Vísir - 12.01.1938, Blaðsíða 3

Hitaveitan mnn færa verkamönnum
2 milj. kr. i vinnulann.
Sjálfstæðisftokkupinn hefii*
fialdið uppi atvinnunni og
framkvæmdunum í bænum.
T7 ERKAMENN um þverau
* og eiidilaiigan Reylcjavílc-
urbæ gera nú þessa dagana með
sjálfum sér upp reikningana
við rauða liðið og ganga í stór-
liópum inn í fylkingar þess
flokks, sem veitir vinnuna —
S j álf stæðisflokksins.
Verkamenn kjósa eðlilega
þann flokks, sem þeir telja að
hrinda muni af stað atvinnu-
skapandi framkvæmdum, og
þeir eru nú komnir að raun um
það, að
SJÁLFSTÆÐISFLOKK-
URINN ER FLOKK-
URINN SEM SKAPAR
ATVINNUNA.
Socialistai’ reyna að halda
velli meðal verkamanna með
þvi að telja þeim trú um, að
rauða liðið sé sifelt að heimta
styrki til atvinnubóta handa
verkamönnum.
Meiri Síberíu-vinnu, hrópa
socialistar og kommúnistar, en
það sem sjálfstæðismenn altaf
og allstaðar leggja áherslu á, er
að sköpuð sé atvinna handa
þeim, sem atvinnu þarfnast,
með því að stofna til arðber-
andi framkvæmda er veita
verkamönnum heilbrigð og
eðlileg skilyrði til að sjá sér og
sínuni farborða.
Flokkar Síberíu-vinnunnar,
socialistar og kominúnistar,
hafa ekki í þeim bæjum, sem
þeir ráða, skapað slik skilyrði
fyrir þá, sem atvinnunnar
þarfnast, en framkvæmdir þær,
sem sjálfstæðismenn i Reykja-
vík liafa lirundið og eru að
lirinda af stað, eru Ijóst dæmi
þess, að Sjálfstæðisflokkurinn
er flolckur framkvæmdanna —
flokkur atvinnumiar og þess
vegna er hann líka flokkur
verkamanna.
Rygging Sogs-stöðvarinnar
veitti verkamönnum úr
Reykjavík vinnulaun, er
námu um 1 milj. kr.
En það er ekki eingöngu
bvgging stöðvarinnar, sem
veitir Reykvíkingum atvinnu.
Aflið frá Soginu streymir
sífelt til bæjarins og knýr þar
vélar og vinnutæki — sífelt
fleiri og fleiri vélar, eftir þvi
sem ný fyrirtæki rísa upp,
sem byggjast á orkunni frá
Soginu.
Þannig er Sogsstöðin at-
vinnugjafi, sem veitir nær ó-
takmarkaða möguleika til auk-
innar atvinnu.
Þingið 1931 var rofið af
framsóknarmönnum samkv.
þeirra eigin játningu, meðfram
vegna þess, að það þurfti að
konla í veg fyrir, að Reykjavík-
urbær fengi rikisábyrgð á mil-
jónaláni til Sogsins.
Eitt sinn var það æðsta hug-
sjón nokkurra socialista, að
Sógs-stöðin yrði einn liðurinn i
fjáraflaplönum nokkurra ein-
stakra manna.
En Sjálfstæðisflokkurinn
kom því til leiðar, að Sogið
varð eign allra Reykvíkinga,
til þess að auka atvinnuna í
bænum og þægindi heimil-
anna.
Deilurnar um Sogið eru nú
að hljóðna. Sogsstöðin er orðin
að veruleika — glæsilegum
veruleika, sem allir keppast um
að lofa —- jafnt þeir sem eitt
sinn rufu löggjafarsamkomu
þjóðarinnar til að koina í veg
íyrir, að draumurinn um afl-
slöð við Sogið mætti rætast.
En með nýjum málum vakna
nýjar deilur.
Jafnskjótt og sjálfstæðis-
menn þurfa ekki lengur að
verja Sogsstöðina gegn árás-
um þröngsýnna klíkuhöfð-
ingja og áleitni gróðabralls-
manna úr hópi socialista,
hef ja þeir nýjar framkvæmd-
ir og nýja baráttu við klíku-
hagsmunina í Tímaflokknum
og öfund socialista.
