Vísir - 09.03.1938, Blaðsíða 3

V t S I R
íþróttirnar og framtíð
þjóðarinnar.
! Vidtal við Sigurjón Pétursson í tilefni af
fimtugsafmæíi hans.
„Hér þárf að ala upp hrausta, tápmikla þjóð“, sagði
Sigurjón Pétursson, íþróttafrömuðurinn þjóðkunni, er
tíðindamaður Vísis sótti liann lieim í gærkveldi, i tilefni
af fimtugsafmæli lians. „Eg er um ekkert sannfærðari
en það, að með heilbrigðri íþróttastarfsemi meðal barna
og ungmenna er lagður traustasti grundvöllurinn til
þess að ná þessu marki. Með starfrækslu íþróttaskólans
á Álafossi hefi eg viljað leggja fram minn skerf til þess,
— láta börnin og unglingana, sem þangað koma, njóta
þeirrar þekkingar og reynslu, sem eg hefi aflað mér
við íþróttaiðkanir og störf í þágu íþróttamála á liðnum
árum.“
Þannig fórust orð hinum á-
gæta íþróttafrömuði, sem fjöldi
foreldra og barna þakkar i dag
alt það starf, sem hann hefir
unnið fyrir hörn þeirra, fyrir að
hafa gert þau hraustari, áhuga-
samari og tápmeiri, en reynsl-
an hefir ótvirætt sannað, að það
rættist, sem Sigurjón Pétursson
óskaði og vildi, að ynnist með
iþróttastarfseminni á Álafossi.
En fyrir því er á þetta minst
strax í upphafi þessarar grein-
ar, að þessa starfsemi Sigurjóns
Péturssonar verður að telja
með því allra merkasta, sem
hann hefir telcið sér fyrir hend-
ur og unnið að af sinum al-
kunna dugnaði. En það er
margt annað á að minnast, þeg-
ar slíkur maður sem Sigurjón
Pétursson á fimtugsafmæli,
maður, sem af miklum dugn-
aði liefir um mörg ár rekið
mikið fyrirtæki, Klæðaverlc-
smiðjuna Álafoss, og í því starfi
og á ýmsan annan hátt, unnið
að því og verið þess hvetjandi,
að innlendur iðnaður kæmist á
sem traustastan grundvöll,
landi og þjóð til blessunar. En
áhuga sínum hefir Sigurjón
heitt í þágu fjölda margra nyt-
semdar mála og hvarvetna
reynst hinn besti liðsmaður og
staðið fremstur í flokki.
„Iivað er nú efst á baugi í
huganum á tímainótum sem
þessum?“ spyr tíðindamaður-
inn.
„Gleðin yfir að vera hraust-
ur og starfandi“, svarar Sigur-
jón óhikað. Og hann bætir við:
„Og það get eg þakkað íþrótt-
unum, að eg liefi iðkað iþrótt-
ir, þjálfað líkama minn vel og
hvorki neytt áfengis eða tóbaks.
Tel eg það eitt höfuðskilyrði
fyrir því, að vera hraustur og
sterlcur, að neyta ekki áfengis
og tóbaks, og það hryggir mig,
er eg verð þess var, að efnilegir
íþróttamenn og konur gæta
ekki þess, að forðast alt shkt,
því að fátt eða ekkert er þeim
hættulegra. Þetta hefir mér alt
af verið ljóst og liefi eg lagt á
það hina mestu áherslu, að leiða
börn þau og unglinga, sem fal-
in eru í mína umsjá, i fullan
skilning um það, þegar frá
hyi-jun, að framtíðarheilbrigði
þeirra sé undir þvi komin, að
forðast alt sem verður heil-
brigði þeirra, líkams- og sálar-
þroska til tjóns, en þar til má
fyrst og fremst telja áfengi og
tóbak“.
„Hvenær fenguð þér fyrst
áhuga fyrir íþróttum?“
„Eg byrjaði að læra sund lijá
Páli heitnum Erlingssyni 1901
og 1902, en iðkaði lítið sund
fyrr en 1905. Eg liafði átt við
veikindi að stríða og fór að iðka
íþróttir af nýju til þess að
styrkja mig, er þau voru af-
staðin, hélt því svo áfram æ
meira, en íþróttaáhuginn jókst
jafnt og þétt, en með stofnun
SIGURJÓN PÉTURSSON
með Islandsheltið og Ármanns-
skjöldinn. Á horðinu er skauta-
bikarinn.
