Vísir - 20.01.1939, Síða 4

4
V I S I R
Föstudaginn 20. janúar 1939
Islensk ber til manneldis.
Hér á landi „verður úti“ ár
hvert ailmikið af berjum, bæði
bláberjum og krækiberjum,
sakir þess, að fáir hirða um að
safna þeim. Þetta ætti ekki svo
til að ganga, því að berin okkar
eru ágæt til manneldis, ljúffeng
og holl.
„í skógum Lapplands eru því-
lík kynstur af berjum“, segir í
erlendu blaði, „einkum bláberj-
um og týtuberjum, að þó að
mikið sé tínt árlega, eða ó
hverju sumri, þá er það ekki
nerna óem svarar 5% af öllu
berjamagninu.“
Taldi blaðið þetta illa farið,
því að berin væri mjög mikils-
verð björg í búi og mætti selja
mikið meira af berjum árlega,
en gert hefði verið að þessu.
Það hefði og komið í ljós, að ber
væri og mikilsverð frá lieilsu-
fræðilegu sjónarmiði. —
t sambandi við þetta má á
það benda, að liér á landi mætti
afla miklu meiri berja, en gert
hefir verið að þessu. Er enginn
efi á því, að allmikið af berjum,
bæði bláberjum og krækiberj-
um, „verður úti‘‘ á liverju
hausti. Venjan hefir vei’ið sú
til skamms tíma, að tína ekki
annað en það, sem í munn og
maga fer jafnóðum —• eða þá á
næsta dægrr, þegar best lætur.
Hafa börn og unglingar gripið
berin á hlaupum, ef svo mætti
segja, og við það hefir verið lát-
ið sitja að mestu. Stöku sinnum
var þó tínt svo mikið hér áður,
að liafa mætti berjaskyr handa
heimafólki einusinni eða tvisv-
ar. Á stöku bæ fór fullorðið
fólk til berja á sunnudögum, át
mestan hluta aflans jafnóðum,
en kom þó stundum heim með
slatta í krús eða flösku. —
Einhver breyting er nú á
þessu orðin. Sumar húsfreyjur
til sveita safna berjum — eða
láta ungviði heimilanna safna
þeim ■—■ og búa svo til úr þeim
„saft“ — þ. e. kreista úr þeim
safann og nota síðan til heim-
ilisþarfa. En gera ætti þó miklu
meira að þessu, en tíðkast hefir
að undanförnu. Eitthvað lítils-
háttar mun berjum hafa verið
safnað síðustu árin í þvi skyni,
að hafa þau til sölu, sem hverja
aðra verslunarvöru. Eru þá oft-
ast búnar til úr þeim svokallað-
ar „saftir“ og seldar á flöskum
(berja-safi). Þykja krækiber
afbragð til þessara hluta. Eitt-
hvað fleira (svo sem pækil-
krydd) er búið til úr berjum
og verður væntanlega að því
vikið síðar. —
Við höfum ekki efni á því,
að láia berin okkar „verða úti“
ár livert. Þau eru meðal þeirra
gæða, sem landið gefur okkur
og ekki hin lökuslu, en lield-
ur htið er til af þeim að vísu
í heimahögum margra jarða. En
víða er það þó svo, að ekki þarf
langt að fara til þess að komast
í gott berjaland. En varast
skyldi fólk, að taka ber í óleyfi
í landi nokkurs manns, heldur
biðja leyfis og borga fyrir, ef
þess er krafist. —
íslensk ber eru talin rík að
bætiefnum, en eru auk þess
næsta ljúffeng, eins og allir vita.
Mðinisiöir.
Vænt þótti mér og mjög
mörgum öðrum minna kyn-
systra um ádrepuna, sem
kvennasíða Vísis fhitti á dögun-
um um það, hvernig karlmenn
hegðuðu sér í ýmsum tilfellum
gagnvart okkur konum. Það var
alt satt, sem blaðið sagði, því er
nú ver og miður, og hefði vel
mátt taka liarðara á hinum
hugsunarlausu karlmönnum.
Eg segi þetta ekki út í loftið,
heldur hefi eg reynt það sjálf.
Eg hefi t. d. komist í það,
hálflasin, að verða að standa í
strætisvagni alla leið neðan úr
miðbæ og inn undir Elliðaár.
Samtímis mér kom inn í vagn-
inn ungur og hraustlegur mað-
ur og varð hann iieldur fyrri til
að borga en eg, því að hann
tróð sér eiginlega fram fyrir
mig. Og óðara ruddist hann í
það eina sæti, sem autt var i
vagninum. Þarna voru margir
fulltiða menn í sætum, en eng-
um þeirra varð að vegi, að
standa upp og mátti þó vist á
mér sjá, að eg væri ekki liraust
til lieilsunnar, enda var eg þá
nýlega staðin upp úr langri
legu.
Vona eg nú, ef laglega er á
haldið af okkur konunum, að
karlmönnunum lærist smám
saman að breyta til batnaðar og
taka svolítið meira tillit til okk-
ar kvenna við ýms tækifæri, en
]ieir hafa gert að þessu.
M.
Felt pils og kjólar hafa verið
mjög í tísku nú undanfarið og
virðist svo, sem sú tíska muni
haklast fyrst um sinn, þó að
slikt geti að vísu breyst fljót-
lega. Hér eru sýndir eftirmið-
dags-, kvöld-, og ballkjólar, sem
allir eru með fellingum.
Kjóll sá, sem sýndur er hér
að ofan, sýnir greinilega lisku
þá, sem nú ríkir. Á bolnum eru
engir lilýrar eða axlastykki og
honum er haldið uppi með líf-
stykki sem er sérstaklega Iiúið
In vigia ...1
Sagt hefir verið í gamni, að
menn láti konur hafa peninga
af þessum orsökum:
1 Þegar þeir neyðast til þess.
