Vísir - 19.08.1938, Blaðsíða 2

VISIR
VÍSIR
DAGBLAÐ
Útgefandi:
BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H/F.
Ritstjóri: Kristján Guðlaugsson.
Skrifstofa: Hverfisgötu 12.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12.
(Gengið inn frá Ingólfsstræti').
Sirar:
Afgreiðsla 3400
Ritstjórn 4578
Auglýsingastjóri 2834
Ver8 2 krónur á mánuði.
Lausasala 10 aurar.
Félagsprentsmiðjan Ii/f.
Truin
á málstaðinn.
AÐ er órói í lierbúðum
rauðu fylkingarinnar, sem
stafar af ótta, — ótta við það að
trúin á málsstaðinn verði van-
trúnni yfirsterkari. Það er vit-
að að þeir menn, sem fremstir
standa í þeirri fylkingu geta
ekki stært sig af því, að þeir
berjist fyrir heilögu málefni, og
þeir geta Jjúist við því, að það
komi þeim í koll meðal ann-
ars á þann hátti að kjósendurnir
snúi við þeim baki.
Það var drepið á það hér í
blaðinu, að núverandi formað-
ur Framsóknarflokksins lýsti
yfir því fyrir nokkrum árum,
að siðalögmál Framsóknar væri
það: að fyrir hvern einn sem
„drepinn væri innan þess flokks
skyldu tiu drepnir úr hópi and-
stæðinganna“.
Þegar jafnaðarmenn og
Framsókn deila er það venju-
lega viðkvæði Framsóknar, að
ef socialistarnir verði ekki þæg-
ir, þá skuli gert út af við ein-
hvern floklcsmann þeirra, með
því að nægar sakir séu á hend-
ur honum, og socialistarnir
þagna skyndilega.
Rauða fylkingin á sér önnur
lögmál, en það sem tilfært er
að ofan. Eitt er svohljóðandi:
„Öreigar eiga að fara í floldc-
um og ræna öllu, sem þá vant-
ar. Það á að hengja einn prest
og einn dómara og sprengja
upp einn banlca og eina kirkju
í hegningarskyni við þjóðfélag-
ið, í hvert skifti, sem glæpur er
framinn. Hinn hreini glæpa-
maður er heilagur og saklaus
eins og dúfa. Hið hreinræktaða
glæpamannseðli er æðsta stig
mannlegrar fullkomnunar“.
Þetta er fagnaðarhoðskapur
socialista og kommúnista, sett-
ur fram af gáfaðasta rithöfundi
þeirra, sem hefir næmt auga
fyrir veruleikanum og kann að
túlka stefnumálin í fáum orð-
um. Til áréttingar þvi, að þetta
sé rétt lýsing á viðhorfum þess-
ara flokka til þjóðfélagsins og
vandamála þess, hafa flokkam-
ir falið þessum rithöfundi að
túllca stefnumál flokkanna fyr-
ir þjóðinni í útvarpinu á sjálf-
an fullveldisdaginn, en auk þess
hefir lionum verið teflt fram
í útvarpsumræðum í kosning-
um, til þess að tala um fyrir
þjóðinni og sannfæra hana um
réttmæti þessa fagnaðarboð-
skapar.
Það er því engin furða þótt
þessum mönnum komi það ein-
kennilega fyrir sjónir, þegar sú
rödd heyrist úr andstæðinga-
herbúðunum, að nauðyn beri til
að þjóðin sameinist í baráttunni
fyrir tilveru sinni, að liún felli
niður gamlar væringar, en setji
sér það markmið að rélta við
hag sinn og þjóðfélagsþegn-
anna.
Nú er það vilað, að allur al-
menningur hefir elclci, enn sem
komið er, öðlast trúna á þann
fagnaðarhoðslcap, sem að ofan
greinir, og í því liggur liættan
fyrir foringjana, að menn snúi
við þeim baki, þegar þeir liafa
að þeim kenningum að hverfa,
sem þeir geta barist fyrir í trú
á réttan málstað. Ótti foringj-
anna við að augu almennings
opnist fyrir viðurstygð þeirrar
niðurrifsbaráttu, sem háð liefir
verið um langt skeið innan
þessa þjóðfélags, er enganveg-
inn ástæðuláus, en hann er
einnig fyrirboði þess að upp-
byggingaröflin verði niðurrifs-
öflunum yfirsterkari.