Hitaveitan er næsta stórmál-
ið, sem sjálfstæðismenn vilja
hrinda í framkvæmd til at-
vinnuaukningar, og þæginda
fyrir bæjarbúa.
Sogsstöðin veitti reykvísk-
um verkalýð um miljón kr. í
verkalaun, en hitaveitan mun
færa vinnandi lýð í bænum
helmingi meira í verkalaun,
eða um 2 miljónir króna skv.
áætlun verkfræðinga fyrir-
tækisins.
Og enn á ný hafa sjálfstæð-
ismenn tekið upp baráttuna
gegn örðugleikum þeim, sem
hið rauða stjórnarfar skapar
öllum stórum framkvæmdum í
þessu landi. Örðugasti hjallinn
var að útvega miljóna lán til
liitaveitunnar, þrátt fyrir hið
glataða lánstraust rauðu rikis-
stjórnarinnar i útlöndum.
En þótt ríkissjóður sé þar
nú sviftur trausti, þá er
Reykjavík það ekki enn.
En hefðu socialistar og
þeirra bandamenn ráðið mál-
um Reykjavíkur, hefði ekki
einn einasti eyrir fengist til
verksins, sem sést á því, að
það opinbera, undir stjórn
rauðliða, hefir orðið að
skuldbinda sig til að taka
Héðinn gefst upp.
AÐ er nú komið á daginn,
sem flestir bjuggust við,
að Héðinn Yaldimarsson mundi
gefast upp á formensku sinni
í Fiskimálanefnd, og baðst und-
an því, að hann væri endur-
skipaður af flokksbróður sín-
um — atvinnumálaráðherran-
um.
Fiskimálanefnd hefir undir
stjórn Héðins tapað á 2. hundr-
að þús. kr. á Amerikuferð Sig.
Jónassonar, Póllandsleiðangrin-
um og fleiri ámóta fyrirtækj-
um, en nú á þinginu var gert
ráð fyrir nýjum fjárframlögum
lianda nefndinni.
Búast hefði mátt við, að ein-
hver gælinn maður, sem væri
þektur að skynsamlegri stjóra
á útgerðarmálum, yrði valinn i
formannssessinn í stað Héðins.
En hvað skeður? Atvinnu-
málaráðherra skipar Emil Jóns-
son fyrv. stjórnanda bæjarút-
gerðarinnar í Hafnarfirði og til
vara Jónas Guðmundsson, sem
nú er flúinn liingað til Reykja-
vikur frá sinum eigin rústum
austur á Norðfirði.
Bæjarútgerðin í Hafnarfirði
mun liafa verið einna lakast
stjórnað af allri útgerðarstarf-
semi landsins meðan Emil Jóns-
engin erlend lán, hversu mik-
il nauðsyn, sem annars væri
á því, að fá nýtt fjármagn
inn í landið, til arðbærra fyr-
irtækja.
Yerkamenn í Reykjavík vita
þetta, og þeir liaga atkvæði sinu
eftir þvi.
Þeir kjósa Sj álfstæðisflokk-
inn, sem veitir atvinnuna.
son var aðalstjórnandi hennar.
Það eina sem ef til vill nálgast
sukkið i Hafnarfirði, er Norð-
fjarðarútgerð Jónasar Guð-
mundssonar, svo það má segja
að það fari ekki illa á því, að
Jónas slculi vera varamaður
Emils úr þvi ráðlierrann tók
það ráð að skipa skuldakónginn
úr Hafnarfirði formann.
En þessi tilnefning at-
vinnumálaráðherra er lireint
og beint linefaliögg framan í
íslenska útgerðarmenn og
sýnir hve lítil sómatilfinning
er til í lierbúðum socialista,
þegar feitir bitar fást í aðra
hönd.
Bœjar
fréffír
Veðrið í morgun.
