Vísir - 06.04.1937, Qupperneq 2

VÍSIR
IMl
---O---
Van Zeeland ræðir við
og Frakka.
Vidskiftasáttmáli milli margra Evrópuríkja.
EINKASKEYTI TIL VÍSIS.
* London, í morgun.
að mál, sem nú er mest rætt í heimsbiöðunum, er
endurreisn heimsviðskiftanna, og gera menn sér
nokkurar vonir um, að samkomulagsumleitanir þær og
viðræður, sem nú fara fram og fara munu fram á næst-
unni, muni leiða til þess, að dregið verði úr hömlum
þeim, sem lagðar hafa verið á viðskifti þjóða milli.
Forsætisráðherrann í Belgíu, van Zeeland, sem hefir
m. a. Iesið hagfræði við ameríska háskóla, hefir fallist
á fyrir hönd belgisku stjórnarinnar, að taka þátt í við-
ræðum við stjórnir Breta og Frakka um viðskiftamál.
Þótt þessar umræður snúist að miklu leyti um viðskifti
milli Breta, Frakka og Belgíumanna, verður ekki mist
sjónar af því marki, að koma þarf heimsviðskiftunum
á heilbrigðari grundvöll. Og vafalaust verður um það
rætt hvað gera megi til þess að greiða fyrir auðveldari
viðskiftum þjóða milli.
í þessu sambandi er bent á það af sumum, að ef til vill verði
horfið að því ráði, að koma á laggirnar viðskiftasáttmála fyrir
mörg Evrópuríki, sem aðrar þjóðir geti síðar smátt og smátt
orðið aðilar að. Er ljóst, að hér er átt við það, að ríkin, sem
standa að Oslóarsamþyktinni, eru sem stendur að ræða innbyrð-
ís tollalækkanir. Koma sérfræðingar Osló-ríkjanna svo kölluðu
saman á fund í þessu skyni á mánudag.
En þessar umræður allar hafa, auk viðskiftálegs mikilvægis
þeirra, ef til vill alþjóða stjórnmálalega þýðingu. Stjórnmála-
menn Breta og Frakka segja, að þáð bendi til þess, að stjórnir
Bretlands og Frakklands fallist á þá skoðun Roosevelts, að frið-
urinn verði best trygður með því að gera viðskiftin greiðari, að
þær hafa farið frarn á, að van Zeeland athugi með þeim skilyrð-
in fyrir lækkun tolla og yfirleitt hvað gera megi til þess að draga
úr viðskiftahömlum.
n endirretsi isiinn.
Breta
VÍSIR
DAGBLAÐ
Útgefandi:
BLAÐAÚTGÁFAN
VlSIR H.F.
Ritstj.: Páll Steingrímsson.
Skrifstofa I Austurstræti 12.
og afgr. |
S í m a r :
Afgreiðsla 3400
Ritstjórn 4578
Auglýsingastjóri 2834
Prentsmiðjan 4578
Verð 2 kr. á mánuði.
Lausasala 10 aurar.
Félagsprentsmiðjan.
Kynjasögur.
í siðasta „Sunnudagsblaði Al-
þýðublaðsins“ eru sagðar ýmsar
kynjasögur vestan af Fjörðum,
og margar hinar lygilegustu. En
þess er látið við getið, að um
fornar munnmælasögur sé að
ræða, og ekki til þess ætlast, að
því verði öllu truað, sem þar ei
sagt frá.
Af alt öðrum toga er hinsveg-
ar spunnin sú kynjasaga, sem
sögð er i blaðinu í gær, um
f jölmennan fund alþýðuflokks-
manna, sem haldinn hafi verið
hér i bænum í fyrradag, og lýst
hafi „fylsta trausti á þingmönn-
um flokksins og ánægju yfir
starfi þeirra“. Og dylst engum,
að til þess muni ætlast að þess-
ari frásögn biaðsins verði trúað
bókstaflega.
Þess er þó skylt að geta, að
þannig er frá þessu sagt í blað-
inu, að líkast er þvi, að um hin
furðulegustu tiðindi væri að
ræða, sem engan hefði getað
órað fyrir, að hent gæti á þess-
ari öld, og Alþýðublaðið sist af
öllum.
