Vísir - 24.01.1938, Blaðsíða 2

Ví SIR

VÍSIR
DAGBLAÐ
Útgefandi:
BLAÐAÚTGÁFAN
VÍSIR H.F.
Ritstjóri: Páll Steingrímsson.
Skrifstofa
og afgreiðsla
Austurstræti 12.
Sí m a r:
Afgreiðsla 3400
Ritstjórn 4578
Auglýsingastjóri 2834
Prentsmiðjan 4578
Verð 2 krónur á mánuði.
Lausasala 10 aurar.
Félagsprentsmiðjan.
Kosninga-
baráttan.
Ijað eru nú ekki nema 6 dag-
r ar þangað til bæjarstjórn-
arkosningarnar eiga að fara
fram. Kosningabaráttan liefir til
þessa verið háð með öllu meiri
hógværð en venjulega. En nú
er „kollhríðin“ að vísu eftir, og
engan veginn loku fyrir það
skotið, að til mciri tiðinda
kunni að draga.
Af hálfu „samfylkingar“ só-
síalista og kommúnista, eru það
þeir síðartöldu, sem algerlega
liafa tekið forystuna í kosn-
ingabaráttunni í sínar hendur.
Alþýðublaðið hefir jafnvel sætt
ámæli fyrir það hve mjög það
liefir dregið sig í hlé, og lét blað
kommúnista svo um mælt út af
því einhvern daginn, að það
væri engu líkara en að sósíalist-
ar væri búnir að gleyma þvi, að
nokkurar kosningar væru fyrir
dyrum. Hinsvegar er það þó
engan veginn svo, að einstakir
xnenn úr hópi sósíalisla séu
ekkiTúsir til þess að „taka á sig
sitt ok“ í þarfir sanifylkingar-
innar. Margir þeirra kváðu m. a.
vera á þönum um bæinn, í þeim
erindum, að safna fé i kosninga-
sjóð samfylkingarlistans. Hafa
kommúnistar kent þessum
sendimönnum sínum að kalla
sjóð þenna „jarðarfararsjóð
íhaldsins“, og er það þó furðu
ónærgætið við alþýðuflokks-
mennina, bæði þá, sem ganga
eiga „fyrir hvers manns dyr“ og
biðja um gjafir i sjóðinn, og
eins þá, sem ætlað er að láta
eitthvað af liendi rakna. En það
er vitað, að hlutverk. þessa
„jarðarfararsjóðs“ cr fyrst og
fremst að verða jarðarfarar-
sjóður Alþýðuflokksins. Hann á
að stuðla að „útrýmingu“ þess
flokks eða innlimun lians í
Kommúnistaflokkinn, svo sem
kommúnistar fara ekkidult með
að sé takmark „samfylkingar-
innar“, enda höfuðverkefni
liennar í þessum kosningum, að
undirbúa það. En lítt virðast
kommúnistar hinsvegar vor-
kenna bandamönnum sínum í
samfylkingunni, hvort sem þeir
eru þar nauðugir eða viljugir,
þó að þeir séu nú hafðir að háði
og spotti fyrir það að grafa sér
þannig sina eigin gröf, enda
ekki grunlaust um, að þeir sitji
alla vega á svikráðum við þá.
Það er nú að vonum, að
kosningabarátta kommúnista
beri þess nokkur merki, hve ó-
trúir þeim virðast bandamenn-
irnir í samfylkingunni. Uggur-
inn, eða öllu heldur fullvissan
um það, að eiga „óvinina“ ekki
að eins fram undan, heldur
einnig að baki sér og innan eigin
fylkinga, hlýtur að draga úr
baráttuþrekinu og lama sókn-
ina. Enda er nú mjög um það
rætt i bænum, live lítill dugur
sé í kommúnistum í þessari
kosningabaráltu. Blaðaskrif
þeirra þykja líkjast nokkuð
skrifum Alþýðublaðsins fjTÍr
Alþingiskosningarnar síðustu.
