Vísir - 09.04.1938, Blaðsíða 3

VlSIR
ÞjóðaratkvæOið í Austurríki
fer fram á morgun.
Reykjavíkur Annáll h.f.
Revyan
r Mir

DR. SCHUSSNIGG í RÆÐUSTÓLNUM.
Myndin tekin er hann flutti seinustu ræðu sína í austur-
ríska þinginu.
Eftir geisimikinn kosninga-
undirbúning fer á morgun fram
þjóðaratkvæðagreiðsla í Austur-
ríki um innlimun landsins i
Þýskaland. Um leið fara fram í
háðum löndum kosningar til
rikisþingsins, sem eiga jafn-
framt að skera úr því hvort
þjóðirnar eru fylgjandi Hitlers-
stjórninni eða ekki.
Um úrslit kosninga þessara
mun nú þegar vera hægt að spá
sigri Hitlers-stjórnarinnar, enda
er ekki við öðru að húast þar
sem stjórn hans er búin að ráða
lögum og lofum í Austurríki
síðan 13. mars s. 1. Eftir það
mun sögu Austurríkis sem sjálf-
stæðs rikis vera lokið, enda eru
flest ríki í Evrópu búin að við-
urkenna stjórn Þjóðverja þar í
Iandi.
Austurríki í sinni núvei*andi
mynd liefði getað haldið liátíð-
legt 20 ára ríkisafmæli sitt í
haust, því að það var seint um
haustið 1918, að Tékkar, Ung-
verjar og Júgóslavar sögðu sig
úr hinu gamla keisaradæmi
Aus turrílci-Ungver j aland.
Saga þessa ríkis hófst fyrir
1500 árum, eða á því tímabili er
Rómverjar, sem þar áttu ný-
lendur, urðu að lúta lægra haldi
fyrir árásum germanskra þjóð-
floklca. Um árið 900 byrjuðu til-
raunirnar til að stofna þar sjálf-
stætt germanskt, kristið ríki,
sem var stjórnað af hertogum
og konungum í sambandi við
hið stóra þýska keisaraveldi
miðaldanna. Fjórum öldum sið-
ar kom hin volduga Hahsborg-
ar-ætt til sögunnar, sem í næstu
600 ár fór með völdin í Austur-
riki og nærliggjandi ríkjum.
Margir afkomendur þessarar
ættar hafa verið hin mestu stór-
menni, konungar í sínu eigin
landi og keisarar í hinu gamla
þýska keisaraveldi, sem féll í
rústir fyrir árásum Napóleons
mikla árið 1806.
Á 19. öld skapðist smám
saman hið nýja austurrísk-ung-
verska keisaraveldi, sem barðist
ásamt Þjóðverjum og banda-
monnum þeirra gegn öllum öðr-
unt þjóðum. Eftir ófriðarlok
1918 var þessu ríki, undir áhrif-
um sigurvegaranna og með frið-
arsamningunum frá Versailles
og St. Germain, skift i fjögur
ríki: Tékkóslóvaldu, Ungverja-
land, Júgóslavíu og Austuri’íki,
sem þá um leið var gert að lýð-
veldi.
Það má sjá á þessu stutta yfir-
liti, að saga Austurríkis hefir
verið ein sú breytilegasia og ör-
lagaríkasta, sem þekst hefir
með germönskum þjóðum. Frá
upphafi hefir þó austurrísku
þjóðinni tekist að varðveita
þýska tungu og menningu gegn
áhrifum þjóðanna, sem austar
húa. í látlausum bardögum gegn
Húnum, Tyrkjum, Ungverjum
og Serhum hefir Austurríki tek-
ist að tryggja sjálfstæði sitt og
einnig að varðveita menningu
sina. Það hefir og lagt afar stór-
an skerf til menningar alls
heimsins með skáldum sinum
og tónskáldum, vísindamönnum
og hugvitsmönnum.