Það liefði nú mátt ætla, að
blaðið hefði tæplega talið það í
frásögur færandi, þó að takast
mætti að „hóa saman fundi
nokkurra alþýðufiokksmanna,
úr tveimur flokksfélögum, og fá
fundarmenn til að lýsa trausti
á þingmönnum flokksins. Hins-
vegar er það nú bersýnilegt, að
það hefir þótt alt að því „líf
liggja við“, að þvi yrði komið
til vitundar almennings, að „al-
þýðuflokksmenn“ stæði nú sem
fastast saman og að enginn bil-
bugur væri á trausli þeirra til
þingmanna sinna.
En hvers vegna skyldi þá
nokkurn bilbug vera að finna á
trausti flokksins til foringj-
anna?
Blaðið skýrir svo frá, að á
fundi þessum hafi foringjar
flokksins, með ráðherra flokks-
ins og formann i broddi fylk-
ingjar, lýst yfir því hver í kapp
við annan, að l>eir væri ekkert
hræddir við kosningar. Blaðið
rekur í alllöngu xnáli ræðu, sem
það segir að Haraldur Guð-
mundsson hafi flutt á þessum
fundi, og tekur sérstaklega orð-
rétt upp eftir honum þessar
setningar: „Við tökum því, sem
að höndum ber. Við óttumst
ekki kosningar eins og andstæð-
ingar okkar“! Og Jón Baldvins-
son sagði: „Eg óttast ekki kosn-
ingar. Andstæðingar okkar ótt-
ast kosningar“! Og ennfremur:
„Við leggjum málin fyrir ykk-
ur og þið eigið að dæma. — Og
við óttumst ekki þarm dóm!“
Þeir „óttast“ ekki kosningar
og þeir „óttast“ ekki „dóm“
kosninganna. — Og áheyrend-
urnir, alþýðuflokksmennirnir
kunna sér ekki læti af fögnuði
yfir því, að þeir skuli ekki „ótt-
ast“ þetta.
Til livers eru þeir að „sverja
og sárt við leggja“ að þeir séu
svona öldungis óhræddir og
óttalausir?
Mönnum hafði nú skilist, að
það væri alveg fastráðið, að
stjórnai'flokkarnir sliti nú sam-
vinnunni að sinni. Það virðist
hinsvegar hafa „skotist upp“
hjá Haraldi Guðmundssyni á
þessum fundi, að þeir alþýðu-
flokksmennirnir séu ekki með
öllu vonlausir uxn það enn, að
samvinnan geli haldist eitt árið
enn, eða kjörtímabilið á enda.
Virðist það alveg ótvírætt felast
i þessum orðum, sem Alþbl.
hefir eftir ráðlierranum:
„Framsóknarflokurinn á nú að
sýna þjóðinni það, livort liann
vilÞáframhaldandi samstarf út
kjörtímabilið eða kosningar nú
þegar“!
En liefir framsóknarflokkn-
um þá ekki tekist það enn þá,
að koma alþýðuílokknum í
skilning um þetta? Og livað
lengi ætlar alþýðuflokkurinn að
halda áfram að heimta að hanxi
svari „af eða á“ um það, sem
hann þegar hefir gefið skýr
svör um. Ef alþýðuflokksmenn
eru svo óttalausir við kosningar,
sem þeir láta, þá væri þeim
sæmra að reyna að sýna það í
verkinu, að þeir séu livergi
hræddir, og hætta þessuxn eftir-
gangsmunum.
Það er að sjálfsögðu „allaf
búningsbót að bera sig karl-
mannlega“, en karlmenskubrag-
urinn verður að vera með þeim
hætti, að hreystiyrðin hálfkafni
ekki í kjökurhljóði. Og volandi
aumingjar verða ekki gerðir að
görpum í augum samtíðar-
manna sinna, hvað magnaðar
kynjasögur sem þeir kunna
sjálfir að semja um afrek sín og
ofurhug.