Þau eru full af gífuryrðum og
glamri, um eitt í dag og annað
á morgun, en kjarnann vantar
gersamlega. Ekkert í þeim, sem
festist í minni lesandans, en
sami elgurinn dag eftir dag'.
Það er ekki einu sinni þvi að
lieilsa, að þar sjáist nokkur
„kosningabomba“, sem nokkurt
mark verði tekið á. Forvitnir
menn eru farnir að spyrjast
fyrir um það, hvort ekki megi
eiga von á einhverju slíku, áður
en Ijúki. En svörin eru sitt á
hvað, og þó að einhver fyrirheit
séu gefin, þá eru þau lika eitt í
dag og annað á morgun, og þó
ekkert sem „bragð er að“.
Um Alþýðublaðið talar eng-
inn. Enda mun varla vera til
þess ætlast. Það er enn að nöldra
um það, livað illa liafi verið far-
ið með Finn Jónsson, í sam-
bandi við skipun síldarverk-
smiðjustjórnarinnar, að Tíma-
menn hafi svikist um að gera
Þorstein M. að formanni stjórn-
arinnar og af þessu muni sjó-
menn fá að súpa seyðið. En
hvað kemur þetta bæjarstjórn-
arkosningunum við?
Þá er Tímadagblaðið skárra.
Það má þó altaf lilægja að vit-
leysunum í þvi. Eins og t. d.
því, að Reykvíkingar verði um-
fram. alt að kjósa Sigurð Jónas-
son i bæjarstjórn, af því að
liann sé allra manna líklegastur
til þess að koma því til leiðar
að rafmagn frá Soginu verði
leitt til Vestmannaeyja, Eyrar-
bakka og Stokkseyrar, og
Stokkseyringar, Eyrbekkingar
og Vestmarineyingar muni eng-
an mann heldur vilja kjósa í
bæjarstjórn Reykjavikur! En
við þetta er þetta tvent að at-
huga, að Ves t m a nn ey i n ga r,
Eyrbekkingar og Stokkseyring-
ar hafa ekki kosnirigarrétt til
bæjarstjórnar í Reykjavík, og
að bæjarstjórn Reykjavíkur
getur engu um það ráðið, hvort
rafmagn verður leitt frá Soginu
til Vestmanneyja, Stokkseyrar
og Eyrarbakká eða ekki. Ef
Tímadaghlaðið hefir áhuga
fyrir þvi að þáð verði gert, þá
verður það að beita sér fyrir því
við ríkisstjórn og Alþingi.
Nei, „belur má ef duga skal“.
ERLEND VÍÐSJA;
STÆRSTI FLUGBÁTUR
I HEIMI
er nú í smíðum í Bandaríkjunum
Flugbátarnir stóru, sem eru í för-
um yfir Kyrrahaf, verða eins og
dvergar viö hliöina á þessum loft-
risa, segja amerísk blöíS. Flug-
báturinn er smíöaöur í Glenn Mar-
tin verksmiöjunum, þar sem smíö-
aöir hafa veriö stærstu flugbátar
Band'aríkjamanna, hinir svo köll-
uöu „clipper“-flugbátar. Þyngd
hins nýja flugbáts veröur 59 smá-
lestir (nS.ooo e. p.) eöa helmingi
þyngri en flugbátar Pan Ameri-
can Airways, á Kyrrahafsflugleiö-
urn. Hinn nýi flugbátur mun að
líkindum verða notaður í beinum
flugferðum rnilli Bandaríkjanna
og einhverrar hafnar við Miðjarð-
arhaf. Gert er ráð fyrir, að flug-
báturinn verði um eitt ár í smíð-
um. Með smíði hans er stigið stórt
skref til þess að keppa við far-
þegaskipin stóru um mannflutn-
Riíssar búast viO styrjöld
við Japani í vor.
OríOirlepr styijilMiriíiiuir i Siíirin.
