Vísir - 11.08.1938, Blaðsíða 2

VISIR
VfSIR
DAGBLAÐ
Útgefandi:
BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H/F.
Ritstjóri: Kristján Guðlaugsson.
Skrifstofa: Hverfisgötu 12.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12.
^Gengið inn frá Ingólfsstræti).
Sf mar:
Afgreiðsla 3400
Ritstjórn 4578
Auglýsingastjóri 2834
Verð 2 krónur á mánuði.
Lausasala 10 aurar.
Félagsprentsmiðjan h/f.
Síðasta
orðið?
ft Iþýðublaðið sagði á dögun-
“ um, að það væri að svo
komnu „ekki ástæða til að á-
fellast dómsmálaráðherra“, þó
að hann hafi ekki fyrirskipað
lögreglurannsókn út af útvarps-
stjóramáhnu, því að „enn liggi
ekkert fyrir, sem sýni, að hann
hafi sagt sitt síðasta orð í þessu
máli“.
Ráðherrann hefir gripið „feg-
ins hendi“ í þetta hálmstrá, og
gefur nú fyllilega í skyn, í grein,
sem hirtist í Tímadagblaðinu í
gær, að hann kunni að eiga það
eftir, að láta málið til sín taka,
þó að síðar verði, ef ástæða þyk-
ir til, að öllu vandlega athug-
uðu, og segir þá „sitt síðasta
orð“ í því, eins og Alþýðublaðið
virðist gera sér vonir um.
Jafnframt virðist ráðherrann
hafa gert sér það Ijóst, að ekki
muni ‘vanþörf á því, jafnvel
þegar á þessu stigi málsins, að
færa fram nokkura vörn fyrir
þeirri afstöðu sinni, að hefjast
ekki nú þegar handa um opin-
bera rannsókn út af því. En
mjög líkist sú vörn ráðlierrans
því, að vera neyðarvörn.
Það getur nú engum dulist,
að forsætisráðherrann muni
vera allvel ánægður með sjálfan
sig yfirleitt. En þó „tekur það út
yfir“, hvað ánægður hann er
með frammistöðu sína í réttar-
farsmálunum, og hefir liann ó-
tæpt notað flokksblöð sín til
þess að róma hana, fyrr og sið-
ar, Hinsvegar fer ekki allskost-
ar vel á þvi, hvernig liann, í
þessari grein í Tímadagblaðinu
í gær notar samanburð á stjórn
þessara mála í sinni ráðherratíð
og í tíð fyrirrennara síns og
flokksforingja, Jónasar Jóns-
sonar, til þess að gera sinn veg
sem mestan, en Jónasar þá um
leið sem minstan.
„Það er í lófa lagið fyrir
hvaða dómsmálaráðherra sem
er“, segir ráðherrann í þessari
gerin sinni, „að nota rannsókn-
arvaldið þannig að hafa fleiri
eða færri af andstæðingum sín-
um undir raxmsókn lengri eða
skemri tíma — láta rita |áróð-
ursgreinar um rannsóknirnar,
sem eru lítt viðunandi fyrir
hina „kærðu“ — en láta síðan
aldrei ganga dóm um málið til
úrslita“. „Það er ekki hægt að
neita því,“ heldur hann áfram,
„að það var æði algengt áður
en núverandi dómsmálaráð-
herra (greinarhöf. sjálfur) tók
við völdum (þ. e. í tíð J. J.) að
„sakamálsrannsóknir“ af þess-
ari tegund væri í gangi og æði
oft margar jafnhliða, með við-
eigandi blaðaskrifum (fram-
sóknarblaðanna) og án nokk-
urrar dómsniðurstöðu að lok-
um“.