Armanns kom mikið fjör i
iþróttastarfsemina í bænum og
er þar frá mörgu að segja, en
á eitt vildi eg leggja áherslu, að
meðal íþróttamanna í þessum
bæ öll þessi ár var sterk þjóð-
erniskend og sá styrkur, sem
íþróttamenn veittu fánamál-
inu og sjálfstæðismálinu, var
ómetanlegur. — íþróttamenn
báru hinn bláhvíta fána, sem
þá var barist fyrir, að yrði
fáni íslands, hvarvetna, er
þeir komu saman, gengu í
fylkingum o. s. frv. íþrótta-
menn eiga heiður skilið fyrir
áhuga sinn og störf fyrir
þessi mál“.
Á heimili Sigurjóns Péturs-
sonar getur að líta gripi marga
og fagra, sem hann hefir hlot-
ið fyrir unna sigra, er hann ár-
um saman kepti í ýmsum í-
þróttagreinum, ekki aðeins hér
á landi, lieldur fyrir kepni í
grísk-rómverskri glímu erlend-
is o. fl. Nú er Sigurjón Péturs-
son liættur að keppa og mundi
þó kepnisfær í margri grein enn
ef reyndi við sér yngri menn.
En liinu mikla kappi sinu og
áhuga beitir liann nú til þess að
gera æskulýðinn liraustan og
tápmikinn. Heillaslceyti foreldra
unglinganna, sem Sigurjón hef-
ir haft undir höndum, voru
þegar farin að koma á heimili
bans í gær. Má af því marka
hvern hug menn bera til Sigur-
jóns fyrir þessa starfsemi hans.
Það eru engin tök að lýsa
íþróttaferli Sigurjóns Péturs-
sonar í stuttri blaðagrein eða
viðtali. Hann var um langt
skeið ekki aðeins fjölhæfur
iþróttaiðkandi, heldur og jafn-
framt starfandi að hverskonar
íþróttamálum, og allstaðar var
hann sami víkingurinn. Hann
var einn af stofnendum Ár-
manns, sem heiðrar liann með
samsæti í kvöld. I Ármanni var
fyrstu árin iðkuð glima aðallega
eða einvörðungu. Einna mest
mun Sigurjón liafa æft sig. við
þá Hallgrhn Benedilctsson og
Guðmund Stefánson, Egilssonar
múrara, og var oft ánægjulegt
að sjá þessa þrjá kappa keppa
um „skjöldinn“ og beltið.
„Um íslandsbeltið var fyrst
kept 1907, og var fyx-sti liand-
hafi þess Ólafur V. Danielsson“,
sagði S. P. við líðindamann Vís-
is, „og Jóhannes Jósefsson 1908
og 1909, en 1909 fórurn við
Gúðmundur Stefánsson norður.
Vann Guðmundur beltið, en eg
var liandhafi þess 1910—1920“.
„En Ármannsskj öldinn ?“
„Hann vann eg sex sinnm í
röð — tvo skildi til fullrar eign-
ar. Vann eg hann fyrst 1910,
en 1908 og 1909 vann Hallgrím-
ur Benediktsson hann“.
„Þér iðkuðu margar aðrar
íþróttir en glimu“.
„Svo var það“, segir Sigui-jón
Pétui-sson, „lilaup, skautahlaup,
o. m. fl. íþróttavöllurinn gamli
var vígður 1911, en þá var hald-
ið liér ágætt íþróttamót, sem
liófst þ. 17. júní, sem kunnugt
er. Var það mikið starf, sem
íþróttamenn lögðu í að koma
upp vellinum, svo og sundskála
við Skei'jafjöx'ð o. fl. Var mikið
unnið í sjálfhoðavinnu“.
Iiér má þvi vel við hæta, því
að það sýnir áhuga Sigurjóns
Péturssonar og fjölhæfni sem
iþróttamanns, að á iþróttamót-
inu 1911 kepti hann í 11 íþrótta-
greinum og vann verðlaun í
öllum, þar af fyrstu vei'ðlaun
í sjö. Sigui-jón Pétursson átti
sæti í stjórn íþróttasambands
Reykjavíkur, en á henni hvildu
mikil störf og foi-ysta í íþrótta-
málum. Og þar sem annarsstað-
ar var Sigurjón Pétursson í
fylkingarbrjósti.
1908 og 1912 var hann í
flokkum þeim, sem fóru héðan
á olympisku leikana (í London
og Stokkhólmi).