Sjálfstæðismenn geta verið
þess fullvissir, að eftir því sem
hærra lætur í herbúðum óttans,
þeim mun meiri líkur eru til
að flótti sé brostinn í fylking-
arnar, og þá er aðeins þörf á
að reka flóttann, til að tryggja
sigur liins góða málefnis.
Mossolíni helmsækir
rambyggilegasta vigi
ítala í Miðjarðarhafi.
London Í8. ágúst. FÚ.
Mussolini flaug árdegis í dag
frá Rómaborg til Pantelleria-
eyju í Miðjarðarhafi, um það
bil miðja vegu milli Sikileyjar
og Afríkustrandar. Ilafa ítalir
viggirt eyju þessa mjög ram-
lega og er hún nú talin einhver
hest víggirta eyja í Miðjarðar-
hafi. Vegna legu sinnar er eyj-
an mjög milcilvæg frá hemað-
arlegu sjónarmiði, þar sem lier-
skip og flugvélar er þar hafa
hækistöð sína standa vel að vígi
til þess að gera árásir á slcip,
sem fara um sundið milli Sikil-
eyjar og' Afrílcu- Iiefir sú skoð-
un komið fram hjá ýmsum, að
ítalir mundu nú geta stöðvað
allar siglingar um sundið, með-
an þeir halda eyjunni. Mussolini
fór þangað til þess að lita á vig-
girðingarnar eigin augum. —
Hann lagði af stað í dögun í
þríhreyf la-árásarf lugvél m jög
stórri og stjórnaði lienni sjálf-
ur. Kom liann aftur til Róma-
borgar laust fyrir hádegi og
Jagði hann þá svo fyrir, að á-
liöfnin skyldi fá tvöfalt lcaup.
Dtgerðarfélfig í Bret-
landl gagnrýna stefnn
Chamberlains.
London, 19. ágúst. FÚ.
Fulltrúar 54 útgerðarfélaga í
Englandi hafa sent Chamber-
lain forsætisnáðherra bréf, þar
sem þeir segjast ekki sjá hvað
það eigi að þýða að skipa
nefnd til þess að rannsaka árás-
ir á bresk skip í spönslcum höfn-
um, þegar vitað sé að árásirnar
séu gerðar . af yfirlögðu ráði.
Ennfremur segir í bréfinu að
Chamberlain hafi skýrt þinginu
frá því, að Franco hafi fallist á
að borga skaðabætur. Hinsveg-
ar hafi liann engar tryggingar
sett fyrir þvi, að liann gerði það
og þar við sitji. Þess vegna álíta
skipaeigendur það ekkert annað
en tímatöf að skipa slíka nefnd
og liggi hitt nær að lcrefjast
skaðabótanna.
Bsnðarikin heita Csnaða stnðningi,
ef ð það verði rððist.
ROOSEVELT Á FERÐALAGI.
EINKASKEYTI TIL VÍSIS.
London, í morgun.
Franklin D. Roosevelt Bandaríkjaforseti er nú í vin-
áttuheimsókn í Canada og hefir honum verið tek-
ið með kostum og kynjum, enda nýtur hann hins
mesta álits meðal Canadamanna og á þar miklum vin-
sældum að fagna. í ræðu þeirri, sem Roosevelt flutti í
gær, — fyrstu ræðunni, sem hann flutti eftir komuna til
Canada —, hét hann Canadamönnum óbeinlínis stuðn-
ingi Bandaríkjanna, ef þeir yrði að verja land sitt, af
því að á það hefði verið ráðist. Kvaðst hann vona, að
Bandaríkjamenn mundu ekki horfa á án þess að hafast
eitthvað að, ef Canada væri í slíkri hættu.
Þessum ummælum var tekið af miklum fögnuði.