Það er engu líkara, en að
þessi ummæli væri tekin úr
blöðum sjálfstæðismanna á
fyrstu stjórnarárum Fram-
sóknarflokksins, í dómsmála-
ráðherratíð Jónasar Jónssonar,
svo réttilega er ástandinu í rétt-
arfarsmálunum á þeim iárum
lýst. En það er langt seilst af
Hermanni Jónassyni, að nota
þetta til þess að gera sinn veg
meiri, og má af því sjá, live
lélegur lionum muni í rauninni
þykja málstaður sinn í útvarps-
stjóramálinu. Því að það eitt
getur liann fært sér lil varnar í
því máli, að hann vilji láta
„víti Jónasar í réttarfarsmálun-
um vera sér til vamaðar.“
Hinsvegar lieldur hann því
enn fram, að meiðyrðamál út-
varpsstjórans séu fullnægjandi
trygging fyrir því, að réttlætinu
verði fullnægt í máli hans, og
opinber rannsókn á því sé ó-
þörf. Og vel megi fara svo, að
liann (dómsmálaráðherrann)
eigi eftir að „segja sitt síðasta
orð“ í því máli, ef þessi meið-
yrðamál leiði í ljós „sekt“ út-
varpsstjórans — En livað liefði
ráðherrann gert, ef útvarps-
stjórinn hefði ekkert meiðyrða-
mál höfðað? Og livað ætlar
hann að gera, ef útvarpsstjór-
hin skyldi nú falla fná þessum
málshöfðunum? Mönnum liefir
slcilist, að ráðlierrann þykist
ekki hafa fyrirskipað útvarps-
stjóranum að höfða þessi meið-
yrðamál, liann hafi livorlci talið
sér það skylt né heimilt. Þess er
þá heldur ekki að vænta, að
hann telji sig bæran um að
ganga eftir því, að útvarpsstjór-
inn framfylgi liótunum sínum
um þessar málshöfðanir. En
livað ætlar ráðlierrami þá að
gera, ef útvarpsstjórinn skyldi
nú fara að dæmi Hermanns
Jónassonar, þegar hann var lög-
reglustjóri í Reykjavílc og lýsti
því yfir, að liann ætlaði að
höfða meiðyrðamál gegn blöð-
um sjálfstæðismanna, liaustið
1932, en lét það svo alveg undir
höfuð leggjast þegar á reyndi?
Ætli það geti þá ekki dregist
að liann „segi sitt siðasta orð“
í máli útvarpsstjórans og það
jafnvel lengur en „fram i næsta
mánuð“ eða alveg úr liömlu, þó
að ekki sé gert ráð fyrir því í
grein hans í Tímadagblaðinu í
gær?
Útvarpsstjóriim
biður nm gjaf-
sókn.
Jónas Þorbergsson, út-
varpsstjóri, sótti í gær um
gjafsókn í málum þeim,
sem hann ætlar að höfða
jg-egn Jórunni Jónsdóttur og
ritstjóra Vísis. Yill hann
þannig sjálfur engu fé
fórna til þess að sanna sak-
leysi sitt.
Grein um þetta efni kem-
ur í Vísi á laugardag.
Ný síidargaoga
að hetjast.
EINKASKEYTI TIL VÍSIS.
. . Siglufirði í morgun.
Þessi skip konui í gær og í
nótt og lögðu síld í bræðslu:
Vopnahlé komst á. kl. 2 i
nótt milli Rnssa ©g Japana.
Samkonmlag náðist í gærkveldi miili
Litvinoffs og Shigemitsn eftir langar
nmræðnr.
EINKASKEYTI TIL VÍSIS.
London, í morgun.
Litvinov og Shigemutsu sátu sífelt á ráðstefnu í
gærdag og hefir árangur orðið sá að þeir hafa
komið sér saman um öll atriði til þess að
vopnahlé geti hafist, án þess að önnurhvor þjóðin telji
virðingu sinni misboðið.
Skilyrðin fvrir að friður haldist eru þessi sem nú
skulu nef nd:
1. Báðir aðilar hætti vopnaviðskiftum og skipi
herjum sínum að halda kyrru fyrir frá því kl. 12 á
fimtudag. (Er hér talinn Austur-Asíutími, en
þeirra klukka er 10 klst. á undan Reykjavíkur-
tíma.
2. Hersveitir Rússa og Japana láti fyrirberast á
þeim stöðum, sem þeir höfðu á síðasta miðnætti
eftir Austur-Asíutíma, þ. e. a. s. kl. 2 í gær eftir ís-
landstíma.
3. Landamæranefnd verði sett á laggirnar og sé
hún skipuð fjórum mönnum: Tveim Rússum, ein-
um Japana og einum Mansjúkómanni og skuld-
binda báðar þjóðir sig til að hlýta úrskurði þess-
arar nefndar.