1 Reykjavík i st., mest í gær 2,
minst í nótt I st. Úrkoma í gær
1,6 mm. Kaldast á landinu í morg-
un: — 4 st. á Akureyri og Blöndu-
ósi, en heitast 3 st., á Papey og á
Hóluni í Hornafirði. Yfirlit: All-
djúp lægö við vesturströnd ís-
lands á hægri hreyfingu í norð-
ur. Horfur: Faxaflói: Sunnan og
suðvestan kaldi. Snjó eða slydduél.
Jes Zimsen
kaupmaSur var jarSsunginn í
gær frá dómkirkjunni í Reykjavik.
Athöfnin hófst á heimili hans,
Hafnarstræti 18. Flutti sira Bjarni
Jónsson bæSi húskveSju og ræSu
í kirkju. — 'Frá heimili hins látna
báru starfsmenn hans og heimilis-
vinir kistuna. Á undan kistu í
kirkju gengu félagar Verslunar-
mannafélagsins fylktu liSi, en viS
kirkjudyr stóSu nemendúr Versl-
unarskóla íslands héiSursvörS. í
kirivju bar stjórn Verslunar-
mannaráSsins kistuna, en úr
kirkju báru Oddfellowar. — í
kirkjugaröi aS gröfinni báru kist-
una: Fyrst Verslunarmannafélag-
iS, þá stjórnendur í Sjóvátrygg-
ingarfélagi íslands og síSast
starfsmenn hins látna.
Sigvaldi Kaldalóns,
hiS vinsæla tónskáld, á afmæli
á morgun. VerSur hann þá 57 ára.
Hinn 20. J>. m. verSur „Kaldalóns-
kvöld“ í útvarpinu og verSur út-
E. s. Lyra
fer liéðan fimtudaginn 13. þ. m.
kl. 7 síðdegis til Bergen, um
Vestmannaeyjar og Thorshavn.
Flutningi veitt móttaka til
hádegis á fimtudag.
Farseðlar sækist fyrir samá
tíma.
P. Smith & Co.
aöeins Loftur.
varpaS kórlögum eftir tónskáldiS,
sungiS af blönduðuin kór útvarps-
ins. Billich og Felzmann spila hina
fögru útsetningu Billich af lögum
Kaldalóns fyrir píanó og fiSlu.
Hrói Höttur,
neSanmálssaga í myndum fyrir
börnin, hefst í blaSinu í dag. Kem-
ur fyrst um sinn annan hvorn dag
en síðar á hverjum degi. LátiS
börnin fylgjast með þessum
skemtilegu sögum frá byrjun.
Skipafregnir.
Gullfoss, GoSafoss og Lagar-
foss eru í Kaupmannahöfn. Brúar-
foss er á leið til Vestmannaeyja
frá Leith. Dettifoss var á NorS-
firSi í morgun. Selfoss er á leiS
til Vestmannaeyja og útlanda.
Hjúskapur.
S.l. laugardag voru gefin saman
af sira Bjarna Jónssyni Lilja Sig-
urðardóttir og Ólafur Jónsson. —
Heimili þeirra er á Laugavegi 161.
Glímuæfingar Ármanns
eru nú aftur byrjaðar af fullum
krafti eftir áramótin, undir stjóm
hins snjalla glímumanns, Þorsteins
Kristjánssonar, og eru æfingar á
mánud. og fimtud'. kl. 8—10.
Skjaldarglíma Ármanns
%ærður háS þ. 1. febr. n.k. Vænt-
anlegir þátttakendur gefi sig fram
viS stjórn Ármanns eigi siSar en
25. þ. m.
Ólafur Ólafsson kristniboði
á heimleið frá Kína.
Það hafa í vetur birst margar
liroðasögur um hagi kristniboða
í Kína. Ýmsir þeirra liafa beðið
bana við flugvélaárásir Japana.
— Heil kristniboðafjölskylda
hvarf alveg. — Aðrir liafa orðið
fyrir ósvífnum ræningjaárásum
og margir liafa lent í mestu
hrakninguni, er þeir leituðu til
liafnarborga úr upplöndum
Kinaveídis, þar sein alt var á
tjá og tundri og útlendingum
ekki vært.