ERLEND VlÐSJÁ.
Kirkja
Rússlands.
„Marxisti veróur aS vera efnis-
hyggjumatSur, þaS þýSir aS hann
er fjandmaöur trúarinnar. Trúar-
brögöin eru ópíum fólksins.
Stefnuskrá vor hlýtur aö fela í sér
baráttu fyrir guSsafneitun".
Þannig hljóöa hin alkunnu orö
Lenins um afstö'öu kommúnismans
til kirkjunnar. Kirkjan í Rúss-
landi hefir heldur ekki átt miklu
góðu aö fagna undir stjórn hinna
rauðu.
Baráttunni gegn kirkjunni er
sagt aö miöi áfram í Rússlandi.
Um 14000 kirkjum var lokaö áriö
1935 og eftir opinberum skýrslum
Sovét-stjórnarinnar er talið aö á
árunum frá 1917—1935 hafi látist
42—800 andlegrar stéttar menn
bæöi í fangabúðum og utan þeirra.
Tala presta í Rússlandi 1935 er
talin 1200. Um páskana 1935 voru
35 kirkjur opnar í Moskva og
50.000 gestir við kirkju.
Á 10 ára afmæli „Guöleysingja-
sambandsins", sem svo nefnir
sig, í febr. 1936 taldi formaður
þess, Jaroslawsky, að töluvert
ynnist á í baráttunni gegn trúnni,
en um 50% af rússneskri æsku
hallaðist að kristindómi. Um 34%
af samyrkjubændum og enn hærri
hundraðstala af öðrum bændutn
héldu áfram trúarlegum iðkunum.
Formaðurinn lauk ræðu sinni með
því að hvetja til enn harðari bar-
tíaga gegn kristinni trú í landinu,
en verið hefði — og má af því
marka að ekki eigi að rýmka um
frelsið hvað viðvikur þessum mál-
um, þrátt fyrir það þótt kommún-
istar telji sig nú vera að koma
á stjórnarskrá, sem sé frjálslynd,
líkt og í lýðræðislöndum.
Að því er United Press hefir
fregnað hefir Norman Davis
skýrt Franklin D. Roosevelt ná-
kvæmlega frá þeirri beiðni, sem
stjórnir Frakka og Breta sendu
van Zeeland, og tildrögunum.
Það er nú að vísu ekki búist
við því, að það hafist fram
mjög bráðlega, að tollmúrarnir
verði lækkaðir, en alment líta
menn svo á, að umræðurnar um
viðskiftamáiln nú kunni að hafa
stórmikla, alheimslega þýðingu,
og væntanlega leiði viðræðurnar
til allsherjar samkomulags,
sem meira en nokkuð annað
skapi meira friðaröryggi í heim-
inum.
Loks er á það bent, að mjög
hentug tækifæri sé til umræðna
um þessi mál í London nú, þar
sem Sandler, utanríkismálaráð-
herra Svía, kom þar nýlega, en
Stauning, forsætisráðherra
Dana, kom þangað í gær. —
Ennfremur er Norman Davis,
fulltrúi Bandaríkjastjórnar,
einnig í London, Colijn forsæt-
isráðherra Hollands og frakk-
neski ráðheri*ann, S. Pinasse. —
United Press.
AbessiDfamenn hafa
ekkl skillð við
Þjóðabandalagið.
EINKASKEYTI TIL VlSIS,
London, í morgun.
Abessinska sendisveitin í
London hefir tilkynt, að Abess-
inia muni senda fulltrúa á næsta
þing Þjóðabandlagsins.
United Press.
Áheit á Strandarkirkju,
afhent Vísi: 10 kr. frá N. N„
og afhent síra Bjarna Jónssyni: 5
kr. frá G. E.
Fjölteflid i
fyrradag.
Eins og áður hefir verið sagt frá,
tefldi þýski skákmeistarinn L. En-
gels við 8 góða skákmenn í fyrradag
i Kaupþingssalnum, og lauk þeim
skákum svo, að Engels vann 5:3.