500 flugvélap og 100 kafbátap til
taks í Vladiwostoeli.
EINKASKEYTI TIL VlSIS.
London, í morgun.
Samkvæmt skeyti frá fréttaritara United Press í
Hong Kong segja áreiðanlegir kaupsýslumenn, sem ný-
komnir eru úr löngu ferðalagi um austurhluta Sibiríu,
að styrjaldarundirbúningur sé þar gríðarlegur og engu
líkara en Rússar búist við, að til styrjaldar milli þeirra
og Japana komi í vor. Raunverulega er hervæðingar-
ástand í öllum austustu fylkjunum í Sibiriu. Unnið er
af hinu mesta kappi að því, að koma upp flugvéla-
stöðvum og kafbátahöfnum.
Þegar eru komnir um 100
kafbátar til Vladiwostock.
Haf a þeir verið fluttir þang-
að járnbrautarleiðina í hlut-
um, en settir saman er aust-
ur kom.
Fimm hundruð flugvélar
eru stöðugt hafðar til taks í
nágrenni Vladiwostock.
Mikil hræðsla er ríkjandi
meðal almennings, því að
yfirvöldin ala grunsemdir
um, að ýmsir sé njósnarar
Japana. — Aftökur njósn-
ara eru tíðar.
United Press.
Bruco Mussolini heím'
sækir Vargas, forseta
Brasilíu.
Hann flýgur til Rio de Janeiro, ásamt meö Moscatelli og Bieso.
London, i morgun.
a
Italir hafa nú lagt í eiít hópflugið enn. Bruno Mussolini
er lagður af stað til Rio de Janeiro og eru i fylgd með
honum Moscatelli, kapteinn og Bieso, höfuðsmaður.
Stjórna þeir liver sinni flugvél og munu fljúga í oddaflugi
(formation flight) alla leið. Þeir niunu lenda í Dakar i Afríku,
áður en þeir leggja yfir Suður-Atlantsliafið. Þegar þeir koma
til Rio munu þeir ganga á fund Vargas, forseta, og færa honum
heillaóskir Mussolinis, en förin er farin í þeim tilgangi að slyrkja
samvinnu og vináttu milli Ítalíu og Brasilíu.
United. Press.
inga rnilli heimsálfanna. Flugbát-
ur þessi verður enn fullkomnari
en svo kallaður „Sovét-Clipper“,
sem Bandarikjamenn hafa smíðað
fyrir Rússa, og nú mun fullgerður.
Hann er 63.000 ensk pund á
þyngd óg vænghaf 157 e. fet.
„Sovét-Clipper“ er stærsti flug-
bátur, sem Bandaríkjamenn hafa
smíðað enn sem komið er. Hann
hefir fjóra 1000 hestafla hreyfla
og á að geta flogið 3500—4000
enskar mílur án þess að taka nýj-
an eldsneytisforða — eða yfir
1000 e. m. meiri vegalengd en
lengstu flugleiðir yfir úthöf. Flug-
bátur þessi hefir rúm fyrir 46 far-
þega, þar af eru svefnklefar fyrir
26. Þægindl eru á borð við það
sem tíðkast í nýjustu járnbrautar-
lestum og hávaðinn minni. „Sovét-
Clipper" getur hafið sig til flugs
fullfermdur á 35 sekúndum. —
„Sovét-Clipper“ á að geta flogið
alla leið frá Loridon og 1000 e. m.
vestur fyrir New York með full-
fermi, án þess að taka nýjan elds-
neytisforða. Skipstjórinn á Queen
Mary, sem lét af störfum nýlega,
sagði í viðtali við blaðamenn. að
hann væri þeirrar trúar, að í fram-
tíðinni yrði aðallega ferðast í loft-
inu milli Evrópu og Ameríku.
Slíkar spár eru ekki út í loftið. Ef
til vill verða flugferðir milli
heimsálfanna í flugbátum eins og
,.Sovét-Clipper“ og þeim, sem nú
er í smíðum hjá Glenn Martin,
orðnar algengar eftir nokkur ár.