Litvinov gerði það að tillögu sinni, að hinn margum-
ræddi sáttmáli Kínverja og Rússa frá árinu 1866 verði
lagður til grundvallar að störfum nefndarinnar og að
hún notist við þau landabréf, sem Rússar telja sig hafa
í fórum sínum frá þeim tíma. Shigemutsu vildi hins-
vegar leggja annan sáttmála til grundvallar, en þá til-
lögu hefir hann ekki komið með áður, en Litvinov gat
ekki fallist á það.
Shigemutsu mun senda þessar niðurstöður hið bráð-
asta til Tokyo og lofar svari við þeim áður en langt
um líður.
Talsmaður utanríkismálaráðherrans í Tokyo hefir
tilkynt United Press, að það sé rétt, að náðst hafi sam-
komulag í Moskva út af Iandamæraskærunum.
Afarerfitt er að fá sannar fregnir af skærunum
eystra, því að blaðamönnum er bannað að koma á víg-
stöðvarnar, en báðir telja sér sigurinn. Hitt er þó víst,
að barist hefir verið af mikilli grimd og margt manna
fallið af beggja hálfu.
United Press.
Frigg 400 mál, Auðbjörn 300,
Kári 500, Höfrungur 200, Gull-
loppur 450, Geir goði 500, Þor-
geir goði 300, Harpa 400, Mars
400, Rifsnes 800, Pétursey 150,
Keilir 800,Drífa500,Muninn300,
Skúli fógeti 200, Gulltoppur
300, Ingólfur 200, Árni Árna-
son 150„ Sæbjörn 600, Ilringur
700, Svanur 800, Frigg 270,
Fylkir 500, Gunnbjörn 600 og
Dagný 1500 mál. — Mest af
síldinn hefir veiðst á Skjálfanda
og við Mánáreyjar-
Þráinn.
Frá Djúpavík er símað í
morgun, að þar sé gott veður,
10—11 stiga hiti.
Þessi skip liafa lagt síld á land
í gær og nótt: Huginn I 715 mál,
Surprise 1888 mál, Tryggvi
gamli 1484 mál og 236 tunnur í
salt, Huginn III 700 mál, Karls-
efni var að landa þegar símað
var og var áætlað, að liann hefði
um 1600 mál, Hannes ráðherra
2400 mál og Bjarki ca. 1000-
Frést liefir til Hilmis og Garð-
ars og höfðu þeir þá fengið 1600
mál (H.) og 2100 (G.).
Ilafa þessi skip fcngið síldina
við Vatnsnes, en eru að færa sig
auslar, nær Blönduósi, þvi að
hún er feitari þar.
Djúpavíkurverksmiðjan er nú
Bardagarnir vií Chang-
ku-feng i gær harSari
en nokknru sinni.
London í morgun.
Bardagarnir á Shang-ku-feng
vígstöðvunum í gær hafa verið
þeir mestu sem þar hafa orðið
síðan styrjöldin byrjaði. Telja
Rússar sig ekki einungis hafa
lekið liæðir þær sem um hefir
verið barist, heldur einnig far-
ið inn á land Mansjúkó, og er
þetta fyrsta viðurkenning af
liálfu Rússa um það að þeir hafi
farið út yfir rússneska grund.
Japanir viðurkenna sókn Rússa
á þessum slóðum og að skot-
grafir þeirra sjálfra hafi verið
eyðilagðar. (FC).
búin að taka við 80 þús. málum,
móts við 130 þúsund málum á
sama tíma í fyrra.
Menn eru þeirrar skoðunar
nyrðra, að ný síldarganga sé að
hefjast.
Á Hjalteyri voru lönduð í gær
6—7000 mál, en í morgun biðu
þar skip með um 10.000 mál.
Meðal þeirra skipa, sem nú bíða,
eru Gyllir og Gulltoppur, með
fullfermi.
■UD
Lafði Baden-Powell.
Baden-Powell lávarður.
Bresku skátarnir komu
i dag og f irn til Þingvalla
og Geysis.
Baden Poweli lávarðup liggur rúm-
fastur og vafasamt ad hann komi
át land.