— Fyrstu skákinni lauk mjög bráð-
lega. Var það Sturla Pétursson, sem
gerði jafntefli. Höfðu orðið almenn
uppskifti strax í upphafi, og eftir
þau var staðan alveg jöfn og En-
gels bauð brátt jafntefli. Næstu úr-
slit urðu þegar Brynjólfur Stefáns-
son gaf. Drotningaskifti urðu mjög
snemma og endataflið erfitt. Brynj-
ólfur var með peði minna og þurfti
að ná þvi aftur, án þess að staðan
versnaði um of við það. Hann átti
nokkrum sinnum færi á að ná peð-
inu, en fanst ekki staðan nógu góð
og vann Engels á peðinu í hróka-
endatafli. Næstu skák lauk þegar
Engels bauð Baldri Möller jafn-
tefli. Baldur hafði fórnað peði til
þess að fá örlítið hagkvæmari enda-
taflstöðu, nógu hagkvæmri til þess
að hann vann peðið aftur með
heldur þægilegri stöðu. Fjórðu
skákina gaf Steingr. Guðmundsson.
Hann fékk slæma stöðu úr byrjun-
inni og varð því að berjast von-
lausri baráttu, en gat þó haldið tafl-
inu þetta lengi. Nú kom alllöng bið,
uns jafntefli varð hjá Kristni Júlí-
ussyni. Engels hafði átt heldur
betra úr byrjuninni, en Kristinn lét
hvergi á sér bilbug finna og fékk
smám saman betri stöðu, þegar En-
gels ætlaði að þvinga fram vinnings-
stöðu. Fékk Kristinn eftir þetta
vinningsmöguleika, en tefldi of var-
lega og varð úr jafnteflisstaða. —
Næst lauk skák Ásmundar Ásgeirs-
sonar með vinningi hans. Hafði En-
gels betra tafl út úr byrjuninni, en
fórnaði þá hrók og riddara að ó-
þörfu, gat samt haldið jöfnu, en
mistókst og varð að gefa. Næst gaf
Eggert Gilfer. Hafði hann góða
stöðu úr byrjuninni, en fékk af
einhverjum ástæðum mjög slæman
tíma og fór þá staðan að versna
uns yfir lauk. Jón Guðmundsson
gerði jafntefli. Hafði Engels held-
ur betri stöðu úr byrjuninni, en Jón
hélt jafnvæginu í stöðunni og hafði
jafnvel að lokum heldur þægilegri
—o—
Ekki enn hægt aö
komast út í Loch
Morar vegna
brims.
EINKASKEYTI TIL VÍSIS.
Eyrarbakka, 5. arpíl.
Um lielgina varð komist ná-
lægt skipsflakinu af Locli Mor-
ar. Svo virðist sem skipsskrokk-
urinn hafi undist til, þannig að
framendinn liggur á hakhorðs-
síðunni, en afturendi skipsins
liallar til stjórnhorða og er í kafi
í sjó. Framendinn sem er meira
upp úr sjó, er að líkindum ekki
mikið brotinn, um afturendann
verður ekki vitað neitt með
vissu fyr en komist verður út
i skipið, sem vex-ður þegar sjór-
inn verður alve,g hrimlaus.
Möstur, reykháfar og stjórn-
pallur er horfið, en vegna
Ixrims í dag var ekki liægt að sjá
livort möstrin eru við skipið.
Framendinn er á grynningum í
hrimgarðinum, og hve litið
hrim sem er gerir ómögulegt að
fara út í skipið.
Þótt fúllkomnustu björgunar-
tæki hefðu verið til staðar þeg-
ar slysið varð, hefðu þau ekki
komið að neinum notum, vegna
þess að ekki varð komist í ná-
munda við skipið, og svo vegna
myrkurs.