2. Vegna þess, að þeir séu
liégómagjarnir.
3. Vegna þess, að þeir séu
hugleysingjar.
4. Til þess að konan fari
ekki leiðar shinar.
5. Til þess að losna við
hana í bili.
6. Til þess að hafa hana
góða.
7. Til þess að móðga hana.
8. Af því að hún bað um
peninga.
9. Af því að ekki er betra
að liún biðji einhvern annan um
þá, þvi að allir vita að enginn
karlmaður getur neitað fallegri
konu um peninga.
lil fyrir þennan stíl. Eniiarnar
eru langar og ryktar efst, nokk-
urskonar „púffermar“. Bolur-
inn er alveg sléttur og fellur
| þétt að líkamanum. Pilsið er
| mjög vítt og rykt við bolinn.
10. í von um, að liún elski
manninn sjálfam vegna kosta
lians, en ekki vegna pening-
anna.
„Verndar-hettur“.
Blómarós nokkur vestur i
Ameríku liefir stungið upp á
þvi, að búnar verði til einskon-
ar „vendar-hettur“, úr örþunnu,
gagnsæju efni, sem fella megi
yfir liöfuðið, alveg niður fyrir
höku, meðan farið sé í kjól eða
úr lionum, þvi að oft og einatt
aflagist hárlokkarnir eða hár-
bylgjurnar, er farið sé í kjóla,
og eins komi það iðulega fyrir,
að varalitur og andlitsduft fari
í fötin við svona tækifæri. En
hettan ætti að geta komið í veg
fyrir slíkt.
Gerfisilki úr þangi.
Japanskur maður, Tadashi
Golida að nafni, telur sig hafa
fundið aðferð til þess, að búa til
kökur.
Parísar pönnukökur
eru búnar til úr 250 gr. liveiti,
125 gr. sykri, 5 eggjum og salti
á linífsoddi. Þegar þetta er orð-
ið vel hrært, er smátt og smátt
bætt í það: 1% dl. rjómi, 2
matsk. koniak, 40 gr. bráðið
smjör og i/2 ltr. mjólk. Þessu er
svo þrýst gegnum sigli og að
lokum bætt í það 100 gr. af fínt
steyttum makronum. Síðan
bakað eins og venjulegar
pönnukökur. Þær eru alveg á-
gætar á bragðið og verðugar
þess, að vera á borðum við há-
tíðleg tækifæri — og oftar!
Kaftiniysla.
Sumir munu vilja halda þvi
fram, að blessað kaffið sé
„munaðarvara“, sem kallað er,
og fólk geti vel án þess verið,
ef það vilji o. s. frv. — Þetta
getur sjálfsagt til sanns vegar
færst að æinhverju leyti. Þeir,
sem liafa nægilega mikið af
góðri mjólk (ekki marg-umhelt
gutl) geta sjálfsagt sparað við
sig kaffiþambið — að minsta
kosti að einhverju leyti. En nú
er það svo, þó að undarlegt
megi heita, að sumt fólk vill
ekki drekka mjólk, þykir hún
slæm og hefir ekki hrst á henni.
Þvi fólki er nokkur vorkunn,
þó að það drelcki kaffi meira en
góðu liófi gegnir. — Sumir eru
miklir tedrykkjumenn, en aðr-
ir vilja eklci sjá þann drykk og
telja liann á engan hátt geta
komið i stað kaffisopans.
Kaffineysla þjóðanna er ærið
misjöfn og líklega erum við ís-
lendingar miklir „kaffisvelgir“,
saman borið við margar aðrar
þjóðir.
Samkvæmt skýrslum, sem
nýlega liafa verið gerðar er-
lendis, um samanburð á neyslu
vörum meðal ýmsra þjóða, hef-
ir komið í Ijós, að Danir muni
ein hin mesta kaffidrykkju-þjóð
í heimi. -—- Er kaffi-eyðsla þar
í landi talin 7.30 kg. á mann ár-
lega. í Bandaríkjunum 5.45, í
Frakklandi 4.18, Sviss 3.40,
Þýskalandi 2.40, Englandi 0.42
og í Bússlandi 0.01 kg.
íslenskir karlmenn liafa löng-
um skemt sér við það, að kenna
konunum um kaffi-eyðsluna, en
líklega hafa þeir þó ekki verið
hótinu betri sjálfir!
silki og ull úr fjöruþangi. Hann
hefir fengið einkaleyfi í heima-
landi sínu til þessarar starfsemi.
síldar-
búðingur.
4 kryddsíldir eru látnar
liggja í bleyti i mjólk í dægur.
Síðan eru þær hakkaðar mjög
smátt. — 4 egg eru þeytt vel
saman við 3 dl. af rjóma, 1 dl.
bráðið smjör, 1 dl. rifið brauð,
1 desertskeið af sykri og ögn af
livítum pipar. Síldinni hrært í
og deigið síðan látið á smurt,
eldfast leirfat, og bakað þang-
að til það er fallega brúnt. Rétt
áður en það er búið er best að
pensla það með svolitlu af eggi
og bráðnu smjöri — þetta er
frekar stór skamtur.
Húsráð.
Það er engin hætta á að
þvotturinn frjósi, ef svolitið af
salti, er látið í seinasta skol-
vatnið.
NAQLALAhH
MYNDAR
FEGRANDI
GLJÁA Á
HVERRI
NÖGL.
Fóðraðir
Hanskap og
LúifuF
altaf fyrirliggjandi.
Saumum einnig eftir máli.
Gldfinn
Kirkjustræti 4.
Alarci
Snyrtistofan
er flutt á
Skólavörðustíg 1.