I lok viðtals þess, sem tíð-
. indamaður Vísis átti við Sigui'-
jón Pétursson í. gærkveldi bar
„óskabarn“ S. P. — íþróttaskól-
ann á Álafossi — enn á górna.
„íþróttakensla hyrjaði þar
1926“, segir S. P. „Fékk eg
Vigni Andrésson til þess að
kenna drengjum þar sund, með
ágætum árangri. Og æ síðan
liafa færri lcomist að en vildu“.
„En skólinn i sinni núverandi
mynd ?“
„Hann komst á fót 1930, og
er Sundhöll Álafoss komst upp
bötnuðu öll skilyrði til iþrótta-
kenslu afar mikið, því að eins
og tíðarfari er hér liáttað, er
mikilvægt að geta kent inni“.
„Hve margir liafa notið
kenslu í skólanum?“
„Um 1700“, segir Sigurjón —
„og hópurinn vex nú ört með
liverju árinu“.
Ritfregn.
Vilhjálmur Stefánsson:
Ferðabælcur. II. Meðal
Eskimóa. — Rvík 1938.
Ársæll Ái'nason. 6. hefti.
Annað bindi ferðabóka Vil-
hjálms Stefíánssonar hóf göngu
sína fyrir nokkuru. Fyrsta
bindið af þessu merka og
skemtilega safni heitir, eins og
menn muna, Veiðimenn á
hjara heims, en annað bindið,
sem nú eru kornin tvö hefti af,
kallast „Meðal Eskimóa“. Alls
eru þá komin sex hefti af safn-
inu. I þessu seinasta hefti er til
dæmis bráðskemtilegur kafli
um grábjarna- og hreindýra-
veiðar. Margar rnyndir eru í
heftinu. „Meðal Eskimóa“ er ef
lil vill enn líldegri til vinsælda
Jarðarför mannsins míns, föður og tengdaföður,
Jóns Jónassooap Straumfjörð,
fer fram frá dómkirkjunni föstudaginn 11. þ. m. og liefst
með húskveðju á heimili lians, Ránai'götu 22, kl. 1.
Ragnheiður J. Straumfjörð.
Guðrún Jónsdóttir. Ólafur Þórðarson.
Bláa kápan.
Leikari með Evrópusniði.
Bæjai'húar þurfa eklti að
kvarta undan leikhúsinu núna,
þar sem Leikfélag Reykjavikur
leikur „Fyrirvinnan", mjög
sæmilegt leikrit eftir enskan
höfund, og gerir það mikið
rösklega, og svo leikur Tónlist-
ai'félagið „Bláa kápan“ eftir
Kollo. Það er nú orðið svo langt
síðan eg hefi sagt nokkuð urn
leik, að mig langar til þess að
láta út úr mér fáein orð um
„Bláu kápuna“. Meðfei'ðin á
henni er með þeim hætti, að hér
hefir aldrei sést annað eins á
siðari árum leikliússins, og eg
man aldrei til að eg liafi fyrr en
hér orðið var við það loft, sem
maður annarsstaðar finnur í
hverju leikhúsi, og ómögulegt
er að lýsa hvernig er, en er
hreint og ómengað leikhúsloft.
Eg man ekki fyr til þess en
undir þessum leik, að eg hafi
gleymt þessum liálfgerða fjala-
ketti, senx eg sat í, og því, að það
voru ekki atvinnuleikarar, sem
eg var að horfa á.
Því verður ekki neitað, að það
er Pétur Jónsson, óperusongv-
ari, sem fyrst og fremst setur
svipinn á alt saman. Leikur
lians ber ekki aðeins ótvíræð-
lega vott unx geisilega mikla
náttúrugáfu hans, lxeldur jafn-
framt urn þá þjálfun og kunn-
áttu, sem ekki aflast nema með
stöðugri dvöl á leikf jölunum, og
enginn íslenskra manna ræður
yfir í bili nerna liann einn. Af
lionum er það, sem Evrópublær-
inn andar, það er liann, sem
veldur því, að manni finst, að
xnaður nú loksins sé i leikhúsi.
Með þessu er ekki verið að
niðra hinum venjulegu leikúr-
um liér, en þeir hafa óncitan-
lega aldrei átt fæi'i á að afla
sér þeirrar þjálfunar — og þó
hefja einstöku þeii’ra sig langt
upp yfir viðvaningsliáttinn.