I byrjun nóvembermánaðar
i vetur komu t. d. norsk kristni-
boðahjón með 5 börnum sínum
til Noregs eftir 2ja mánaða
ferðalag frá sömu stöðvum og
Ólafur Ólafsson liefir starfað
við. Fóru þau fyrst rúma viku á
fljótabát kínverskum frá borg-
inni Laohokow í Hupek-fylki
til Hankowborgar. Úllendingar,
sem þá leið fóru, þótlust ekki
öllu böli bættir fyrr en þeir
komust þangað, því að þangað
fóru erlend farþegaskip eftir
fljótinu Yangtsikiang niður til
hafnarborga við sjóinn. En nú
voru sprengjuflugvélar Japana
farnar að gera árásir á Hankow
og öll héruðin þaðan til strand-
ar, og engin liafnarborg örugg
farþegaskipum nema Hongkong
óravegu „suður með sjó“.
Trúboðslijónin norsku leituðu
þangað með járnbrautarlest.
Rann hún á nóttinni i þreifandi
myrkri, af ótta við flugvélar
Japana, en hélt kyrru fyrir á
daginn, og varð stundum að
bíða sólarhring eftir að gert
væri við brýr, sem Japanar
höfðu hálfeyðilagt. Tvisvar urðu
allir farþegarnir að flýja úr
lestinni út á víðavang, er dag-
ur rann, og fela sig í gjótum og
hellum upp í fjallahlíðum.
Sprengjuflugvélar Japana voru
þá að varpa kúlum á járnbraut-
ina og nágrennið. Lestina sakaði
þó ekki, og að lokum komst
hún alla leið til Hongkong. En
þaðan flutti gott farþegaskip er-
lenda ferðafólkið alla leið til
Norðurálfunnar.-------
Kunnugt var að Ólafur Ólafs-
son og norslcur kristniboði,
Straume að nafni, ætluðu að
liefja heimför sína og sinna í
byrjun nóvember frá Laoho-
kow, og voru því íslenskir vinir
Ólafs milli vonar og ótta um
ferðalag þeirra um ófriðarliér-
uðin, uns skeyti kom rétt fyrir
jólin að Ólafs væri von til Osl-
óar 4. janúar.
En nú kom í fyrradag bréf til
mín frá Ólafi skrifað um borð í
þýska skipinu Gneisenau 5. des.
f. á. og var látið i flugpóst um
kvöldið í Singapore á Malakka-
skaga. Samt var það svona lengi
á leiðinni, og gat því ekki orðið
„jólabréf“, eins og Ólafur ætl-
aðist til.
Hann ætlast til að vinir sinir
hérlendis fiái sem fyrst að heyra
það ferðasöguágrip sem bréfið
flylur, en þar eða liann hefir
þjappað efninu saman i svo
stuttar setningar að sumstaðar
eru nafnorðin ein, liefi eg orðið
að bæta ýmsum orðum við til
skýringar, enda var til þess
ætlast.
Nú fer Ólafur að segja ferða-
söguna:
„Við lögðum af stað frá Lao-
Iiokow 27. okt. með fljótaskipi,
nægilega stóru fyrir fjölskyld-
una, oklcur hjónin og börnin
okkar 5. Við kölluðum skipið
„Örkina lians Nóa“. Á leiðinni
voru ræningjaóeirðir, er töfðu
för okkar, en slíkt þykir ekki
tiltökumál í Kína, sist um þess-
ar mundir.
Á 9. degi koinum við til Han-
kow. En þá var úr vöndu að
ráða. Stórhættulegt að fara með
járnbraut um Kanton til Hong-
kong. Far með flugvél fyrir
okkur öll til Hongkong lcostaði
hátt á annað þúsund kr., og ó-
mögulegt að taka farangurinn
með sér þá leið. Hvorttveggja
var óhugsandi.
Við áttum fyrir liöndum að
fara með öll börnin suður undir
miðjarðarlínu og í sól og sum-
arhita (i dag er t. d. 29 stiga
liiti í skugganum) og þaðan aft-
ur í vetrarkulda norður undir
Iieimskautabaug. Var því alveg
ólijákvæmilegt að vera vel birg-
ur bæði af sumar- og vctrar-
fatnaði.