London 24. jan. FÚ.
Kínverjar liafa hafið sókn í
Shantung-fylki, og er það Clii-
ang Kai Sliek, sem stendur fyr-
ir lienni. Her lians sækir frani
eftir Tientsin-Pukow járnbraut-
inni. Kínverjar hafa gert loft-
árás á Wu-liu. í grend við
Shanghai hafa Japanir milda
herflutninga, og er álitið, að
þeir séu að senda liðsauka til
Wu-hu.
Sendisveitarbústaður Rússa í
Hankow eyðilagðist af eldi í
gær, og er álilið, að eldurinn
hafi verið af mannavöldum.
Sjálfstæðismenn,
eiga kosningarétt, en eru staddir úti
á landi, gefi upplýsingar um þá
hið fyrsta, svo að hægt sé a'ð ná
í atkvæði þeirra í tæka tíð. Látið
kosningaskrifstofu Sjálfstæðis-
flokksins í Varðarhúsinu, sími 2398,
þessar upplýsingar í té.
Sjálfstæðismenn,
sem verða fjarverandi úr bæn-
um á kjördag, verða að kjósa hjá
lögmanni, áður en þeir fara. Kosn-
ingaskrifstofa lÖgmanns í Arnar-
hváli er opin daglega frá kl. 10
—12 árd og 1—4 síðd. Allar upp-
lýsingar kosningunum viðvíkjandi
geta menn fengið á kosningaskrif
stofu Sjálfstæðisflokksins í Varð-
arhúsinu, sími 2398.
Skýrsla Uan Zeeiand
birt í kessiri uiku.
EINKASKEYTI TIL VÍSIS.
London í morgun.
Daily Express“ segir í
morgun, að skýrsla
Van Zeelands verði
birt í þessari viku. Telur
blaðið, að liann muni stinga
upp á því, að Þýskaland og
ítalía fái þau hráefni, er
þau þarfnist gegnum versl-
unarfélög, er verði aðnjót-
andi sérstakra fríðinda, og
eigi Þ jóðver jar og Italir að
vera aðaleigendur þessara
fyrirtækja. Fái þau að reka
námagröft og aðra verslun
í öllum þeim nýlenduhéruð-
um, þar sem ekki eru önnur
félög fyrir.
United Press.
Spánn.
London 24. jan. FÚ.
I frétt frá Gibraltar er sagt,
að í loftárásinni sem flujgvélar
stjórnarinnar gerðu á Sala-
manca á laugardaginn hafi 220
menn beðið bana og meira en
400 manns særst. 1 opinberri til-
kynningu frá uppreistarmönn-
um er sagt, að aöeins 20 menn
hafi farist af völdum loftárás-
arinnar.
Tiu sprengjur féllu innan
frönsku landamæranna, þegar
uppreistarmenn gerðu loftárás
á Puigcerda í gær, en Puigcerda
er landamærabær við járn-
hrautina frá Barcelona til Tou-
louse. Fjórtán flugvélar tóku
þátt í árásinni og urðu sprengj-
urnar 30 mönnum að hana, en
40 særðust. Ekkert tjón hlaust
af sprengjunum, sem féllu inn-
an við landamæri Frakklands.
í opinherum tilkynningum
uppreistarmanna er sagt, að
þeir liafi unnið á við Teruel og
tekið fjölda fanga og konrið sér
fyrir á nýjum svæðum. Stjórn-
in viðurkennir að hersveitir
liennar hafi neyðst lil þess að
láta undan síga. Loftorusta átti
sér stað yfir Teinel á laugar-
daginn og vorn nolckrar flug-
vélar heggja aðila skotnar nið-
ur.
Síðdegis í gær gerðu stjórnar-
flugvélar árás á Sevilla, og voru
þá liðnar margar vikur síðan
horgin liafði orðið fyrir loft-
árás.