Pétur er leikarinn í veraldar-
sniði, hvert orð, sem hann segir
og hver lireyfing hans á svið-
inu ber þess Ijósan vott. Það
er eins og liann hafi sett blæ-
inn á alt annað í kringum sig,
því að hver mdðurinn um ann-
an þveran er þarna með þess-
um sarna hlæ. Bjarni Bjarnason
syngur ekki aðeins vel, heldur
hefir liann falleg óperettuhljóð,
og leikur hans er svo góður og
gegn, að liér sést ekki belra.
Ungfrú Sigrún Magnúsdóttir
syngur vel og sýnir á sviði þá
lipurð, sem einmitt liæfir óper-
ettunni, og hefði enginn trúað
því um liana fyrir nokkrum ár-
um. Lárus Ingólfsson er bráð-
skemtilegur, og hefir leikara-
liæfileika með afhrigðum, en
hann mætti að ósekju vera dá-
litið minna smeðjulegur. Aðrir
sem geta verður er Óskar
Guðnason, sem leikur Róberl v.
Ranihow greifa og gerir það
með hinum mesta finleik, en ef
tíl vill full sviplaust þegar fram
í sækir. Um konu lians er sama
að segja, að það er yndislegur
næmleikur í leik Iiennar, en ef
til vill fulllítill manndómur.
en „Veiðimenn á hjara heims“.
Verður bindisins nánar getið,
þegar það er alt komið.
a.
Ekki má gleyma Arnóri Hall-
dórssyni, sem leikur skóaranem-
ann; hann gerir það með liinni
mestu prýði, og er bersýnilegt,
að hann á til sjálfslæða getu, en
það ber samt fullmikið á leið-
beiningunni, sem hann hefir
fengið.
Allur er leikurinn samfeldur
og fallegur, og man eg ekki eft-
ir að hafa séð hér neitt á leik-
sviði, sem jafnast á við þetta.
Guðbr. Jónsson.
Bæjap
fréifír
Útför dr. Jóns ófeigssonar,
yfirkennara, fór fram í gær a'ð
viðstöddu fjölmenni. Síra Bjarni
Jónsson flutti húskveSjuna og
flutti einnig líkræðuna í kirkju.
Nemendur Mentaskólans gengu
fylktu liði á undan líkvagninum
frá heimili Jóns og suöur undir
Kennaraskóla. Var staðnæmst fyr-
framan Mentaskólann og heilsaö
meö skólafánanum, sem borinn var
fyrir fylkingunni. Blóm og samú'ð-
arskeyti bárust víðsvegar að, svo
og blómsveigar, m. a. frá ríkis-
stjórn, Háskólanum, Mentaskólan-
um o. fl.
Veðrið í morgun.
í Reykjavík i st., mestur hiti í
gær 6, minstur í nótt 2 st. Úrkoma
í gær 4.5 m.m. Sólskin í 0.1 st.
Yfirlit: AJldjúp lægð milli Islands
og Noregs. Önnur minni um 1000
km. suðvestur af Islandi á hreyf-
ingu í norSaustur. Horfur: Faxa-
flói: NorSan og norSaustan kaldi.
Úrkomulaust.
Skipafregnir.
Gullfoss kom til Þingeyrar á
hádegi. GoSafoss er í Kaupmanna-
höfn. Brúarfoss var væntanlegnr
til London í dag. Dettifoss fór frá
Vestmannaeyjum á hádegi í dag
áleiSis tilGrimsby. Lagarfoss kem-
ur til Djúpavogs í kveld. Selfoss
kom til Leith í morgun.
Togaradeilan.
Sáttanefndin hélt nokkura und-
irbúningsfundi í gær og ræddi viS
útgerSarmenn og fulltrúa sjó-
manna. Tillögur komu ekki frá
nefndinni í gær. Fundir halda á-
fram síödegis í dag.
Dýravinafélag barna við Skerjafjörð
hélt aöalfund sinn síSastliðinn
sunnudag. FormaSur gæslunefnd-
ar félagsins, BöSvar Pétursson
kennari, lýsti starfsemi félagsins
í aSaldráttum á liðnu ári, og gat
þess meSal annars, aS börnin
hefðu í vetur, er mest voru snjó-
; þyngsli, gefiS smáfuglum út á
hjarniö, og væri sívaxandi áhugi
fyrir starfsemi félagsins viS
| SkerjafjörS. í félaginu eru nú á
; annaS hundraS börn, og bættust
1 viS á fundinum 14 nýir félagar.