Fljótaleiðin gamla og góða
frá Ilankow til Sbanghai var
lokuð. Höfðu Kínverjar lagt
sprengjustíflur 1 Yangtsikiang
til varnar gegn japönskum lier-
skipum. Vörur voru að vísu sel-
fluttar þá leið nú, en engir far-
þegar teknir.
Loks gátum við þó fengið
enskan skipstjóra til að selja
oss far svo langt, sem hann
taldi skipi sínu örugt og kom-
umst þá eftir fljótinu langt nið-
ur fyrir Nanking. Urðum svo að
fá mótorbát til að flytja okkur
út úr fljótinu eftir skurðum og
að fljótinu aftur fyrir neðan
sprengjustíflunnar. Það ferða-
lag tók 2 dægur og var hvorki
skemtilegt né liættulaust, því að
nú vorum við komin alveg í ó-
friðarhéruðin.
Þarna fyrir neðan stíflurnar
gátum við fengið far með ensku
skipi til Shangliai. Sáum við og
fórum fram hjá mörg hundruð
japönskum skipum, bæði her-
skipum og flutningaskipum.
Japanar höfðu tekið Sliang-
hai rúmum 2 dögum áður en
við komum þangað. 12 stór-
bruna sáum við í borginni, dag-
inn sem við komum. Göturnar
voru fullar af fólki liörmulega
til reika, „eins og fé án liirðis“.
Flóttamenn í borginni voru
sagðir um 700 þús. Eg lieim-
sótti „Relief Camps“ eða björg-
unarskálana i Sliangliai, þar
sem þúsundum manna er séð
fyrir skýli, fatnaði og fæði, að
einverju leyti. (Kristileg félög
gangast víða fyrir þeim, og eru
þá studd bæði af kristnum og
ókristnum mannvinúm. E11 livað
stoðar það handa svo mörgum
allslausum?). Kvikmynd tók eg
af björgunarstarfinu. Veikindi
voru mikil í borginni, þótt kól-
eran væri rénuð. Sagði lögregl-
an, að daglega dæju á götum
úti yfir 200 manns.
1 Slianghai urðum við að
bíða i 9 daga, því að skipaferðir
þaðan suður með landi voru fá-
ar og ótryggar. Loks komumst
við þó þaðan með itölsku skipi
til Hongkong, og þar stigum við
um borð í þýska skipið Gneise-
nau, 20 þús. smál. skip, sem fer
alla leið til Hamborgar. Eru all-
margir enskir og amerískir
krislniboðar með skipinu.
Nú livilumst við og njótum
— ekki matar, drykkjar og
gleðskapar — heldur fyrst og
fremst öryggis.
Frá mörgu gæti eg sagt, en
íslenskan er sokkin í gleymsk-
unnar djúp, og er eg því slirð-
mæltari en Móses.
Þó get eg bætt þessu við:
Hvíldin nú er óviðjafnanlegt
linoss og breytingin ósegjanlega
mikil.
Það var ekki ferðin ein frá
Laohokow til Hongkong, sem
var okkur allerfið.
1 sumarleyfi voru á Haishan
í sumar sem leið, voru óvenju-
legar óeirðir. f næsta liúsi var
Iíinverji drepinn, og um sama
leyti barst mér sú sorgarfregn,
að kínverskur trúboði, starfs-
bróðir minn og vinur í 8 ár,
liefði verið myrtur í Tengchow
(þar sem við lijónin liöfum
starfað lengst af).
Þá fengu og börnin okkar
barnaveiki um svipað leyti, og
var um lirið tvísýnt um lif
þeírra tveggja. (Svo kom ófrið-
urinn, allar hörmungafréttirn-
ar, er honum fylgdu, og harm-
ur nágranna ogvina,kínverskra,
er voru að kveðja efnilega syni
„í hinsta sinn“ áður en þeir fóru
gegn Japönum.
— Þeir, sem um það liugsa,
sjá, að fleira er erfitt kristni-
boða en ferðalag með konu og
5 ung börn um ófriðarlönd. En

C-listinn er Hsti Sjálfstæðisflokksins