardagaæsingi sín-
um og drápu þá er mótstöðu
veittu en tóku hina hönd-
um.
Þoka var yfir er árásin
var gerð. Þokan lá lágt og
varð flugvélum ekki komið
við í árásinni. Nokkrar
flugvélar uppreistarmanna
voru þó á sveimi meðan á-
rásin var að hefjast.
(United Press).
Kreppir að stjórnarsinnum
í Madrid.
London, í gær.
Varnarráð Madridborgar til-
kynnir í dag, að hersveitir
stjórnarinnar eigi fult í fangi
með að verjast hersveitum
Þjóðverja og Mára í liði upp-
reistarmanna, á vígstöðvunum
norðvestan við Madrid, en upp-
reistarmenn segjast hafa sótt
fram um nokkurar mílur á
þessum slóðum, og að stjómar-
liðið í Escorial-höllinni muni
bráðum verða einangrað, ef það
ekki verði flutt þaðan. Stjórnin
liefir þegar flutt á brott her-
sveitir sinar af ýmsum stöðum
norðvesan við Madrid til þess
að forða því að þær verði króað-
ar inni.
ÖIl blöð stjórnarinnar í Madr-
id krefjast þess í dag að ekki
sé lengur dregið að koma
óvopnfæru fólki í burtu úr
borginni.
bardagar í návígi í hin-
skotgröfum viö MadridL

Hermaður úr liði uppreistarmanna að skoða leifarnar af
einni flugvél stjórnarhersins, sem skotin hafði verið niður.
Þjööverjar og Italir hata báðir
svarað hliitieysisneíodinni.
Svöp þeippa eru að kalla samhljóða.
— Emkaskeyli—
til Yísi? f; á London
United Press
er ein áreiðanlegasta frétta-
stofa í Bretlandi og sú sem
fyrst kemur með fréttirnar.
Vísir hefir fengið einkarétt
hér á landi til að birta fregnir
þessarar fréttastofu. Hér eft-
ir hafa engin önnur blöð hér
á landi rétt til að birta fregn-
ir United Press.
Vísir fær fregnir frá Lon-
don á hverjum morgni þann
dag, sem blað kemur út og
birtast þær fréttir ekki ann-
arsstaðar.
London er miðstöð heims-
fréttanna. Þangað berast þær
fyrst hvaðanæva úr veröld-
inni. Þess vegna berast fregn-
irnar líka fyrst frá London.
Vísir er nú eina íslenska
blaðið, sem fær einkaskeyti
daglega beint frá London.
Það er sönnun þess, að blaðið
kemur að jafnaði með fregn-
ir, sem ekki birtast annars-
staðar fyr en daginn eftir.
United Press nýtur trausts
og álits um allan heim fyrir
skjótan, ábyggilegan og hlut-
lausan fréttaflutning. Frétta-
stofan er óháð öllum flokk-
um og stefnum og skýrir því
rétt frá atburðunum eins og
þeir gerast, hver sem í hlut á.
Þeir sem vilja fylgjast dag-
lega með heimsfréttunum
verða að lesa Vísi.
Fiskmarkaðurinn í Grimsby
fimtudag 7. janúar: Besti sólkoli
108,' rauöspetta 82, stór ýas 35,
miSlungs ýsa 44, stór þorskur 8,
smáþorskur 7 shillings pr. box) og
frálagöur þorskur 28 shillings pr.
20 stk. (Tilk. frá Fisikmálanefnd.
— FB.).
London í morgun.
Þýskaland og Italía hafa nú
svarað tilmælum hlutleysis-
nefndarinnar um bann við þátt-
töku sjálfboðaliða í Spánar-
styrjöldinni. Svörin eru sam-
bljóða í öllum aðalatriðum.
Bæði löndin telja sig fús til
þess að banna þátttöku sjálf-
boðaliða, bæði setja það skilyrði
að stofnað sé til öruggs eftirlits
með því að ákvæðin yrðu hald-
in, bæði gera kröfur til þess að
tekið sé fyrir alla þátttöku út-
lendinga í ófriðinum, þ. á. m.
undirróðursstarfsemi, og bæði
krefjast þess, að allir útlending-
ar sem þátt taki í ófriðinum á
Spáni verði fluttir þaðan i
burtu.