Kunnugustu sjómenn undr-
ast það, hve nærri landi skip
hafa verið dagana fyrir slysið,
og við aðra eins strönd og þá
sem er liér framundan, er hætt
við slysum meðan ckki kemur
viti til leiðbeiningar skipum um
það, live nærri landi þau rnegi
halda. Talið er liklegt að þetta
skip liafi komið að (ekki verið
hér framundan að veiðum) og
þessvegna ekki varast ströndina
eins og þau skip, sem hafa séð
hana og hrimið við ströndina að
degi til. Kristján
stöðu, en þá var ekkert eftir á borS-
inu, nema tvö peð hjá Jóni og eitt
hjá Engels og gat Engels náð báð-
um peðum Jóns fyrir sitt. — En-
gels hafði hvítt á öllum borðum og
var timamarkið 50 leikir á 2Jú tíma.
Má telja þetta mjög góða útkomu,
62.50%. — Engels mun fara héð-
an með Lyru á fimtudag.
Farþegar á Dettifossi
til útlanda: Snæbjörn Jónsson,
Guðmundur Jónsson, Eggert Krist-
jánsson, Helga Zoéga, Guðbjörg
Jóhannesdóttir. — Til Vestmanna-
eyja fóru: Guðmundur Jóhannes-
son, Sigríður Vigfúsdóttir, Eric
Ericsson, Sveinn Vigfússon, Sigur-
veig Björnsdóttir, Jón Edward.
K. R.
Síðastl. laugard. og sunnud. hélt
K. R. afmælishátíð sína i húsi sínu
við Vonarstræti. Fjölmenni var
mikið báða dagana, og skemtu
menn sér hið besta. Formaður fé-
lagsins setti skemtunina. Margar
snjallar og fróðlegar ræður voru
haldnar. Að lokum skemti Alfred
Andrésson, fimleikasýning var
haldin, og síðast var dans.
Ráðleggingarstöð Líknar
fyrir barnshafandi konur er opin
fyrsta miðvikudag í hverjum mán-
uði' kl. 3—4.
Hvirfilbylur veldur
tjðni i Banda-
rikjunuiu.
Menn liíða hana 00
sserast.
EINKASKEYTI TIL VÍSIS.
London, í moi'gun.
Hvirfilbylur hefir valdið
mildu tjóni i Texas, Lousiana,
Georgia, Alahama, Tennessee
og Missisippi ríkjunum. A. m. k.
sjö menn biðu bana, en 35 særð-
ust. Eignatjön er mikið.
United Press.
Úskar Kjartansson
Minningarord.
Framtíðin er fleslum hulin gáta.
Forlögin þau ráða æfibraut,
allir verða undan þeini að láta
og ekkert stoðar nöldur eða taut..
Svo kvað Óskar í einu af
leikritum sínum. Hans forlög
voru, að hverfa héðan svo ung-
nr, og þjóðarinnar að missa
hann svo skjótt, — skáldið og
manninn. Við, sem áttum því
láni að fagna, að eiga Óskar
fyrir vin og þekkja hans áhuga-
mál og hugsjónir, við höfum
mikils að sakna; það er erfitt
að sætta sig við þá liugsun, að
liarpa hans skuli þögnuð í
hinsta sinn.
Óskar var fyrst og fremst
skáld. Líf og fjör sindraði af
ljóðum hans og leikritum, höf-
uðviðfangsefni hans var að
draga fram andstæður góðs og
ills, og færa hugsanir sinar i
þann búning, að boðskapur
þess góða festist í hugum
manna.
Óskar var laus við sjúkleik
flestra yngri rithöfunda, að
vera grófur eða klúr, og gerði
aldrei tilraun tii að kveðja sér
hljóðs með því að hneyksla eða
leita til lægstu hvatanna, —
þeim mun meiri sorg er að frá-
falli hans.
Óskar var einn af stofnend-
um og aðalhvatamaður Litla
leikfélagsins, og fyrir það
skrifaði hann flest öll leikrit
sín. Sex af þeim voru leikin,
og er mér óhætt að fullyrða,
að margur minnist þeirra með
ánægju, og að leikrit hans eiga
ennþá oft eftir að vekja fögn-
uð íslenskra barna. Óskar var
einnig nýhúinn að ljúka við
stórt, sögulegt leikrit úr Viga-
Styrssögu. Þótt honum entist
ekki aldur til að sjá það á leik-
sviði, þá kemst það vonandi
fyr eða síðar fyrir almennings