Það sem gerði sögu þessa rik-
is flókna, var hin eilífa valda-
streita við veraldlega og kirkju-
lega höfðingja liinna þýsku
ríkjanna, hvort sem ])að nú var
stóra þýska keisaraveldið á mið-
öldum, lúterskir leiðtogar eða
prússneskir konungar.
Á neyðartímum liðinna alda
hefir þvi oftar en einu sinni
komið fram sú hugmynd að
sameina bæði ríkin og það hefir
þó nokkrum sinnum verið gert
um stundarsakir. Þessi stefna
var enn ríkjandi eftir lok ófrið-
arins rnikla á löggjafarþingi
Austurrildsmanna 1918—19, en
sameiningin var þá bönnuð með
friðarsamningnum i júli 1919.
Á árinu 1931 var Austurríki
jafnvel bannað af Þjóðabanda-
laginu að hafa tollasamband við
þýska ríkið. Ríki þau, sem höfðu
sigi*að Þýskaland, vildu ekki að
það styrktist að nýju af nánari
samvinnu við Austurriki.
Austurríki var því neytt UI
þess að búa sínu búi eftir þvi
sem föng voru á, og Ieysti þetta
hlutverk vel af hendi, þrátt fyrir
innanríkisdeilur, verkföll, gjald-
hrun o. s. frv., þegar þess er
gætt að landið, sem undir keis-
arastjórn hafði haft um 50 milj.
ibúa, hefði nú aðeins rúmlega 6.
Iðnaðurinn var samanþjappað-
ur í Yín (2 milj. íbúa) og nokla*-
um öðrum stórborgum, en
gömlu kaupendalöndin og mat-
vælaforðabúr m , svo sem Ung-
verjaland og Júgóslavia, voru
gengin úr Ieik. Sameiningin við
Þýskaland mun því veita hinum
margþætta iðnaði í Austurríki
nýja möguleika og lcoma hon-
um inn í viðskiftalíf 75 miljóna
manna.
Austurríkismennirnir koma
ekki tómhentir inn í liið nýja
stóra ríki, þeir færa því auðugt
land að gjöf, sem er mikið
landbúnaðar- og skógræktar-
land og felur í skauti sér stórar
járn-, blý- og zinknámur; með
því að koma hér á samvinnu við
kolaframleiðslu Þjóðverja mun
vera hægt að auka atvinnulíf í
Austurríki til muna. Útflutning-
urinn frá Austurríki mun ganga
greiðara, þar sem Þýskalahd
hefir hagfelda viðskiftasamn-
inga við hin gömlu lönd austur-
ríska keisaraveldisins, Ung-
verjaland og Júgóslavíu.
Því hefir verið haldið fram af
Ieiðtogum Þjóðverja, að með
sameiningunni liafi verið komið
í veg fyrir borgarastyrjöld í
Austurriki og endurtekningu
götubardaganna fná þvi á árinu
1934. Það mun að nokkru leyti
vera rétt vegna þess að nazista-
flokkurinn austurríski, sem var
stofnaðurl924,hefir verið bann-
aður síðustu 6 ár og honum
haldið niðri af Föðurlandsfylk-
ingunni, sem dr. Schussnigg var
síðasti leiðtogi fyrir. Loforð það
sem hann gaf Hitler 12. febrúar
s. 1. um að veita nazistum al-
gjört jafnrétti við aðra flokka,
istóð hann ekki við, að þeirra
áliti, og kemur því í stað at-
kvæðagreiðslu þeirrar, er hann
vildi láta fara fram um sjálf-
stæði Austurrikis, atkvæða-
greiðsla um sameiningu þess við
þýska ríkið.
K.F.U.K.
U.-D. og yngri deildin. Sam-
eiginlegur fundur kl. 4. Ólafur
Ólafsson kristniboði talar. —•
Söngur og fleira.
Veitið atliygli að fundurinn
er kl. 4.
Allar ungar stúlkur velkomn-
ar.
K. F. U. M.
Á morgun:
Kl. 10 f. h. Sunnudagaskólinn.
— iy2 e. h. V.-D. og Y.-D.
— 8V2 e. h. U.-D. Teknir inn ný-
ir félagar.