Svar Þýskalands var birt
fyrst. Það hefst með þvi, að
þýska stjórnin lýsir undrun
sinni yfir því, að bresku stjóm-
inni skyldi finnast nauðsynlegt
að grípa til stjórnmálalegra ráð-
stafana til þess að fá tillögumb
Jdutleysisnefndarinnar svarað.
Þá finst Þjóðverjum sér gert
rangt til með því að gefið sé
í skyn, að þeir eigi sök á þátt-
töku útlendinga í Spánarófrið-
inum. Þýskaland og Ítalía hafi
þegar er lilutleysisnefndin hóf
starf sitt viljað láta banna að
sjálfboðaliðum yrði leyft að
fara til Spánar frá öðrum lönd-
um, en þá hafi Bretar og Frakk-
ar maldað í móinn og talið það
ekki geta kallast hlutleysisbrot
f hálfu eins rikis, þótt einstakl-
ingar væru frjálsir til þess að
fara til Spánar og berjast þar ef
þeim sýndist. Þjóðverjar halda
því fram, að ef nú verði tekið
fyrir Iiðssöfnun erlendis muni
„bolsévikar“ á Spáni hafa einir
hagnað af þcí, þar sem þeir hafi
þegar fengið nægan erlendan
liðsauka; þess vegna verði að
krefjast þess, að allir útlending-
ar, sem nú berjist á Spáni, verði
kvaddir þaðan á brott. (FÚ).
EnskuF leynilögregluþjónn
starfap ad rannsókn peninga-
hvarfanna í Landsbankanum
Eftirfarandi greinargerð út af rannsóknum í
bankamálinu hefir blaðinu borist frá lög-
reglustjóra:
Þann 28. janúar 1936 kom það í ljós að 2000 krónur vantaði
í peningakassa A. J. Johnsons, gjaldkera við sparisjóðsdeild
Landsbanka íslands, og þann 15. nóv. 1935 kom í Ijós að 1000
krónur vantaði í 25000.00 kr. bundið cDðlabúnt í sama banka.
Útaf peningahvörfum þessum fór fram lögregluréttarrann-
sókn í febrúar 1936 án þess að upp kæmist á hvem hátt pen-
ingarnir höfðu horfið. Yar síðan rannsókn þessari frestað þar
til nú fyrir skömmu að enskur leynilögreglumaður var fenginn
til að athuga mál þetta og eftir að hann hafði unnið að málinu
í kyrþei nokkurn tíma, hófust aftur lögreglupróf í því. Hafa
þau staðið yfir nú um áramótin og margir starfsmenn Lands-
bankans verið yfirheyrðir. Hefir rannsókn þessi leitt til þess, að
nú í morgun var aðalféhirðir bankans úrskurðaður í gæslu-
varðhald.
Um efni málsins eða frekara framhald rannsóknarinnar verða
upplýsingar ekki gefnar að svo stöddu.
Mr. Veal kom hingað
sonnan af Spáni.
Enskur lögreglumaður, Mr.
Veal, kom hingað fyrir nokkur-
um vikum síðan og hefir starfað
að rannsókn á peningahvörfum
þeim, sem áttu sér stað í Lands-
bankanum á s. 1. iári. Þegar lög-
reglumaðurinn kom bað banka-
stjórnin blöðin þess, að ekki
yrði í bráðina minst á rann-
sóknina og hefir ekkert blað-
anna gert hana að umtalsefni.
Mr. Veal er starfsmaður
bankadeildarinnar í ensku end-
urskoðunarfirma. Hann hefir
víða xarið, m. a. var liann ný-
lega í Danzig við rannsókn á
ólöglegum vopnasendingum til
Spánar og síðan fór hann suður
á Spán og var nýkominn þaðan
er liann réðist hingað.