: Frú Hlíf Magnúsdöttir annast
| gæslustarfiS, ásamt BöSvari Pét-
s urssyni.
Leiðrétting.
í grein biskups, sem birtist í
gær, um ætt Jóns Ófeigssonar,
hafa falliS úr nokkur orS. Á eftir
„síra Magnúsar“ komi á Gils-
bakka, Andréssonar.
Póstferðir á morgun.
Frá Reykjavík: Mosfellssveit-
ar-, Kjalarness-, Kjósar-, Reykja-
ness-, Ölfuss- og Flóapóstar. Lyra
til Vestmannaeyja, Færeyja og
Bergen. Fagranes til Akraness. —
Til Reykjavíkur: Mosfellssveitar-,
Kjalarness-, Kjósar-, Reykjaness-,
. Ölfuss- og Flóapóstar.
Guðspekifélagið.
ASalfundur Reykjavíkurstúk-
unnar veröur haldinn fimtudaginn
10. þ. m. kl. 9. Kosin stjórn o. fl.
Stutt erindi flutt. Enginn fundur
föstudaginn 11. þ. m.
Á morgun verður dregið.
Stærsti vinningur er 10.000
krónur. Vinningsupphæðin
vex með liverjum flokki og
er í desember samtals 448,900
krónur. Verið með frá upp-
hafi og tryggið yður númer.
Frá starfsemi
Happdrættisins.
41. Draumurinn og heims-
sýningin í New York.
Ivonu eina í Reykjavílc dreymdi,
rétt á undan fyrsta drætti í marz
1937, að maSur kæmi til liennar
meö smápakka innvafinn i hvít-
an pappír, með gyltum böndum
utan um. Reif hún upp pakkann
og voru í honum mörg logagylt
spjöld, en á þau var letraS meS
fögrum, upphleyptum stöfum
nafn ákveðins umboSsmanns í
Reykjavík. Draumurinn var eklci
lengri, en frúin réð hann sjálf
þannig, að hún ætti að kaupa
happdrættismiða lijá þessum um-
boðsmanni og láta hann sjálfan
velja miðann og helzt spila á
hann með sér. Þetta hefir liún
gert, en hefir ekki enn unnið á
miðann. En hún er svo sannfærð
um að vinna á hann, að hún ætl-
ar sér á heimssýninguna i New
York 1939, því að vinningurinn
getur ekki komið upp fyr en öll
gyltu spjöldin, sem tákna endur-
nýjun, eru uppgengin. Spjöldin
voru nálægt 30, og eiga því 3
ár að líða, unz stóri vinningur-
inn kemur upp.
42. Vinnur á þversummuna.
Árið 1937, í 8. flokki, kom núm-
er upp með 20.000 króna vinning.
Eigandi miðans býr yfir óvenju-
legum, sálrænum eiginleikum, og
hafði árið 1934 spilað á annað
númer. 1935 var þessi eigandi
sjúklingur, og var að tala við
. lækni sinn, var þá hvíslað að
sjúklingnum og honum sagt, að
hann ætti að spila í happdrætt-
inu á miða, er hefði tölu, er væri
þversumman af fyrra númeri
sínu. Hann bað lækninn að segja
sér, hver þversunpnan væri, og
nefndi hann töluna. Náði hann
í þetta númer, og vann á það
eftir rúmlega 2 ár 20.000 krónur.
HamingjDhjðliB
SDýsí á morgoD.
UMBOÐSMENN í Reykjavík
hafa opiö til kl. 12 í kvöld,
Umboðsmenn í Reykjavík eru:
Frú Anna Ásmundsdóttir & frú
Guðrún Björnsdóttir, Túngötu 3,
simi 4380.
Dagbjartur Sigurðsson, kaupm.,
Vesturgötu 45, sími 2814.
Einar Eyjólfsson, kaupm., Týs-
götu 1, sími 3586.
EIís Jónsson, kaupm., Reykja-
vikurveg 5, sími 4970.
Helgi Sívertsen, Austurstræti
12, sími 3582.
Jörgen Hansen, Laufásvegi 61,
sími 3484.
Frú Maren Pélursdóttir, Lauga-
veg 66, sími 4010.
Pétur Halldórsson, Alþýðuhús-
inu.
Stefán A. Pálsson & Ármann,
Varðarhúsinu, simi 3244.
Umboðsmenn í Hafnarfirði eru:
Valdimar Long, kaupm., sími
9288.
Verslun Þorvalds Bjarnasonar,
simi 9310.