21. sýning
á morgun (sunnudag) kl.
2 e. h. í Iðnó.
Aðgöngumiðar í dag til kl.
7 og kl. 1—2 á morgun.
Venjulegt leikhúsverð.
SÍÐASTA SINN FYRIR
PÁSKA.
Ekki tekið á móti síma-
pöntunum.
Heslamciiinafélagið Fákur.
Skemtun og
D A N S
heldur Fákur í Oddfellowhús-
inu (niðri) í kvöld kl. 8% síðd.
Aðgöngumiðar á kr. 2.50 í
Oddfellowliúsinu eftir kl. 5.
Nefndin.
í BÚÐ
Mann í góðri, fastri at-
vinnu vantar 2 herbergi og
eldliús með nútíma þæg-
indum 14. maí. 3 í heimili.
Tilboð, merkt: „Áreiðan-
legt“, sendist Visi fyrir 15.
þ. m. —
VÍSIS KAFPIÐ
gerir alla glaða.
Kaupmennl
Munið að birgja
yður upp með
80LD MEDAL
hveiti í 5 kg.
poku m.
Annast kanp eg sðln
Veðdeildapbréfa og
Kpeppnlánasj óðsbpófa
Garðar Þopsteinsson.
Vonarstræti 10. Sími 4400. (Heima 3442).
Jarðai’för sonar okkar,
Björns Blöndal Guðmundssonar,
fer fram frá Frikirkjunni næstkomandi mánudág kl. 1%
eftir liádegi.
Ragnheiður Lárusdóttir. Guðmundur Guðmundsson.
Aðvörun.
Að gefnu tilefni eru innflytjendur hér meS
alvarlega varaðir við því, að gera ráðstafanir til
innkaupa á erlendum vörum, nerna þeir hafi áður
tryggt sér gjaldeyris- og innflutningsleyfi.
Vegna erfiðs gjaldeyrfsástands geta menn ekkl
búist við að leyfisveitingum á þessu ári verði hag-
að á sama hátt og t. d. síðastliðið ár, og geta þess
vegna ekki gert áætlanir um innkaup frá útlönd-
um eftir fyrri reynslu.
Þeir, sem ekki taka ofangreinda aðvörun til
greina, mega búast við, að þeir verði látnir sæta
ábyrgð, samkvæmt gjaldeyrislögunum.
Reykjavík, 6. apríl 1938.
GjaldeyriS'
og mnflatDingsnefnd.
AðTörnn.
Hér með vill nefndin vekja athygli innflytjenda
byggingarefnis og annarra á því, að hún hefir sett
þau skilyrði fyrir veitingu gjaldeyris- og innflutn-
ingsleyfa fyrir timbri og cementi, að þessar vörur
verði ekki seldar til bygginga á íbúðarhúsum, sem
eru stærri en svo að 430 teningsmetrar tilheyri
hverri íbúð, eða til annarra húsa og mannvirkja,
sem þurfa erlent efni fyrir meira en kr. 5000.00
með útsöluverði, nema samþykki hennar komi lil*
og gildir þetta jafnt, hvort viðkomandi hefir und-
irskrifað skuldbindingu hér að lútandi eða ekkíP
þannig að innflytjendur bera ábyrgð á að ofan-
greind skilyrði séu ekki brotin.
Reykjavík, 6. apríl 193S-
Gjalfleyris-
ofl inBflitningsnefntf.
Vísis kaffíð gepfi* alla glada*
húseignin við Nönnugötu nr. 16. Húsið er 7 ára
gamalt steinhús 12x10 mtr. og er bygt á leigu-
lóð. I húsinu eru: Sölubúð (leigð Mjólkursamsöl-
unni); 4 herbergi og eldhús; bakarí með kökuofni
ásamt ætluðu plássi fyrir bakaraofn; 2 geymsluher-
bergi. Lánin á húsinu eru hagkvæm og er það til-
valin eign fyrir þann, sem getur notað kjallaranns
til iðnreksturs. Allar nánari upplýsingar gefa.