Lundúnablöðin í morgun birta ummæli Roosevelts
með stórletruðum f yrirsögnum og ummæli hans eru eitt
höfuðefni í ritstjórnargreinum dagblaðanna.
Fréttaritari Daily Express í New York símar
blaði sínu, að Bandaríkjamenn alment líti svo á,
að Roosevelt hafi með þessum ummælum sínum
viljað gefa í skyn, að ef til slíkra átaka mundi
koma á ný sem í heimsstyrjöldinni 1914—1918
— mundu Bretar og Bandaríkjamenn aftur
verða Bandamenn.
United Press.
Um ferðalag' og ræðu Roosevelts segir svo í FÚ-fregn í gær-
kveldi:
Franklin D. Roosevelt Bandarílcjaforseti kom íil Canada í dag
í vináttuheimsókn. Fór hann fyrst til Kingston í Ontariofyllci,
þar sem hann var gerður að heiðursdoktor háskólans þar í horg,
Queens University. Við það tælcifæri flutti Roosevelt ræðu, sem
var ú Ivarpað um Canada og Bandaríkin og endurvarpað víða um
lönd. í ræðu þessari gerði hann horfur í alþjóðamólum að um-
talsefni og liina góðu sambúð Bandaríkjamanna og Canada-
manna, sem liann hvatti til þess að standa.saman og vinna fyrir
friðinn í heiminum. „Þótt vér verðum fyrir vonbrigðum í þeirri
viðleitni vorri“, sagði forsetinn, „munu Canada og Bandaríkin
ávalt verða virki menningar og friðar.“
Roosevelt Bandarílcjaforseti er lagður af stað frá Kingston,
Ontario, til Thousand Islands Bridge, yfir St. Lawrence-ána, en
þar flytja þeir ræður, hann og Mackenzie King, forsætisráðherra
Canada.
Frá norræna þinpannamðt'
inu í Stokkhðlmi.
Á móti norrænna þingmanna
í Stokkhólmi flutti Ásgeir Ás-
geirsson fræðslumálastjóri fyr-
irlestur í fyi-rakvöld um versl-
unarmál íslendinga, og í gær
gerði prófessor Magnús Jónsson
í erindi grein fyrir þeim skerf,
sem ísland hafði lagt til nor-
rænnar viðskiftasamvinnu. Pró-
fessor Magnús Jónsson sagði m.
a., að ísland ætti nú í talsverð-
um vandræðum vegna talcmark-
aðs innflutnings. Aðalúlflutn-
ingsafurðirnar væru landbúnað-
arafurðir og fiskur og hefði það
reynst alltorvelt, að finna þess-
um vörum heppilega marlcaði,
eftir að viðslciftakreppan færð-
ist í aulcana. Þá taldi hann og
að norræn samvinna við Island
þyrfti að ýmsu leyti að færast í
annað horf en verið hefði.
í gær flutti verslunarmálaráð-
herra Dana fyrirlestur um nor-
ræna samvinnu, að því er snerti
viðhorfið til alþjóðlegra við-
slciftamála og taldi liana þegar
liafa orðið að verulegu gagni
fyrir Norðurlandaþjóðirnar. í
dag flutti sænski verslunar-
málanáðherrann erindi og enn-
fremur dómsmálaráðherra Svía.
Ennfremur flutti landsþings-
maður Stein frá Danmörku er-
indi í dag um norræna sam-
vinnu í útvarpsmálum og öðr-
um menningarmálum.
í gær flutli framsögumaður
sænsku nefndarinnar, sem hefir
haft vinnudeilur til meðferðar,

Breska stjórnin herðir
á baráttunni gegn óald,-
arfloklcum í Palestina.
EINKASKEYTI TIL VÍSIS.
London, í morgun.
t
Igær síðdegis sló í bardaga nálægt Akre í Palestinu,
milli bresks herliðs og arabisks óaldarflokks, sem
herliðið haf ði elt með aðstoð flugvéla. Fimtíu Arab-
ar voru drepnir í bardaganum og tveir breskir hermenn.