Breska skátaskipið Orduna kom hingað um kl. 9'/2 eða
nokkuru seinna en við hafði verið búist. Þegar er
skipið var lagst á ytri höfninni, fór skátahöfðingi ís-
lands, dr. Helgi Tómasson, hafnarstjóri og móttökunefnd skáta
út í skipið, en á Steinbryggjunni skipuðu skátar sér í raðir,
piltarnir öðrum megin, en stúlkurnar hinum megin, sitt hvoru
megin á bryggjunni, og var breitt bil á milli, þar sem hinum
ensku skátum var ætlað að ganga upp bryggjuna.
Niðri á bryggjusporði beið Pétur borgarstjóri Halldórsson,
til þess að bjóða skátana velkomna til Reykjavíkur.
Eins og áður hefir verið getið hefir heilsa Baden-Powels lá-
varðar verið svo bágborin að undanförnu, að vafasamt þótti,
að hann gæti farið í þessa ferð. Það varð þó að ráði, að hann
tæki þátt í ferðinni, en hann er enn lasinn, og er hann í rúminu
í dag.
Kl. um 11 komu þau í Iand lafði Baden-Powell og umboðs-
maður Baden-Powells lávarðs, Percy Ewerett, ásamt fleiri
skátaforingjum, í fylgd með dr. Helga Tómassyni, hafnarstjóra
og móttökunefndinni. Á bryggjunni bauð Pétur Halldórsson
borgarstjóri Iafði Baden-Powell velkomna til íslands og mann
hennar og alla hina bresku skáta, með velvöldum orðum, en
lafði Baden-Powell þakkaði og lét í Ijós ánægju sína yfir að fá
tækifæri til þess að kynnast íslendingum. Islensku skátarnir
heilsuðu nú bresku skátaforingjunum að skáta sið, sem gengU
milli raðanna og heilsuðu íslensku skátunum með handabandi.
Sumir skátanna fara austur að Geysi og Gullfossi og um 100
íslenskir skátar í fylgd með'þeim, sumir fara að eins að Kolvið-
arhóli eða austur í Grafning og þaðan til Þingvalla. Á Þingvöll-
um verða varðeldar í kvöld. Fréttaritari Yísis á Þingvöllum
mun segja ítarlega frá varðeldunum 1 blaðinu á morgun.
SamkomDlagsnm-
leitanirnar í
Tékkðsiðvakín.
Berlín 11. ágúst. FÚ.
Talið er, að viðræður þær,
sem Chamberlain forsætisráð-
herra átti í gær við Halifax lá-
varð, hafi einkum og sér í lagi
snúist um þjóðernamálin í
Tékkóslóvakíu.
Enska blaðið „Evening Stand-
ards“ telur sig hafa fengið vit-
neslcju um það, að Chamber-
lain hafi þegar tekið á móti
fyrstu skýrslu Runcimans lá-
varðar, sem send var til Tékkó-
slóvakíu nýlega til málamiðlun-
ar.
Dr. Ilodza forsætisráðherra
Tékká, tók í gær á móti dr.
Kundt og öðrum þingmönnum
Henléinflokksins, og ræddust
þeir við um hin alkunnu deilu-
mál.
Oslo, 10. ágúst.
Er Bonnet fransld utanríkis-
málaráðherrann og þýski sendi-
herrann þar í borg ræddust við
i gær, létu báðir i Ijós ósk um
það, að árangur mætti verða sá
af ferð Runcimans lávarðs tli
Prag, að deila Pragstjórnarinn-
ar og Sudelen-Þjóðverja leyst-
ist, og1 jafnframt deilur við aðra
þjóðernislega minnihluta i
Iandinu. NRP. — FB.
9 blaðamenn og 2 flng-
menn farast f flngslysi.
London 11. ágúst. FÚ.
I Ungverjalandi hrapaði flug-
vél í gær og fórust 11 manns.
Af þeim voru 9 blaðamenn, sem
voru á leiðinni til Alþjóðaflug-
málaráðstefnu, en hinir voru
flugmenn. Talið er að orsök
slyssins muni vera sú, að eld-
ingu muni liafa slegið niður í
flugvélina.