London 24. jan. FÚ.
Spánska stjórnin liefir boðið
Vandervelde, leiðtoga jafnaðar-
manna í Belgíu, og konu hans,
að koma til Spánar og vera við •
staddur þegar þingið verður
sett í Barcelona. Vandervelde
hefir í viðtali við blaðamenn
sagt, að hann teldi stjórnina ör-
Bátur frá Noríflríi
hefir farist.
23. jan. FÚ.
Talið er nú fullvíst að hátur
með tveimur mönnum, er fór
frá Norðfirði síðastliðinn föstu-
dagsmorgun hafi farist.
Fréttaritari útvarpsins í
Norðfirði skýrir þannig frá at-
hurðum:
Árla síðastliðinn föstudags-
moi'gun fóru þeir Emil Sigur-
jónsson og Hjörtur Sigurðsson
tveir á háti á fuglaveiðar, að
öllum likindum út að Norð-
í jarðarhorni. Þegar heimkoma
þeirra dróst fram að nóni var
leit hafin, því að veður fór
versnandi. Leitinni hefir verið
lialdið áfram, en árangurslaust
Þykir nú fullvíst, að báturinn
hafi farist.
í dag voru fjörur gengnar í
von um að eitthvað kynni að
finnast rekið.
Báðir þessir menn voru á
hesta aldri, ógiftir, en áttu
mæður á lífi og fjölmennar
fjölskyldur. Hjörtur var bróð-
ursonur Jörundar Brynjólfsson-
ar alþingismanns.
Kínversk
listsýning.
Frú Oddný Sen hefur um
þessar mundir sýningu á ýmis-
konár kinverskum murium í
markaðs-skálanum við Ingólfs-
stræti. Var sýningin opmið á
laugardaginn var, og má þar lita
marga fagra gripi.
Matthias Þórðarson þjóð-
minjavörður hefir hjálpað frú
Sen að koma mununum fyrir i
sýningarskálanum og liélt liann
við opnun sýningarinnar stutt
erindi um kínverskt postulín.
Mikið af allskonar postulins-
munum er þarna til sýnis, stytt-
ur, skálar og vasar og sumt
æva-fornt. Svo og mikið af út-
saumuðum og ofnum niunum.
Er frágangur á málun, útsaumi
og útskurði ótrúlega fíngerður
og her hinni öldnu menningu
og smekkvísi Kínverja fagurt
vitni.
. í einum sýningarskápnum
eru margir fagrir munir og all-
ir saumaðir af tengdamóður frú
Oddnýjar. Þar er og kínversk
kventreyja útsaumuð um liáls
og ermar, og með útsaumuðum
horðum að framan og neðan,
sem sama koria liefir saumað.
Þar nálægt iriá og líta ldnverska
kvenskó á „reyrða fætur“. Eru
þeir svo smáir að ótrúlegt er, að
nokkur geti gengið á þvílíkum
skórri. En þeir eru þó i fullri
stærð.
Forkunnarfagurt kvenskart
má líta í einum sýningarskápn-
um, eru það höfðudjásn úr pá-
fuglafjöðrum, stórir eyrnalokk-
ar og brjóstnál.
Hið ldnverska postulín er ef
til vill það merkasta sem sýn-
ingin hefir að hjóða. En sýning-
in er öll liin fegursta og mun
engan iðra að skoða hana. Að-
gangur kostar að eins 50 aura.
En hentugt er fyrir sýningar-
gesti að kaupa sýningarskrána,
svo að þeir geli glöggvað sig á
mununum.
Frú Oddný Sen liefir gefið is-
lenska ríkinu nokkura af þeim
munum, sem þarna eru til sýn-
is og munu þeir síðar varðveítt-
ir í Þjóðminjasafninu.
ugga um sigur. „Fyrst Franco
ekki sigraði á fyrstu þrern dög-
um hyltingarinnar, þá sigrar
hann aldrei,“ er haft eftir Van-
dervelde.