Að því er United Press hefir fregnað, er í ráði að
grípa til mjög aukinna ráðstafana til þess að efla lög-
regluliðið í Palestinu og herða sóknina gegn óaldar-
flokkunum. Ennfremur verður haldið áfram af meira
kappi en áður Ieit að vopna- og handsprengjubirgðum
óaldarfokksmanna hvarvetna um landið og er talið, að
brátt muni verða um mikinn árangur að ræða, þar sem
Iögreglan hefir fengið ýmsar mikilvægar upplýsingar
um slíka felustaði.
Talið er að Maicolm MacDonald, nýlendumálaráð-
herra, hafi sannfærst um það, er hann flaug til Pale-
stinu um daginn og ráðgast við bresku yfirvöldin þar
og yfirforingja Breta, að ekki mundi þýða annað en að
herða sóknina gegn óaldarflokksmönnum og sann-
færa þá um, að Bretar mundu bæla niður mótþróa
þeirra, hvað sem það kostaði, til þess að koma á friði
í Iandinu.
United Press.
Edouard Daíadier,
f orsæiisráðherra Frakklands,
krafðist þess af franska þing-
inu, er hann tók við völdum,
að það fæli honum einskonar
einræðisvald í ýmsum málum,
en aðslaðan var mjög 'erfið, er
liann gerðist forsætisráðherra.
Verlcföll breiddust óðfluga út
um landið, en í París einni
tóku 100.000 verkamenn þált \
í verkföilunum. Ikdadier
krafðist einræðis stjórn sinni
til lianda í innanríkis og utan-
ríkismálum um þriggja máin-
aða skeið. Frá því er Daladier
tók við völdum, hefir verið ó-\
venjulega ! kgrt um frönsk
stjórnmál. Daladier er talinn
mikilhæfasti og „sterkasti",
stjórnmátamaður Frakka.
erindi um vinnudeilur og gerði
grein fyrir tillögum, sem nefnd-
in mundi leggja fram og sem
miöaði að því að lcoma i veg
fyrir ástæðulitlar vinnudeilur í
framtiðinni. Taldi liann vonir
um að tillögur nefndarinnar
mundu verða samþyktar af
verklýðsfélögunum.
Fundurinn samþykti með
mikilli hrifningu að taka hoði
Ásgeirs Ásgeirssonar um það,
að næsti norrænn þingmanna-
fundur yrði haldinn í Reykja-
vík árið 1940 og sömul. flutti
Ásgeir Ásgeirsson í fundarlok
þaklcarávarp af Iiendi fulltrú-
anna til sænslcu stjórnarinnar
og sænslcu þjóðarinnar fyrir
hinar ástúðugu viðtökur, er
fundurinn hefði hlolið.
(FÚ. í gær).
Daladier býðar ót her-
liSi til ao hæla niBur
verkfall.
i
London, 19. ágúst. FÚ.
Daladier forsætisráðherra
Fralcklands átti í dag viðræðu
við yfirforingja hersins og
verkamálaráðherrann. Snerist
viðræðan um erfiðleikana í at-
v vinnumálum og þó sérstaklega
um verlcfall liafnarverlcamanna
i Marseilles. Það er sagt að grip-
ið lcunni að verða til þess að
bjóða út lierliði til þess að sjá
um að afgreiðsla við liöfnina
geti gengið óliindruð.
1 RaDGlman ræðir viS
Henleln.
RUNCIMAN LÁVAPpUR.
London, 19. ágúst. FÚ.
Runciman lávarður átti í gær
fyrsta fund sinn við Henlein
foringja Sudetta. Ræddust þeir
við í einrúmi síðar um daginn.
Talaði Runciman og ráðunautar
hans við helstu ráðunauta Hen-
lein’s. í dag mun Runciman lá-
varður eiga fund við forsætis-
ráðlierra Téklcóslóvakíu, Dr.
Hodza, og eftir þessa fundi er
þess vænst að eittlivað taki að
miða áfram með samningana
milli Súdetta og tékkneslcu
stjórnarinnar, en í þeim samn-
ingum liefir ekkert miðað síðan
á miðvikudag, er báðir aðilar
ræddust við.